سرطان مجرای ادرار و علل سرطان مجرای ادرار چیست؟

سرطان مجاری ادرار چیست؟

مجرای ادرار یک لوله توخالی است که ادرار را از مثانه به خارج از بدن منتقل می کند. سرطان مجاری ادرار نوعی سرطان است که در مجرای ادرار ایجاد می شود.در مردان، مجرای ادرار حدود 20 سانتی متر طول دارد و از مثانه، از طریق پروستات، تا انتهای آلت تناسلی امتداد می یابد.

در زنان، مجرای ادرار بسیار کوتاهتر و حدود 4 سانتی متر است. این مجرا از مثانه به دهانه واژن می می رسد. سرطان مجرای ادرار نادرترین سرطان در بین تمام سرطان های اورولوژی است و کمتر از 1 درصد بیماران مبتلا به انواع سرطان های اورولوژی را در بر می گیرد. بین سال‌های 1973 تا 2012، از هر 1 میلیون مرد 4.3 نفر به این نوع سرطان مبتلا شدند. این آمار در بین خانمها 1.5 نفر در هر 1 میلیون بود.

علائم سرطان مجرای ادرار

تشخیص سرطان مجرای ادرار در مراحل اولیه دشوار است. به این دلیل که بسیاری از افراد تا رسیدن به مراحل پیشرفته، هیچ علامتی ندارند.

علائم اولیه

با پیشرفت سرطان، خانمها و آقایان این علائم را تجربه می کنند:

• رشد یا توده نزدیک یا روی مجرای ادرار

• درد یا خونریزی هنگام ادرار کردن

• مشکل در تخلیه مثانه

علائم دیگری نیز وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از:

• تکرر ادرار یا احساس نیاز به ادرار بدون دفع

• کم ادرار کردن یا قطره قطره ادرار کردن

• ترشح یا خونریزی از مجرای ادرار

• مشکل دفع ادرار

• بی اختیاری ادرار یا ناتوانی در کنترل ادرار

• بزرگ شدن غدد لنفاوی در کشاله ران، نزدیک تومور

علل سرطان مجرای ادرار چیست؟

مانند بسیاری از سرطان ها، علت سرطان مجرای ادرار دقیقاً مشخص نیست. به طور کلی، سرطان در اثر رشد بی رویه سلولی ایجاد می شود. این سلول ها به هم چسبیده و تومور تشکیل می دهند. اما این که چرا سلول ها اینگونه خارج از کنترل، رشد می کنند، مشخص نیست.

با این حال، نمی توان از اهمیت عوامل خطر که احتمال ابتلای به بیماری را افزایش می دهند، غافل شد. موارد زیر از جمله عوامل خطر سرطان مجرای ادرار هستند:

• بیماری: احتمال ابتلا به سرطان مجرای ادرار در افراد مبتلا به التهاب مزمن یا تورم ناشی از عفونت بیشتر است.

• بیماری های مقاربتی: افرادی که به سابقه ابتلا به بیماری های مقاربتی را دارند، بیشتر در معرض خطر هستند

• ویروس پاپیلومای انسانی: سویه خاصی از ویروس پاپیلومای انسانی که عامل عفونت منتقله جنسی است، با سرطان مجاری ادرار مرتبط است.

• تنگی مجرای ادرار: این مشکل در آقایان، باعث تورم و التهاب مزمن می شود.

• توده مجرای ادرار: در خانمها، وجود توده یا کارونکل و بیرون زدگی یا دایورتیکولوم مجرای ادرار، خطر ابتلا به سرطان مجرای اداری را افزایش می دهد.

• نژاد: به گفته موسسه ملی سرطان، ابتلای به سرطان مجرای ادرار در سیاه پوستان دو برابر بیشتر از افراد سفیدپوست است.

• سن: افراد مسن بیشتر در معرض ابتلا به این نوع سرطان هستند.

• سرطان مثانه: افراد با سابقه سرطان مثانه، حتی اگر مثانه در طول درمان برداشته شده باشد، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان مجرای ادرار هستند.

سرطان مجرای ادرار چگونه تشخیص داده می شود؟

چنانچه پزشک عمومی با توجه به علائم، مشکوک به سرطان مجرای ادرار باشد، بیمار را به متخصص اورولوژی ارجاع می دهد. پزشک متخصص اورولوژی، در درمان بیماری های کلیه و مجاری ادرار از جمله سرطان مجرای ادرار تخصص پزشکی دارد.

معاینه فیزیکی و بررسی سوابق بیماری

اورولوژیست بعد از انجام معاینه فیزیکی کامل، به آزمایش نمونه ادرار و خون نیاز دارد. همچنین اطلاعاتی درباره سوابق بیماری های مقاربتی، سرطان مثانه، عفونت های مزمن دستگاه ادراری و سایر مسائل از بیمار می پرسد.

آزمایشات غربالگری بیشتر

با توجه به شرایط و سوابق بیمار، ممکن است برای تشخیص سرطان احتمالی، آزمایش‌های بیشتری لازم باشد. به این منظور معمولاً سیستوسکوپی، بیوپسی و تصویر برداری انجام می شود.

• سیستوسکوپی: در این روش، پزشک ابزاری کوچک به نام سیستوسکوپ را وارد مجرای ادراری بیمار می کند. سیستوسکوپ دارای نور و عدسی است و به کمک آن می توان علائم تومور یا سایر مسائل احتمالی را مشاهده کرد. این روش معمولاً به صورت سرپایی با بی حسی موضعی انجام می شود.

• بیوپسی: بیوپسی برای تایید تشخیص سرطان لازم است. به این منظور، از بافت مشکوک، نمونه برداری می شود. نمونه بافت برای بررسی سلولی و تشخیص قطعی به پاتولوژی فرستاده می شود.

• تصویربرداری: آزمایش هایی مانند سی تی اسکن یا ام آر آی می تواند به پزشک کمک کند تا دقیقاً محل تومور و گسترش یا متاستاز آن را ببیند.

مراحل سرطان مجاری ادرار و شدت آن

هنگامی که پزشک تشخیص سرطان را تایید کرد، مرحله و شدت بیماری باید مشخص شود. این طبقه بندی ها در درمان بیماری به پزشک کمک می کند.

درجه سرطان: نمرات تشخیص سرعت رشد تومور و شدت یا گرید بیماری

• سرطان با درجه پایین به کندی رشد می کند و بعید است گسترش یابد.

• سرطان با درجه بالا به سرعت در حال رشد است و ممکن است عود کند و در خارج از مجرای ادرار پخش شود.

مرحله سرطان: مرحله بیماری به معنی میزان گسترش بیماری به خارج از مجرای ادراری است. هرچه این عدد بیشتر باشد، گسترش بیشتر است. به عنوان مثال، تومور مرحله 1 فقط در مجرای ادرار و بافت مجاور قرار دارد اما تومور مرحله 4 به سایر اندام ها گسترش یافته است.

سرطان مجرای ادرار چگونه درمان می شود؟

برای سرطان مجرای ادرار چندین روش درمانی در دسترس است. هر یک از آنها، عوارض جانبی دارند. بهترین گزینه بسته به نوع، محل و مرحله سرطان انتخاب می شود. به این منظور بهتر است نظر پزشک را جویا شوید و با اعتماد به نفس کامل و اعتماد به پزشک، خود را برای هر نتیجه ای آماده کنید.

عمل جراحی:

جراحی رایج ترین درمان سرطان مجرای ادرار است. به این وسیله پزشک تومور را از داخل مجرای ادرار یا بافت های اطراف آن بر می دارد. در برخی شرایط، غدد لنفاوی مجاور در صورتی که تحت تأثیر سرطان قرار گرفته باشند، برداشته می شود.

پرتو درمانی:

در این روش درمانی، سلول های سرطانی با پرتوهای انرژی شدید از خارج از بدن هدف قرار گرفته و از بین می روند. پرتودرمانی به تنهایی یا همراه با جراحی یا شیمی درمانی استفاده می شود.

شیمی درمانی:

داروهای ضد سرطان را می توان قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور و کاهش وسعت جراحی مورد نیاز برای درمان سرطان استفاده کرد. شیمی درمانی پس از جراحی نیز برای جلوگیری از عود بیماری یا گسترش بیماری به قسمت های دیگر بدن مورد استفاده قرار می گیرد.

معاینه و بررسی منظم:

اگر تومور مشکلی ایجاد نکند یا علائمی از رشد و گسترش نداشته باشد، پزشک درمان خاصی روی بیمار انجام نمی دهد، بلکه به منظور بررسی منظم، بیمار باید تحت نظر پزشک باشد. این روش بیشتر مناسب سالمندان است که احتمالا دارد از سایر روشهای درمانی، آسیب ببینند. چنانچه تومور تغییر کند و یا تهاجمی‌تر شود، از سایر روشهای درمانی استفاده می شود.

کلام آخر

تومور یا توده های سرطانی در سرطان مجاری ادرار با درمان از بین می روند اما احتمال بازگشت بیماری همچنان وجود دارد به همین دلیل بیمار باید به طور منظم تحت نظر پزشک باشد تا هر گونه تغیییر احتمالی زودتر تشخیص داده شود و از گسترش احتمالی جلوگیری به عمل آید. به همین ترتیب، به منظور بررسی متاستاز، به معنی گسترش توده یا تومور به سایر قسمت های بدن، سی تی اسکن یا ام آر آی به طور منظم لازم است. میزان بقا تا حد زیادی به سن فرد و مرحله تشخیص سرطان بستگی دارد. هرچه سرطان زودتر شناسایی و تشخیص داده شود، نتیجه بهتری خواهد داشت.پس از تشخیص و درمان سرطان مجرای ادرار، پیش آگهی بیماری تا حد زیادی به محل تومور، اندازه و مرحله تومور و میزان پیشرفت آن بستگی دارد. با پزشک خود در مورد شرایط بعد از درمان صحبت کنید. پزشک و بیمار هر دو می توانند اقدامات مفیدی برای عبور از دشواری های درمان و پیشگیری مادام العمر انجام دهند. 

مطالعه بیشتر:

سرطان آلت و علائم سرطان آلت تناسلی چیست؟

سرطان دهانه رحم با چه روش های قابل تشخیص است؟

علت خون در ادرار در بارداری و نشانه‌های هماچوری چیست؟

آیا تومور ویلمز قابل درمان است و علائم تومور ویلمز چیست؟