روش های درمانی اختلال واژینیسم یا واژینیسموس
واژینیسم یا واژینیسموس یکی از انواع اختلالات جنسی زنانه است. واژینیسم کاملا غیرارادی و غیر قابل کنترل بوده و مانع از دخول آلت تناسلی مرد و نزدیکی و حتی ورود هر جسم خارجی حتی انگشت به مهبل می شود. این واکنش منشاء جسمی ندارد. در حقیقت واژینیسم، واکنش ناخودآگاه شخص مبتلا به ورود هر جسم خارجی به واژن است.
در این اختلال ترس از رابطه جنسی به یک ترس یا فوبیا phobia روانی منجر می شود که زن از ایجاد رابطه جنسی ترس و وحشت داشته باشد. در واژینیسموس بدن و ذهن در برابر هرگونه دخولی به واژن شرطی شده‌اند و بدون اراده فرد، دهانه واژن در حین ورود شی خارجی منقبض می‌شود، درست مثل زمانی که شی خارجی به چشم شما نزدیک می‌شود و ناخودآگاه چشمان شما برای محافظت از آسیب بسته می‌شود. در واژینیسم نیز عضلات لگن ناخودآگاه منقبض می‌شوند و مانع دخول جسم خارجی به واژن می شد. اين مشكل مي تواند سال ها ادامه یابد و باعث کاهش اعتماد به نفس و مشکلات بین زوجین شود و رابطه زن و شوهر را به سردی و ویرانی کشاند. اگر این اختلال جنسی به موقع تشخیص و درمان نشود در آینده مزمن تر شده و درمان آن نیز مشکل تر خواهد شد.
انواع روش های درمانی در اختلال واژینیسم یا واژینیسموس (انقباض غیرارادی واژن)
1- روان درمانی در اختلال واژینیسم یا واژینیسموس (انقباض غیرارادی واژن)
- درمان اصلی برای اختلال واژینیسموس روان درمانی می باشد زیرا علت آن روانی بوده و معمولا اختلال عضوی وجود ندارد. روان درمانی شامل صحبت کردن با مشاور و درمان شناختی و مثبت کردن ذهن بیمار می باشد. در روان درمانی، روانشناس سعی در بهبود روابط زوجین و حل تعارض ها در زندگی دارد. هم چنین تکنیک هایی مثل ریلکسیشن تاثیر مفیدی در درمان واژینیسم دارند. توجه به روابط همسران یکی از اصلی ترین نکاتی است که باید مورد توجه قرار داد، چرا که کیفیت روابط کلی زوجین بر روابط جنسی آنها اثر چشمگیری دارد.
- هر چه سن ازدواج خانم ها بالاتر می رود دخول و انعطاف پذیری مهبل برای پذیرش اولین رابطه جنسی کمی سخت تر می شود. علاوه بر این روحیه لطیف و حساس خانم ها هم اجازه رابطه جنسی سریع و عجولانه و پر از استرس شب اول را به هیچ وجه نمی دهد. به همین خاطر بهتر است جهت پیشگیری از چنین اختلالی، دخول را در طی چند شب و در برخی موارد زیر نظر پزشک در طول چند هفته هم ادامه داد.
- خوشبختانه به خاطر گسترش اینترنت، کارگاه ها و کتاب های آموزشی زوج های جوان می توانند قبل از هر عملی آگاهی مختصری در مورد رابطه جنسی برای ازدواج داشته باشند. غریزه جنسی در انسان مثل حیوانات نیست و مهارت های بیشتری مانند معاشقه، لمس کردن و غیره برای به حداکثر رساندن رضایت لازم است.
- همچین اتفاقی برای شما نخواهد افتاد به شرط این که اصول را رعایت کنید. صبور باشید، با همسر و شریک جنسی خود در این رابطه صحبت کنید و به صورت مرحله به مرحله پیش روید. حتی اگر احتمال دارد مشکل خاصی پیش بیاید می توانید در مشاوره قبل از ازدواج و یا در همان مراحل ابتدایی اقدام به بررسی مشکل و حل آن نمایید.
- به محض اینکه درمان را شروع کردید، پای خانواده ها را از این مسئله کنار بکشید. هر زمان که آشنایان و یا اعضای خانواده پیگیر شدند می توانید بگویید که درمان را شروع کرده ایم و احتمالا تا چند هفته یا ماه آینده به نتیجه خواهیم رسید. فراموش نکنید که اضطراب دلیل تشدید این اختلال است و پاسخ دادن به افراد آشنا و فامیل خودش منبع فشار و استرس است.
- آموزش برای درمان اختلال واژینیسم معمولا شامل یادگیری تشریح کردن شکل اندام جنسی شما و آنچه که در طول تحریک جنسی و رابطه جنسی اتفاق می افتد است. شما اطلاعاتی در مورد ماهیچه های درگیر در واژینیسم نیز خواهید فهمید. این می تواند به شما در درک چگونگی عملکرد بدن و نحوه پاسخ بدن شما کمک کند.
- مشاور متخصص در اختلالات جنسی ممکن است شما را به تنهایی یا همراه با همسرتان راهنمایی کند. تکنیک های آرامش بخش و هیپنوتیزم همچنین باعث آرامش و کمک به شما در رابطه جنسی می شود.
- درمان شناختی رفتاری (CBT) می تواند برای برخی از بانوان مفید باشد. CBT به تشخیص تحلیل و تغییر افکار و رفتارها می پردازد و به تسکین احساس اضطراب و افسردگی اشخاص کمک می کند. مشاور رفتاری شناختی می تواند با این روش به مبتلایان اختلال واژینیسم کمک کند.
- تحت نظر یک مشاور قرار گرفتن در واقع یک درمان مؤثر است، حتی برای آن دسته از بانوانی که مدت طولانی است با این اختلال دست و پنجه نرم می کنند. تکنیک هایی همچون نفوذ واژنی توسط دیلاتورها نیز می تواند برای فرد مورد استفاده قرار گیرد. این تکنیک نوعی شیوه درمانی است که توسط خود فرد انجام می شود، همچنین باعث می شود تا شخص با اعتماد به نفس بیشتر طول درمان را طی کند.
- از پزشک خود بخواهید تا شما را به فیزیوتراپیست معرفی کند که در مورد بیماری واژینیسموس و دیگر اختلالات جنسی بانوان تجربه داشته باشد. از آنجا که عضلات کف لگن نقش بسیار مهمی در واژینیسموس دارند، فیزیوتراپی یکی از بهترین گزینه های درمان است. فیزیوتراپیست می تواند:
- تکنیک های تنفس و آرامش را به فرد آموزش دهد.
- جهت کنترل انقباض عضلات کف لگن تکنیک هایی را معرفی می کند.
- فعالیت های جنسی را با آرامش و آهسته انجام دهید.
- بانوان مبتلا به واژینیسموس (انقباض غیرارادی واژن)، باید صبور باشند و قبل از برقراری رابطه جنسی باید متدهای درمانی را پیاده کنند. اگر در طول رابطه جنسی عجله کنید ممکن است رابطه ای دردناک را تجربه کرده و یا احساس ناراحتی کنید و این شما را برای یک چرخه درد و اضطراب که موجب می شود واژینیسموس (انقباض غیرارادی واژن) تشدید شود آماده می کند. در اینجا بسیار لازم و ضروری است که شما یک شریک جنسی حامی و صبور داشته باشید.
2- درمان های فیزیکی اختلال واژینیسموس
بانوان مبتلا به واژینیسموس می توانند در خانه تمریناتی مانند تمرین کگل را انجام دهند تا یاد بگیرند که عضلات اطراف واژن را کنترل و شل کنند.
تمرین کگل (Kegel) چیست؟
برای انجام تمرین کگل (Kegel exercises)، ماهیچه های کف لگن خود را سفت و شل کنید. این عضلات واژن، راست روده و مثانه را کنترل می کنند.
وقتی ادرار می کنید، می توانید این عضلات را پیدا کنید. پس از شروع ادرار، جریان را متوقف کنید. برای انجام این کار از عضلات کف لگن استفاده می کنید. ممکن است آنها را هنگام سفت کردن و حرکت دادن حس کنید. این عضلات به عنوان یک گروه حرکت می کنند، به همین ترتیب همگی در یک زمان منقبض می شوند و در یک زمان استراحت می کنند. بعد از اینکه از درست انجام دادن تمرین کگل مطمئن شدید، لازم نیست که حتما در دستشویی انجامش دهید.
تمرین کگل را هر بار که در طول روز یادتان آمد انجام دهید، سعی کنید هر بار ۲۰ انقباض داشته باشید. این تمرین را می توانید هنگام صحبت با تلفن یا تماشای تلویزیون یا هر زمان دیگری انجام دهید. فراموش نکنید که بعد از هر بار انقباض، عضلات را برای چند ثانیه شل کنید.
انجام این تمرینات به شما کمک می کند تا عضلات واژن را هنگام انقباض و استراحت کنترل کنید. این مراحل را دنبال کنید:
- مثانه را خالی کنید.
- عضلات کف لگن را منقبض کنید و تا ۱۰ بشمارید.
- عضلات خود را شل کنید و تا ۱۰ بشمارید.
- این مرحله را ۱۰ مرتبه، ۳ بار در روز تکرار کنید.
برای موفقیت در تقویت عضلات کف لگن، هنگام انجام این تمرینات عضلات شکم، باسن یا ران را درگیر نکنید.
با یک انگشت تمرین کگل را برای درمان واژینیسم شروع کنید و در نهایت با سه انگشت این کار را انجام دهید. در این تمرین عضلات واژن را در اطراف انگشت خود احساس می کنید و اگر هم احساس درد داشتید می توانید انگشت خود را بیرون بیاورید. از دیلاتورها (Dilator) در منزل استفاده کنید.
ممکن است پزشک، استفاده از دیلاتور را به شما توصیه کند. این ابزار، مخروطی شکل بوده و در واژن قرار می گیرد. سایز آن را می توان به تدریج افزایش داد تا عضلات واژن را به کشش و نفوذ بیشتر عادت دهید.
برای شروع، وقتی که شما در حال حرکت هستید، پایین می آید. این حرکت به کشش واژن نیز کمک می کند. سپس، انگشتان خود را در داخل واژن قرار دهید و کشش یا پایین آوردن را ادامه دهید.
وقتی که شروع به استفاده از انواع دیلاتورها می کنید، استفاده از آن را به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه ادامه دهید چون که بیشتر از این زمان موجب فشار آمدن به واژن می شود. می توانید از همسر خود بخواهید که شما را در وارد کردن دیلاتورها به واژن و انجام تمرینات کمک کند.
3- دارو درمانی در اختلال واژینیسم:
برای درمان واژینیسموس نیازی به دارو نیست و فقط در بعضی موارد شدید خواب آور های خفیف یا آرامبخش، آن هم فقط تحت نظر پزشک تجویز می شود.
نکاتی برای آقایان:
آقایان باید دقت داشته باشند که این مساله نوعی اختلال و بیماری قابل معالجه و زودگذر است ولی متاسفانه بعضی افراد آن را به حساب ناز کردن خانم و یا نداشتن تمایل به ارتباط جنسی می گذارند. توجه داشته باشید که این بیماری هر چه سریع تر درمان شود بهتر است. با طولانی شدن دوره درمان اختلال واژینیسم متاسفانه زوج ها علاوه بر اینکه سرد شده و تمایل کمتری به ادامه درمان دارند، مسائل ارتباطی و احساسی هم به این مشکل جنسی اضافه می شود.
متاسفانه در ایران در بسیاری از موارد، درمان اصولی برای این اختلال و بیماری ارائه نمی شود. بعضی از مردم براساس تفکرات عامیانه، نداشتن توانایی دخول و رابطه جنسی را به طلسم و جادو نسبت می دهند و جهت درمان این مشکل متوسل به شیوه های خرافی عجیب و غریبی مثل دعا نویسی، باز کردن طلسم توسط دعا نویس و غیره می شوند.
برخی دیگر عواملی مانند وجود هفت پرده و غیره را دلیل اختلال واژینیسم می دانند و پاره کردن پرده بکارت به وسیله عمل جراحی را به عنوان درمان این بیماری می شناسند. درصورتی که این اختلال هیچ ارتباطی به ضخیم بودن پرده بکارت نداشته و باز کردن بکارت در طی عمل، تاثیری در درمان این اختلال ندارد. استفاده از ژل و کرم لیز کننده به تنهایی هم معمولا به درمان کمکی نمی کنند، گرچه به وسیله بسیاری از افراد توصیه می شوند.
کلید اساسی درمان، به وجود آوردن تغییرات شناختی در شخص و آمادگی جهت انجام نزدیکی است و خبر خوب برای افراد مبتلا این است که اختلال واژینیسم، درمان پذیرترین بیماری جنسی می باشد و با روش های جدید روان درمانی، بیشتر از 90 درصد مبتلایان بهبود پیدا می کنند. اغلب بیماران از تغییری که در طول درمان و پس از آن در زندگی آنها پدید آمده، شگفت زده خواهند شد. جالب این است که خانم هایی موفقیت بیشتری کسب می کنند که همسران آن ها همکاری لازم را در طول درمان داشته باشند. توصیه می شود برای رسیدن به نتیجه درمانی موثرتر حتما به درمانگر خانم و یا تیم درمانی (هم خانم و هم آقا) مراجعه شود.
نکاتی برای خانم های مبتلا به واژینیسموس:
اکثر بانوان به دلیل احساس خجالت از وضعیت خود، هرگز به دنبال درمان واژینیسموس نمی روند. اگر شما نیز چنین احساسی دارید این را بدانید که واژینیسموس تقصیر شما نیست و این شرایط بطور کامل قابل درمان است. به دنبال یک پزشک مجرب و یک مشاور خوب باشید و با پیگیری درمان خود، زندگی جنسی سالم را تجربه کنید.
بعضی از پزشکان و وبسایت ها ممکن است داروهای بی حس کننده را جهت درمان واژینیسم توصیه کنند. این شیوه درمانی به طور کلی ایده ی خوبی نیست و بی حسی موضعی، درد بیرونی را برای فرد قابل تحمل ساخته اما نمی تواند مشکل شما را حل کند و حتی ممکن است شرایط را برای درمان نیز سخت کند.
مطالعه بیشتر:
1- شناخت علائم و علل انواع واژینیسم یا انقباض غیرارادی واژن
2- انواع عفونت واژن و روش های درمان آن
4- تمرین و تقویت عضلات کف لگن یا کگل در دروان بارداری
5- علت و درمان های عفونت قارچی واژن چیست؟
