همه چیز در مورد بیماری ام اس و بارداری
ام‌اس بیماری شایعی است كه سیستم ایمنی بدن را درگیر می کند و تقریباً از هر هزار نفر یك نفر آن هم در 40-20 سالگی، یعنی سن باروری به آن مبتلا می‌شود. میزان شیوع این بیماری در بانوان 2 برابر آقایان است، بنابراین این مسئله می‌تواند باعث ایجاد سوال‌ها و نگرانی‌های بسیاری باشد.
آیا امکان دارد در طول بارداری به این بیماری دچار شویم؟ چه مسائلی احتمال ابتلا را افزایش می‌دهد؟ آیا با وجود ابتلا به ام اس، امکان بارداری وجود دارد؟ ام اس ممکن است به جنین منتقل شود؟ درمان‌ها روی جنین یا نوزاد در طول شیردهی اثر منفی نمی‌گذارند؟
پاسخ تمام این سوالات را در این مقاله می‌یابید.
تاثیر بیماری ام اس بر قدرت باروری
بررسی‌ها نشان داده‌اند، بیماری ام اس بر قدرت باروری بانوان و آقایان تاثیر منفی ندارد. با این حال برخی درمان‌ها در حوزه شیمی درمانی مثل میتوکسانترون كه برای فرم‌های تهاجمی بیماری استفاده می‌شود به‌خصوص در خانم‌های بالای 35 سال، می‌تواند باعث توقف دوره‌های ماهانه و یائسگی زودرس شود.
تاثیر بیماری ام اس بر روند بارداری
ام اس بیماری خطرناكی برای بارداری یا حتی زایمان محسوب نمی‌شود. زمانی كه خانمی به ام اس مبتلاست و می‌خواهد بچه‌درا شود، باید تحت‌نظر متخصص اعصاب و زنان باشد و بهتر است زمانی برای بارداری اقدام شود كه بیماری در فاز استراحت است. برخی داروها در دوره تخمک گذاری و برخی در دوره بارداری باید متوقف شوند. توصیه می‌شود، مادر از نظر عفونت ادراری (به‌خصوص اگر دچار مشكل در تخلیه مثانه است) مورد بررسی قرار گیرد.
بانوایی که دچار معلولیت یا كندی حركت شده‌اند احتمال بروز ترومبوز عروقی افزایش می یابد و باید تحت نظر باشند.
همسرم به بیماری ام اس مبتلاست. آیا لازم است برای بچه‌دارشدن تا پایان درمان صبر كنم یا آزمایش‌هایی روی اسپرم انجام شود یا اسپرم را فریز كنیم؟
ام اس هیچ‌وقت تاثیر منفی بر اسپرماتوژن‌ها نمی‌گذارد. ام اس بیماری عصبی است كه نه روی اسپرم و نه روی ارگان‌های تولیدكننده آن اثری ندارد. این به آن معنی است كه مرد مبتلا، دچار ناباروری نمی‌شود و اختلالی در اسپرماتوزویید او پیش نمی‌آید.
تاثیر بارداری بر روند پیشرفت بیماری ام اس در بانوان باردار
محققان به دنبال تحقیقی روی 330 بانوی مبتلا به ام اس در طول 18 سال اعلام کردند؛ بارداری روند پیشرفت بیماری ام اس را کُند می‌کند. به گفته محققان، بانوانی که بعد از ابتلا به ام اس باردار نمی‌شوند، تنها برای 10-8 سال قدرت حرکت دارند، اما كسانی كه بعد از ابتلا به این بیماری، باردار می‌شوند تا 21 سال بعد همچنان توانایی حركتی خواهند داشت.
تفاوت بین توانایی خانم‌های مبتلا به ام اس كه بعد از بیماری باردار شده‌اند و آن دسته كه باردار نشدند حدود 39درصد است.
تحقیق دیگری ثابت کرده است؛ روند پیشرفت بیماری در بانوانی که قبل از ابتلا به ام اس یك یا چند فرزند داشته‌اند، كندتر از بانوانی است كه اصلاً فرزندی نداشته‌اند. به هر حال باردار شدن بعد از ابتلا به این بیماری تاثیر قابل‌توجه‌‌‌ای بر کاهش پیشرفت بیماری دارد.
به گفته محققان هورمون‌هایی كه در طول بارداری آزاد می‌شوند، اثر مثبتی بر سیستم ایمنی مادر دارند.
احتمال ابتلا به ام اس در دوران بارداری
در تحقیقی كه چندی پیش در مجله نورولوژی منتشر شد، محققان اعلام کردند دریافت میزان بالای ویتامین D در دوران بارداری می‌تواند احتمال ابتلای مادر و فرزند به ام اس را کاهش دهد.
در این تحقیق كه توسط پژوهشگران سوئدی دانشگاه یوما انجام شد، 164 هزار نفر شركت كردند. بررسی‌ها نشان داد احتمال ابتلا به ام اس در بانوایی که در دوران بارداری میزان ویتامین D بیشتری دریافت می‌کنند 61 درصد كمتر از خانم‌هایی است كه میزان ویتامین D بدنشان پایین است. البته میزان بالای ویتامین D تنها در اواخر بارداری می‌تواند جلوی ابتلای كودک به ام اس را نیز بگیرد.
تاثیر بیماری ام اس مادر بر جنین
بررسی‌ها نشان داده ابتلای مادر به ام اس می‌تواند باعث كم وزنی نوزاد در هنگام تولد شود. اما احتمال بروز نقص یا مرگ های داخل رحمی را افزایش نمی‌دهد.
احتمال ابتلای جنین به ام اس بسیار پایین است. در این میان گرچه فاكتورهای ژنتیكی و محیطی از جمله كمبود ویتامین D و عفونت‌ها نقش دارد، اما احتمال زمانی بیشتر می‌شود كه والدین هر دو دچار ام اس باشند. البته حتی در این صورت نیز احتمال ابتلای نوزاد به ام اس خیلی زیاد نیست.
اثر درمان های تضعیف كننده سیستم ایمنی بر بارداری
هنوز تحقیقی روی انسان و به‌خصوص روی بارداری ناخواسته انجام نشده است، اما طبق بررسی‌هایی كه روی حیوانات انجام شده است، مصرف داروی اینترفرون بتا كه با نام‌های تجاری آونكس، بتافرون، ربیف و اكستاویا به فروش می‌رسد می‌تواند باعث سقط ناگهانی جنین شود. بررسی داروی گلاتیرامید استات كه با نام تجاری كوپاكسون به فروش می‌رسد نشان می‌دهد که این دارو تاثیری بر جنین ندارد.
بیهوشی و زایمان در بانوان مبتلا به ام اس
روش زایمان باید توسط متخصص زنان و زایمان تعیین شود. در بانوان مبتلا به ام اس انجام سزارین نسبت به زایمان طبیعی برتری ندارد، مگر آنکه از نظر پزشکی برای زایمان واژنی مانعی وجود داشته باشد. همچنین انجام بیهوشی برای زایمان نیز ممنوعیتی ندارد، ولی در مورد استفاده از بی حسی اپیدورال موضوع همچنان مورد بحث می‌باشد.
اقدامات پس از زایمان در بانوان مبتلا به ام اس
مبتلایان به ام اس باید پس از زایمان مورد توجه خاص قرار گیرند و انجام مشاوره توسط پزشک متخصص زنان و زایمان، مغز و اعصاب و بخصوص روانپزشک توصیه می‌شود، زیرا در این دوره مادر در ریسک بالاتری برای اختلالات روحی و رفتاری قرار دارند. البته بروز اختلال روحی بخصوص افسردگی پس از زایمان در همه بانوان وجود دارد، ولی مبتلایان به ام اس باید به دقت تحت نظر باشند. علیرغم لذت بچه‌دار شدن، ممکن است مراقبت از نوزاد مادر را تحت فشار روحی بیشتری قرار دهد. بنابراین در این مرحله، حمایت خانواده نقش مهمی دارد.
همچنین هرگونه احساس اضطراب و افسردگی باید به دقت مورد توجه قرار گیرد. در صورت بروز افسردگی پس از زایمان، معمولاً توصیه می‌شود که مصرف داروهای ضد اضطراب و افسردگی سریعاً آغاز شود.
"بتا اینترفرونها" ممکن است تشدید کننده و یا ایجاد کننده افسردگی باشند، البته استفاده از آنها در دوره پس از زایمان ممنوع نیست، ولی باید تحت نظارت مستقیم پزشک باشند.
ام اس و شیردهی
شیردهی در خانم‌های مبتلا به ام اس ممنوعیتی ندارد و انتقال این بیماری به هیچ عنوان از طریق شیردهی نمی‌باشد ( که گه گاه دغدغه غلطی برای بیمار پدید می آورد ). همچنین شیردهی هیچ اثر مضری بر سیر بیماری یا تشدید بیماری ندارد. در واقع از نظر میزان عود بیماری بین خانم‌های دچار ام اس شیرده با کسانی که دراین دوره شیردهی نمی‌کنند، تفاوتی وجود ندارد. حتی مطالعات جدید حاکی از نقش مثبت شیردهی برکاهش حملات بیماری است.
شیردهی باعث تشدید پیشرفت بیماری بعد از زایمان نمی‌شود و از آنجا كه داروها از طریق شیر قابل انتقال به جنین هستند، توصیه می‌شود درمان‌ها تا پایان شیردهی آغاز نشود.
مطالعه بیشتر:
1- آیا بیماران ام اس میتوانند باردار شوند؟
2- مراقبت های بارداری در برابر بیماری ها
3- بارداری و زایمان و شیردهی برای مادران مبتلا به بیماری صرع
