نحوه برخورد با گفتار بچه گانه در کودکان
"ماکالونی به جای ماکارونی" و "انیر به جای پنیر" این واژهها بسیار شیرین است، اما طبق پژوهشها، دیگر وقت آن رسیده است که به "گفتار بچهگانه" نگاه دوبارهای داشته باشیم.
اشتباه در تلفظ و حروف از قلم افتاده، از زبان کوچولویتان بسیار شیرین است، اما وقتی زمان مدرسه رفتن فرزندتان رسید و او هنوز به این زبان حرف بزند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ زبان شیرینی که فرزندتان استفاده میکند (مثل ماکالونی به جای ماکارونی و انیر به جای پنیر) اغلب به بخشی از واژهنامهی خانوادگی شما تبدیل میشود. اما پژوهشها دربارهی گفتار خردسالان نشان میدهد که این مکالمه در سن خاصی باید متوقف شود، زیرا امکان دارد این کار بر رشد زبانی بلندمدت فرزندتان تاثیر گذارد.
گفتار بچه گانه چیست؟
گفتار بچه گانه صرفاً کوتاه و ساده کردن واژه هاست که اغلب با کشیدن اضافه واژه ها یا کلام غیرزبانی بیان میشود. اغلب این نوع گفتار لغتنامهی ویژهای را برای خانواده میآفریند و یا حتی از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود. این موضوع وقتی به شکل عمومی مشاهده میشود که نامی در خانواده مثل "نانا" یا "دادا" در میان اعضا معمول میشود که احتمالاً به عنوان واژهای برای عزیز داشتن در آن خانواده برای سالهای آتی نیز به کار میرود. اغلب والدین چنین واژهنامهای را میآفرینند یا بیشتر از آن استفاده میکنند تا واژه های خاصی را برای بچههای نوپای خود بیشتر مقبول و مفهوم کنند.
وقتی نوبت به عملکردهای بدن یا اعضای خصوصی بدن میرسد، والدین بیشتر با واژه های ساده مثل "جیش" یا "اَه" راحت هستند. اغلب کلمات "گفتار بچه گانه" هر چه کودک بزرگتر میشود، بیشتر وارد "گفتار بزرگترها" میشود یا آنها هنوز از این گفتار استفاده میکنند تا تجربهی خاصی را شرح دهند. مثلاً "هام - هام" اغلب برای کودکان به معنای وقت تغذیه است. اما همان طور که آنان بزرگتر میشوند، شاید بیشتر از آن برای تشریح غذایی خوشمزه که خوردهاند، استفاده کنند.
علت به وجود آوردن چنین تغییراتی در گفتار و واژه ها، دشواری خردسالان در تلفظ برخی از آواهاست. در سه سالگی، کودکان هنوز برای بیان برخی از حروف صدادار مشکل دارند. والدین درباره این مشکلات در تلفظ نباید زیاد نگران باشند، زیرا برای بچههای بسیار کم سن این موارد نسبتاً معمول است. اما اگر این مشکلات پس از پنج سالگی ادامه یافت، کمک گرفتن ضروری است. مشکلات در تلفظ واژه های چندهجایی نیز عادی است، اما اگر این مشکل هنوز پس از هفت سالگی رخ داد، موجب نگرانی خواهد شد.
تاثیر گفتار بچه گانه بر گسترش مهارت های زبانی
طبق پژوهشهای جدید گفتار بچه گانه، چنان که پیشتر تصور میشد، مفید نیست. خردسالان برقراری ارتباط را از والدین خود یاد میگیرند. بنابراین، مهمترین نقش والدین کمک به گسترش مهارت های زبانی فرزندشان است، زیرا اینها برای رشد آینده آنان ضروری است.
دیدگاهها پیرامون گفتار بچه گانه این است که استفاده از واژه های ساختگی، تلفظ و گرامر ضعیف مهارت های زبانی غلط را به خردسالان میآموزد. یعنی روشی که در آن والدین با فرزندانشان در سه و شش سالگی حرف میزنند، مهمترین طیف سنی کودکان است. اگر برخی از اشتباهها ادامه یابد، به تاخیر در رشد زبان و گفتار میانجامد. الگوی اولیه گفتار باعث اختلال و بروز مشکلاتی در یادگیری خواهد شد. توصیه میشود که والدین از زبانی ساده، صحیح و پایدار استفاده کنند، به طوری که واژهنامه و ساختار جملات باید مناسب سن بچه باشد و از واژه هایی استفاده نشود که در گفتوگوی افراد بالغ به کار میرود.
فواید گفتار بچه گانه برای کودکان
باید تایید کرد که پژوهشها بیشتر در راستای آثار منفی گفتار بچه گانه است و اینکه چگونه بر رشد زبانی کودک تاثیر میگذارد، اما ظاهراً هنوز شواهدی وجود دارد که فوایدی برای گفتار بچه گانه نشان میدهد.
در ابتدا، دیده شده است که گفتار بچه گانه دارای آوای بمتر از معمول و متفاوت، آهستهتر حرف زدن، واژه هایی سادهتر، تکرارهای فراوان، تاکید بر واژه هایی خاص و بیان چهرهای مثبتتر و اغراقآمیز است. این عوامل به خردسال کمک میکند تا به گفتار توجه دقیقتری داشته باشد، خصوصاً اگر صدایی در پسزمینه وجود داشته باشد. در نتیجه، وقتی کودکان به والدین خود و آنچه به آنان گفته شده است، توجه میکنند، این عمل به روند برقراری پیوند احساسی بین آنان کمک میکند.
به علاوه، ثابت شده است که این عمل به بچهها کمک میکند تا درک کنند که زبان چگونه کار میکند و کدام واژه ها مهمتر است. بنابراین، به فرزنتان کمک میکنید تا معنای برخی از واژه های خاص را یاد بگیرد. مهمتر اینکه در مراحل رشد آیندهاش به او کمک میکنید تا این واژه ها را به زبان آورد. این کار به او کمک میکند تا مرز بین واژه ها را جدا کند تا جملات برای او صرفاً واژه هایی بیمعنا نباشد. از آنجا که در گفتار بچه گانه واژه ها تکرار میشوند، خردسالان نیز شروع به خلق تصویر ذهنی از واژه هایی میکنند که میشنود.
گفتار شیرین فرزندتان و زبان بچه گانه چنان عزیز و دلنشین است که احتمالاً آنرا تصحیح نمیکنید. درست است؟ اما آنچه اهمیت دارد این است که به جای تکرار تلفظ غلط آنها، واژه های صحیح را به او بگویید و صدایی را بیان کنید که او برای گفتنش تلاش کند. مجبور نیستید که دربارهی اشتباه او سختگیری کنید؛ فقط واژهی صحیح را تکرار کنید تا او آن را بشنود.
شاید زبان بچه گانه صداهای ساختگی و دست و پا شکستهای باشد به کمک آنها می خواهید فرزندتان را متوجه آنچه به او بگویید، کنید. اما پژوهشها نشان میدهد که گفتار بچه گانه هم به منظور گفتوگوی مستقیم با خردسال و مناسب سن اوست و هم به بچه امکان میدهد تا از گفتار و تلفظ شما یاد بگیرد. البته بهتر است والدین به یاد بسپارند که تلفظ شیرین و اشتباه، بخشی از وجود فرزندتان است و لذتی بسیار از دیدن رشد زبان فرزندتان بدست میآورید. مثل همهی مراحل رشد، تعدد و شدت متغیرها باید در نظر گرفته شود تا برای کمک به فرزندتان در یادگیری زبان و تلفظ صحیح استفاده گردد. زبان بچه گانه وقتی به درستی به کار رود، برای رشد زبان مفید است و در نهایت، اگر شما و فرزندتان از این کار لذت میبرید و این موضوع شما را به یکدیگر نزدیکتر میکند، پس آن را بطور کامل کنار نگذارید.
گفتار شیرین فرزندتان و زبان بچه چنان عزیز و دلنشین است که احتمالاً آنرا تصحیح نمیکنید. درست است؟ اما آنچه اهمیت دارد این است که به جای تکرار تلفظ غلط آنها، واژه های صحیح را به او بگویید و صدایی را بیان کنید که او برای گفتنش تلاش کند.
مطالعه بیشتر:
1- بازی فعالانه برای کاهش زمان استفاده از تلویزیون و کامپیوتر در کودکان
2- شناخت فواید انواع بازی های خلاقانه مناسب کودکان
3- تاثیر بازی کردن بر رشد و آموزش کودک
4- اختلالات خواب و بی خوابی در کودکان نوپا