بارداری در سن بالا دلیل کاهش تعداد تخمک در زنان

اگر برای نخستین مرتبه باردارید و مسن‌ تر از 34 سال هستید، باز هم علتی وجود ندارد که بارداری شاد و سالمی نداشته باشید. این عبارت دکتر “فلیپ زین” متخصص زنان و زایمان بیمارستان دانشگاه کیپ ‌تاون است که به بانوان هشدار می‌دهد: با افزایش سن تعداد تخمک های با کیفیت کاهش می یابد.

بنابراین شاید برای لقاح جنین پس از 35 سالگی مشکلی وجود نداشته باشد ولی در این سنین، مسائلی بنیانی بارداری احتمال افزایش رخدادهای مشکلات مزمن سلامتی در بانوان مسن‌تر را افزایش می‌دهد. به نظر این متخصص، هر چه مسن‌ تر ‌شوید، احتمال بیشتری برای ابتلا به مشکلات پزشکی وجود خواهد داشت. یعنی هر مشکل پزشکی که در نتیجه سن‌تان (پیش از یا طی باردرای) به آن دچار شوید، به پیچیدگی‌های بارداری و خطراتش اضافه می‌کند. برای مثال، همان‌ طوری‌ که مسن می‌ شویم، احتمالا افزایش وزن بیشتری خواهید داشت. بنابراین امکان دارد بارداری با وزنی بالا، برای سلامتی شما خطر داشته باشد، خطراتی مثل افزایش فشار خون، مشکلات قلبی، دیابت‌های بارداری و پره‌اکلامپسی. اما، اکثریت بانوانی که در سن بیش از 35 سال برای نخستین مرتبه باردار می‌شوند، بارداری بدون پیچیدگی‌ای خواهند داشت.

امروزه بانوان بیش از 35 سال نیز در حقیقت بسیار سلامت هستند، زیرا دوران ما نسبت به گذشته تغییرات بسیاری کرده است. برای مثال، یک خانم 40 ساله که وکیل و مادر دو فرزند است، می‌گوید: هر دو بارداریم به سهولت به پیش رفت و به ندرت حالت تهوع صبحگاهی داشتم، دچار هیچ گونه پیچیدگی‌ هم نشدم، زیاد خسته نبودم (کمبود خواب آزاری به من نرساند) و بجز این‌که به من گفته شده بود که زیاد سخت نگیرم از سوی پزشکم تحت مراقبت خاصی قرار نداشتم.

وی ادامه می‌دهد: تا اواخر هر دو بارداری‌ام،‌ به کار مشغول بودم، البته تاثیر آن بر بدنم بیش از سن من بود. افزونی فشار خونم نیز به دقت تحت نظارت بود، اما فکر نمی‌کنم که این مشکل به دلیل سن من بود، بلکه در واقع استرس‌ ذاتی شغلم مسبب آن بود. اگر 10 سال قبل فرزندانم به دنیا می‌آمدند، این امنیت شغلی را نداشتم و این موضوع برایم تنش‌ زاتر می بود.

پس از زایمان، مطمئنا شباهتی به مادران جوان‌تری که در مطب پزشک می‌دیدم، نداشتم و فکر نمی‌کنم که هرگز شکمم ناپدید گردد. اما در درباره آن زیاد نگران نیستم. حتی طی بارداری نیز، درباره بزرگ شدن اندازه‌ هایم زیاد نگران نبودم.

بارداری در سن بالا برای جنین خطرناک است

پیش از این‌که این خانم برای دومین مرتبه در سن 37 سالگی باردار شود، سقط جنینِ غمناکی را تجربه کرد. به گفته دکتر زین، هرچه مسن‌تر می‌شوید، خطر سقط جنین بیشتر می‌شود. به همین‌ ترتیب احتمال زایمان فرزندی با اختلالاتی مثل سندرم داون به شکل تصاعدی افزایش می یابد.

البته اکثر سقط‌های جنین پیش از هفته 12 بارداری در نتیجه اختلالات ژنتیکی رویان است. این ناهنجاری‌ها می‌ تواند به این علت باشد که یک کروموزوم اضافه موجود باشد، مثل سندرم داون، یا یک کروموزوم کم باشد، مثل سندرم ترنر.

البته در چنین شرایطی همیشه سقط جنین رخ نمی‌دهد و احتمال دارد بچه‌ای مبتلا به سندرم داون متولد شود. بنابراین احتمالات چنین رخداد‌هایی با افزایش سن افزایش می‌ یابد.

احتمال این‌که بچه‌ای مبتلا به سندرم داون در 35 هفتگی متولد شود، نسبتاً ناچیز و حدود 1 در 400 است. زمانی‌که احتمال بروز خطر در حد 1 در 280 یا بیشتر باشد، مسئله به اندازه کافی چشمگیر شمرده می‌شود و نیاز به آزمایشات بیشتر ضروری خواهد بود. یک خانم 45 ساله با خطر 1 در 35 روبروست. با در نظر گرفتن تمامی این موارد، زمانی‌که بارداری شما از سه ماهه اول به سه ماهه دوم ادامه یابد، احتمال زایمان بچه‌ای سالم از سوی مادران مسن‌تر افزایش می یابد.

سن شما هرچه باشد، آزمایش غربالگری سه ماهه اول برای تشخیص سندرم داون به همه توصیه می‌شود. البته روش‌های بهتری نیز برای تشخیص وجود دارد که احتمال بروز خطرات را مشخص می‌کند (نه فقط از روی سن). احتمالاً در صورتی‌که احتمال خطر بالا باشد، یک آزمایش آمنیوسنتز نیز پیشنهاد گردد، اما گاهی این آزمایش نیز با مشکلاتی همراه می‌شود و احتمال سقط جنین را افزایش می‌دهد.

برای مثال، این خانم وکیل نیز برای هر دو بارداری خود آزمایشات غربالگری و آمنیوسنتز را برگزار کرد، زیرا به علت سنش در خطر بیشتری برای زایمان فرزندی مبتلا به سندرم داون قرار داشته است.

او می‌گوید: آماده نبودم تا برای آن نه ماه نگران باشم و می‌دانم، این آزمایش چیزی بود که برای آرامش مغزی‌ ام باید انجام می‌ دادم. گرچه تاخیر در بارداری می‌تواند از سوی برخی افراد به معنی وضعیتی نامساعد قلمداد شود، ولی حداقل در مرحله‌ای بودم که می‌توانستم هزینه آزمایشات گران‌قیمت را بپردازم.

بارداری در سن بالا برای مادر خطرناک است

اکثر بانوان بین 35 تا 50 ساله (اگر قادر باشند که باردار شوند) بارداری‌های سالمی دارند و بارداری آنان مستلزم درمان خاصی نیست، مگر دچار مشکلات و بیماری‌های مرتبط با سن شوند.

دکتر زین می‌گوید: به منظور پرهیز از پنهان ماندن مشکلی، حتی در بارداری های عادی و کم خطر نیز باید مادر به طور جدی‌تر تحت نظارت باشد. بارداری‌ های پرخطر به خوبی مدیریت می‌شوند، زیرا خطرات به خوبی شناخته شده‌اند و به دقت نگهبانی می‌شوند.

چالشی که در علم زنان و زایمان جدید پیش رو داریم، تشخیص مشکلات در آنانی است که ظاهرا جوان و سالم هستند. زمانی‌که نوبت به مدیریت بارداری در هر سنی می‌رسد، ورود به یک بارداری سالم و برقراری سلامت آن طی بارداری، غربالگری منظم، چیزی است که حیاتی شمرده می‌شود.

پژوهش‌ها نشان داده است که میانگین سنی برای بارداری نخستین در بانوان امروزی بیش از 30 سال است. افزون براین، تغییرات بیشتر اجتماعی علاوه بر تمایل مادران برای تثبیت شغلی‌، تصمیم برای بارداری را به تاخیر می‌اندازد.

بانوان امروزی اگر تا سن 35 سالگی بچه‌ای نداشتند یا اگر فرصت بیشتری برای کسب آمادگی نیاز دارند، نباید احساس کنند که اشتباهی از آنان سر زده است. زیرا انتخاب‌های دیگری برای درمان باروری وجود دارد که می‌تواند سال‌های باروری را افزایش دهد.

امروزه بانوان بسیاری شاغل هستند و زمانی‌که برای پیشرفت در شغل تان سخت کار می‌کنید، ایجاد وقفه جهت بچه‌دار شدن کارها را مشکل تر خواهد کرد. زمانی‌که به 36 سالگی رسیدم، آنچه را که باید انجام داده بودم و طی روز ساعت های کمتری مشغول کار بودم. از آن مهم‌تر، بانوان امروزی اگر تا سن 35 سالگی بچه‌ای نداشتند یا اگر فرصت بیشتری برای کسب آمادگی نیاز دارند، نباید احساس کنند که اشتباهی از آنان سر زده است. زیرا انتخاب‌های دیگری برای درمان باروری وجود دارد که می‌تواند سال‌های باروری را افزایش دهد. البته اگر تخمک‌های آنان هنوز کارآیی داشته باشند.

در جوامع امروزی با وجود بانوان شاغل فراوان، از نظر اجتماع مادران مسن‌تر نیز پذیرفته ‌شده هستند و غیر معمول یا خارق‌العاده شمرده نمی‌شوند.

این خانم می‌گوید: در آغاز فکر می‌کردم، مادر غریبی می‌شوم و تنها والد مسن خواهم بود. ولی به زودی متوجه شدم که این‌طور نیست. علاوه بر این متوجه شدم که در 40 سالگی صبر و تحمل بیشتری برای بچه‌ها دارم، در مقایسه با زمانی‌که سی ساله بودم.

مطالعه بیشتر: 

1- آزمایش غربالگری سه ماهه اول و دوم بارداری

2- تاثیر سن زنان و مردان بر چرخه‌ زندگی تخمک و اسپرم

3- 6 روش تعیین زمان تخمک گذاری