فشار خون بالای بارداری چه نشانه ای دارد چگونه تشخیص داده می شود؟
فشار خون بالای بارداری، افزونی فشار خون القائی بارداری PIH نامیده می‌شود که درصورت درمان نشدن، برای مادر و فرزند می‌تواند مشکلی بسیار خطرناک یا حتی تهدیدی جانی باشد. افزونی فشار خون در بارداری می‌تواند به اکلامپسی تبدیل شود که همچنین با نام مشکل toxaemia القائی بارداری نامیده می‌شود و بیماری خطرناکی با پیچیدگی‌هایی مثل تشنج، سکته، از کار افتادن قلب و کبد، کُوما و حتی مرگ همراه است.
فشار خون بالای بارداری (PIH) چه نشانه های دارد؟
برای تمامی مادران باردار بررسی و انجام آزمایش منظم فشار خون بارداری بسیار مهم است. این بررسی‌ها شامل وزن‌کشی و ادِم (تورم پاها، مچ‌ها و دست‌ها)، نظارت فشار خون و آزمایش میزان پروتئین در ادرار می‌شود. نتایج مشکلات مربوط به افزایش فشار خون بارداری شامل سقط جنین، جنینی کوچک برای دوره بارداریش یا تولد نوزاد نارس می‌شود. مشکلات بارداری در زایشگاه (درمانگاه) یا هر ملاقات با پزشک یا ماما می‌تواند تشخیص داده شود.
زمانی‌که افزونی فشار خون بارداری تشخیص داده شد، نظارت و پیگیری درمان ضروری است.
اگر به بیمارستانی عمومی یا بخش مامایی مراجعه کنید، به بیمارستانی بزرگ‌تر برای درمان‌های تخصصی ارجاع خواهید شد. هر مادری اگر دچار پیچیدگی‌‌ای طی بارداری شود، باید به ملاقات متخصص برود.
مهم است که نشانه‌های فشار خون بالای بارداری را بشناسید و آن‌ها را نادیده نگیرید.
- درجه فشار خون بیش از 140/90
- وجود پروتئین در ادرار
- خروج کم ادرار
- صورت، گردن، انگشت‌ها و مچ‌های متورم
- افزایش ناگهانی وزن
- تغییرات بینایی مثل مگس پران یا جرقه نور، دید دوتایی یا تار
- حالت تهوع و سرگیجه
- سردردهای مکرر و شدید
- عرق کردن زیاد کف دست‌ها و پاها
- بالا آوردن خون
- وجود خون در ادرار
- صدای وزوز گوش
- استفراغ شدید
- تپش قلب
- خواب‌آلودگی
- درد غیرمعمول در ناحیه شکم
- تب
- دوبینی یا تاربینی
آیا فشار خون بالا به معنای ابتلا به فشار خون بالای بارداری است؟
اگر فشار خون بالا دارید، الزاما به این معنا نیست که به فشار خون بالای ناشی از بارداری مبتلا هستید. اگر متخصص زنان و زایمان شما متوجه شود که فشار خون شما به شکل غیرعادی بالاست، فشار شما را تحت نظر می‌گیرد و توصیه می‌کند به منظور تشخیص فشار خون بالای بارداری آزمایش بدهید.
بیشتر مادرانی که به فشار خون بالای بارداری مبتلا هستند، علاوه بر فشار خون بالا زیاد ورم می‌کنند و با ادرار خود پروتئین دفع می‌کنند. اما تمام مادرانیکه در دوران بارداری فشار خون بالا دارند، مبتلا به فشار خون بالای بارداری نیستند.
آیا ورم کردن یعنی مبتلا به فشار خون بالای ناشی از بارداری هستم؟
با این که گفتیم ورم کردن می‌تواند نشانه فشار خون بالای بارداری باشد، اما نشانه‌های دیگری نیز باید آن را همراهی کند. ورم کردن یکی از نشانه های بارداری است و پزشک شما ممکن است خیلی نگران این موضوع نباشد، مگر آنکه کاهش نیابد. ممکن است حلقه ازدواج یا حتی کفش‌های شما برایتان تنگ شود، اما این طبیعی است!
اگر ورم کردن با استراحت کاهش نباید می‌تواند آن‌را جدی گرفت. ورم صورت و دست‌ها به شکل محسوس یا افزایش وزن بیش از سه کیلوگرم در یک هفته می‌تواند طبیعی نباشد و باید به پزشک مراجعه کنید.
فشار خون بالای بارداری چگونه تشخیص داده می شود؟
آزمایشی که فشار خون بالای بارداری را تشخیص بدهد وجود ندارد. اگر باردار هستید، پزشک شما موظف است در هر بار مراجعه فشار خون شما را اندازه بگیرد. افزایش غیرعادی فشار خون می‌تواند نشانه فشار خون بالای بارداری باشد. اگر فشار خون شما در دو یا سه بار متوالی مراجعه بالا باشد، پزشک به شما آزمایش ادرار می‌دهد. این آزمایش نشان می‌دهد که آیا در ادرار شما پروتئین وجود دارد یا خیر و به تشخیص فشار خون بالای بارداری کمک می‌کند. اگر هر کدام از نشانه‌های فشار خون بالای بارداری را از خود بروز بدهید، برای نظارت دقیق به مدت چند هفته هر روز به پزشک مراجعه کنید.
در مراجعات و آزمایشات منظم بارداری، پزشک فشار خون، افزایش وزن و پروتئین ادرار شما را تحت نظر می‌گیرد و برای ارجاع‌های بعدی جدول درست می‌کند. اگر احساس خستگی غیرطبیعی کردید یا متوجه نشانه‌های دیگر فشار خون بالای بارداری شدید، پزشک برای شما آزمایش‌های بیشتری خواهد نوشت.
به طور کلی کنترل فشار خون در بارداری یکی از مهمترین مراقبت های مربوط به این دوران به شمار می آید. فشار خونی که دو بار با فاصله چهار ساعت از یکدیگر 90/ 140میلیمتر جیوه را نشان دهد، غیرطبیعی بوده و نشانه پرفشاری خون در بارداری است که به مراقبت های ویژه نیاز دارد.
اگر فشار خون بالای بارداری تشخیص داده شود یا حتی به آن شک وجود داشته باشد، پزشک برای نظارت بر جنین در حال رشد دستور انجام آزمایش می‌دهد. پزشک معمولا از یک مبدل فراصوتی برای ثبت ضربان قلب جنین استفاده می‌کند. این آزمایش هنگام زایمان نیز برای مشاهده و ضبط فعالیت رحم استفاده می‌شود. وقتی جنین شما فعال است، ضربان قلب آن بالا می‌رود. بنابراین این آزمایش‌ها کمک می‌کند تا رشد جنین را بررسی و دنبال کنید.
چه کسی در معرض خطر فشار خون بالای بارداری قرار دارد؟
فشار خون بالای بارداری معمولا ارثی است، بنابراین اگر مادر یا مادربزرگ شما فشار خون بالای بارداری داشته است، احتمال این‌که شما هم به آن مبتلا شوید زیاد است. احتمال ابتلا به فشار خون بالای بارداری در مادرانی که دوقلو یا سه‌قلو باردار هستند یا در بانوان بسیار جوان (مادران نوجوان) یا بانوان مسن‌تر (بالای ۳۵ سال) بیشتر است.
بانوان دیگری که در معرض خطر ابتلا به فشار خون بالای بارداری قرار دارند کسانی هستند که پیش از باردار شدن فشار خون بالای غیرعادی یا بیماری نهفته کلیوی داشته‌اند.
مطالعه بیشتر:
1- روش های درمان و جلوگیری از فشار خون بالای بارداری
2- علل و راه های پیشگیری از افت فشار خون در بارداری
3- نشانه ها و روش کنترل فشار خون بالا و پایین در بارداری
4- فشار خون بالا در بارداری و عوارض آن بر جنین
