روش های درمان و جلوگیری از فشار خون بالای بارداری
بارداری واقعا دوران پرچالشی است. بجز نشانه‌های معمول بارداری، مورادی نیز وجود دارد که می‌تواند منجر به بروز مشکلات و عوارض متعددی برای مادر باردار شود. فشارخون بالای بارداری یکی از انواع فشارخون بالاست که بانوان باردار معمولا به آن دچار می‌شوند. مطالعات نشان می‌دهد که تقریبا ۱۰ درصد از تمام بانوان باردار هرساله مواردی از فشارخون بالای بارداری را گزارش می‌دهند.
روش های جلوگیری از بروز فشار خون بالای بارداری
هیچ دارو یا آمپول مطمئنی برای جلوگیری از فشار خون بالا یا فشار خون بالای بارداری وجود ندارد. اما برخی از عوامل کمک‌کننده به فشار خون بالا را می‌تواند به راحتی تحت نظر قرار داد و کنترل کرد.
تشخیص زودهنگام فشار خون و شناسایی مادرانی که در معرض خطر فشار خون بالای بارداری قرار دارند می‌تواند در جلوگیری از آن کمک کند. مهم است که درباره رژیم غذایی و ورزش با پزشک مشورت کنید و توصیه‌های او را جدی بگیرید. برخی از روش‌های برای کنترل و پیشگیری فشار خون بالا و فشار خون بالای بارداری شامل موارد زیر است:
- کاهش مصرف نمک
- روزانه حداقل ده لیوان آب سالم بنوشید
- مصرف غذاهای ناسالم را کاهش دهید و پروتئین بیشتری مصرف کنید.
- به مقدار کافی استراحت کنید.
- ۳۰ دقیقه ورزش سبک کنید.
- در صورت امکان زیر پای خود یک بالش بگذارید تا بالا بیاید.
- از مصرف الکل دوری کنید.
- میزان استرس را کاهش دهید.
- سالم بخورید و به میزان سالم و ثابت وزن اضافه کنید.
- مصرف کافئین را کاهش دهید و بطور کامل از مصرف سیگار و تنباکو پرهیز کنید.
- مقدار فشار خون خود را مرتب تحت نظر داشته باشید.
اگر به فشار خون بالا مبتلا هستید و قصد دارید باردار شوید، باید ابتدا این بیماری را درمان کنید. اگر فشار خون بالا دارید، باید به طور منظم ویزیت شوید. چنانچه قبلاً تحت نظر پزشک خاص یا متخصص قلب بودید، به مراجعات خود ادامه دهید. بدین ترتیب نحوه مدیریت بیماری ارزیابی شده و در صورت نیاز تغییرات لازم در اقدامات درمانی قبل از بارداری صورت خواهد گرفت. در صورت اضافه وزن، ممکن است پزشک قبل از بارداری، راههایی برای کاهش وزن به شما پیشنهاد کند.
روش های درمان فشار خون بالای بارداری
فشار خون بالا در مادران باردار هرگز نباید به حال خود رها شود. زیرا در صورت تشخیص به موقع به سادگی قابل درمان و کنترل خواهد بود. معمولا نوع درمانی که پزشک در نظر می‌گیرد به دلایل بروز آن بستگی خواهد داشت.
فشار خون بالای مزمن
اگر پیش از بارداری فشار خون بالا داشته‌اید، این احتمال وجود دارد که پیشاپیش در حال مصرف دارو باشید. در چنین مواردی، پزشک داروهای مصرفی شما را بررسی و شما را بیشتر راهنمایی می‌کند.
اگر پزشک تشخیص بدهد که داروهای شما برای جنین مضر است، ممکن است آن‌ها را با داروهایی که برای بارداری و رشد جنین سازگار تر است جایگزین کند.
پزشک شما رشد جنین را با دقت تحت نظر خواهد داشت. در چنین شرایطی ضروری است که جنین بیشتر تحت بررسی ( سونوگرافی ) قرار گیرید. همچنین پزشک نشانه‌های دیگری را که ممکن است دال بر فشار خون بالای بارداری باشد تحت نظر خواهد داشت.
فشار خون بالا در بارداری (Gestational Hypertension)
در بیشتر موارد فشار خون بالا در بارداری نیازی به دخالت پزشکی ندارد. اما در برخی موارد ممکن است درک این‌که عارضه شما ناشی از فشار خون بالای بارداری اولیه یا خفیف است سخت می‌شود.
برای همین پزشک با دقت رشد جنین و فشار خون شما را تحت نظر خواهد داشت تا اطمینان یابد که فشار خون شما تبدیل به فشار خون بالای بارداری نخواهد شد.
در برخی موارد، ممکن است از شما خواسته شود برای پایین نگه داشتن فشار خون بالای بارداری مقدار کمی آسپیرین یا مقدار بیشتری کلسیم مصرف کنید. همچنین بسیار خوب است که هنگام استراحت یا چرت زدن به پهلوی چپ بخوابید چراکه جریان خون شما را بهبود می‌بخشد و فشار را از رگ‌های خونی شما کم می‌کند.
فشار خون بالای ناشی از بارداری (pregnancy induced hypertension)
فشار خون بالای بارداری معمولا نیازمند مراقبت پزشکی است. اما این‌که پزشک شما دقیقا چطور آن‌را درمان می‌کند بستگی به عوامل بسیاری دارد. یک عامل مهم این است که موعد زایمان شما چه وقت است و جنین شما چطور با آن کنار آمده و رشد می‌کند.
وقتی فشار خون بالای بارداری شدید است، تنها درمان آن زایمان نوزاد است. نیازی به گفتن نیست که اگر جنین شما خیلی زود بدنیا بیاید، احتمال بروز مشکلات سلامت نوزاد نیز افزایش می یابد. اما اگر حال مادر اصلا خوب نباشد و جنین هم تحت فشار باشد، زایمان می تواند بهترین گزینه محسوب شود. پس از زایمان هم شما و هم جنین تحت مراقبت های پزشکی قرار می‌گیرید.
اگر متخصص زنان و زایمان فکر کند که ادامه بارداری برای شما بی‌خطر است، تا پایان راه شما و جنین را با دقت تحت نظر خواهد داشت. در این صورت می‌بایست بیشتر به پزشک مراجعه کنید و آزمایش ادرار انجام بدهید.
درمان مشخص فشار خون بالای بارداری بر اساس موارد زیر توسط پزشک تجویز می‌شود:
- سابقه پزشکی و سلامت کلی
- شدت و طول بیماری
- تحمل نسبت به داروها یا درمان‌های خاص
- هدف درمان توصیه‌شده اساسا اطمینان از این است که شرایط شما بدتر نمی‌شود و مشکلات دیگری برای شما و جنین ایجاد نمی‌کند. در بیشتر موارد ترکیبی از درمان زیر به مادر مبتلا به فشار خون بالای بارداری توصیه می‌شود.
- استراحت مطلق
- در برخی موارد به منظور نظارت دقیق ممکن است مادر در بیمارستان بستری شود.
- داروهای کاهش فشار خون نظیر سولفات منیزیم
- نظارت منظم بر جنین در صورت تشخیص فشار خون بالای ناشی از بارداری
- بررسی لگدها و حرکات جنین، تغییر ناگهانی تعداد لگدها ممکن است نشان‌دهنده این باشد که جنین تحت فشار است.
- انجام آزمایش بدون استرس جنینی، این آزمایش ضربان قلب جنین را در نسبت با حرکات او اندازه‌گیری می‌کند تا رشد و حرکات جنین را تحت نظر داشته باشد.
- تکرار آزمایش‌ها، آزمایش ادرار و خون مرتب‌تر انجام می‌شود تا هرگونه تغییرات غیرعادی را ردگیری کند.
- بررسی جریان خون به کمک سونوگرافی داپلر، یک آزمایش فرصوتی که با استفاده از امواج صوتی جریان خون را بررسی می‌کند.
- ممکن است داروهای خوراکی مانند کروتیکواستروئید برای کمک به رشد ریه در جنین تجویز شود.
- زایمان نوزاد، در برخی موارد اگر جنین تحت فشار باشد، ممکن است پزشک دخالت فوری را توصیه کند. این کار ممکن است حتی در صورتی که پزشک سلامت مادر را در خطر ببیند انجام شود. برای زایمان نوزاد از سزارین استفاده می‌شود.
در صورت بروز فشار خون بالای بارداری آیا سزارین ضروری است؟
تنها اگر سلامت جنین در خطر باشد به شما توصیه می‌شود که عمل سزارین انجام دهید. در بیشتر موارد که بتوان فشار خون بالای بارداری را کنترل کرد، سزارین توصیه نمی‌شود. متخصص زنان برای تسریع زایمان از اوکسیتاسین استفاده می‌کند و می‌توانید بصورت طبیعی نوزاد خود را بدنیا بیاورید.
مطالعه بیشتر:
1- پیامدها و معایب استراحت مطلق در دوران بارداری
2- علل و راه های پیشگیری از افت فشار خون در بارداری
3- نشانه ها و روش کنترل فشار خون بالا و پایین در بارداری
4- فشار خون بالا در بارداری و عوارض آن بر جنین
