احتمال آسیب به جنین در بارداری ناخواسته چقدر است؟

آیا مصرف قرص جلوگیری در حین بارداری ناخواسته موجب آسیب به جنین می شود؟

اگر در طول‌ دوره‌ای که بوسیله قرص یا تزریق دارو از بارداری جلوگیری می کنید، ناگهان متوجه بارداری خود شدید، دلیلی وجود ندارد که فرزند شما آسیب ببیند. اما برخی از شواهد نشان می‌دهند، بانوانی که باردار هستند و به مصرف قرص‌های فقط پروژسترون ادامه می‌دهند، ممکن است خطر بارداری خارج از رحمی (ectopic pregnancy) در آنها افزایش یابد.

برخی از بانوان معتقدند که استفاده از قرص های ضدبارداری به سقط‌ خودبه‌خودی جنین منجر می‌شود، در صورتی‌که حقیقت ندارد. در واقع هورمون‌های موجود در قرص های ضدبارداری با متوقف‌کردن تخمک گذاری یا با ضخیم کردن مخاط رحمی، مانع باروری می‌شوند، بنابراین آن‌ها تاثیری بر روی جنین در حال رشد شما ندارند.

اما با این حال استفاده از قرص ضدبارداری در هنگام حاملگی توصیه نمی‌شود، بنابراین اگر احتمال می‌دهید که باردار هستید، از روش‌های دیگر ضدبارداری مثل کاندوم استفاده کنید تا از وضعیت حاملگی خود مطمئن گردید.

تقریبا یک روز بعد از مصرف قرص های ضدبارداری، مواد موجود در آنها با برهم زدن لایه های رحمی، مانع از رشد تخمک می‌شوند. در چنین شرایطی تخمک نمی‌تواند جایگاه مناسبی برای رشد پیدا کند. باوجود اینکه این روش نسبتا موثر است، ولی میزان خطای ناچیزی را نیز به همراه دارد. ولی اگر در اولین دو هفته پس از لقاح جنین قرص ضدبارداری مصرف شود، تاثیری بر جنین نمی‌گذارد.

آیا بارداری ناخواسته همزمان با استفاده از اسپرم کش ها موجب جنین به آسیب می شود؟

اسپرم کش ها محصولات شیمیایی هستند که برای نابود کردن اسپرم پیش از تماس با رحم یا برای پیشگیری از چسبیدن اسپرم به تخمک استفاده می‌شوند. بسیاری از بانوان نگران این هستند که مواد شیمیایی استفاده شده در اسپرم کش ها، بر روی فرزند درحال رشد آنها تاثیر داشته باشد. نگران نباشید: بر اساس تحقیقاتی که در کتاب what to expect when you are expecting چاپ شده، روابطه‌ای بین اسپرم کش ها و اختلالات مادرزادی وجود ندارد، حتی زمانی که از کاندوم یا دیافراگم آغشته به اسپرم کش ها استفاده کنید.

آیا بارداری ناخواسته همزمان با استفاده از آی یو دی (IUD) موجب جنین به آسیب می شود؟

هنگامیکه شما از IUD (ابزار داخل رحمی intrauterine device) برای جلوگیری از بارداری استفاده می کنید احتمال باردار شدنتان واقعا بسیار کم یعنی در حدود یک در 1000 است (در صورتی که به درستی در جایگاهش قرار گرفته باشد)، اما هنوز هم احتمال باردار شدن و افزایش خطر پیچیدگی‌های بارداری وجود دارد. دلیل آن هم این است که IUD از طریق طریق ایجاد التهاب استریل در درون محیط رحم کار می کند، بنابراین تخمک بارورشده نمی‌تواند روی لایه های رحمی جایگزین شود و ممکن است خطر بارداری خارج رحمی افزایش یابد. اگر تخمک بتواند جایگزین گردد، تماس سریع با پزشک و بررسی احتمال خارج کردن IUD ضروری است، به ویژه اگر نخ IUD معلوم باشد، زیرا در این شرایط احتمالا بین 15 تا 25 درصد احتمال ابتلا به عفونت و سقط زودهنگام وجود دارد. اگر نخ IUD معلوم نباشد، به احتمال زیاد بارداری شما بدون برداشتن IUD به همان شکل طبیعی ادامه پیدا می‌کند، اما بارداری شما به عنوان بارداری پرخطر تلقی می‌شود. علاوه‌بر‌این ممکن است طی زایمان، برخلاف تصور عموم، نوزاد با IUD در دست به دنیا نیاید، زیرا معمولا IUD به همراه جفت بیرون خواهد آمد.

دکتر المیر باسون متخصص زنان و زایمان می‌گوید: اگر بانویی باردار باشد و یک ماه دیگر نیز قرص مصرف کند، خطری برای ایجاد اختلالات مادرزادی در جنین وجود ندارد. درصورتی‌که مادر سیگار نکشد، ولی بعد از بارداری برای دو تا سه ماه دیگر از قرص ضدبارداری استفاده ‌کند، باز هم خطر ایجاد اختلالات مادرزادی بسیار ناچیزاست. اما اگر مادر سیگار بکشد، خطر ایجاد اختلالات مادرزادی تا سه برابر افزایش می‌یابد.

اگر بانوان بارداری ناخواسته ندارد و از ضدبارداری تزریقی استفاده کند، بازهم خطری وجود نخواهد داشت. اگر با وجود استفاده از IUD  بانویی باردار شود، متخصص زنان و زایمان باید او را معاینه کند تا متوجه شود که آیا بخشی از آن معلوم است یا خیر. اگر قسمتی از آن معلوم بود، ابزار به آرامی برداشته می‌شود که البته این کار 25 درصد خطر سقط جنین را افزایش می دهد.     

مطالعه بیشتر:

1- علائم بارداری خارج از رحم چیست و چگونه درمان می شود؟

2- تاثیر انواع روش های پیشگیری از بارداری بر قدرت باروری زنان

3- آشنایی با انواع آی یو دی (IUD) و چگونگی عملکرد آن