برای جلوگیری از ورم در دوران بارداری چه باید کرد؟

دلیل ورم در دوران بارداری چیست؟

در فرهنگ واژگان پزشکی، ورم پا و قوزک پا را اصطلاحاً "اِدم" می نامند که به دلایل زیر رخ می­دهد.

• ورم زمانی رخ می دهد که مقدار زیادی مایعات در بافت تجمع کند. در دوران بارداری، تولید خون و سایر مایعات در بدن تا 50درصد افزایش می­یابد که خود برای پاسخگویی به نیازهای جنین در حال رشد لازم و ضروری است.
• گاهی اوقات، رحم که از نظر اندازه به تدریج بزرگ می­شود بر رگ­ها فشار وارد کرده و گردش خون را به سمت قلب محدود می نماید که موجب ورم در ناحیه­ی پاها، مچ پا و ساق پا می­گردد.
• در مواقعی نیز ورم به دلیل تغییرات هورمونی که در دوران بارداری رخ می دهد، اتفاق می­افتد. 

ورمی که در دوران بارداری تجربه می­ کنید عمدتا به دلیل احتباس مایعات ایجاد می شود.

• این امر ضروری است چرا که به نرمی بدن کمک کرده و انبساط لازم برای رشد جنین را مقدور می­سازد.
• مایعات اضافی به طور غیر مستقیم مفاصل و بافت لگن را تقویت کرده و به شما امکان می­دهند زایمان بهتری داشته باشید.
• ورم عمدتا در سه ماهه سوم رخ می دهد.
• گاهی ممکن است ورم در طی روز رفته رفته شدیدتر شده و در ساعات عصر به بیشترین مقدار خود برسد.
• آب و هوای گرم و خستگی نیز وضعیت را بدتر می­کنند.

با این حال، ورم دائمی نیست و پس از زایمان از بین می رود.

آیا ورم در دوران بارداری خطرناک است؟

اگر چه ورم بارداری یکی از مسائل طبیعی مربوط به این دوران به شمار می­ آید اما ممکن است در برخی موارد به کمک فوری پزشک نیاز داشته باشید، علائم زیر را در خود بررسی کرده و در صورت مشاهده شرایط غیرعادی در اسرع وقت با پزشک خود مشورت کنید.

• مشاهده پُف در ناحیه صورت و اطراف چشم چنانچه با ورم بیش از اندازه در انگشتان دست، پا و مچ پا همراه باشد می­تواند از نشانه های بروز "پره اکلامپسی" بوده و کاملا جدی باشد.
• در مواردی که یکی از پاها متورم تر از دیگری و با درد در ناحیه­ی ران و ساق پا همراه باشد که از علائم لخته شدن خون است.
• ورم غیر طبیعی در مچ دست و دست می تواند از علائم سندرم "تونل کارپال" باشد. در این مورد، ورم موجب انقباض اعصاب منتهی به بازو می شود.

راهکارهای جلوگیری از ورم بارداری

ابتلا به ورم و یا ادم بدن یکی از عوارض دوران بارداری بوده که شدت آن در افراد مختلف متفاوت است.

گرچه نمی توان به طور کامل از شر ورم خلاص شد، اما قطعا راهی برای کاهش ناراحتی های ناشی از آن وجود دارد.

1- برای جلوگیری از ورم بارداری هیچگاه به مدت طولانی در یک وضعیت ثابت قرار نگیرید

از ایستادن یا نشستن به مدت طولانی خودداری کنید.

اگر ناگزیر به ایستادن در مدت زمان طولانی هستید، هر از گاهی استراحت کرده و اندکی بنشینید.

اگر مجبورید زمان زیادی بر جای خود بنشینید، هر چند وقت یکبار برخیزید و قدم بزنید.

از روی هم انداختن پاها در هنگام نشستن خودداری کنید.

2- برای جلوگیری از ورم در دوران بارداری به پهلوی چپ بخوابید

وقتی به پهلوی چپ می خوابید، فشار کمتری بر رگهای حامل خون از قلب به نواحی پایین بدن وارد می شود.

به کمک یک تکیه گاه یا بالش پاهای خود را بالا نگه دارید. این کار تاحدی به شما کمک می­کند تا درد و ورم را به حداقل برسانید.

3- برای جلوگیری از ورم بارداری یک جفت کفش راحت برای خود تهیه کنید

در دوران بارداری اندازه پاها بزرگ می شود و این احتمال وجود دارد که کفشهای قدیمی اندازه نباشند. 

کفش های بدون پاشنه و راحت که منافذی برای تبادل هوا دارند، بپوشید.

برخی از پزشکان کفش های ورزشی و استفاده از کفی طبی در کفش را پیشنهاد می کنند. این باور وجود دارد که این نوع کفش تا حد قابل توجهی موجب کاهش ورم، درد و کمردرد می­شوند.

4- برای جلوگیری از ورم بارداری رژیم غذایی متعادل داشته باشید

رعایت یک رژیم غذایی سالم و اجتناب از خوردن تنقلات، ناراحتی های ناشی از ورم را کاهش می­دهد.

• خوردن مقادیر زیاد میوه­ و سبزیجات.
• کاهش مصرف بیش از حد نمک، شکر و چربی.
• سعی کنید از مواد غذایی آماده و نیز غذاهای فرآوری شده استفاده نکنید.
• مصرف ویتامین C و E را به حداکثر برسانید.

5- برای جلوگیری از ورم بارداری مقدار زیادی آب بنوشید

کارشناسان پزشکی معتقدند که نوشیدن 8 تا 10 لیوان مایعات در دوران بارداری، ضروری است.

مایعات به دفع سموم، سطح بالای سدیم و همچنین سایر مواد زائد از بدن کمک می کنند.

این امر به طور غیر مستقیم ورم را به حداقل می رساند.

6- برای جلوگیری از ورم بارداری از پوشیدن جوراب تنگ اجتناب کنید

از پوشیدن لباس هایی که در ناحیه مچ پا یا مچ دست تنگ هستند، خودداری کنید.

به این ترتیب خون و سایر مایعات می توانند آزادانه در بدن جریان یابند.

جوراب ساپورت یا جوراب شلواری هایی بپوشید که تنگ نباشند و در ناحیه شکم به اندازه کافی بازشوند.

7- برای جلوگیری از ورم بارداری ورزش کنید

ورزش کردن موجب گردش خون در بدن می شود.

• پیاده روی روزانه یا سایر فعالیت های ورزشی ملایم را ادامه دهید. این ورزش ها در وهله اول باید از طرف پزشک معالج تائید شود.
• بعد از مشورت با پزشک، تمرینات کششی انجام دهید.

8- جلوگیری از ورم بارداری با استفاده از شیوه های مختلف درمانی

می توانید پس از مشورت با پزشک خود، روش های درمانی خاصی را امتحان کنید.

• استفاده از ماساژ ملایم روغن در ناحیه پا.
• به همین ترتیب، قرار دادن پاهای متورم در روغن تخم کتان، اسطوخودوس یا بابونه که به تسکین ناراحتی ها کمک می کند.
• نوشیدن چای گیاهی با تجویز پزشک

9- برای جلوگیری از ورم پاها در بارداری، پاهایتان را در آب گرم قرار دهید

گاهی اوقات ایستادن در لگن آب نسوج پاها را کمپرس کرده و به طور موقت شما را از شر تورم خلاص می کند. 

سعی کنید پاها و یا قوزک پای ورم کرده را با استفاده از آب سرد خنک نگه دارید.

این کارها به طور موقت درد را تسکین می دهد و تا حدی راحت می شوید.

10- برای جلوگیری از ورم در دوران بارداری از دخانیات و کافئین دوری کنید

از دخانیات، نوشیدن الکل و مصرف بیش از حد کافئین در دوران بارداری دوری کنید، چرا که اینها خود از عوامل افزایش تورم و درد هستند.

ذهنتان را مشغول علائم بارداری نکنید. به یاد داشته باشید که این ها گذرا هستند و پس از تولد فرزند دلبندتان همه چیز به وضعیت سابق باز می گردد. باید این روزها را قدر بدانید و از بارداری خود لذت ببرید و شادمان باشید.

مطالعه بیشتر:

1- 10 روش درمان و جلوگیری از ورم در دوران بارداری

2- دلیل و روش کاهش ورم پاها در دوران بارداری

3- چند توصیه برای کاهش ورم مچ پا و دردهای ناحیه کمر و گردن در بارداری

4- هورمون های دوران بارداری