کنترل حس حسادت در کودکان نسبت به نوزادی که تازه به دنیا آمده
حس حسادت در کودکان بزرگ تر نسبت به نوزادی که تازه به دنیا آمده امری شایع بوده و در همه جای دنیا دیده می شود. برای فرزند بزرگ تر از دست دادن برخی نیازهای حیاتی مانند توجه و زمانی که پدر و مادر صرف آنها می کنند امری ترسناک به نظر می رسد، بنابراین خواهر یا برادر بزرگتر خود را در رقابت با نوزاد تازه به دنیا آمده می بیند. به همین دلیل مهم ترین کاری که می توانید انجام دهید کم کردن حس حسادت در کودکان بزرگتر نسبت به عضو جدید خانواده است. باید به او بفهمانید، عشق ورزیدن و دوست داشتن نوزاد از عشق شما به او کم نمی کند و حتی با به دنیا آمدن نوزاد بیش از هر زمان دیگری عاشق او هستید.
روش های کنترل و کاهش حس حسادت در کودکان بزرگ تر
بنابراین اگر باردار هستید و یک یا دو فرزند دیگر نیز دارید با رعایت برخی نکات می‌توانید حس حسادت در کودکان بزرگتر را کم کرده و از همان ابتدا ارتباطی صمیمی و نزدیک بین آنها برقرار کنید.
1- اجازه دهید فرزندتان همه احساسات خود را درباره بارداری، زایمان و تولد نوزاد همچنین مسائل پس از آن را بیان کند و شما در پاسخ فقط با او همدردی کنید. به طور طبیعی فرزند بزرگتر همیشه به محبت و توجه شما و اطرافیان نسبت به عضو جدید خانواده حس حسادت می کند. او را با کمک کلمات و رفتار خود متقاعد کنید که عاشق او هستید. همچنین باید هر روز مدت زمان خاصی را به او اختصاص دهید و با او بگذرانید در طول این مدت بهتر است روی نقاط قوت و ویژگی های مثبت فرزند بزرگتر بودن، تاکید کرده و درباره مزایای آن صحبت کنید. او باید بداند که همیشه کودک شما است و کودک دوست داشتنی شما باقی می ماند. برخی از خواهر و برادرهای بزرگتر دوست دارند با نوزاد بازی کنند این بسیار خوب است بنابراین هرگز مانع بازی کردن آنها نشوید.
2- در دوران بارداری رابطه بین فرزند بزرگتر و همسر خود را تقویت و مستحکم کنید. زیرا پس از زایمان که بی وقفه مشغول نگهداری از نوزاد تازه رسیده خود می کنید، دوست دارید فرزند بزرگتر وقت بیشتری را با پدر خود بگذراند و از حضور پدر کنار خود لذت ببرد.
3- با کمک چند روش کودک را به برقراری ارتباط با نوزاد تشویق کنید.
- نوزاد را با لقب هایی مانند "بچه ما"، " خواهر تو" یا حتی "بچه تو" صدا بزنید با این کار او احساس مالکیت بیشتری می کند و همین امر باعث می شود آنها کمتر احساس درماندگی کنند و جایگاه خود را در خانواده در معرض خطر نبینند. بنابراین حس حسادت کمتری از خود نشان می دهند. (البته باید بدانیم هیچ کس مالک نوزاد نیست و او نیز مانند هر انسان دیگری مالک جسم و روح خود است. در واقع با دادن این القاب به برقرای و استحکام ارتباط بین فرزند بزرگ تر و نوزاد کمک می کنیم.)
- همراه با فرزند بزرگتر کتاب هایی درباره تولد نوزاد مطالعه کنید.
- در دوران بارداری فرزند بزرگتر را برای شنیدن صدای قلب جنین با خود به مطب پزشک ببرید.
- اجازه دهید او وسایل اتاق، اسباب بازی ها و لباس های نوزاد را انتخاب کند.
- به او اجازه دهید در رنگ آمیزی اتاق نوزاد به شما کمک کند و نظر دهد.
- سعی کنید با کمک او اسم نوزاد را انتخاب کنید. ( بهترین حالت برای انتخاب اسم زمانی است که او اسمی را پیشنهاد کند و شما نیز آن اسم را بپسندید.)
- از او بخواهید برای جمع آوری وسایل مورد نیاز در بیمارستان و آماده کردن ساک نوزاد به شما کمک کند. به خاطر داشته باشید در ساک نوزاد عکسی از او قرار دهید.
4- فرزند بزرگتر باید بداند هنوز نقش مهمی در خانواده دارد. او فرزند شما است و چیزی نمی تواند این واقعیت را تغییر دهد. اکنون او نقش خواهر یا برادر بزرگتر را دارد اما باید بداند همچنان می تواند به عنوان شخصی مستقل نقش مهمی در خانواده داشته و فارغ از خواهر یا برادر بزرگتر بودن شخصیت مستقلی در خانواده دارد.
ویژگی های مثبت شخصیت او را تقویت کنید. به عنوان مثال به او بگویید " سارا تو چقدر خوب من را می خندانی." " در خرید از سوپر مارکت تو به بهترین شکل به من کمک می کنی." به نکات خاصی اشاره کنید که کمک و مشارکت او را در خانواده نشان می دهد با این کار حس ارزشمند بودن او به عنوان یکی از اعضا خانواده پرورش می یابد. هر از چند گاهی به این حقیقت اشاره کنید که هر یک از اعضای خانواده در جایگاه خودشان اهمیت و ارزش خود را دارند و می توانند جایگاه خود را در خانواده حفظ کرده و نقش خاص و ویژه خود را ایفا کنند. همچنین او باید بداند برای اینکه بتوان شکل واحد خانواده را حفظ کرد باید همه اعضا خانواده در کنار یکدیگر و در نقش و جایگاه خاص خود قرار گیرند.
5- هر گونه تغییر بزرگ و غیر معمول مانند تغییر اتاق ها و دکوراسیون آنها، از شیر گرفتن یا آموزش توالت رفتن به فرزند بزرگتر را قبل از تولد نوزاد انجام دهید.
او برای عادت کردن با تغییرات جدید به زمان نیاز دارد و نباید این تغییرات را با تولد نوزاد مرتبط بداند.
6- تا جایی که امکان دارد با فرزند بزرگتر خود با مهربانی و آرامش رفتار کنید. دعوا و کمشکش را با فرزند بزرگتر کنار گذاشته همچنین بگو مگو و درگیری را به حداقل برسانید. او باید این اطمینان خاطر را داشته باشد که عشق شما به او با تولد نوزاد تغییر نمی کند. این امری طبیعی است اگر برای اطمینان از عشق شما نسبت به خودش گاهی اوقات شما را در بوته آزمایش قرار دهد.
7- با نشان دادن عکس های دوران نوزادی و کودکی روی ویژگی های خاص و منحصر به فرد او تاکید کنید به او یادآور شوید که کودکی فوق العاده بوده و اکنون نیز فوق العاده و دوست داشتنی است.
8- شما می توانید فرزند بزرگتر خود را به کلاس های مخصوص تولد خواهر یا برادر کوچکتر ببرید. در این کلاس ها به آنها چگونگی بغل کردن نوزاد را آموزش داده همچنین توضیحاتی درباره نحوه به دنیا آمدن نوزاد می دهند. در ضمن حضور در این کلاس ها فرصتی برای فرزند شما فراهم می کند تا بتواند درباره داشتن خواهر و برادر جدید بحث کند و احساسات خود را ابراز کند. اگر شما خودتان در این کلاس‌ها شرکت می‌کنید باید به کودک خود بفهمانید، در روزهای ابتدایی نوزاد زیاد گریه می کند و نمی تواند برای مدت طولانی بازی کند، اما باید بداند نوزاد همیشه به خواهر و یا برادر بزرگتر خود نگاه می‌کند و به توجه و مراقبت او نیاز دارد.
9- شما باید با فرزند خود درباره اینکه در طول مدت زایمان و حضور شما در بیمارستان چه کسی از او نگهداری کند صحبت کرده و با هم تصمیم گیری کنید. این دوران می تواند زمان سختی برای خواهر یا برادر بزرگتر باشد، به او اطمینان دهید در مدت زمانی که شما کنار او نیستید این فرصت را دارد تا با کسی که دوست دارد زمان خود را بگذراند.
10- شما می‌توانید فرزند بزرگتر خود را برای زایمان و به دنیا آمدن نوزاد به بیمارستان ببرید. من به همین منظور پسر چهار ساله خود را به بیمارستان بردم و در طول مدت زایمان بالای سر من بود و دست مرا گرفته بود. او خیلی دوست داشت، هنگام تولد خواهر خود حضور داشته باشد و مراقب او باشد. البته من پیش بینی می کردم این بار نیز مانند دفعه قبل، زایمان راحتی داشته باشم اما در عین حال طوری برنامه ریزی کرده بودم که اعضای خانواده و دوستان نزدیکم هنگام زایمان کنار ما باشند و اگر طی فرایند زایمان با مشکلی روبرو شدیم یا پسرم خسته شد. من از قبل برای او کتاب های زیادی درباره تولد نوزاد خوانده بودم.
امروزه فیلم های ویدیویی بسیار خوبی در دسترس مادران قرار دارد و به کمک آنها می توانند فرزندان خود را برای زایمان و تولد نوزاد آماده کنند. شما با استفاده از این فیلم ها می‌توانید عکس العمل او را هنگام تماشای فیلم مشاهده کنید و این بهترین راهنما است که به کمک آن می توانید تشخیص دهید، آیا او آمادگی حضور در یک زایمان واقعی را دارد یا خیر.
11- به او گوشزد کنید سر و صدا کردن، ایجاد تنش و مشکل کار شما را سخت تر می کند در حالی که خود فرایند زایمان سخت ترین کار است. این مهم است که کودک بداند چه اتفاقی قرار است بیافتد مثلا باید بداند ممکن است ظاهر نوزاد پس از تولد عجیب به نظر برسد یا بریدن بند ناف هنگام تولد به نوزاد آسیبی نمی رساند.
12- اگر فرزند بزرگتر هنگام زایمان کنار شما حضور ندارد باید پس از تولد نوزاد در اولین فرصت، قبل از سایر نزدیکان و افراد دیگر به دیدن شما بیاید، لحظه ایی که او را می بینید به جای درگیر کردن خود با مشکلات و امور نوزاد، خوشحالی و احساسات خود را از دیدن او با شور و هیجان نشان دهید. به او اجازه دهید کنار شما بنشیند و نوزاد را در آغوش گیرد همچنین کمک کنید سر نوزاد را بو و نوازش کند.
دکتر لاورنس آبر، کارشناس روابط خانواده می‌گوید، سر نوزاد بوی خاصی (فرومون) می‌دهد و زمانی که شما آن را استنشاق می کنید عاشق نوزاد می شوید و احساس می کنید باید از او مراقبت کنید. هر چه فرزند بزرگتر نوزاد را بیشتر در آغوش گیرد ارتباط عاطفی بین آنها قوی‌تر و مستحکم‌تر و حس حسادت کمتر می‌شود.
13- طوری که فرزند بزرگ تر متوجه نشود از دوستان، آشنایان و هر کسی که به ملاقات شما می آید درخواست کنید به جای دادن هدیه به نوزاد، به فرزند بزرگتر شما هدیه دهند. در واقع با انجام این کار او تصور می کند اتفاقی افتاده که باید برای آن جشن گرفت همچنین باید هدیه خاصی از طرف نوزاد به خواهر یا برادر بزرگتر بدهید.
مطالعه بیشتر:
1- بارداری برای دومین بار و آمادگی برای فرزند دوم
2- چگونه می توان از حس حسادت فرزند اول به فرزند دوم جلوگیری کرد؟
3- بهترین زمان برای بارداری فرزند دوم و فاصله سنی میان دو فرزند
4- ناباروری ثانویه یا ناباروری در بارداری دوم
