بارداری برای دومین بار و آمادگی برای فرزند دوم

بارداری دوم بعد از سزارین

دکتر برانوین مور متخصص زنان و زایمان می‌ گوید: بهترین زمان برای بارداری دوم، حداقل 18 تا 23 ماه پس از زایمان اول است. اگر به روش سزارین یا طبیعی نوزاد اول خود را به دنیا آورده‌اید، این محدوده زمانی انتخاب مناسبی برای بارداری مجدد است. اگر با عمل سزارین نوزاد خود را به دنیا آورده اید و یا زایمان طبیعی سختی را پشت سر گذاشته اید و هنوز از شوک زایمان اول رها نشده اید، برای بارداری دوم به زمان بیشتری نیاز دارید.

بهترین فاصله بین دو سزارین چقدر باید باشد؟ 

تا جایی‌که به دگرگونی‌های زیستی بدن، مثل: قلب و عروق مربوط می‌شود، شش هفته پس از زایمان سزارین، بدن شما به حالت عادی باز می‌گردد. اما درباره فشارهای اضافی وارد بر بدن شما مثل اپیزیوتومی (شکافی در ناحیه میان دوراه) و جای زخم سزارین، داستان کاملا فرق می‌کند. زیرا ترمیم جای زخم سزارین زمان زیادی برای التیام و تثبیت نیاز دارد، زایمانی دیگر بر این بافت های ترمیم شده فشار می‌آورد. هرچه فاصله زمانی بین زایمان‌ها کوتاه‌تر باشد، با خطر بیشتری برای پارگی رحم روبرو هستید.

به همین علت، اگر فاصله بین زایمان‌ها کمتر از 18 ماه باشد، متخصصین زنان و زایمان، دیگر زایمان طبیعی پس از سزارین (vaginal birth after Caesarea) یا به عبارتی VBAC را پیشنهاد نمی‌کنند، بنابراین اگر خواستار زایمان طبیعی هستید، این نکته را به یاد داشته باشید. اگر در زایمان قبلی خود عمل سزارین انجام داده‌اید و با فاصله کوتاهی دوباره باردار شدید، خطر بیشتری برای لانه گزینی نطفه جدید به ناحیه زخم سزارین وجود دارد که می‌تواند به پلاسنتاپرویا (جفت سرراهی) یا پاره شدن غیرطبیعی رحم به وسیله جفت منجر شود.

علاوه براین، فاصله کوتاه بین دو بارداری، با افزایش خطر زایمان نوزادی نارس یا با وزن کم هنگام تولد مرتبط است.

آمادگی های لازم برای بارداری دوم

البته همه ما دوستان و آشنایانی داریم که در ماه های اول بعد از زایمان، دوباره باردار شده ‌اند. پس چنین اتفاقی می‌ افتد. اگر با بارداری‌های پیاپی به بدن‌ مان فشار بیاوریم، چه خطرات دیگری بجز از دست دادن آرامش ذهنمان، در کمین ماست؟

همراه شرایط مختلفی باعث این تردید‌ها می‌شوند، مسائل مالی، نداشتن منزلی برای خود، ترس از مسئولیتی که به دوش ما خواهد افتاد یا سیاست های کلان کشور در مورد جمعیت و وضعیت سلامت بدن ما. در واقع همگی این‌ها می‌توانند به طور جدا گانه مورد بررسی قرار گیرند.

برخی از بانوان تنها چند ماه بعد از زایمانِ‌شان برای بارداری دوباره آمادگی کامل دارند. ولی برخی دیگر برای بهبود شوک اولین بارداری خود به زمان نسبتا طولانی ‌تری نیاز دارند.

اگر بلافاصله پس از زایمان اولین فرزندتان، دوباره باردار شدید، نگران نشوید. هر چقدر می ‌توانید استراحت کنید، خوراکی‌های مناسب و سالم میل کنید و از مکمل‌هایی مثل مولتی‌ ویتامین‌های بارداری استفاده کنید. علاوه بر این، از دوستان و خانواده خود بخواهید بیشتر شما را پشتیبانی کنند، زیرا به کمک آنها نیاز خواهید داشت.

تاخیر در بارداری دوم

ایده‌ آل‌ ترین زمان برای بارداری دوباره، یک سال پس از زایمان اولی است. زیرا بدن ذخایر آهن خود را بازسازی می کند و مقدار خون به حالت طبیعی باز می گردد، یعنی اصولی که برای بارداری مجدد ضروری است. بدن شما به ذخیره‌ سازی مجدد مواد مغذی بسیار کوچک نیاز دارد و به یاد داشته باشید، تا زمانی‌که شیردهی پستانی می‌کنید، مقدار زیادی از مواد مغذی از طریق شیر به فرزندتان منتقل می ‌شود.

در حقیقت بسیاری از مادران در دورانی‌ که شیردهی پستانی می‌کنند، تخمک‌گذاری نکرده و عادت ماهیانه ندارند. بنابراین اگر قصد حاملگی دو‌باره دارید، ممکن است در آغاز مجبور به از شیر گرفتن فرزندتان شوید. ولی بسیاری از مادران بلافاصله پس از زایمان، شروع به تخمک‌گذاری می کنند، بنابراین در دورانی ‌که شیردهی پستانی می‌ کنند نیز به قرص های ضد بارداری مناسبی نیاز دارند.

هر بارداری فشار زیادی را به ماهیچه‌های کف لگن وارد می‌آورد، بنابراین پیش از این‌که وارد مراحل بارداری آینده‌ خود شوید، بازسازی قوای ماهیچه‌ های کف لگن با تمرین کگل ایده خوبی خواهد بود.

اگر می‌خواهید در مسیر بارداری، سالم و شاد باشید، باید آن را با حداکثر توان شروع کنید. بنابراین زمان دادن به بدن تان برای بازگشت به وضعیت عادی، خوردن خوراکی‌های سالم، ورزش کردن، کنترل وزن و آرامش خاطر کافی قبل از بارداری مجدد، بسیار عاقلانه است.

بهترین فاصله سنی بین دو فرزند

فرزند اول شما تنها بین یک پدر و مادر به دنیا آمد، ولی فرزندان بعدی در میان خانواده به دنیا می‌آیند. بچه اول باید دورانی را به عنوان تک فرزند خانواده طی کند و شما نیز باید زمان مناسبی را برای ورود دومی انتخاب کنید. برای مثال، ممکن است مجبور باشید برای آمادگی ورود دومین فرزند، اولین فرزند را از شیر بگیرید و فرزند بزرگ تر خود را به مهد کودک بفرستید.

روان شناسان معتقدند، دو سال و نیم تا سه سال اختلاف سنی بین دو فرزند بزرگتر و کوچک تر بسیار مناسب است( البته باید سن مادر و خطرات بارداری در سنین بالا را نیز مد نظر قرار داد)، زیرا به کودک بزرگ تر فرصت بیشتری برای عزیز خانواده بودن (بچه بودن) می‌دهد. اما برای هر نکته مثبت، نکته منفی‌ ای نیز وجود دارد، بنابراین به یاد داشته باشید وقتی که با همسرتان در این مورد تصمیم گیری می کنید به مسائل فرزند بزرگ تر نیز توجه کنید.

بارداری دوم پس از سقط 

در صورتی‌که آخرین بارداری شما با سقط جنین (حاملگی ختم شده در هفته 20 بارداری) یا مرده‌زایی (حاملگی ختم شده پس از هفته 20 بارداری) پایان یافته، تصمیم‌گیری درباره زمان تلاش دوباره برای فرزندی دیگر به مسائل دیگری نیز بستگی دارد. روش سوگواری و مدت آن فقط به خودتان ارتباط دارد.

دکتر مور می‌گوید: دوباره می‌گویم که این تصمیمی‌ بسیار شخصی است. برخی از زوج‌ها پس از این ضربه روحی، خیلی زود با این مشکل کنار می‌آیند و بعضی دیگر به زمان طولانی‌تری برای سوگواری نیاز دارند.

ممکن است بخواهید برای دریافت نتایج هرگونه آزمایشی که علت سقط جنین شما را آشکار می‌سازد، صبر کنید. گرچه اکثر بانوان در بارداری بعدی خود با سقط جنین روبرو نمی‌شوند. احتمالا درباره بارداری خود بسیار مضطرب خواهید بود و دیگر شادی‌ها و شگفتی‌های بارداری قبلی وجود نخواهند داشت. دکتر مور می‌گوید: از نظر پزشکی، انتظار برای سه ماه بسیار مناسب است. اغلب بانوان برای سه ماه پس از سقط جنین، تخمک‌گذاری نمی‌کنند. به زوج‌ها توصیه می‌کنم، تا زمانی‌که اولین عادت ماهیانه خود را ندیده‌اید، از این روش برای ضد بارداری استفاده کنید.

اقدام برای بارداری دوم راحت تر است؟

با تعجب، جواب خیر است...

 زوجی ‌که به تازگی ازدواج کرده بودند و به داشتن فرزند نیز بسیار مشاق، درست نه ماه پس از ازدواج فرزندشان به دنیا آمد. و از آنجایی که شدیدا به داشتن فرزند دوم نیز علاقه داشتند، زمانی‌که فرزند اول آنان فقط سه ماهه بود، شیردهی پستانی را متوقف کرده و برای لقاح جنین اقدام کردند. ولی بعد یک‌ سال، هنوز هم بارداری در کار نبود.

دکتر نیرواشنی دوارکا متخصص زنان و زایمان می‌گوید: این زوج دچار ناباروری دومی شدند. این ناباروری بسیار معمول است و از هر شش زوج، یک زوج به آن گرفتار می‌شوند. ناباروری دومی، ناتوانی در لقاح جنین پس از حداقل یک‌ بار بارداری است، بدون در نظر گرفتن این‌که بارداری قبلی با تولد موفق نوزاد، بارداری خارج از رحمی یا سقط جنین خاتمه یافته است یا خیر.

دکتر دوارکا می‌گوید: آسیب دیدن لوله‌ها tubal دلیلِ بیش از 50 درصد از موارد ناباروری، مَنی غیر عادی آقایان، علت بیش از 40 درصد و مشکلات تخمک‌گذاری عامل حدود 30 درصد از تمامی موارد این ناباروری است، به عبارت دیگر دلایل ناباروری دومی نیز مثل علت‌های کلی ناباروری است.

ممکن است، لوله ‌های فالوپ، تحت تاثیر جراحی یا عفونتی آسیب دیده باشند. و یا شاید جراحی رحمی باعث شود محفظه رحم، دچار چسبندگی شود. البته عدم تخمک‌گذاری نیز علتی دیگر برای ناباروری است، همان‌طور که عوامل مردانه مثل کاهش تولید اسپرم یا تولید اسپرمی غیرعادی یا کم تحرک می‌تواند تاثیرگذار باشد.

 برای آقایان، عفونت‌هایی مثل گوشک (اوریون) می‌تواند باعث ناباروری شود. دکتر دوارکار می‌گوید: بانوان با سن کمتر از 35 سال، اگر پس از یک‌سال تلاش برای لقاح جنین، باردار نشدند و بانوانی که بیش از 35 سال سن دارند، پس از شش ماه اختلال در لقاح جنین، باید برای بررسی احتمال ناباروری دومی به پزشک مراجعه کنند.

مطالعه بیشتر: 

1- بهترین زمان برای بارداری فرزند دوم و فاصله سنی میان دو فرزند

2- ناباروری ثانویه یا ناباروری در بارداری دوم

3- مقایسه عوارض زایمان طبیعی با سزارین

4- مشکلات والدین برای بارداری دوم یا فرزند دوم