به جیغ و داد کودک چه واکنشی باید نشان داد؟
باور کنید یا نکنید فریادها و جیغ و داد کودک برای آزردن شما نیست او فقط فریاد می زند چون پر از انرژی است. او قدرت صدای خود را کشف کرده و اکنون در پی آن است که ببیند با این صدا چه می تواند بکند. تا به حال فکر کرده اید که چرا وقتی در سوپر مارکت یا موزه هستید، صدایش را رها می کند؟ زیرا فریاد زدن در فضای باز با پژواک بسیار دل انگیز صدا همراه است! در ادامه این متن به شما خواهیم گفت که در مقابل جیغ و داد کودک چه واکنشی باید نشان داد و بهترین راهکار در زمان داد زدن کودک چیست.
چرا کودک خرسال من فریاد می کشد؟
بعضی از خانم/ آقا کوچولوها برای جلب توجه والدینشان فریاد می زنند و به این وسیله می خواهند به آنها بفهمانند که باید مورد توجه قرار بگیرند. اما برخی دیگر وقتی چیزی مانند بیسکویت یا اسباب بازی دوستشان را می خواهند اما نمی توانند آن را داشته باشند، فریاد می کشند. در این موارد جیغ زدن یعنی همین حالا آنچه را که می خواهم باید داشته باشم.
اگر شما نیز هنگام جیغ و داد کودک بر سرش داد بزنید تا صدایش را پائین بیاورد، فایده ای ندارد. تنها پیامی که او از واکنش شما دریافت می کند این است که هر کس بلند تر داد بزند، برنده خواهد بود.
در مقابل جیغ و داد کودک چه واکنشی باید نشان داد؟
بهترین راه این است که شرایط را برای فریاد زدن او مهیا نکنید و یا هنگامی که با صدای بلند صحبت می کند، توجه او را به موضوع دیگری منحرف کنید. در ادامه راهکارهایی ارائه شده است:
1. برنامه خود را با توجه به نیازهای کودک به ویژه وضعیت خواب و غذایش تنظیم کنید
تاجایی که امکان دارد برنامه خود را با توجه به نیازهای کودک به ویژه وضعیت خواب و غذایش تنظیم کنید. بهتر است قبل از ترک منزل حتما به اندازه کافی استراحت کرده و سیر باشد. یک وعده غذایی سبک نیز به همراه داشته باشید. مسلماً بزرگترها هم اگر خسته و گرسنه باشند، تحمل خرید را ندارند. از حضور در اماکن ساکت، خصوصی یا رسمی همراه با کودک خودداری کنید. در عوض، می توانید مکان هایی را انتخاب کنید که برای خانواده ها در نظر گرفته شده است. جیغ و داد کودک در محیطی مانند یک رستوران شلوغ، موجب خجالت و ناراحتی شما نخواهد شد. اگر بخواهید در چنین شرایطی او را آرام کنید، نه تنها نتیجه ای ندارد بلکه رفتار او را تقویت نیز خواهد کرد.
2. از او بخواهید با همان تن صدایی که در خانه حرف می زند، حرف بزند
اگر فرزندتان از فرط شادی جیغ می زند، نباید به او انتقاد یا او را سرزنش کنید، اما اگر صدایش واقعاً شما را آزار می دهد از او بخواهید با صدایی آرام حرف بزند. صدایتان را در حد پچ پچ کردن، پایین بیاورید، او نیز مجبور به سکوت می شود تا بتواند صدایتان را بشنود. سپس با آرامش به او بگوئید:" عزیزم! صدایت خیلی بلند است، من نمی توانم تحمل کنم و سردرد می گیرم."
3. یک بازی ترتیب دهید
اگر کودک می خواهد با صدای بلند حرف بزند و این برای او یک نیاز است، برای ارضای این نیاز می توانید با او بازی کنید. مثلا به او بگوئید" بیا هر دو، تا جایی که می توانیم داد بزنیم تا ببینیم صدای کدامیک بلند تر است" و همراه او فریاد بکشید. بعد سبک بازی را عوض کنید و با تن صدای آرام بگوئید:"حالا پچ پچ می کنیم تا ببنیم کدامیک می توانیم آرامتر حرف بزنیم". بعد از او بخواهید تا حرکات دیگری انجام دهد مانند" دستت را روی گوش هایت بگذار"، "بالا و پائین بپر". به این ترتیب او فریاد کشیدن را همانند یکی از کارهای جالبی می داند که قادر به انجام آن است.
در این بازی یک نفر سر گروه می شود و جلوی دیگران می ایستد. سرگروه به سایر شرکت کنندگان دستوراتی می دهد مثلاً می گوید: "روی یک پا لی لی کن" یا می گوید:" دست هایت را مانند یک پرنده باز کن". اگر سرگروه چیزی نگوید و هریک از افراد حرکتی انجام دهند از بازی خارج شده و باید پشت سر آخرین نفر بایستد.
4. به احساسات کودک احترام بگذارید
برخی مواقع جیغ و داد کودک برای جلب توجه است. ابتدا شرایط را بررسی کنید، اگر واقعاً محیط برای او ناراحت کننده است، هر چه سریعتر کارهایتان را انجام دهید و آنجا را ترک کنید. به طور مثال اگر خرید در یک سوپرمارکت شلوغ او را خسته می کند، باید خرید را به زمان خلوت تری موکول کنید یا خریدتان را آنلاین انجام دهید.
چنانچه تشخیص می دهید دلیل داد و فریاد های کودک از خستگی است باید ضمن احترام به احساساتش، به او بفهمانید که می دانید خسته شده است و به او اطمینان دهید که به زودی به منزل باز می گردید. در این صورت او از اینکه احساساتش را درک می کنید، آرام تر شده و می آموزد چگونه می تواند احساس خود را بیان کند.
اما اگر فرزندتان برای رسیدن به خواسته هایش فریاد می زند تا شما را مطیع خواسته خود کند، به هیچ وجه تسلیم نشوید. اگر او فریاد بزند و شما خواسته اش را برآورده کنید، رفتار او را تقویت کرده اید. مثلا اگر برای بیسکویت گریه می کند، به او بگوئید: "من می دانم که بیسکویت می خواهی، اما اول باید کارمان را تمام کنیم. وقتی به خانه برگشتیم، می توانی بیسکویت بخوری." هرگز به او نگویید اگر رفتار بهتری داشته باشی، بعدا می توانی بیسکویت بخوری، با این جمله فقط او را آزار می دهید. بعد از گذشت مدتی، وقتی او به بیسکویت مورد علاقه اش رسید، اصلا به یاد نمی آورد که چگونه آن را به دست آورده است. وقتی به منزل برگشتید بیسکویتی را که می خواست به او بدهید.
5. او را مشغول کنید
فعالیتی برای او ترتیب دهید تا سرگرم شود، در ادامه به موارد موثری برای جیغ و دادهای کودک اشاره شده است:
با او بازی کنید: هنگام خرید با فرزند خود صحبت کنید. به او بگویید در حال انجام چه کاری هستید، به رویدادهای اطراف خود اشاره کنید. در انتخاب میوه و سبزیجات و وسایل موجود در قفسه ها از او کمک بگیرید تا سرگرم شود. راجع به کاری که انجام می دهید با هم ترانه کودکانه بخوانید، کودک از خواندن این ترانه لذت می برد و گذر زمان را احساس نمی کند.
یک اسباب بازی یا میان وعده به او بدهید: اگر قصد دارید اسباب بازی یا خوراکی به او بدهید، حتما قبل از آنکه جیغ بزند، این کار را انجام دهید. اگر صبر کنید تا کودک شروع به داد و فریاد کند، در واقع به او پیام می دهید که با داد و فریا می تواند به آنچه می خواهد برسد. وقتی ساکت است، یک اسباب بازی یا خوراکی به او بدهید تا سرگرم شود. حتی می توانید یک اسباب بازی مخصوص برای چنین مواقعی در نظر بگیرید و آن را در اتومبیل نگه دارید.
بالاخره اینکه باید نگاه های معنا دار اطرافیان را نادیده بگیرید. برای بسیاری از مادران، سخت ترین قسمت مقابله با کودک لجباز، نادیده گرفتن نگاه های منتقدانه اطرافیان است. اگر در جایی مانند کتابخانه یا یک رستوران آرام هستید و فریادهای فرزندتان برای دیگران ایجاد مزاحمت می کند، او را به بیرون ببرید. اما در یک سوپرمارکت یا یک مرکزخرید شلوغ ، نسبت به نگاه ها بی توجه باشید.
حال که می دانید در مقابل جیغ و داد کودک چه واکنشی باید نشان داد، راهکارهای ارائه شده را امتحان کنید تا ببینید کدامیک بر روی کودک شما موثر واقع می شود.
بیشتر بدانید:
2- علت جیغ زدن کودکان وراه‌های پایین آوردن جیغ زدن کودکان چیست؟
3- درمان پرخاشگری کودکان یک تا سه ساله، زدن و گاز گرفتن
4- آموزش روابط اجتماعی به کودکان!
