علائم سرخجه در نوزادان و کودکان و راههای درمان سرخجه چیست؟
به عنوان یک مادر کم تجربه، هنگام مراقبت از کودک، با مشکلات مختلفی روبرو خواهید شد. عدم رشد کافی سیستم ایمنی در نوزادان، آنها را مستعد ابتلا به بیماری های زیادی خواهد کرد. یکی از شایع ترین بیماری ها یا عفونت هایی که ممکن است کودکان به آن مبتلا شوند "سرخجه یا سرخک آلمانی" است. نگران باشید، این عفونت به کودکان آسیب نمی رساند اما برای مادران باردار خطر دارد. برای آگاهی از علل، علائم بیماری سرخجه در نوزادان و کودکان و نیز راه های درمان آن در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
سرخجه یا سرخک آلمانی چیست؟
سرخجه یا سرخک آلمانی یک عفونت ویروسی است که به طور کلی بر غدد لنفاوی و پوست تأثیر می گذارد. سرخک با سرخجه تفاوت دارد و "ویروس سرخجه" آن را ایجاد می کند. این بیماری معمولاً خفیف و کاملاً مسری است. بثورات قرمز که به مدت چند روز ظاهر می شود، یکی از علائم شایع سرخجه به شمار می آید. امروزه در مقابل بیماریهایی چون سرخك ، اوریون و سرخجه به کودکان واکسن تزریق می شود. با این وجود، سرخجه به خصوص در زمستان بین خردسالان و نوزادان شایع است.
چه عواملی باعث ایجاد سرخجه در نوزادان می شود؟
ویروس سرخجه در کشورهای توسعه یافته چندان شایع نیست اما در هند و سایر کشورهای جهان سوم بیشتر به چشم می خورد. انتقال سرخجه به این جهت مشکل آفرین است که ویروس حتی قبل از آنکه فرد آلوده از بیماری خود مطلع باشد، به افراد سالم سرایت می کند. این دوره حدوداً دو هفته طول می کشد. سرخجه یک بیماری هوابُرد است یعنی عامل بیماری‌زا از طریق هوا منتقل می شود و از این رو در صورت تماس با ویروس به راحتی می تواند فرزند شما را آلوده کند. سرخجه از طریق خون از مادر باردار به جنین در حال رشد منتقل می شود.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به عفونت سرخجه قرار دارند؟
کودکانی که در مقابل سرخجه واکسینه نشده اند، بیشتر از همه در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. شایع ترین موارد ابتلا به سرخجه در نوزادان در مناطقی است که به طور معمول واکسیناسیون ارائه نمی شود.
علائم سرخجه در نوزادان چیست؟
سرخجه در نوزادان معمولاً حدود یک هفته بعد از عفونت با چند علامت قابل توجه تظاهر می کند. اصلی ترین نشانه های سرخجه در نوزادان عبارتند از :
• تورم و بزرگ شدن غدد لنفاوی در درجه اول در ناحیه گردن، زیر بغل و کشاله ران.
• افزایش درجه حرارت بدن ، معمولاً در حدود 39-40 درجه.
• علائمی شبیه به سرماخوردگی.
• سردرد و التهاب چشم.
• بروز دانه های قرمز ریز روی صورت که شبیه به بثورات پوستی است و بعداً روی بدن پخش می شود.
• گرفتگی یا آب ریزش بینی.
• درد مفاصل یا درد عضلانی.
سرخجه چگونه سرایت می کند؟
سرخجه به اندازه سایر بیماریهای شایع مانند آبله مرغان و سرخک مسری نیست. اما تماس با مخاط آلوده یا بزاق، به ویژه از طریق عطسه و سرفه می تواند منجر به انتقال عفونت شود. استفاده از ظروف مشترک با فرد آلوده نیز منجر به سرایت بیماری خواهد شد.
دوره کمون یا نهفتگی ویروس سرخجه در نوزادان چقدر ست؟
دوره کمون ویروس دو تا سه هفته یا به طور متوسط هجده روز طول می کشد. به عبارت دیگر، کودکی که در معرض ویروس سرخجه قرار گرفته است می تواند تا سه هفته بعد علائم عفونت را نشان دهد.
ماندگاری سرخجه چه مدت است؟
سرخجه به عنوان بیماری سه روزه شناخته می شود، زیرا بثورات سرخجه در نوزادان فقط سه روز طول می کشد اما غدد لنفاوی متورم تا حدود یک هفته به اندازه طبیعی باز نمی گردند. همین طور درد مفاصل یا عضله می تواند بیش از دو هفته باقی بماند. کودکان سریع تر از بزرگسالان بهبود می یابند اما میانگین زمان بهبودی یک هفته در نظر گرفته می شود.
تشخیص سرخجه در نوزادان
در صورت مشاهده بثورات پوستی قرمز رنگ روی پوست کودک، به پزشک مراجعه کنید. حتما قبل از مراجعه، وقت ملاقات بگیرید، زیرا سرخجه یک بیماری مسری است و پزشک باید برای معاینه بیمار دور از سایر بیماران آسیب پذیر، وقت کافی داشته باشد. پس از معاینه، تشخیص بیماری با آزمایش آنتی بادی و مشاهده ویروس در خون انجام می شود. حتی ممکن است برای آزمایش از دهان یا بینی کودک نیز نمونه گرفته شود.
سندرم سرخجه مادرزادی چیست و چقدر جدی است؟
در عین حال که کودکان معمولاً آسیب های زیادی از سرخجه نمی بینند، خطر عفونت در مادران باردار وجود دارد. در حقیقت واکسن سرخجه برای محافظت از مادران باردار از ابتلا به سرخجه قبل از بارداری ساخته شده است. عفونت سرخجه در مادر باردار منجر به بیماری به نام سندرم سرخجه مادرزادی خواهد شد. اگر مادر در سه ماهه اول بارداری در معرض ویروس سرخجه قرار بگیرد، احتمال ابتلای کودک به سندرم سرخجه مادرزادی تا 90% وجود دارد. در این حالت ویروس از طریق جفت از دیواره خونی مادر به جنین منتقل می شود و وضعیتی بسیار بحرانی است که عوارض متعددی به دنبال دارد. نوزادان متولد شده با سرخجه دچار نقایص شدید جسمانی و روانی، رشد آهسته ، نابینایی ، ناشنوایی، مشکلات رشد در اندام ها و غیره هستند. همچنین در مواردی سقط جنین یا مرده زایی رخ می دهد. به مادرانی که واکسن سه گانه MMR را تزریق نکرده اند اکیداً توصیه می شود که حداقل یک ماه قبل از اقدام به بارداری، نسبت به تزریق واکسن و ایمن سازی اقدام نمایند.
درمان سرخجه در نوزادان و کودکان
سرخجه معمولا خود به خود و بدون نیاز به درمان خاصی بهبود می یابد. آنتی بیوتیک که درمان رایج در بیماری هایی از این قبیل است، بر روی آنتی بیوتیک اثر نخواهد داشت. با اینحال در صورت بی قراری و ناراحتی کودک می توان از پاراستامول و ایبوپروفن مایع استفاده کرد. به یاد داشته باشید آسپرین در سرخجه موجب تحریک و پیشرفت سندروم نادر و خطرناکی در کودکان به نام سندرم ری خواهد شد که نوعی عفونت تنفسی فوقانی است. در مورد زنان باردار ، آنتی بادی های تخصصی مانند گلوبولین هایپرم ایمنی تجویز می شود اما تضمینی وجود ندارد که این دارو بتواند مانع از ابتلای کودک به سندرم سرخجه مادرزادی گردد.
چگونه می توان از ابتلای کودک به سرخجه پیشگیری کرد؟
تنها راه پیشگیری از عفونت سرخچه واکسیناسیون است. واکسن MMR از حدود پنجاه سال گذشته تاکنون در دسترس همگان قرار دارد. اولین دوز واکسن معمولاً بین دوازده تا پانزده ماهگی و دوز دوم بین چهار تا پنج سالگی تزریق می شود. از آنجا که همه واکسن ها حاوی اشکال غیرفعال یا کشته شده ویروس هستند، می توان انتظار علائم بسیار خفیف بیماری را داشت.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
سرخجه در نوزادان در برخی موارد می تواند عوارض خطرناکی به همراه داشته باشد. لطفا در صورت مشاهده علائم زیر در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید:
• سردردهای مزمن مداوم
• درد و گرفتگی گردن
• گوش درد
والدین به دلیل گزارش های خبری مبنی بر ارتباط واکسن MMR با اوتیسم، نسبت به تزریق این واکسن تردید دارند. اما مطمئن باشید که هیچ ارتباطی بین این دو وجود ندارد. واکسن ها خطرناک نیستند، اما خطرناک انگاری آنها می تواند مشکلات جدی ایجاد کند. لطفاً حتماً طبق توصیه پزشک نسبت به واکسیناسیون منظم فرزندان خود اقدام کنید.
مطالعه بیشتر:
1- آزمایش سرخجه قبل از بارداری لازم و ضروری است؟
2- تا چه زمانی بعد از تزریق واکسن سرخجه نباید باردار شد؟
3- اقدام به بارداری با وجود نتیجه مثبت تست آنتی بادی سرخجه مثبت
4- سرخجه در بارداری،علائم سرخجه و خطرات سرخجه در بارداری چیست؟
