برای افزایش وزن نوزاد نارس چه کارهایی می توان انجام داد؟
نوزادان نارس، نوزادانی هستند که زودتر از موعد مقرر یعنی قبل از هفته 37 بارداری متولد می شوند. این نوزادان با وزن کم به دنیا می آیند و معمولا در تغذیه و شیر خوردن مشکل دارند که خود این مساله می تواند منجر به عوارض جدی همچون زردی در این نوزادان شود به همین سبب افزایش وزن نوزاد نارس یک چالش مهم محسوب می شود. اگر شما هم در خانواده خود نوزادی را دارید که زودتر از موعد به دنیا آمده است و با چالش هایی در زمینه تغذیه و افزایش وزن نوزاد نارس روبرو شده اید، نگران نباشید و دست و پای خود را گم نکنید، در اینجا به شما خواهیم گفت که مشکلات تغذیه و افزایش وزن نوزادان نارس چیست و برای افزایش وزن نوزاد نارس چه باید کرد.
نوزاد نارس به چه نوزادی گفته می شود؟
از آنجایی که مدت زمان حاملگی طبیعی در انسان 39 هفته در نظر گرفته می شود، نوزادی که در هر زمانی و هر هفته ای قبل از 37 هفته متولد شده باشد، نوزاد نارس یا پره ترم محسوب می شود. با این حال، اینکه چقدر نوزاد نارس است، به زمان تولد او بستگی دارد:
- کمتر زودرس: نوزاد بین هفته های 34 تا 36 بارداری متولد شده است.
- زودرسی در حد متوسط: نوزاد بین هفته های 32 تا 34 بارداری متولد شده است.
- بسیار زودرس: نوزاد قبل از 32 هفته بارداری متولد شده است.
- زودرسی خیلی شدید: نوزاد قبل از هفته 25 بارداری متولد شده است.
به علاوه وزن نوزاد به میزان نارس بودن او نیز بستگی زیادی دارد. وزن نوزادان ترم در هنگام تولد تقریباً 3 کیلوگرم است و هرچه نوزاد زودتر از این زمان به دنیا بیاید، وزن او کمتر می شود. وزن بیشتر نوزادان نارس در هنگام تولد کمتر از 2.3 کیلوگرم است.
اهمیت وزن هنگام تولد نوزاد چیست؟
دلیل اهمیت داشتن وزن هنگام تولد نوزاد در این است که این شاخص، نشانه ای از میزان احتمال و درصد زنده ماندن این نوزادان است. احتمال زنده ماندن در 90٪ از نوزادانی که با حداقل 800 گرم وزن متولد می شوند، بسیار بالا است. اما وقتی که وزن هنگام تولد نوزادان فقط 500 گرم است، میزان و شانس زنده ماندن آن ها به 60 درصد کاهش می یابد.
در واقع وزن کم هنگام تولد برای یک نوزاد نارس مسئله بسیار جدی تری نسبت به یک نوزاد ترم است. بر طبق یک قاعده کلی، همه نوزادان پس از تولد مقداری وزن کم می کنند، زیرا طی یک روند فیزیولوژیک مقدار زیادی مایعات از دست می دهند. سپس آن ها حدوداً طی دو هفته به وزن هنگام تولد خود می رسند. اما این کاهش وزن برای نوزاد نارسی که از بدو تولد بسیار کم وزن بوده است، بیشتر از نوزادان ترم می تواند خطرناک باشد، این مساله خصوصا از این جهت اهمیت زیادی دارد که میزان وزن گرفتن نوزادان نارس تقریباً 5 گرم در روز بوده و بسیار کندتر از روند وزن گیری نوزادان ترم است. دلایل زیادی برای این امر وجود دارد، از جمله چالش های تغذیه ای برای نوزادان نارس که می بایست روش مقابله با آن ها را هرچه بیشتر و بهتر آموخت.
چالش ها در تغذیه نوزادان نارس
1. نوزادانی که قبل از 32 هفته متولد شده اند، قادر به تغذیه و شیر خوردن به صورت صحیح نیستند، زیرا هنوز رفلکس مکیدن و بلعیدن در آن ها رشد و تکامل پیدا نکرده است. این دسته از نوزادان نمی توانند عمل های تنفس، مکیدن و بلع را با یک ترتیب صحیح هماهنگ کنند.
2. نوزادان نارس تمایل دارند آب بیشتری از طریق پوست و یا مجاری تنفسی از دست بدهند. کلیه های آن ها متاسفانه به صورت کامل توسعه نیافته است و به همین دلیل حفظ تعادل مایعات در بدن این نوزادان، در مقایسه با نوزادان ترم سخت تر است. در نتیجه، بدن آن ها ممکن است بیش از حد کم آب شده و یا بیش از حد آب را درون بدن خود حفظ کرده و نگه دارند.
3. بیشتر نوزادان نارس از مشکلات تنفسی و مشکلات گردش خون رنج می برند که این امر همچنین می تواند مانع تغذیه مناسب و افزایش وزن این نوزادان شود.
4. نوزادان نارس ممکن است قادر به پردازش و هضم پروتئین های موجود در شیر مادر نباشند.
بنا به همین دلایل، نمی توان انتظار داشت که نوازادان نارس، درست مانند نوزادانی که در موعد مقرر به دنیا آمده اند، بتوانند از شیر مادر و یا بطری شیر تغذیه كنند. برای کمک به این نوزادان، اکثر بیمارستان ها از امکانات ویژه ای در بخش مراقبت های ویژه نوزادان یا NICU برخوردار هستند.
راه های افزایش وزن نوزاد نارس، تغذیه بیمارستانی
نوزادان نارس در بیمارستان ها، در بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) نگهداری شده و با دقت تحت نظر گرفته می شوند تا از قوی تر شدن و بهبود شرایط آن ها، اطمینان حاصل شود. این کار به طور عمده از دو طریق انجام می شود: یک اطمینان یافتن از اینکه این نوزادان دچار کاهش وزن نمی شوند و دوم تأمین کردن مواد غذایی برای اینکه به افزایش وزن آن ها کمک شود.
در جهت بهبود افزایش وزن نوزاد نارس و برای جلوگیری از کاهش بیشتر وزن، نوزادان نارس تازه متولد شده در دستگاه های انکوباتور مخصوص نوزادان (دستگاهی با محیط کنترل شده از لحاظ دما، اکسیژن و ... که هدف آن مراقبت ویژه از نوزادانی است که زودتر از موعد متولد شده اند و یا نیازمند دریافت مراقبت های ویژه پزشکی هستند) قرار داده می شوند که نوزادان را گرم نگه می دارد و به آن ها در حفظ دمای بدن کمک می کند. به این ترتیب این نوزادان مجبور نیستند که برای گرم نگه داشتن بدن خود، انرژی صرف کنند. دستگاه انکوباتور همچنین دارای هوایی مرطوب است که از اتلاف آب بدن نوزاد جلوگیری می کند.برای کمک به افزایش وزن نوزاد نارس، آن ها از طریق روش های ویژه ای تغذیه می شوند:
1. تغذیه داخل وریدی: در این حالت مایعات از طریق تزریق داخل وریدی از مسیری که به بازو، پا یا سر نوزاد متصل است، به بدن او داده می شوند. این روش تغذیه ای به نوزادانی که ریه های آن ها رشد کافی نداشته و بدن آن ها آماده فرآوری و هضم شیر نیست، کمک می کند.
2. تغذیه به روش گاواژ: این روش برای نوزادانی به کار گرفته می شود که به دلیل مشکلات قلبی، ریوی و یا به دلیل اینکه رفلکس های آن ها به اندازه کافی قوی نیست، نمی توانند عمل مکیدن را انجام دهند. در این روش شیر از طریق لوله ای که در دهان یا بینی نوزاد قرار گرفته است، به معده او ارسال می شود.
3. تغذیه از طریق کاتتر نافی: این روش شامل قرار دادن یک لوله در بند ناف نوزاد و تغذیه او از طریق آن است. البته این روش به طور معمول استفاده نمی شود.از هر روش تغذیه ای که برای افزایش وزن نوزاد نارس استفاده شود، آنچه که اهمیت دارد، افزایش تدریجی مقدار شیر داده شده به نوزاد است تا از ایجاد عفونت روده به نام انتروکولیت نکروزان (NEC) که یک شرایط پزشکی جدی و حتی تهدیدکننده زندگی است، جلوگیری شود.
مطالعه بیشتر:
نوزاد نارس چه مشخصاتی دارد؟ نکاتی برای زردی نوزاد نارس
وزن گیری نوزاد و علت وزن نگرفتن نوزاد در تغذیه با شیر مادر
وزن نوزاد نارس و چه عواملی بر وزن نوزاد نارس تأثیر می گذارد؟
شیردهی به نوزاد زودرس ،نحوه شیردهی به نوزاد نارس چگونه است؟
