وزن نوزاد نارس و چه عواملی بر وزن نوزاد نارس تأثیر می گذارد؟
نوزادان نارس بین 3 تا تقریباً 15 هفته زودتر از موعد مقرر یعنی هفته 40 بارداری به دنیا می آیند. هر چه قدر زمان تولد زودهنگام باشد، وضعیت سلامت و وزن هنگام تولد نوزاد نیز متفاوت خواهد بود. وزن نوزاد نارس سلامت او را تحت تأثیر قرار می دهد. جنین در پایان سه ماهه سوم سریع وزن می گیرد تا برای تولد آماده شود. وزن گیری در برخی اتفاق می افتد اما زایمان زودرس اغلب با تولد نوزادی کم وزن همراه است. اگر نوزاد نارسی به دنیا آورده اید و نگران وزن نوزاد نارس در چهار ماهگی، وزن نوزاد نارس در شش ماهگی و یا وزن نوزاد نارس در یک سالگی هستید این متن را با دقت مطالعه کنید.
وزن نوزاد نارس
اگر نگران زایمان زودرس هستید و فکر می کنید مبادا کوچولوی دلبندتان زودتر از موعد به دنیا بیاید، باید به شما بگوئیم که تنها نیستید. حدود 10 درصد نوزادان (در ایالت متحده) زودتر از موعد متولد می شوند. گاهی اوقات نوزادان بدون هیچ دلیلی زودتر از موعد به دنیا می آیند. کاری از کسی ساخته نیست و پزشک هم نمی تواند کاری کند. فراموش نکنید نوزادان سالم با جثه های متفاوتی به دنیا می آیند. اما نوزادانی که خیلی ریز هستند با چالشهای بیشتری مواجهند و باید قبل از ترخیص از بیمارستان، به میزان خاصی از رشد برسند. خوشبختانه، روشهای مراقبت از نوزادان و انكوباتور به رشد و نمو نوزاد کمک می کند و به مدد همین روشها 81 درصد نوزادانی که در هفته 25 متولد شده اند و 100 درصد آنهایی که بعد از هفته 34 به دنیا آمده اند، زنده می مانند.
وزن نوزادان نارس چقدر است؟
در سه ماهه سوم، رشد جنین متوقف شده و وزن افزایش می یابد. در حدود هفته 31 بارداری وزن گیری به سرعت اتفاق می افتد به طوریکه طی حدود 10 هفته، جنین به بیش از دو برابر وزن خود می رسد.
وزن جنین در هفته 30 بارداری تقریباً حدود 1.5 کیلوگرم است، اما جنین کامل در هفته 40 به طور متوسط سه و نیم کیلوگرم وزن دارد. به همین دلیل هرچه نوزاد زودتر متولد شود، احتمالاً کوچکتر و کم وزن تر خواهد بود. اما در میان نوزادن کامل نیز گاهاً با نوزاد کم وزن مواجه هستیم.
بر اساس منابع معتبر (در ایالات متحده) حدود 8 درصد نوزادان کم وزن هستند یعنی با وزن کمتر از دو و نیم کیلوگرم متولد می شوند. تقریباً 1.4 درصد نوزادان (در ایالات متحده) با وزن بسیار کم یعنی کمتر از یک و نیم کیلوگرم به دنیا می آیند.
چه عواملی بر وزن نوزادان نارس تأثیر می گذارد؟
عوامل بسیاری از جمله عوارض بارداری، عفونت ها و رفتارهای مادری بر وزن نوزاد نارس تأثیر می گذارند. در این میان، بارداری چند قلویی اصلی ترین عامل در تولد پیش از موعد و وزن کم هنگام تولد است.
بارداری چند قلویی
در بارداری های 2 یا چند قلویی احتمال تولد نوزادان، با وزن کم و زودتر از موعد بیشتر است. بر اساس منابع معتبر (در ایالات متحده)، فقط در 2 درصد موارد بارداریهای یک جنینی به زایمان زودرس یا کمتر از هفته 34 منجر می شوند. این مقدار در دوقلوها تقریباً 20 درصد و در سه قلوها 63 درصد است. در بارداری پنج قلویی یا بیشتر، در 100 درصد موارد با تولد زودتر از موعد مواجه خواهیم بود.
در یک قاعدۀ کلی هر اندازه تعداد جنین در یک بارداری بیشتر باشد، مدت زمان بارداری کوتاه تر خواهد بود، زیرا در اینگونه موارد اندازه رحم سریعتر بزرگ می شود، همین طور با افزایش تعداد جنین، عوارض بارداری نیز افزایش می یابد. احتمال کم وزنی نیز در دو، سه یا چندقلوها بیشتر است. به نقل از منابع معتبر 55 درصد نوزادان دوقلو با وزن کمتر از دو و نیم کیلوگرم متولد می شوند، 95 درصد سه قلوها هنگام تولد کم وزن هستند، اما این مقدار در بارداری های یک قلویی فقط 6.6 برآورد شده است.
دلایل دیگر کاهش وزن هنگام تولد
برخی نوزادانی که کمی زودتر از موعد و یا حتی کامل متولد می شوند، کمبود وزن دارند. معمولاً علائم بیماری که دلیل بر وزن کم نوزاد هنگام تولد باشد، وجود ندارد، همین امر بر اهمیت مراجعه بهنگام و مرتب به پزشک در دوران بارداری، می افزاید. گاهی مشکلات دوران بارداری موجب کندی رشد جنین خواهد شد، بعضی از این مشکلات عبارتند از:
• مشکلات جفت داخل رحم
• وضعیت سلامتی مادر
• وضعیت سلامتی جنین
ابتلای مادر به عفونت های باکتریایی یا ویروسی در دوران بارداری نیز می تواند باعث کمبود وزن هنگام تولد شود. این موارد عبارتند از:
• سرخچه
• سفلیس
موارد زیر را می توان از جمله دلایل دیگر وزن کم هنگام تولد دانست:
• سن مادر چنانچه کمتر از 17 سال یا بالاتر از 35 سال باشد
• استعمال دخانیات در دوران بارداری
• مصرف الکل در دوران بارداری
• استفاده از داروها قبل یا حین بارداری
• بیماری قلبی
• فشار خون بالا
• برخی بیماری های خودایمنی
• تغذیه نامناسب قبل و حین بارداری
• مراقبت های بهداشتی ضعیف در دوران بارداری
• قرار گرفتن در معرض سرب
• مشکلات در شکل یا اندازه رحم
فاکتورهای ژنتیکی نیز بی تاثیر نیستند. اگر یکی از والدین یا هر دوی آنها با وزن کم متولد شده باشد، احتمال تولد نوزاد با وزن کم وجود دارد.
نگرانی در مورد وزن نوزاد نارس
هرچه وزن هنگام تولد کمتر باشد، احتمال بروز عوارض طولانی مدت افزایش می یابد. نوزادان نارس ممکن است برای درمان موارد زیر به مراقبت های پزشکی فوری نیاز داشته باشند:
• سطح قند خون پایین
• سطح اکسیژن پائین
• مشکلات تنفسی
• دمای پایین بدن
• عفونت ها
• مشکل در تغذیه
• مشکل در وزن گیری
• مشکلات خونریزی
• مشکلات گوارشی
نوزادان با وزن بسیار کم هنگام تولد (حدود 2 کیلوگرم) با بالاترین خطر مربوط به مشکلات طولانی مدت سلامت مواجه هستند، در این خصوص می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• بینایی
• شنوایی
• تنفس
• یادگیری
• هضم
موارد زیر در نوزادانی که وزن بسیار کم دارند، مشاهده می شود:
• فلج مغزی
• مشکلات قلبی
• سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS)
آیا نوزادان نارس می توانند به وزن ایده آل برسند؟
نوزادان کم وزن معمولاً بلافاصله پس از تولد در بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) بستری شده و تحت درمان قرار می گیرند.
• اکسیژن
• کمک به تنفس
• انکوباتور با دمای کنترل شده
• تغذیه ویژه که گاهی اوقات با لوله انجام می شود
• ویتامین A و سایر مکمل های غذایی
بسیاری از نوزادان نارس در تغذیه و هماهنگی مکیدن و بلعیدن مشکل دارند. این مشکلات روند وزن گیری را طولانی تر خواهد کرد. گرچه وزن نوزاد نارس در دو ماهگی باید به دقت پیگیری شود اما فرزند شما وزن می گیرد و قد می کشد. پزشک دور سر او را اندازه گیری می کند. دور سر نوزاد شاخص خوبی برای بررسی وضعیت رشد او محسوب می شود.
اکثر نوزادان نارس با وزن کم هنگام تولد تا سن 18 تا 24 ماهگی به وزن و رشد مطلوب می رسند. پزشک متخصص کودکان و نوزادان، نمودار رشد نوزاد را ترسیم کرده و در مقایسه با سایر همسالان او بر اساس جنسیت در مورد نحوه رشد کودک اظهار نظر می کند.
خلاصه کلام:
نوزادان نارس معمولاً با وزن کم متولد می شوند، زایمان زودرس و نوزاد نارس بیشتر در بارداریهای دو یا چند قلویی مشاهده می شود. هرچه نوزاد زودتر از موعد دنیا بیاید، وزن او کمتر خواهد بود. کم بودن وزن نوزاد نارس هنگام تولد احتمال بروز عوارض و برخی مشکلات سلامتی طولانی مدت را افزایش می دهد. فراموش کنید هر چند نمی توان همه عوامل را در دست گرفت و کنترل کرد، اما مراجعه منظم و به موقع به پزشک در دوران بارداری اهمیت بسیار دارد.
مطالعه بیشتر:
10 نکته مهم برای نگهداری و مراقبت از نوزاد نارس
نوزاد نارس چه مشخصاتی دارد؟ نکاتی برای زردی نوزاد نارس
شیردهی به نوزاد نارس ،شروع،نحوه و دفعات شیردهی به نوزاد نارس
شیردهی به نوزاد زودرس ،نحوه شیردهی به نوزاد نارس چگونه است؟
