فواید تغذیه با شیر مادر برای نوزاد چیست؟
به احتمال زیاد بارها و بارها شنیده اید که شیر مادر یک معجزه است! این اعجاز ناشی از فواید تغذیه با شیر مادر برای نوزاد و نیز برای خود مادر است. متأسفانه برخی از مادران گمان می کنند که شیردهی به نوزاد بسیار سخت، آزار دهنده، طاقت فرسا و حتی از مد افتاده است. به تمام کسانی که یک فرشته ی کوچک در راه دارند پیشنهاد می کنیم که این مطلب را که درمورد مزایای شیردهی برای مادر و نوزاد است مطالعه کنند، حتی کسانی که تصمیم دارند فرزندشان را از این معجزه ی خدادادی محروم کنند، شاید پس از مطالعه ی این مطلب نظرتان کاملا تغییر کرد.
فواید تغذیه با شیر مادر برای نوزاد:
- شیر مادر مواد مغذی مورد نیاز بدن نوزاد را در عالی ترین سطح برای او فراهم می کند.
تمامی پزشکان بر این موضوع توافق دارند که مادران برای حداقل 6 ماه به نوزادشان شیر بدهند، بیشتر متخصصان می گویند که بهتر است شیردهی در کنار تغذیه ی کمکی تا پایان 2 سالگی ادامه یابد.
شیر مادر حاوی تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن نوزاد تا 6 ماهگی است. نکته ی بسیار مهم این است که ترکیب شیر مادر همزمان با رشد نوزاد تغییر می کند و در هر ماه نیازهای تغذیه ای مناسب همان ماه را به صورت فوق العاده ویژه ای تأمین خواهد کرد.
در طی روز های اول پس از تولد شیر مادر به صورت یک ماده ی بسیار غلیظ، چرب، سرشار از پروتئین و زرد رنگ است که آغوز نام دارد. در برخی از منابع از آغوز تحت عنوان سوپر غذا یاد می شود.
ترکیبات آغوز به شکلی طراحی شده است که مناسب دستگاه گوارش تکامل نیافته ی نوزاد است. نوزادان در روزهای اول، درهنگام مکیدن شیر بسیار زود خسته شده و به خواب می روند، به این ترتیب چرب و غلیظ بودن آغوز سبب می شود که حتی چند قطره از آن نوزاد را در روزهای اول کاملاً سیر کند.
شیر مادر غنی از تمام ویتامین ها به جز ویتامین D است. درواقع به این علت که مادران در دوران بارداری مقادیر زیادی از ویتامین D بدن خود را در اختیار رشد جنین قرار می دهند، میزان این ویتامین در بدن خود مادر در دوران شیردهی کم است. به همین علت به شیر خواران در ماه اول پس از تولد قطره ی ویتامین D تجویز می شود.
- شیر مادر حاوی آنتی بادی های (پادتن های) بسیار مهم و ضروری است.
مهمترین خواص شیر مادر برای نوزاد اعطای ایمنی غیرفعال است. در طی دوران بارداری "ماست سل ها" که یکی از سلول های بسیار مهم سیستم ایمنی هستند به بافت پستان مادر مهاجرت کرده و در آنجا ساکن می شوند. این سلول ها به مرور شروع به تولید آنتی بادی (پادتن) کرده و آنها را به درون مجاری شیری رها می سازند. این آنتی بادی ها همراه با شیر وارد دستگاه گوارش نوزاد شده و سپس جذب می شوند. در نهایت همراه با جریان خون به بافت های مختلف بدن نوزاد رفته، در آنجا ساکن می شوند و در هنگام ورود عوامل بیماری زا با آنها مقابله می کنند. به این ترتیب مادر یک ایمنی بسیار قدرتمند به نوزاد هدیه می کند.
نکته ی جالب توجه این است که هر بار مادر با یک عامل بیماری زا مواجه شود، آنتی بادی های مربوط به مقابله با آن عامل بیماری زا توسط دستگاه ایمنی بدن مادر ساخته شده و از طریق شیردهی به نوزاد منتقل می شود. با درنظر گرفتن این که نوزادی که همراه مادر است به احتمال فراوان او نیز به زودی با همان عامل بیماری زا مواجه خواهد شد، می توان اینگونه نتیجه گرفت که چقدر حیرت انگیز، شیر مادر یک مکانیسمی طراحی کرده که بیماری های موجود در محیط نوزاد را شناسایی کرده و پیش از ابتلای نوزاد، او را در برابر آنها قدرتمند می سازد.
اما شیر خشک فاقد این فواید تغذیه با شیر مادر به عنوان یک ویژگی بسیار کارآمد است. باتوجه به ناکامل و ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن انسان تا حوالی 2 سالگی، در صورت استفاده از شیر خشک نوزاد شما هیچ ایمنی در برابر عوامل بیماری زای موجود در محیط نخواهد داشت. به همین دلیل است که مطالعات نشان می دهد دفعات ابتلای نوزادانی که از شیر خشک تغذیه می شوند به انواع عفونت ها و بیماری ها به ویژه اسهال و عفونت های تنفسی به طور قابل توجهی بیشتر از نوزادانی است که شیر مادر می خورند.
- فواید تغذیه با شیر مادر برای نوزاد، شیر مادر احتمال ابتلا به بیماری را در نوزاد کاهش می دهد
آمارهای گزارش از مطالعات نشان می دهد که شیر مادر احتمال ابتلا به بیماری های شایع در دوران نوزادی را بسیار کاهش می دهد. این بیماری ها شامل موارد زیر می باشند:
- عفونت گوش میانی: تغذیه ی حداقل 3 ماه از شیر مادر، احتمال بروز عفونت گوش میانی در کودکان را تا 50 درصد کاهش می دهد که از جمله فواید تغذیه با شیر مادر محسوب می شود.
- عفونت مجاری تنفسی: تغذیه با شیر مادر برای حداقل 4 ماه، احتمال بستری شدن در اثر ابتلا به عفونت مجاری تنفسی را تا 72 درصد کاهش می دهد.
- سرماخوردگی: از دیگر فواید تغذیه نوزاد با شیر مادر، کاهش دفعات ابتلا به بیماری های ویروسی همانند سرماخوردگی است. نوزادانی که حداقل 6 ماه شیر مادر خورده اند، 63 درصد کمتر از سایرین به سرماخوردگی های شدید مبتلا می شوند.
- عفونت مجاری گوارشی: تغذیه با شیر مادر برای حداقل 2 ماه، احتمال ابتلا به عفونت مجاری گوارشی را 64 درصد کاهش می دهد.
- آسیب بافت های روده: تغذیه ی نوزادان زودرس با شیر مادر تا 60 درصد احتمال ابتلا به بیماری های تخریب کننده ی دیواره های روده مانند انتروکولیت را کاهش می دهد.
- سندرم مرگ ناگهانی نوزاد: تغذیه با شیر مادر بعد از یک ماه تا 50 درصد و بعد از یک سال تا 36 درصد، احتمال مرگ ناگهانی نوزاد را کاهش می دهد.
- بیماری های آلرژیک: اگر نوزاد برای حداقل 3 تا 4 ماه با شیر مادر تغذیه شود احتمال بروز بیماری های آلرژیک مانند آسم، اگزما و ... تا 42 درصد در او کاهش می یابد.
- تغذیه با شیر مادر سبب وزن گیری مناسب نوزاد و پیشگیری از ابتلا به چاقی در بزرگسالی می شود.
تحقیقات نشان می دهد به ازای هر ماه که نوزادتان را با شیر مادر تغذیه کنید، 4 درصد احتمال ابتلای او به چاقی را در دوران بزرگسالی کاهش خواهید داد.
شیر مادر حاوی یک هورمون تنظیم کننده ی اشتها به نام لپتین است. این هورمون وارد بدن نوزاد شده و با تنظیم اشتها و مقدار چربی ذخیره ای، از بروز چاقی و عوارض آن مانند دیابت در دوران بزرگسالی جلوگیری می کند که از دیگر فواید تغذیه نوزاد با شیر مادر محسوب می شود.
- تغذیه با شیر مادر نوزاد را باهوش تر می کند.
شاید یکی از جالب ترین فواید تغذیه با شیر مادر برای نوزاد افزایش هوش او است. اخیراً مطالعات فراوانی بر روی تکامل مغز نوزادانی که با شیر مادر و یا شیر خشک تغذیه می شوند انجام شده است. ممکن است که این افزایش هوش ناشی از صمیمیت عاطفی، تماس بسیار نزدیک و پوست به پوست و ارتباط چشمی نوزاد با مادر در هنگام شیردهی باشد. اما در هر حال نمره ی تست هوش کودکانی که با شیر مادر تغذیه شده اند نسبت به کودکانی که با شیر خشک تغذیه شده اند بیشتر است.
بیشتر بخوانید:
1- نکات لازم در شیردهی پستانی (با سینه) موفق
2- علت اصلی نگرفتن سینه (پستان) مادر توسط نوزاد و درمان آن؟
3- با ورم پستان بعد از شیر گرفتن کودک چه کنیم؟
4- آماده سازی نوک پستان برای شیردهی پستانی
