شپش سر در کودکان آیا خطرناک است و درمان شپش سر چیست؟
شپش های سر در واقع حشرات ریزی هستند که روی پوست سر، جایی که تخم می گذارند، زندگی می کنند. شپش سر باعث شیوع بیماری خاصی نمی شود داشتن شپش سر به این معنا نیست که شما فرد تمیزی نیستید و در صورتی که شما و یا فرزندتان به شپش سر مبتلا شده اید، به هیچ وجه شما مقصر نیستید. در ادامه این متن به شما خواهیم گفت که آیا شپش سر در کودکان خطرناک است یا نه؟ چگونه می توانید شپش سر در کودکان را درمان کنید.
انواع شپش سر در کودکان
شپش ها 3 مرحله زندگی دارند:
1. تخم شپش
2. نوزاد شپش (لارو)
3. شپش بالغ
تخم شپش معمولا بیضی شکل و سفید مایل به خاکستری و یا قهوه ای و زرد رنگ است و سایز آن تقریبا به اندازه یک دانه شن است. آنها به موهای نزدیک پوست سر می چسبند و می توانند مانند شوره سر به نظر برسند. تخم ها در طی 9 تا 10 روز به نوزاد شپش تبدیل می شوند. لاروها در واقع بچه شپش هستند. آنها مانند شپش بالغ به نظر می رسند اما کوچکتر هستند.
شپش بالغ به سختی قابل مشاهده است، زیرا تقریبا به اندازه یک دانه کنجد است. شپش های بالغ می توانند تا 30 روز روی سر فرد زندگی کنند، اما اگر از مو و پوست سر جدا شوند، به فاصله 2 روز می میرند.
علت شپش سر در کودکان چیست و شپش ها چگونه منتقل می شوند؟
شپش به راحتی از فردی به فرد دیگر انتقال پیدا می کند، به خصوص در مواردی که افراد در تماس نزدیک هستند. شیوع شپش در میان کودکان در سن مدرسه یا کودکانی که در مهد کودک نگهداری می شوند، بسیار رایج است.
• شپش سر از طریق تماس مستقیم مو به مو یا به طور غیرمستقیم با استفاده مشترک از کلاه، شانه، برس مو وهدفون پخش می شود.
• شپش سر پرواز و یا پرش نمی کند، اما بسیار سریع می خزد.
• شپش هایی که روی سر انسان ها زندگی می کنند با نوعی که روی بدن گربه ها یا سگ ها هستند، متفاوت هستند. انسان ها نمی توانند از حیوانات شپش سر بگیرند.
تشخیص شپش سر در کودکان چگونه است؟
یکی از اولین علائم شپش سر، خارش پوست سر است، اما حتی ممکن است شما شپش سر داشته باشید اما هیچ علائمی نداشته باشید. بیشتر خارش هایی که در ناحیه پوست سر ایجاد می شوند به علت شپش سر نیستند. اگر فرزند شما خارش پوست سر دارد و یا درگذشته در معرض شپش سر قرارگرفته است، بلافاصله موها و کف سر او را بررسی کنید. در صورتی که تا الان متوجه شپش روی سر کودکتان نشده اید، مجددا یک هفته دیگر کف سر او را با دقت بررسی کنید.
چگونه شپش سر را تشخیص دهم؟
با دقت موها را نگاه کنید و به دنبال شپش های زنده و یا تخم شپش باشید. اگر فقط تخم شپش ها را پیدا کنید، ممکن است کودک شما شپش سر نداشته باشد. معمولاً کودکان بیشتراز 10 تا 20 شپش زنده بر روی سر ندارند.
• از آنجا که شپش بسیار کوچک است، بررسی پوست سر در محیطی که نور مناسب دارد، مهم است. ذره بین نیز ممکن است کمک کند.
• شپش های سر سریع حرکت می کنند و به سختی قابل دیدن هستند. ممکن است در هنگام معاینه شما فقط حرکت چیزی را ببینید و شپش واقعی را تشخیص ندهید. شپش ها معمولاً بسیار نزدیک به پوست سر، در پایین گردن و پشت گوش دیده می شوند.
• برای پیدا کردن تخم شپش، موها را به قسمت های کوچک تقسیم کنید، از یک طرف سر به طرف دیگر حرکت کنید. به دقت پوست سر را نگاه کنید. اگر فقط تخم شپش پیدا کردید و شپش زنده و بالغ پیدا نکردید، هر روز به مدت 1 هفته دوباره بررسی کنید تا مطمئن شوید شپش زنده بر روی پوست سر وجود ندارد.
چگونه می توان شپش را درمان کرد؟
اگر کسی شپش زنده بر روی پوست سر ندارد نباید محصولات مخصوص از بین برنده شپش سر استفاده کند، مگر اینکه شپش زنده را در موهای او پیدا کنید. اگر شخصی در خانه شپش دارد، مو و پوست سر تمام اعضای خانواده را بررسی کنید.
شپش سر به روش های مختلفی قابل درمان است:
حشره کش ها
حشره کش ها مواد شیمیایی هستند که حشرات را از بین می برند. 2 نوع حشره کش برای درمان شپش سر تایید شده است:
• پیرترین (موجود در شامپوهای مخصوص درمان شپش سر)
• پرمترین (موجود در کرم های مخصوص درمان شپش سر)
پیرترین و پرمترین برای استفاده در کودکان بالای دو ماه بی خطر هستند. برای خرید این حشره کش ها نیازی به نسخه ندارید. با گذشت زمان، شپش ها در برابر برخی از مواد شیمیایی مورد استفاده برای از بین بردن آنها مقاوم شده اند. بنابراین ممکن است برخی از محصولات نسبت به گذشته کارآیی کمتری داشته باشند، اما ارزش این را دارد که آنها را استفاده کنید و نتیجه را ببینید.
نحوه استفاده از حشره کش ها:
• دستورالعمل های روی بسته بندی محصول را با دقت و به ترتیب دنبال کنید.
• شامپو را بیش از حد روی مو قرار ندهید و موهایتان را بیش از زمان ذکر شده آبکشی نکنید.
• بعد از زمان ذکر شده بر روی محصول، موها را با آب خنک بشویید. بهتر است این شستشو را روی یک سینک ظرفشویی انجام دهید، زیرا در حمام یا زیر دوش، سایر اعضای بدن هم با ماده حشره کش تماس خواهند داشت.
• پس از 7 تا 10 روز، این مراحل درمان را تکرار کنید، در این صورت شپش های جدید نیز از تخم خارج شده اند.
این روش ها برای درمان شپش سر در کودکان ممکن است گاهی باعث خارش پوست سر شده یا احساس سوزش خفیفی را به جا بگذارد. اگر فرزند شما بعد از درمان هنوز خارش دارد، این علامت به معنای بازگشت شپش نیست.
غیر حشره کش ها
• ایزوپروپیل میریستات / سیکلومتیکون محصولات تأیید شده هستند، اما فقط در کودکان 4 سال به بالا باید استفاده شود. این محصول به این صورت کار می کند که شپش را کم آب کرده و در نهایت شپش می میرد. این ماده را بر روی پوست سر خشک مالیده و بعد از 10 دقیقه با آب گرم بشویید. این کار را بعد از 1 هفته مجددا تکرار کنید.
• روغن سیلیکون دیمتیکون (NYDA)در برابر شپش های زنده ، نوزاد شپش و تخم آنها موثر است. مصرف آن برای کودکان زیر 2 سال توصیه نمی شود. درمان دوم بعد از 8 تا 10 روز توصیه می شود.
• لوسیون بنزیل الکل 5٪ که در برابر شپش زنده موثراست، اما پس از گذشت 9 روز مرحله دوم درمان توصیه می شود.
این محصولات معمولاً از حشره کش ها گران ترند و به طور قطعی مشخص نیست که آیا موثرتر از حشره کش ها هستند یا خیر!
شپش سر در کودکان درمان خانگی
• برخی از افراد درمان های خانگی مانند سس مایونز، وازلین، روغن زیتون، سرکه یا مارگارین را پیشنهاد می کنند. اگرچه این محصولات ممکن است نفس کشیدن شپش را سخت کند، اما احتمالا آنها را از بین نخواهد برد، زیرا تا آن حد قوی نیستند.
• شواهد علمی کمی وجود دارد که نشان دهد شانه زدن مرطوب (یعنی از بین بردن شپش با شانه زدن موهای خیس با شانه دندان ریز) به تنهایی موثر باشد.
• هیچ مدرکی وجود ندارد که محصولی مانند روغن درخت چای یا رایحه درمانی برای درمان شپش سر موثر باشد.
• ایورمکتین نوعی دارو است که می توانید از طریق دهان مصرف کنید و یا به عنوان کرم بر روی پوست سر استفاده کنید.
• توجه کنید که هرگز از بنزین یا نفت سفید استفاده نکنید. این محصولات می توانند بسیار خطرناک باشند.
اگر کسی در خانه شپش سر دارد آیا لازم است تمام خانه را ضدعفونی کنیم؟
بدلیل اینکه شپش پس از جدا شدن از پوست سر به مدت طولانی نمی تواند زنده بماند، نیازی به تمیز کردن بیش از حد منزل نیست.با این حال، از بین بردن شپش ها یا تخم آنها در وسایلی مانند: کلاه، روبالشتی، شانه و برس بسیار ضروری است و از پخش آن جلوگیری می کند.
• این وسایل را در آب داغ بشویید و حداقل 15 دقیقه با چیز داغی مانند اتو یا سشوار خشک کنید.
• و یا وسایل را به مدت 2 هفته در کیسه پلاستیکی ضد هوا (زیپ کیپ) نگه دارید. یک کیسه خرید معمولی، سوراخ های ریزی دارد که به طور کامل جلوی ورود هوا را نمی گیرد و در این صورت شپش براحتی می تواند زنده بماند.
آیا کودکان مدرسه ای مبتلا به شپش باید در خانه بمانند؟
کودکان مبتلا به شپش باید تحت درمان قرار بگیرند اما طبق روال عادی به مدرسه یا مراکز نگهداری کودکان مانند مهد کودک بروند. برخی سیاست هایی که باعث می شوند کودکان مبتلا به شپش سر و یا دارای تخم شپش در سر، از مدرسه دور بمانند موثر نیستند، زیرا:
• شپش در بین کودکان خردسال رایج است و اگر بچه ها مجبور باشند در خانه بمانند بسیاری از روزهای مدرسه را از دست می دهند.
• برخی والدین به اشتباه فکر می کنند فرزندشان مبتلا به شپش سر است و جای تاسف دارد که با این تصور غلط اجازه مدرسه رفتن به دلبندشان را نمی دهند.
• با ماندن در خانه کودکان از شر شپش سر خلاص نمی شوند. زیرا سایر بچه های کلاس که شپش دارند اما علائمی ندارند و درمان نشده اند، دوباره براحتی می توانند شپش را به این کودکان انتقال دهند.
• شپش سر بیماری خاصی ایجاد نمی کند، آنها فقط آزاردهنده و ناخوشایند هستند، اما خطرناک نیستند.
چگونه می توان از شپش موی سر در کودکان جلوگیری کرد؟
به کودک خود بیاموزید که از تماس نزدیک سر خود به سر دوستان و همکلاسی هایش جلوگیری کند و همچنین برای جلوگیری از ابتلا به شپش سر در کودکان، آنها نباید از شانه، برس مو، کلاه پشمی زمستانی، کلاه یا لوازم جانبی مو به صورت مشترک با کسی استفاده کنند.
مطالعه بیشتر:
ریزش مو در کودکان،دلایل ریزش مو در کودکان چیست؟
ریختن موی نوزاد، برای پرپشت شدن موی نوزاد چکار کنیم؟
چرا موی سر نوزاد می ریزد؟آیا این ریزش مو طبیعی است یا نه؟
ریزش موی سکه ای در کودکان به چه علت است و درمان آن چیست؟
