خود آزاری در کودکان و نوجوانان و بهترین برخورد چگونه است؟

اگر متوجه خود آزاری در کودکان چه کاری باید انجام دهید؟

درهنگام مشاهده خود آزاری در کودکان، به عنوان پدر و مادری آگاه، می بایست با حفظ آرامش، احترام گذاشتن، قضاوت نکردن و گوش دادن فعال و صبورانه، کودک یا نوجوان خود را به حرف زدن در مورد افکار و احساساتش تشویق کرده و سپس ایده ها و راهکارهایی را برای چگونگی کمک به او مطرح کنید. مهمترین چیز این است که به جگرگوشه خود اجازه دهید تا بفهمد که اگرچه تجربه احساسات شدید کاملا طبیعی به شمار می رود، اما کنترل کردن آن ها نیز دشوار است و وقتی که آن ها در دوران حساس و بحرانی نوجوانی هستند، همه چیز دشوارتر هم به نظر می رسد.

اگر متوجه خود آزاری در کودکان شدید

اگر دلبندتان را در حال آسیب رساندن به خود دیدید، به یاد داشته باشید که از نشان دادن هرگونه واکنش همراه با خشم و عصبانیت و یا تهدید کردن او، خودداری کنید. از سوی دیگر بی تفاوتی بیش از حد و بیان اینکه کودک شما فقط برای جلب توجه این کار را انجام می دهد نیز کمکی نخواهد کرد. زیرا بیشتر خودزنی ها با هدف جلب توجه صورت نمی گیرند.

بنابراین بهتر است آرام، مستقیم و بدون قضاوت کردن با فرزندتان صحبت کنید. شما می توانید چیزی مانند این را بگویید: "عزیزدلم، من می بینم که تو بسیار ناراحت هستی. متأسفم متوجه نشده بودم که همه چیز آنقدر پیچیده شده است. اما حالا تو می توانی در این مورد با من صحبت کنی من به هیچ عنوان از تو عصبانی نخواهم شد".

گاهی اوقات ممکن است متوجه شوید که فرزندتان در حین اقدام به خودآزاری، پنهان شده و هیچ پاسخ و واکنشی به شما نشان نمی دهد. چنین تجربه ای در میان افرادی که به خودآزاری مبادرت می وزرند، بسیار رایج و معمول است. در چنین شرایطی، نام کودک خود را با آرامش و به آرامی صدا بزنید و از او بخواهید که به شما بگوید کجاست. سپس از او سؤال کنید آیا می توانید به او کمک کنید یا خیر؟

برای درمان هر گونه بریدگی و یا جراحت، کمک های اولیه را به روشی آرام و بدون سر و صدا کردن و هیاهو، ارائه دهید. به خاطر داشته باشید که در صورت جدی بودن آسیب های وارده، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرده و یا از اورژانس کمک بگیرید. این واکنش ها به فرزند شما این حس را القا خواهد کرد که که بدن او مهم است و باید از آن به نحو احسن مراقبت کند.

در حین تلاش برای کمک به فرزندتان، شما می توانید این جملات را امتحان کنید: "عزیزکم من می خواهم به شما کمک کنم تا آن بریدگی ها را درمان کنیم" یا اینکه "بیا تا مقداری ماده ضد عفونی کننده تهیه کنیم تا به بهبودی هرچه سریعتر آن بریدگی ها کمک کند.".

صحبت کردن در مورد خود آزاری در کودکان

با در نظر گرفتن این نکته که افرادی که به خود آسیب می رسانند ممکن است از این بابت احساس شرمساری و خجالت داشته باشند، می توانید از دلبند دوست داشتنی خود چند سؤال در مورد خودآزاری بپرسید. از آنجا که ممکن است پاسخ های غیرمنتظره ای را بشنوید بسیار مهم است که آرامش خود را حفظ کرده، از هرگونه قضاوتی بپرهیزید و بی صدا بدون اینکه حرفش را قطع کنید، به حرف هایش گوش دهید.

به عنوان مثال:

• "عزیزم من زخم هایی را روی بازوهای شما دیدم. امیدوارم که گفتن این حرف درست باشد. آیا می توانی درباره زمان هایی که به خودت آسیب می زنی، به من بگویی؟"
• "می بینم که خیلی ناراحت هستی. ممکن هست ترسیده باشی. من هم می ترسم. پس بیا با هم حرف بزنیم. ما با هم می توانیم این مسئله را حل کنیم.".
• "این واقعیت که به خود آسیب می رسانید، به من نشان می دهد که تو بسیار ناراحت هستی. شاید این واقعیت که من به این کار شما پی بردم را دوست نداشته باشی. من قصد ندارم سؤالات زیادی از تو بپرسم اما هر وقت که آمادگی آن را داشته باشی می خواهم که کمکت کنم.".
• اگر فکر می کنید کودک شما به هر دلیل مانند زخم های جدی، مصرف بیش از حد الکل، دارو یا مواد مخدر و یا اقدام به خودکشی به فوریت های پزشکی احتیاج دارد، با آمبولانس تماس گرفته و یا فرزند خود را به بخش اورژانس بیمارستان ببرید.

کمک گرفتن برای نوجوانانی که اقدام به خودآزاری می کنند

اگرچه فرزند شما ممکن است به تنهایی بتواند از آسیب زدن به خود جلوگیری کند، اما دریافت کمک های حرفه ای و تخصصی از پزشک عمومی، مشاور یا روانشناس بسیار مهم است.

چنین متخصصانی ممکن است بسته به نیاز دلبند شما، روش های درمانی مختلفی را توصیه خواهند کرد. روند درمانی ممکن است شامل روان درمانی، مشاوره با بچه و والدین او یا خانواده درمانی باشد.

یک مشاوره کارآمد می تواند به نوجوانان کمک کند تا بفهمند که چرا به خود آسیب می رسانند، چه عواملی باعث خودآزاری می شود و چگونه می توان این روند را متوقف کرد. به علاوه مشاوره ممکن است به نوجوانان در درک و مدیریت احساسات ناراحت کننده و قوی کمک کرده و در عین حال روش های موثرتر مدیریت و ابراز افکار و احساسات را به آن ها آموزش دهد. اگر کودک یا نوجوان شما از مراجعه حضوری و ملاقات با پزشک یا متخصصین حوزه بهداشت روان سرباز زده و از این بابت احساس راحتی ندارد، می توانید خدمات پشتیبانی آنلاین یا تلفنی را به او پیشنهاد دهید. خصوصا با توجه به شیوع کرونا که مراجعات حضوری را دچار محدودیت کرده است.

در برابر خود آزاری در کودکان باید مراقب خودتان باشید

حمایت از جوانی که به خود آسیب می رساند، واکنش های شما را می فهمد و نیازهای سایر اعضای خانواده را مدیریت می کند، امری بسیار طاقت فرسا و دشوار است. در اینجا به چند روش برای مراقبت از سلامتی و حال خوب خود در حالی که این تجربه دشوار را پشت سر می گذارید اشاره شده است:

• از خانواده، دوستان یا اطرافیان خود برای دریافت حمایت و پشتیبانی کمک بگیرید. می توانید از آن ها بخواهید که گاهی اوقات به شما زنگ بزنند و یا برایتان پیامکی بفرستند تا با هم حرف بزنید. به علاوه می توانید گاهی برای خودتان وقت اختصاص داده و وظیفه نگهداری از فرزندتان را به آن ها بسپارید.
• هر روز کمی از وقت خود را به خواندن کتاب، تماشای یک برنامه تلویزیونی یا نوشتن درباره افکار و احساسات خود اختصاص دهید. اگر وقتتان کم است، می توانید با پنج دقیقه در پایان روز شروع کنید. همین هم می تواند بسیار اثربخش باشد.
• برای برخی از فعالیت های بدنی وقت بگذارید. به عنوان مثال، پیاده روی، یوگا یا شنا را می توانید امتحان کنید. کمی ورزش و فعالیت بدنی، می تواند انرژی بیشتری برای حمایت از فرزندتان به شما بدهد.
• اگر مضطرب هستید و یا می خواهید در مورد تأثیر رفتار فرزندتان بر روی خود صحبت کنید، به سراغ فرد متخصصی مانند پزشک عمومی، روانشناس یا مشاور رفته و با او صحبت کنید.
• شاید فکر کنید که مراقبت از خود در برابر خود آزاری در کودکان، بی فایده و کم اهمیت است اما برخلاف انتظار، ارزش گذاری به خود، می تواند فرآیند حمایت از فرزند آسیب پذیرتان را برای شما آسانتر کند. به علاوه شما با این کار الگویی برای دلبندتان خواهید بود و او از شما یاد خواهد گرفت که در صورت پریشانی چگونه از متخصصین و افراد مورد اعتماد کمک بگیرد.

مطالعه بیشتر:

خود آزاری کودک طبیعی است؟

7 راه پیشگیری از آزار جنسی کودکان

سه توصیه برای کنترل حساسیت دانش آموزان!

آموزش مراقبت از خود در برابر آزار جنسی به کودکان چگونه است؟