سندرم ژیلبرت یا گیلبرت چیست و آیا سندرم ژیلبرت درمان دارد؟

دلایل سندرم ژیلبرت و عوارض جانبی آن

این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد ‌که ژنی به نام UGT1A1 تغییر یا جهش پیدا می‌کند. این ژن دارای ساختاری است که باعث می‌شود آنزیم‌هایی در کبد ساخته شود که به تجزیه و از دست دادن بیلی‌روبین در بدن کمک می‌کند.

والدین تغییرات یا جهش ژن UGT1A1 را به فرزندان خود منتقل می‌کنند. برای ابتلا به این عارضه به دو کپی از ژن جهش یافته، یکی از هر کدام از والدین نیاز دارید. ممکن است حتی در صورت داشتن هر دو ژن، به سندرم ژیلبرت مبتلا نشوید.

سندرم ژیلبرت در مردان بیشتر است یا در زنان؟

سندرم ژیلبرت در مردان شایع‌تر از بانوان است.

نشانه‌های سندرم ژیلبرت

اغلب افرادی که به سندرم ژیلبرت مبتلا هستند،‌ نشانه‌ای ندارند. آن‌ها معمولا برای کنترل سطح بیلی‌روبین آنزیم کافی کبدی در اختیار دارند.هنگامی‌که بیلی‌روبین در خون جمع می‌شود،‌ باعث می‌شود پوست و چشم‌ها زرد شود که به آن یرقان یا زردی می‌گویند. در صورتی‌که دچار زردی پوست و چشم‌ها شده‌اید، به پزشک مراجعه کنید، زیرا مشکلات دیگری نیز وجود دارد که باعث ایجاد این علائم در بدن می‌شوند.

زردی ممکن است دارای نشانه‌‌های دیگری باشد:

• حالت تهوع و اسهال

• ناراحتی شکمی

• خستگی

• ادرار تیره

زردی بیماری شایع دوران کودکی است. اما در کودکانی که دارای سندرم ژیلبرت هستند،‌ شدیدتر خواهد بود. بسیاری چیزها ممکن است سطح بیلی‌روبین بدن را افزایش دهد.‌ در شرایط زیر احتمال تجربه زردی بیش‌تر است:

• استرس

• کم‌آبی بدن

• ورزش بیش از حد

• دارای بیماری مانند آنفولانزا هستید

• وعده‌‌های غذایی را حذف می‌کنید

• الکل مصرف می‌کنید

• دارویی مصرف می‌کنید که کبد را تحت تاثیر قرار می‌دهد

• در هوای سرد هستید

• در دوران قاعدگی هستید

• در دوره نقاهت عمل قرار دارید

تشخیص سندرم ژیلبرت

با این‌که افراد با سندرم ژیلبرت به دنیا می‌آیند، گاهی تا ۲۰ یا ۳۰ سالگی به وجود این عارضه پی نمی‌برند. ممکن است برای مشکل دیگری آزمایش دهید و پزشک متوجه شود سطح بیلی‌روبین خون شما بالا است و نشان دهنده این است که دچار سندرم هستید. آزمایش‌های دیگری که برای تشخیص انجام می‌شود، شامل موارد زیر است:

• سونوگرافی کبد یا تست عملکرد کبد برای رد مشکلات دیگر

• انجام تست ژنتیک برای مشخص شدن جهش ژنتیک UGT1A1

• آسیب‌ شناسی کبد (به ندرت انجام می‌شود)

آیا سندرم ژیلبرت درمان دارد؟

اغلب افرادی که به سندرم ژیلبرت مبتلا هستند، نیازی به درمان ندارند. زردی باعث مشکلات دراز مدت در آنها نخواهد شد.

برای پیشگیری از این مشکل از مواردی که باعث افزایش سطح بیلی‌روبین در خون می‌شود پرهیز کنید. برای مثال:

• در افراد مبتلا به سندرم ژیلبرت رژیم غذایی اهمیت زیادی دارد، وعده‌های غذایی را حذف نکنید و نیز مصرف مایعات زیاد را همیشه مد نظر داشته باشید.

• از روش‌های آرامش‌بخش یا روش‌های دیگری که استرس را کاهش می‌دهد استفاده کنید.

• شب‌ها خواب کافی داشته باشید.

• مصرف مشروبات الکلی را محدود کنید.

• از تمرین‌های ورزشی طولانی و سنگین پرهیز کنید.

همان آنزیم کبدی که بیلی روبین را تجزیه می‌کند، باعث تجزیه برخی داروهای خاص نیز می‌شود، از جمله:

• استامینوفن

• ایرینوتکان (گمپتوسار)، داروی سرطان

• داروهای مهار کننده پروتئاز که برای درمان HIV و هپاتیت C استفاده می‌شود.‌

آنتی‌بادی‌های مونوکلونال که برای درمان بیماری‌های خودایمنی استفاده می‌شود.

درصورتی‌که به سندرم ژیلبرت مبتلا هستید و هر یک از این داروها را مصرف می‌‌کنید، در معرض خطر بیش‌تری برای عوارض جانبی مانند اسهال هستید. قبل از مصرف هر داروی جدیدی با پزشک خود مشورت کنید و بیش از مقدار تجویز شده مصرف نکنید.

مطالعه بیشتر:

کلستاز یعنی چه و کلستاز داخل کبدی را چگونه درمان کنیم؟

هپاتیت C در کودکان و علائم هپاتیت c در کودکان چیست؟

بیماری ‌های کبدی در کودکان و علائم بیماری های کبدی چیست؟

آترزی صفراوی نوزادان چیست و چگونه می توان آن را درمان کرد؟