تقلید کردن در نوزدان و کودکان آیا در یادگیری آنها موثر است؟
در طول چند سال اول زندگی، بچه ها مهارت های جدیدی همچون استفاده معمول از اشیای خاص و یا قواعد زبان مادری خود را می آموزند. اما سوالی که در این میان پیش می آید، این است که کودکان چگونه می توانند خیلی سریع چیزهای جدید را یاد بگیرند؟ آیا تقلید کردن در یادگیری آنها موثر است؟ در ادامه این متن همه چیز را در مورد تقلید کردن در نوزادان و کودکان برای شما شرح می دهیم.
تقلید کردن در نوزادان و کودکان
روانشناسان بر این باور هستند که پاسخ این سوال در توانایی فوق العاده انسان ها برای تقلید کردن از آنچه که می بینند و می شنوند، نهفته است. مطالعات متعدد نشان داده است كه بچه ها از همان دوران نوزادی خود رفتارهای مختلفی، از انجام كارهای ساده با استفاده از اشیا گرفته تا تولید اصوات زبان مادری خود، همه و همه را تقلید می کنند. در واقع تقلید به معنای توانایی کودک در کپی برداری از دیگران است.
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که ببینید فرزندتان چیزی را که دیده و یا شنیده، چند ساعت و یا حتی چند روز بعد، تکرار می کند و از این بابت حسابی شگفت زده شده باشید! شاید برایتان حسابی جالب باشد که ببینید کوچولوی دلبندتان، از حرکات شما تقلید می کند، اما آیا می دانید که این ویژگی چه اهمیتی در زندگی و رشد کودکان دارد؟ یا اینکه می دانید کودکان از چه سنی قادر به تقلید کردن هستند؟
اهمیت تقلید کردن
فرزندان ما در هر لحظه بیداری به دنیای اطراف خود توجه می کنند. آن ها مشاهده می کنند که والدین و مراقبانشان چگونه صحبت می کنند، غذا می خورند، در برابر موقعیت ها واکنش نشان می دهند و با دیگران تعامل دارند. آن ها با تقلید کردن از تمامی این کارها، می آموزند که چگونه رفتار کنند. پس می توان گفت که "یادگیری"، یکی از مهم ترین دستاوردهای تقلید کردن نوزادان و کودکان است. اما همه چیز در یادگیری خلاصه نمی شود! تقلید کردن، فراتر از این عمل کرده و نوعی ارتباط و ابزاری برای آموزش مهارت های اجتماعی نیز هست. در حقیقت بچه ها از این طریق با مفاهیمی همچون همدلی و خودآگاهی نیز آشنا می شوند.
تقلید کردن، ذاتی یا اکتسابی
مطالعات تأیید کرده اند که تقلید نقش مهمی در رشد بچه ها دارد. اما این ویژگی مهم از چه زمانی در بچه ها شکل می گیرد؟
برخی از مهمترین روانشناسان، از جمله ژان پیاژه، اینطور تصور می کردند که کودکان در سال اول زندگی خود توانایی تقلید را دارند. اما این دیدگاه در اواسط دهه 1970 تغییر یافت، زمانی که مطالعات اندی ملتزوف و همکارانش نشان داد که نوزادان فقط چند ساعت پس از تولد قادر به تقلید کردن از رفتارها هستند. در حقیقت بچه ها حتی قبل از اینکه بتوانند صحبت کنند، به کمک حرکات صورت، صداسازی، حرکات بدن و انجام دادن کارهایی روی اشیاء، دست به تقلید کردن می زنند.
تقلید کردن در هر مرحله از زندگی
نوزادی و شیرخوارگی: نوزادان عاشق کپی کردن حالت های چهره هستند. بنابراین اگر لبخند بزنید، آن ها نیز سعی می کنند لبخند بزنند. وقتی که آن ها هنگامی که به شیرخواری نوپا تبدیل می شوند، بیشتر دوست دارند از اعمالی تقلید کنند که منجر به نتیجه مشخصی می شود. در این سنین، تقلید شکل دیگری از ارتباط است و به علاوه ارتباط اجتماعی و عاطفی بین نوزادان و دیگران را نیز فراهم می کند.
در دوران کودکی: بین یک تا یک و نیم سالگی، کودکان با کپی برداری از اعمال افراد دیگر، روزانه 1 تا 2 رفتار جدید می آموزند. با گذشت زمان کودکان هر چه بزرگتر می شوند، می توانند یک عمل ساده یک مرحله ای را برای مدت زمان طولانی تری به خاطر بسپارند و سپس آن را تقلید کنند. در سه سالگی، بچه ها قوانین و استراتژی ها را از طریق تقلید یاد می گیرند. این کار، علاوه بر این که به رشد تفکر شناختی کودکان کمک می کند، همچنین باعث خواهد شد تا آن ها درک بهتری از دیگران و فرهنگ خود داشته باشند. از حوالی 2 تا 3 سالگی به بعد، تقلید کردن یک منفعت دیگر نیز به دنبال داشته و آن این است که بچه ها با گذاشتن خود به جای دیگری و تقلید از شرایط او، قادر به تجسم حال و احوال آن فرد و در نتیجه همدلی با او خواهند بود.
به علاوه لازم است بدانید که تقلید بخش مهمی از یادگیری کودکان در طول دوره پیش دبستانی و دبستان نیز خواهد بود.
نقش والدین در تقلید کردن نوزادان و کودکان
با در نظر گرفتن آنچه که گفته شد، می توان اینطور نتیجه گرفت که تقلید کردن، به نوعی شخصیت فرزندان ما را شکل می دهد. ، بنابراین نقش حیاتی شما به عنوان پدر و مادر و اولین معلم دلبند کوچکتان، این است که به این مسیر جهت دهید. برای این کار شما می بایست:
- به رفتار خود خوب دقت کنید: به یاد داشته باشید که فرزندانتان، همه کارهای شما را مشاهده و کپی می کنند. در حقیقت نوزادان و کودکان نوپا، دانش آموزان كوچك و شگفت آوري هستند كه پس از دیدن یا شنیدن موردی، تا روزها و حتی هفته ها بعد آن را به خاطر می آورند. بنابراین با بچه دار شدن، باید به دقت در مورد آنچه می گویید و آنچه که در مقابل فرزندان خود انجام می دهید، فکر کرده و سخنان و اعمال خود را هوشمندانه انتخاب کنید. به علاوه می بایست مراقب رفتار مراقبان کودک خود نیز باشید و با احتیاط این افراد را انتخاب کنید.
- محتوایی که بچه ها در معرض آن قرار دارند را کنترل کنید: تحقیقات نشان می دهند که کودکان خردسال به طور متوسط روزانه سه ساعت تلویزیون تماشا می کنند. شاید باور نکنید اما با کمتر از 20 ثانیه تماشای تلویزیون، کودکان نوپا تا 14 ماهگی قادر به تکرار اقدامات مشاهده شده در طول فیلم ها هستند! فکر می کنید یک کودک خردسال در یک ساعت مشاهده چه چیزی می تواند یاد بگیرد؟ بنابراین حسابی حواستان را جمع کرده و اجازه ندهید تا کوچولوی کنجکاو شما هر چیزی را تماشا کند. بهترین کار این است که ساعات کار با تلویزیون و سایر رسانه ها را محدود کنید.
- نقش معلم را بر عهده بگیرید: خانه را به عنوان اولین کلاس درس کودک خود در نظر بگیرید. می خواهید او چه چیزی را یاد بگیرد؟ اگر می خواهید در مورد تقلید کردن نوزادان مطمئن شوید، بدانید که بچه ها همان چیزی را می آموزند که شما می خواهید، بهتر است آن ها را در فعالیت های روزمره خود بگنجانید و آن فعالیت ها را فرصتی برای یادگیری در نظر بگیرید.
مطالعه بیشتر:
قابل توجه والدین: فرزندان؛ شیرین و مقلد!
چه زمانی نوزاد قان و قون میکند و قان و قون کردن چیست؟
