کولیک مربوط به رژیم غذایی مادر را چگونه درمان کنیم؟

دقیقاً کولیک چیست؟

کلمه "کولیک یا قولنج" به معنای اسپاسم یا سفت شدن عضلات است اما به این سادگی نیست و رمز و رازهای خودش را دارد. این اصطلاح برای هر نوزاد سالمی که خوب غذا می خورد اما به مدت بیشتر از سه هفته هر روز بیشتر از سه ساعت به شدت گریه می کند.

کولیک در کودکانی که کامل متولد شده اند در حدود هفته دوم بعد از تولد، ایجاد می شود اما احتمال بروز آن در نوزادان نارس دیرتر است. این مشکل ارتباطی به نوع شیر و جنسیت کودک ندارد بلکه در همه نوزادان چه پسر و چه دختر با هر نوع شیری اعم از شیر مادر یا شیر خشک رخ می دهد. خبر خوب این که کولیک معمولاً در سه یا چهار ماهگی به خودی خود از بین می رود.

قولنج یا کولیک چه علائمی دارد؟

قولنج یا کولیک پدیده ای است که گرچه بیماری درنظر گرفته نمی شود اما با علائمی همراه خواهد بود. علائم قولنج عبارتند از:

گریه های قابل پیش بینی: نوزادی که کولیک دارد اغلب هر روز تقریباً در ساعت مشخصی گریه می کند. این گریه ها معمولاً از چند دقیقه تا سه ساعت یا بیشتر ادامه دارند.

حرکات روده قابل پیش بینی: گریه های کولیک اغلب به اجابت مزاج یا دفع گاز ختم می شوند به طوری که موقتاً تسکین می یابد.

گریه های شدید یا تسکین ناپذیر: گریه کولیک معمولاً شدید و با بی قراری همراه است. صورت کودک برافروخته می شود و هر کاری می کنید آرام نمی گیرد.

تغییر وضعیت: نوزادان کولیکی اغلب بی قرار هستند و در نتیجه ممکن است تغییراتی در وضعیت بدن آنها مشاهده کنید. مثلاً پاهای خود را خم می کنند، مشت های گره شده دارند و عضلات شکم در آنها کشیده است.

 علت کولیک چیست؟

در حالی که دلایل بروز کولیک مشخص نیست، بسیاری از والدین به درمان هایی مانند درمان کرانيوساکرال، ماشین سواری، تکان دادن آرام یا صدای سفید روی آورده اند. درمان کرانیوساکرال، شکل آرام و کم خطر دستکاری استخوانها جمجمه و مهره ها بوده و تکنيکی دستی است که غالباً توسط فيزيوتراپیست ها، ماساژ درمانگران انجام می گیرد. صدای سفید نیز جز صداهایی هستند که به طور طبیعی در طبیعت وجود دارند. برای مثال اگر شما در یک شهر زندگی می کنید، صدای ساحل، جنگل استوایی و یا صدای آرام ساحل صدای سفیدی است که می تواند به مسدود کردن صداهای مربوط به ترافیک کمک کند. داروهای گیاهی مانند بابونه یا شربت گریپ واتر نیز استفاده می شوند اما این دسته داروها اغلب برچسب مشخصی ندارند و ممکن است در نوزاد آلرژی ایجاد کند. کولیک فقط برای نوزاد سخت نیست بلکه دشواری های زیادی برای والدین ایجاد می کند. اگر می خواهید راهی برای آن پیدا کنید، شما تنها نیستید، با ما همراه باشید.

کولیک مربوط به رژیم غذایی

در این خصوص، غذای مادر معمولاً مورد توجه قرار نمی گیرد. گاهی مادران شیرده غذاهای گرانی نوش جان می کنند اما به نوزاد نمی سازد. مصرف غذاهای تازه، سبک، گرم و مغذی اصول سلامت غذای مادران شیرده بعد از زایمان است. استفاده از سوپ ها و خورش ها، پرهیز از مصرف بیش از حد مواد غذایی خام و محدود کردن غذاهای یخچالی یا فریزری توصیه می گردد. هر غذای سنگینی که از طریق شیر مادر وارد بدن نوزاد می شود، می تواند به روده رشد نکرده او آسیب برساند. خوردن غذای سبک به تقویت روده کودک کمک می کند.

غذاهای مولد کولیک وارد شیر مادر شده و نوزاد را ناراحت می کنند. تحریک های احتمالی معمولاً دو ساعت بعد از خوردن غذا به شکل زیر ظاهر می شوند:

محصولات لبنی و کولیک نوزاد

لبنیات شامل شیر، پنیر ، ماست و بستنی است. شیر گاو می تواند دلیل اصلی کولیک ناشی از رژیم غذایی باشد. پروتئین های موجود در شیر گاو به راحتی وارد شیر مادر شده و از این راه به کودک می رسد. به این ترتیب نوزاد به پروتئین هایی که بعدها قرار است، دریافت کند، عادت می کند. اما گاهی اوقات، حساسیت به شیر گاو باعث کولیک خواهد شد.

اگر شیر گاو را دلیل کولیک فرزندتان می دانید، می توانید محصولات لبنی را به مدت 7-10 روز حذف کنید تا ببینید آیا بهبودی حاصل می شود یا خیر. اگر تغییری در شرایط کودک ایجاد نشد، به تدریج دوباره مصرف لبنیات را آغاز کنید. اما اگر وضعیت بهتر شد و شما نگران کلسیم مورد نیاز بدن خود هستید، با مشورت متخصص تغذیه کلسیم را از راه های دیگری مانند سبزیجات برگ سبز، کلم بروکلی ، سویای سبز که به آن ادامامه می گویند، ساردین ، انجیر، پرتقال و محصولات غنی شده با کلسیم تامین نمائید.

کافئین و کولیک نوزاد

نوشیدنی های غیر الکلی، شکلات، قهوه، چای، نوشیدنی های انرژی زا و برخی از داروهای سرماخوردگی همه حاوی کافئین هستند و در صورت مصرف مقدار قابل توجهی از آن، ممکن است کودک شما به کولیک مبتلا شود. بسیاری از مادران دریافتند که ترک کافئین تغییرات فوری در رفتار روزانه کودک ایجاد می کند.

غذاهای ادویه دار و کولیک نوزاد

اگر بخواهید شیر مادر خود را بعد از صرف یک شام تند بچشید، طعم کاملاً متمایزی را مشاهده خواهید کرد. زیرا آثار ادویه به مقدار کم در شیر وارد می شود. این برای بیشتر نوزادان خوب است و به آنها کمک می کند تا به ذائقه جدید عادت کنند. اما برای برخی، حتی ملایم ترین ادویه ها ناراحت کننده، هستند. اگر مادر بعد از خوردن غذای ادویه دار دچار سوزش سر دل می شود، احتمال این ناراحتی در نوزاد بیشتر است.

غلات و مغزها و کولیک نوزاد

چربی های حبوبات، آجیل، دانه ها، آووکادو و زیتون برای خوب نگه داشتن پوست کودک مهم است اما هر از چند گاهی می تواند باعث کولیک خفیف شود. گندم ، ذرت ، بادام زمینی و سویا مهمترین عامل ایجاد کولیک به شمار می آیند.

غذاهای نفاخ و کولیک نوزاد

بدون شک تأثیر نه چندان دلپذیر یک وعده غذایی نفخ آور را در غذاهای حاوی بروکل، پیاز ، جوانه های بروکسل، گل کلم و کلم تجربه کرده اید. مصرف بیش از حد غذاهای نفاخ باعث ناراحتی قابل توجهی در شکم می شود و اگر نوزاد بیش از حد به این مسئله حساس است، قطع این نوع غذاها می تواند یک راه حل سریع باشد.

چطور بفهمیم چه غذایی کولیک ایجاد می کند؟

تعیین اینکه آیا غذایی که می خورید می تواند باعث کولیک شود یا خیر، با استفاده از یک فرآیند ساده سه مرحله ای انجام می پذیرد:

مرحله 1. یادداشت کنید

با یادداشت کردن غذاهایی که می خورید و واکنش کودک به آن غذاها می توانید به ایجاد ارتباط بین غذا و ناراحتی پی ببرید. هرگونه تغییر در رفتار کودک مانند احساس گرگرفتگی، گریه، نفخ شکم ، یبوست یا اسهال، بیداری شبانه بدون دلیل یا قرمزی در اطراف مقعد را بنویسید.

مرحله 2. غذاهای مشکوک را حذف کنید

با تعیین ارتباط بین غذا و رفتار، اکنون می توانید غذای مشکوک را حذف کنید. برای کسب نتیجه بهتر است 10 تا 14 روز از مصرف آن خودداری کنید. کودک را زیر نظر بگیرید و کاهش یا از بین رفتن علائم کولیک را پایش کنید. اگر تغییری ایجاد نشد، دوباره مرحله اول را انجام دهید. در صورت مشاهده بهبودی، به مرحله سه بروید.

مرحله 3. صحت نتیجه را بررسی کنید

اگر با حذف غذا علائم رفع شد، دوباره آرام آرام همان غذا را مصرف کنید. چنانچه علائم در عرض 24 ساعت دوباره بروز کرد، غذا باید به طور موقت حذف شود. در فواصل منظم همین روال را پیش بگیرید، تا زمانی که غذای مورد نظر مشکلی برای نوزاد ایجاد نکند. اکثر نوزادان به طور موقت نسبت به بعضی از غذاها تحمل ندارند بنابراین لازم نیست به مدت طولانی خود و فرزندتان را از یک منبع غذایی خاص محروم سازید.

حفظ رژیم غذایی ضد کولیک

برای کمک به کاهش احتمال کولیک، طی شش هفته آخر بارداری و 2 تا 3 ماه بعد از آن، مصرف غذاهای زیر را محدود یا از آنها اجتناب کنید:

• انواع توت

• انگور

• میوهای دارای هسته سنگی مانند هلو، شلیل و شفت آلو

• توت فرنگی

• انبه

• کلم

• گوجه فرنگی

• عدس

• سیر

• آناناس

• کلم بروکلی

• جوانه های بروکسل

• خیار

• تربچه

• گل کلم

• پیاز خام

• گیاهان و ادویه های قوی

• پودر مخمر

• محرک هایی مانند چای ، قهوه ، شکلات و الکل.

مصرف غذاهای زیر موجب سلامت روده است و از بروز علائم کولیک جلوگیری می کند:

• سیب

• گلابی ها

• مارچوبه

• هویج

• کرفس

• کلم پیچ

• ذرت• موز

• پاپایا

• کرفس

• چغندر

• کدو تنبل

• کدو سبز

• قارچ

• چای بابونه ، قاصدک ، رازیانه و هل

• آبگوشت استخوان

• سرکه سیب

حتی می توانید از غذاهای خاص که دارای مواد تقویت کننده هضم غذا هستند مانند این کوکتل سیب، پیاز سرخ شده رازیانه و سالاد کلم پیچ استفاده کنید.فراموش نکنید کولیک روده علاج ندارد، اما با استفاده از یک روش آزمایش و خطا، می توان تا حد زیادی شرایط را بهبود داد. ممکن است خیلی زود به علت کولیک پی ببرید یا مجبور باشید چند ماه صبر کنید. اما بالاخره فرزندتان از این مشکل خلاص می شود و داشتن یک کودک مبتلا به کولیک هیچ مشکلی ندارد. کولیک هر کودکی را می تواند تحت تاثیر قرار دهد و اگر برای فرزند شما هم این اتفاق افتاد، خودتان را سرزنش نکنید.

توصیه آخر اینکه، تمام آنچه در اینجا درمورد رژیم غذایی مادر برای کولیک نوزاد با شما در میان گذاشتیم، جنبه اطلاعات عمومی دارند و برای درمان و رفع اساسی مشکل باید حتما به پزشک یا مشاور تغذیه مراجعه کنید.

مطالعه بیشتر:

معنی گریه نوزاد و روش های آرام کردن آن چیست؟

گریه نوزاد در خواب نشانه چیست و علت گریه نوزاد چیست؟

چگونه گریه نوزاد را آرام کنیم؟ کارهایی که نباید انجام دهیم