علت باد شکم نوزاد، در نوزادانی که شیر مادر، شیر خشک یا غذای جامد می خورند
آیا نوزاد شما پس از غذا خوردن ابراز ناراحتی میکند؟ آیا به‌رغم تمام تلاش‌هایتان برای آرام کردنش باز گریه میکند؟ اگر این‌طور است، شاید دلیل آن باد شکم نوزاد باشد. باد شکم نوزاد کاملا طبیعی است. اما وقتی معلوم است فرزند شما درد دارد یا ناراحت است، به‌یاد آوردن این موضوع آسان نیست. نظارت بر واکنش نوزاد به محرک‌های بالقوه راه بسیار خوبی برای شناسایی دلیل و جلوگیری از چیزهایی است که باعث ناراحتی معده او میشود. هر کودک منحصر بفرد است و یک راه مشخص برای همه وجود ندارد. در این مقاله راهنمایی برای کمک به شما ارائه داده‌ایم تا دریابید باد شکم نوزاد چه تاثیری بر دلبند شما می‌گذارد و چطور می‌توانید با آن مقابله کنید.
باد شکم نوزاد نشانه چیست؟
برای پیدا کردن علت اصلی باد شکم نوزاد تازه متولد شده و یا باد شکم نوزاد یک ماهه باید به نشانه های زیادی توجه کنید، از جمله:
1. باد شکم نوزاد ناشی از بلع هوا
نفس کشیدن یکی از کارهای حیاتی غیرارادی ماست. حتی ممکن است متوجه این عمل نشویم. اما هنگام غذا خوردن و نوشیدن مایعات مقداری هوا وارد معده خود می‌کنیم. کودکان مخصوصا نوزادان در حال یادگیری عمل خوردن و آشامیدن هستند. برای همین نسبت به بزرگسالان مقدار بیشتری هوا وارد دستگاه گوارش خود می‌کنند. زمانی‌که هوا وارد بدن ما میشود باید به طریقی خارج شود. اگر روش گرفتن بادگلو نوزاد را یاد بگیرید می‌توانید به کودک کمک کنید قبل از اینکه هوا وارد دستگاه گوارش او شود آن را از طریق بادگلو خارج کند. کودکان نسبت به بزرگسالان هوای بیشتری وارد معده خود می‌کنند. اگر فکر میکنید ممکن است دلیل ناراحتی این باشد، باید این سؤالات را از خود بپرسید:
آیا اخیرا کودک گریه کرده است؟ گریه میتواند منبع اصلی تولید باد شکم نوزاد بیست روزه باشد، مخصوصا اگر کودک برای مدت طولانی گریه کرده باشد، گاز زیادی وارد بدن کودک شده است. اگر کودک در چند ساعت اخیر گریه کرده است، دلیل اصلی ناراحتی او میتواند گاز معده باشد.
شیر خوردن با سرعت زیاد
آیا کودک با سرعت زیاد شیشه شیر یا پستان را می‌مکد؟ این کار در مقایسه با آهسته شیر خوردن، هوای بیشتری را وارد بدن او میکند.
آیا کودک از پستانک استفاده میکند؟
پستانک ممکن است باعث ورود هوا به معده کودک شود. گاهی مادر پس از دل‌درد‌های شدید کودک متوجه میشود که پستانک پاره شده است.
2. باد شکم نوزاد ناشی از هضم
ممکن است گاز در داخل بدن تولید شود. مراحل هضم غذا در انسان بسیار پیچیده است. مواد غذایی که معده نمی‌تواند هضم کند به روده فرستاده میشود تا توسط باکتری‌ها تجزیه شوند. این باکتری‌ها هنگام تجزیه مواد غذایی گاز تولید می‌کنند. از آن‌جا‌که این گاز در روده‌ها تولید میشود به صورت باد از بدن خارج خواهد شد.
سیستم گوارش کودک در حال رشد است. با رشد کودک و شروع غذای جامد ممکن است به سیستم گوارش کودک شوک وارد شود و وفق دادن بدن با این تغییر ممکن است باعث باد شکم نوزاد چهار ماهه همراه شود. اگر کودک چند ساعت پس از غذا خوردن احساس ناراحتی میکند سعی کنید آخرین وعده‌ای را که مصرف کرده است به خاطر آورید. چند ساعتی طول میکشد غذا در بدن کودک تاثیر کند، بنابراین به وعده‌‌های غذایی که کودک قبلا مصرف کرده توجه کنید.
مواد غذایی وجود دارند که در یک سال اول زندگی کودک باید محدود شوند. این مواد غذایی حتی اگر به صورت پوره به کودک داده شود، باعث نفخ، مشکلات معده یا حساسیت کودک خواهند شد. فهرست زیر شامل این موارد است اما همه آنها نیست:
• آجیل: بادام زمینی، بادام یا موارد دیگر
• غذاهای دریایی: صدف، شمشیرماهی و ماهی تن
• لبنیات: پنیر، بستنی و ماست
• نوشیدنیها: نوشابههای گازدار، نوشیدنیهای میوهای، شیر گاو، نوشیدنیهایی با قند بالا مانند شربت ذرت و کافئین.
تجربه شخصی من در مورد فرزند کوچکم این بود که علائم باد شکم نوزاد در او همیشه یکسان بود. هنگامیکه به رابطه بین نفخ و غذاهایی که کودک مصرف کرده است پی بردم، توانستم سریع‌ترین روشهای پیشگیرانه را انجام دهم. متاسفانه نفخ بخشی از زندگی انسان است. با وجود تلاش‌هایی که میکنید همچنان کودک از این موضوع رنج خواهد برد. اما راه‌هایی وجود دارد که می‌توانید این اتفاق را به حداقل برسانید.
کودکان شیرخوار
اغلب مادران ممکن است متوجه نشوند کارهایی که هنگام شیر دادن به کودک می‌کنند امکان دارد است در ایجاد باد شکم نوزاد نقش داشته باشد. در زیر مواردی وجود دارد که ممکن است موثر باشد:
3. باد شکم نوزاد ناشی از وضعیت شیردهی
اگر فکر میکنید ممکن است وضعیتی که در آن به کودک شیر می‌دهید باعث ایجاد نفخ در او شود باید روشهای شیردهی مانند «تکیه دادن به پشت» را امتحان کنید. این روش ساده به این صورت است که روی صندلی یا تخت به حالتی نیم خیز تکیه دهید. کودک روی شما می‌خوابد و زاویه خود را برای شیر خوردن پیدا میکند. این وضعیت به بدن شما فرم طبیعی می‌دهد و از وضعیت‌های نادرستی که باعث ورود هوای زیاد به داخل معده کودک میشود جلوگیری میکند. با اینکه ممکن است این وضعیت به راحتی وضعیت‌های دیگر شیردهی مناسب خواب کودک نباشد، اما اینکه کودک روی سینه شما به خواب رود احساس آرامشی دارد!
4. باد شکم نوزاد ناشی از مشکلات گرفتن پستان
شیر دادن کاری است که باید قلق آن را به دست آورید. معمولا پیدا کردن وضعیتی که برای مادر و کودک مناسب باشد مدتی طول میکشد. با وجود این یادگیری روش صحیح گرفتن پستان مادر توسط منحنی یادگیری آموزش داده میشود. ما همه با عواقب اشتباه شیر خوردن آشنا هستیم. هر مادری که تجربه سوزش پستان داشته باشد متوجه میشود در مورد چه چیزی حرف می‌زنیم.
اگر نوزاد نتواند به درستی پستان را در دهان بگیرد، هم باعث درد پستان مادر میشود و هم هوای زیادی وارد معده نوزاد شده و باعث باد شکم نوزاد میشود.در روزهای اول تولد هنگامیکه به نوزاد کمک میکنید پستان را درست بگیرد، بهتر است کاری کنید تا دهان خود را تا جایی که میتواند باز کند. با این کار بافت پستان به طور کامل در دهان کودک قرار میگیرد و منفذی برای ورود هوا نخواهد بود. در این حال کودک از طریق بینی نفس میکشد و به روالی دست مییابد که برای او راحت خواهد بود.
5. باد شکم نوزاد ناشی از رژیم غذایی مادر
هنگامیکه کودکم را شیر می‌دادم مادر شوهرم اصرار داشت که غذاهای پرادویه مصرف نکنم. تنها مشکل من این بود که نمی‌توانستم جلوی خودم را بگیرم. به عقیده او هر چیزی که می‌خوردم کودک نیز می‌خورد و تحمل فلفل سبز مکزیکی برای معده نوزاد یک ماهه بسیار زیاد است. با اینکه این حرف منطقی است، اما در واقعیت همه مواد غذایی از شیر مادر عبور نمی‌کند. چند ماده غذایی است که بر واکنش کودک نسبت به شیر مادر تاثیر می‌گذارد. اما این لیست آن‌قدر که فکر میکنید گسترده نیست.
• محصولات مربوط به شیر گاو: محصولات لبنی از مواردی است که بر شیر مادر تاثیر می‌گذارد. برخی کودکان به شیر گاو حساسیت دارند و برخی نمی‌توانند آن‌را تحمل کنند. اگر مشکل کودک شما این است، باید به دنبال نشانه‌های دیگری چون خارش، استفراغ یا اسهال باشید.
• غذاهایی که در خانواده شما ایجاد آلرژی می‌کنند: آلرژی ممکن است ارثی باشد. برای مثال اگر در خانواده شما کسی به صدف آلرژی داشته باشد، ممکن است پس از مصرف صدف و شیر دادن به کودک نشانه‌هایی در کودک ظاهر شود.
• بادام‌زمینی: پروتئین بادام‌زمینی میتواند از شیر مادر عبور کند. بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند تا ۲ یا ۳ سالگی به کودک آجیل ندهید. امروزه پزشکان به مادران شیرده نیز توصیه می‌کنند از این ماده غذایی پرهیز کنند.
• برخی سبزیجات: سبزیجات به خصوصی مانند گل‌کلم یا کلم ممکن است در مادر و کودک ایجاد نفخ کند، اما این مواد غذایی از شیر مادر منتقل نمی‌شوند. زمانی که کودک شروع به خوردن غذای جامد میکند، ممکن است این مواد باعث ایجاد نفخ در آنها شود.
6. باد شکم نوزادانی که شیرخشک مصرف می‌کنند
کودکانی که شیر کمکی مصرف می‌کنند نیز به‌همان شکل کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند در مقابل مشکلات نفخ آسیب‌پذیر هستند، اما از منبعی متفاوت. در حالی‌که بسیاری از مردم به این موضوع توجه نمی‌کنند اما کودکان ممکن است سر شیشه را نیز درست به دهان نگیرند و یا به نوع مخصوصی از شیرخشک واکنش نشان دهند. اگر فکر میکنید کودک دچار این مشکل است باید به برخی موارد دقت کنید:
• وضعیت شیر خوردن: سعی کنید شیر خوردن کودک در حالت افقی نباشد. بدن کودک را در حالت زاویه‌دار و در حالتی که سر او بالاتر از بدن قرار دارد نگه دارید. اجازه دهید نیروی جاذبه به عمل گوارش او کمک کند.
• زاویه بطری: هنگام شیر دادن، توجه کنید بطری در حالت زاویه‌دار باشد. سر بطری باید پر از شیر باشد. تمام هوای بطری باید در انتهای آن قرار بگیرد.
• سرعت شیردهی: شیر خوردن سریع ممکن است باعث تولید گاز شود. تغذیه با بطری باید همانند شیر مادر بین ۲۰ دقیقه تا یک ساعت زمان ببرد. در غیر این صورت از سر شیشه‌ای با سوراخ‌های ریزتر استفاده کنید.
• شیرخشک: برندهای شیرخشک برای کودکان دارای حساسیت در بازار موجود است. اگر به نظر می‌رسد کودک به نوعی از شیرخشک حساسیت دارد، برندهای دیگر ارزش امتحان کردن را دارند.
7. شیرخوارانی که غذای جامد مصرف می‌کنند
زمان از شیر گرفتن کودک بسیار هیجان انگیز است. پس از ماه‌ها شیر دادن به کودک هیجان زده بودم تا به کودک میوه، انواع سوپ و سبزیجات بدهم. از آنجایی‌که همسرم آشپز بسیار ماهری است، بی‌صبرانه منتظر بود تا بشقاب پاستای مورد علاقه خود را بپزد. هرچند چیزی که راحت فراموش میشود این است که بدن کودک به همه مواد غذایی عادت ندارد. هر قاشق غذایی جدید یک چالش برای بدن آنهاست. بسیاری از کودکان با این قضیه راحت کنار می‌آیند و برخی حساس هستند. هنگامیکه برای اولین بار غذای جامد به شیرخوار می‌دهید بهترین کار این است که این کار را محدود به یک نوع ماده غذایی کنید تا واکنش نفخ بدن کودک را نسبت به آن ماده غذایی مورد بررسی قرار دهید.
میوه‌ها و حبوبات بیشترین دلیل باد شکم نوزاد هستند. اگر نمی‌خواهید به طور کامل آنها را کنار بگذارید، با وعده غذایی کوچک شروع کنید. اگر نشانه‌های نفخ در کودک پدیدار شد، مواد غذایی دیگر را امتحان کنید و یا پس از گذشت چند هفته دوباره آن مواد غذایی را به کودک بدهید. سیستم گوارشی کودک به تدریج بالغ میشود و در آینده به کودکی بدغذا تبدیل نمی‌شود.
مطالعه بیشتر:
1- آیا کولیک و یا قولنج نوزادی قابل درمان است؟
2- درمان نفخ شکم نوزاد و علت نفخ شکم نوزاد چیست؟
3- درمان نفخ شکم نوزاد و دلایل نفخ شکم نوزادان چیست؟
4- چگونه باد شکم نوزاد را خالی کنیم و3 روش برای آروغ زدن نوزاد؟
