فیستول برداری چیست و آیا این روش تنها راه درمان فیستول است؟
فیستولستومی یا فیستول برداری یک عمل جراحی است که برای درمان فیستول استفاده می شود. فیستول مقعد وضعیتی است که در آن ارتباط و اتصال ناهنجار بین دو عضو یا رگ خونی شکل می گیرد. در حالی که این عضوها یا رگهای خونی نباید چنین ارتباطی می داشتند. در ادامه این مطلب همه چیز را در مورد فیستول و درمان آن برای شما شرح خواهیم داد.
فیستول چیست؟
فیستول ارتباط ناهنجار بین دو عضو است که در حالت عادی نباید وجود داشته باشد. فیستول ها در این موارد یافت می شوند:
• مجاری ادراری
• مقعد
• روده ها که به آن فیستول انتروآنترال می گویند.
• آئورت - شریان بزرگ
• واژن
• پوست
فیستول مجاری ادراری شرایطی است که در آن ارتباط غیرطبیعی بین مجاری ادراری و اندام دیگر برقرار گردد و می تواند شامل موارد زیر باشد:
• فیستول وزیکو واژینال که در آن بین واژن و مثانه حفره ای ایجاد می شود
• فیستول یورتروواژینال یا پیشاب راهی-واژینال که در آن بین واژن و پیشابراه یک حفره شکل می گیرد.
فیستول مقعد زمانی اتفاق می افتد که پوست پرانال، پوستی که در خروجی مقعد قرار دارد ارتباط غیرعادی با سطح کانال مقعدی برقرار می کند.
فیستول مقعدی می تواند شامل موارد زیر باشد:
• فیستول آنورکتال که بین کانال مقعد و پوست اطراف سوراخ مقعد ایجاد می شود.
• فیستول رکتوواژینال که در آن سوراخی بین واژن و راست روده به وجود می آید.
• فیستول کلو واژینال مسیر ارتباطی است که بین واژن و روده بزرگ یا کلون برقرار می گردد.
آنچه در جراحی فیستول برداری انتظار داریم
عمل فیستولومی یک جراحی سرپایی است و نیازی به یک شب بستری ندارد. فرآیند عمل حدود یک ساعت طول می کشد. اما باید زمان بیشتری برای قبل و بعد از عمل در نظر گرفت.
در صورتی که فیستول عمیق یا بزرگ نباشد، فیستول برداری تحت بی حسی موضعی در مطب انجام می شود. در مواردی که فیستول بزرگتر یا عمیق تر است، بیهوشی کامل و عمل در بیمارستان لازم است.
در فیستولوتومی برای برداشتن ارتباط غیرطبیعی بین دو اندام، برشی در محل فیستول ایجاد می شود. این عمل می تواند عوارض به طور بالقوه ای از جمله موارد زیر به همراه داشته باشد:
• بی اختیاری روده در شرایطی که مقعد یا راست روده درگیر باشد
• خونریزی در محل
• آبسه یا عود فیستول
این عمل با فیستولکتومی متفاوت است. در فیستولکتومی، فیستول به طور کامل برداشته می شود.
نقاهت و بهبودی بعد از عمل فیستول
جراح بعد از جراحی از بیمار می خواهد تا زخم را تمیز و با گاز استریل پانسمان کند. پانسمان زخم با گاز به جلوگیری از ترمیم پوست روی زخم کمک می کند، ترمیم پوست موجب عود فیستول خواهد شد. زخم باید از داخل به بیرون ترمیم شود. پزشک نحوه مراقبت از زخم را توضیح می دهد و بیمار می تواند پرسشها و نگرانی های خود را با پزشک در میان بگذارد. مراقبت خوب در منزل روند بهبودی را سرعت می بخشد.
شما باید 24 ساعت اول بعد از عمل استراحت کنید ولی رژیم غذایی خاصی ندارید. از اعضای خانواده یا دوستان خود بخواهید مدتی در کنار شما بمانند و حداقل یک روز مرخصی بگیرید. انجام فعالیت های سنگین از جمله ورزش و بلند کردن وزنه حداقل پنج تا هفت روز، ممنوع است. ممکن است پزشک مدت زمان بیشتری را برای از سرگیری فعالیت های عادی روزمره توصیه کند. توصیه های پزشک را جدی بگیرید.
ممکن است بلافاصله بعد از عمل دچار گرفتگی و حالت تهوع شوید. یبوست نیز یکی از عوارض داروهای ضد درد است. در این صورت از پزشک بخواهید داروهای ضد یبوست که به عملکرد طبیعی روده کمک می کنند، تجویز کند. بهبودی کامل بعد از فیستول برداری ممکن است 3 تا 12 هفته طول بکشد.
آیا این روش تنها راه درمان فیستول است؟
وقتی قبل از عمل به پزشک مراجعه می کنید، علائم بررسی و معاینه فیزیکی انجام می شود. چنانچه در نزدیکی فیستول درد شدید و زور احساس می کنید، ممکن است نشانه عفونت باشد.
در مورد فیستول مقعدی، پزشک از وسیله ای به نام سیگموئیدوسکوپ برای معاینه داخلی فیستول استفاده می کند. به این ترتیب محل واقعی و علت فیستول مشخص می شود. اگر پزشک عامل فیستول را بیماری کرون که نوعی بیماری التهابی روده است، تشخیص داد، احتمالا جراحی لازم نیست و می توان فیستول را با دارو درمان کرد.
پزشک می تواند از هر یک از روشهای تشخیصی زیر برای تعیین دوره درمان استفاده کند:
• سونوگرافی آندوسکوپی: این سونوگرافی تصاویری از کف لگن و ماهیچه های اسفنکتر ایجاد می کند تا پزشک محل فیستول را تشخیص دهد.
• فیستولوگرافی: در این روش، محلول حاجب به فیستول تزریق و سپس با اشعه ایکس از ناحیه عسکبرداری می شود.
• آنوسکوپی: پزشک از این روش برای مشاهده کانال مقعدی استفاده می کند.
• ام آر آی: اگر دسترسی به محل فیستول در معاینه فیزیکی دشوار باشد، از این روش استفاده می شود.
• پروب فیستول: پزشک این ابزار را داخل فیستول قرار می دهد.
• سی تی اسکن: به این وسیله پزشک حرکت رنگ کنتراست را بین دو ناحیه از بدن که نباید به هم متصل شوند، بررسی می کند.
سوالاتی که باید از پزشک خود بپرسید
قبل از انجام فیستول برداری، از پزشک در مورد درمانهای جایگزین و موارد زیر سوال کنید:
• برای فیستول برداری بی حسی موضعی نیاز است یا عمومی؟
• آیا می توانید قبل از عمل چیزی بخورید و یا چه مدت باید ناشتا باشید؟
• بعد از فیستول برداری چه عوارضی ممکن است داشته باشید؟
• بهبودی کامل بعد از این عمل چه مدت طول می کشد و بعد از چه مدت می توانید فعالیت های عادی و ورزشی خود را از سر بگیرید؟
• مراقبت مناسب از زخم بعد از عمل و مدت زمان آن چگونه باید باشد؟
• درد ناشی از عمل فیستول را چگونه باید کنترل کرد؟
فیستول برداری یک عمل جراحی است، بنابراین تا جایی که می توانید اطلاعات کافی را از پزشک دریافت کنید. یکی از اعضای خانواده یا دوستان، به ویژه دوران نقاهت باید کنارتان باشد. شاید لازم باشد با یک همراه برای معاینه مراجعه کنید. در مراجعات بعدی به پزشک اگر همراه ندارید، گفته ها و نکات ضروری را یادداشت کنید.
آیا ممکن است بعد از جراحی فیستول مجدد عود کند؟
احتمال عود فیستول بعد از جراحی وجود دارد و در صورت درگیر شدن مقعد یا راست روده ممکن است بی اختیاری را به عنوان یک عارضه تجربه کنید. میزان موفقیت دائمی فیستول برداری 92 تا 97 درصد است.
بسته به علت فیستول، این روش ممکن است تنها راه درمان نباشد. بیمار باید تمام علائم و سوابق بیماری خود را با پزشک در میان بگذارد تا تشخیص و برنامه درمانی آگاهانه ارائه گردد.
مطالعه بیشتر:
گاز واژن ، دلایل و علت خروج باد از واژن چیست؟
آترزی مری یا فیستول نای به مری (تراکئوازوفاژیال) چیست؟
نمونه گیری از مایع مغزی نخاعی در نوزادان چگونه انجام می شود؟
آترزی مری و انواع آترزی مری نوزاد چیست و چگونه درمان می شود؟
