لاغری کودک با کمبود وزن چه فرقی دارد؟
لپ های تپل... ران های درشت... فشار دادن و چلاندن کودک چاق و چله! این تصورات ما از کودک سالم است که به خوبی غذا می خورد. در ذهن عموم مردم جا افتاده که کودک چاق به معنای کودکی سالم است. اگر کودک شما مانند کودکان تپل داخل مجله های سلامت نیست، ممکن است به راحتی دچار ترس و واهمه شوید. اما در واقع کودکان نیز مانند بزرگسالان طیف وسیعی در رابطه با سلامتی و قد و وزن خود دارند. به طور یقین شرایط خاصی برای نوزادانی که نیاز به افزایش وزن دارند، وجود دارد. اما ممکن است لاغری کودک یا درحقیقت، شکل و وزن نوزاد شما دقیقا مناسب او باشد. به این فکر می کنید که چه اندازه لاغر بودن به معنای لاغری است. در زیر مواردی است که باید بدانید.
علت لاغری کودکان چیست؟
در مورد کودکان لاغر و استخوانی چه فکر می کنید؟ هنگامی که کودک شما مانند کشتی گیران کوچولو تپل و مپل به نظر نمی رسد، پدر بزرگ و مادربزرگ، دوستان و حتی غریبه ها شروع می کنند به نظر دادن در مورد هیکل کودک دلبند شما:
«بهش غذا می دی؟»
«شاید باید شیرخشک مکمل دار بهش بدی.»
«کی غذای جامد بهش میدی؟»
این ها تنها برخی از تذکرات (اغلب ناخواسته) است که ممکن است والدین کودکان لاغر بشنوند.
لاغری کودک با کمبود وزن چه فرقی دارد؟
هنگامی که متخصص اطفال به شما می گوید کودک در کدام قسمت از «جدول» قرار دارد، دقیقا به جدول رشد سازمان بهداشت جهانی اشاره می کند که توصیه های مرکز پیشگیری و کنترل بیماری ها از تولد تا دو سالگی کودکان است. برای کودکان دو سال به بالا جدولی مخصوص به خود دارد.
این جدول ها حاصل سال ها تحقیق با کیفیت بالا است و نوزادانی را که از شیر مادر تغذیه می کنند به عنوان معیار در نظر می گیرد. جدول هایی جداگانه برای دختران و پسران وجود دارد. پزشک ممکن است از جدول وزن بر اساس سن یا وزن بر اساس قد مربوط به سازمان بهداشت جهانی یا هر دو استفاده کند.جدول های سازمان بهداشت جهانی اطلاعات مربوط به قد یا وزن را در یک جدول و اطلاعات مربوط به سن را در جدول دیگری وارد می کند. محل به هم رسیدن این دو نمودار، صدک سن کودک را مشخص می کند.
درمجموع، نوزادی کمبود وزن دارد که وزن او در اندازه گیری سن دارای صدک ۵ یا کم تر است. (این لزوما در مورد کودکانی که زود به دنیا آمده اند یا دارای بیماری های خاصی هستند، صدق نمی کند).
اگر نمی توانید تا جلسه بعدی ویزیت پزشک صبر کنید و می خواهید صدک کودک را مشخص کنید می توانید قد و وزن کودک را در جودل سازمان بهداشت جهانی که به صورت آنلاین در دسترس است، مشخص کنید.
شایان ذکر است، در حالی که بزرگسالان اغلب با استفاده از شاخص توده بدنی می توانید وزن خود را ارزیابی کنند، مرکز پیشگیری و کنترل بیماری ها آن را برای نوزادان توصیه نمی کند.
دلایل لاغری کودکان چیست؟ علت چاق نشدن کودکان چیست؟
هر کاری که در جدول لازم بوده انجام داده اید، با متخصص اطفال مشورت کرده اید، به این نتیجه رسیده اید که کودک کمبود وزن ندارد. پس دلیل لاغری کودک و چاق نشدن او چیست؟
ژنتیک
گاهی در آرزوی داشتن کودکی تپل هستیم در حالی که نمی دانیم ژن ما تا چه اندازه در این امر دخیل است. بنابراین از خود بپرسید قد من چقدر است؟ قد کودک فلانی چقدر است؟ اگر شما یا والدین فلان کودک کوتاه قد هستید، پس منطقی است که کودک شما هم کوتاه باشد. در هر صورت ژنتیک قد و اندازه کودک تا بعد از دوران نوزادی مشخص نمی شود. در سال اول و دوم زندگی کودک وزن او بیش تر مربوط به وزن هنگام تولد است.
کمبود وزن هنگام تولد
اگر کودک به دلیل نارس بودن یا زایمان زودرس و یا دوقلو بودن دچار کمبود وزن است، احتمال این که در ماه های اول تولد یا پس از آن کودکی ریز باشد زیاد است. همچنین به خاطر داشته باشید، کودکانی که دارای وزن پایین، طبیعی یا اضافه وزن در هنگام تولد هستند، ممکن است دچار نوساناتی در رشد خود باشند. لغزش خفیف در منحنی رشد بخش طبیعی آهنگ دو قدم به جلو، یک قدم به عقب رشد است، اما در مورد این مسئله با پزشک مشورت کنید. گاهی افت در منحنی رشد نشان دهنده مشکل است.
شیر مادر در مقایسه با شیرخشک
ممکن است صحبت در این مورد موضوع کلیشه ای باشد، اما کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند و کودکان شیرخشکی در سال اول تولد افزایش وزن متفاوتی دارند. مطالعه ای که در سال ۲۰۱۲ انجام شد نشان داد که هرچه نوزاد بیش تر از شیر مادر تغذیه کند در ماه های ۳، ۵، ۷ و ۱۲ ماهگی وزن کم تری به دست می آورد. برعکس هرچه کودک بیش تر شیرخشک مصرف کند، افزایش وزن او بیش تر خواهد بود.
این به آن معنا نیست که نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، برای سلامت رشد خود باید از شیرخشک تغذیه کنند یا این که کودکان شیرخشکی دارای اضافه وزن هستند! با به دست آوردن شاخص های مهم دیگر در مورد سلامتی کودک، آرامش ذهنی بیش تری نسبت به عدد روی ترازو پیدا خواهید کرد. مواردی که نشان می دهد کودک سالم است ـ مهم نیست اطرافیان چه می گویند!
زمانی که کودک تپل نیست، پرسش مهم این است که این تپل بودن چه مزیتی دارد. به عبارت دیگر، رجوع به نقاط عطف رشد کودک بهتر می تواند در مورد سلامتی کودک نظر بدهد تا وزن او.
پزشک اطفال در مورد این که چه زمان منتظر نقاط عطف رشد کودک، مانند خندیدن، نگه داشتن سر، غلت زدن و تحمل وزن خود روی پاها باشید خواهد گفت. تمام این موارد نشان می دهد کودک روند رشد مناسبی دارد.
موارد دیگری که می تواند به شما اطمینان خاطر دهد که کودک با وجود لاغر بودن سالم است، تعداد پوشک های خیس (حداقل ۴ با ۵ بار در روز)، پوشک های مدفوع سفت، هشیار بودن کودک و این است که خلق و خوی خوبی داشته باشد.
چه زمانی باید نگران لاغری کودک باشیم؟
در یک کلام علائمی که نشان می دهد کودک به اندازه کافی غذا نمی خورد را باید زیر نظر داشته باشید. از طرفی دیگر اگر به نظر می رسد نقاط عطف رشد کودک عقب افتاده (یا کودک به تمام نقاط عطف خود نرسیده است) وقت آن است با متخصص اطفال مشورت کنید. همچنین اگر کندی رشد کودک همراه با موارد زیر است، به دنبال مراقبت های پزشکی باشید:
• بی حالی
• تغذیه ناکافی از شیر مادر یا بطری
• نداشتن پوشک های خیس یا کثیف
دلایل دیگر نارسایی رشد
زمانی که کودک وزن کافی نمی گیرد، اصطلاحا می گویند نارسایی رشد دارد. طبق گفته آکادمی آمریکایی پزشکان خانواده، این تشخیص معمولا زمانی که وزن کودک در نمودارهای رشد استاندارد کم تر از صدک ۵ است داده می شود.
نارسایی رشد ممکن است ترسناک به نظر برسد، اما لزوما دائمی و مایوس کننده نیست. در بسیاری از موارد مشکلی موقتی در شیردهی ضعیف با شیر مادر یا بطری است. اغلب مواقع با مداخله در امر شیردهی وزن کودک به روال خود برمی گردد.
در برخی مواقع، نارسایی رشد ناشی از ژنتیک یا مشکلی مربوط به سلامتی است. ابتلا به سندرم داون، مشکلات قلبی، فیبروز سیستیک، فلج مغزی و اختلالات زمینه ای دیگر می تواند در رشد کودک تاثیر بگذارد. مشکلات گوارشی مانند رفلاکس اسید معده یا بیماری سلیاک باعث می شود کودک به درستی غذا نخورده و باعث رشد ضعیف او شود.
برای کودکانی خاص مانند موارد مبتلا به سندرم داون، سندرم پرادر ویلی و سندرم مارفان نمودارهای رشد فردی وجود دارد. اگر کودک شما مشکل سلامت خاصی دارد، پزشک متخصص اطفال ممکن است از نمودارهای تخصصی با دقت بالاتر استفاده کند.
چه زمانی باید برای لاغری کودک با پزشک مشورت کنیم؟
همچنان نگران وزن کودک هستید؟ کار هوشمندانه این است که در مورد هرگونه نگرانی با پزشک مشورت کنید.
یک پزشک معتمد شما را از علائم هشدار دهنده ای که باعث نارسایی رشد در فرزند شما می شود، مطلع کرده و همچنین شخصا به معاینه فیزیکی کودک می پردازد و ارزیابی فیزیکی را به صورت شخصی انجام می دهد. او در جلسات معاینه به ارزیابی های منظم می پردازد تا روند رشد کودک را در طول زمان بررسی کند.حتی اگر مسئله دیگری نیز وجود نداشته باشد، مراجعه به پزشک به شما اطمینان خاطر می دهد. ممکن است دیگران بگویند باید کارهایی را برای چاق کردن کودک انجام دهید. باید بدانید تنها کسی که اجازه دارد این حرف ها را بزند پزشک است.
توصیه های احتمالی پزشک در صورت وزن نگرفتن و لاغری کودک
در مورد کمک به وزن گرفتن کودک، هر وضعیت متفاوت است. اگر به این نتیجه رسیده اید که کمبود وزن مشکل اساسی کودک است در این مورد با پزشک مشورت کنید. اگر کودک را از شیر خود تغذیه می کنید، ممکن است پزشک توصیه کند دفعات بیش تری به کودک شیر دهید تا ذخیره شیر افزایش یابد. همچنین ممکن است پزشک مصرف مکمل به همراه شیر کمکی یا (افزایش) غذای جامد را توصیه کند. والدینی که به کودک خود شیرکمکی می دهند ممکن است تشویق به دادن غذای بیش تر یا غذاهای انگشتی شوند.
کودکانی که مصرف غذای جامد را آغاز کرده اند اما به اندازه کافی غذا نمی خورند، گزینه های تشویقی شامل تنوع بیش تر در غذاها، انتخاب غذاهایی با کالری بیش تر، غذاهایی با مواد مغذی بیش تر و کارهایی که باعث می شود وعده غذایی برای کودک تجربه ای خوشایند باشد مفید است.
چکیده مطالب
کودک ممکن است قدبلند، قدکوتاه، لاغر یا تپل باشد. اگر جامعه این پیام را می رساند که کودک تپل سالم است باید بگوییم که این تصور صحیح نیست.تا زمانی که کودک به نقاط عطف رشد خود می رسد، هوشیار و فعال است و به خوبی غذا می خورد نباید نگران چیزی باشید. رشد تدریجی (نه تصاعدی) رمز سلامتی کودک است.
به خاطر داشته باشید پزشک متخصص تنها فردی است که می تواند بگوید کودک نیاز به وزن بیش تر دارد یا خیر. حتی اگر کودک نیاز به افزایش وزن داشته باشد، راه ها و روش های مختلفی برای درمان لاغری کودک و بازگرداندن کودک در مسیر درست وجود دارد.
مطالعه بیشتر:
جدول وزن گیری نوزاد دختر و پسر در ماه های مختلف
وزن مناسب نوزاد هنگام تولد + کنترل وزن جنین در دوران بارداری
دلایل وزن نگرفتن نوزاد وعوامل خطر برای وزن گرفتن نوزاد چیست؟
ترجمه و تالیف: شاهرخ ایمانی
