سن مهد کودک،سن مناسب برای فرستادن کودک به مهد کودک چقدر است؟
در طول تاریخ سن مهد کودک به عبارتی سن شروع مهد کودک بسیار تفاوت کرده است. در پنج سال گذشته ایالت‌ها و مناطق کشور برای شروع مهد کودک در سن پایین فشار بیشتری وارد کرده‌اند، به طوری که تعداد بیشتری از کودکان هنگام شروع مدرسه حداقل ۵ سال سن دارند. هنوز هم در برخی از ایالات به راحتی می‌توان کودکان 5/4 ساله و 5/6 ساله را در یک کلاس مهد کودک در کنار هم پیدا کرد. این دقیقاً همان چیزی است که والدین را نگران می‌کند، زیرا بعضی از کودکان آماده خواندن و نوشتن هستند، در حالی که بعضی نیز هنوز در نشستن و توجه کردن مشکل دارند. خردسال‌تر بودن به خصوص با توجه به اینکه مهدکودک به طور فزآینده‌ای به شکل یک محیط تحصیلی در آمده بسیار مشکل ساز است.
بهترین سن مهد کودک چند سالگی است؟
تاخیر در سن مهد کودک رو به افزایش است، به دو دلیل، یکی اینکه حداقل سن در ایالت‌ها بیشتر شده و دیگری به این دلیل که بعضی از والدین ترجیح می‌دهند صبر کنند تا فرزندانشان به سن مدرسه برسند. طبق جدیدترین اطلاعات موجود از مرکز ملی آمار آموزش و پرورش در سال تحصیلی 2010 و 2011 تنها 6 درصد کودکان از 4 سالگی مهد کودک را آغاز کردند، 42 درصد کودکان بین 5 تا 5/5 ساله بودند، 43 درصد آنان بین 5/5 تا 6 سال داشتند و بیشتر از 9 درصد کودکانی که مهد کودک را شروع کردند 6 سال داشتند. اما این روند در درازمدت مزیتی خواهد داشت یا به کودکان آسیب می‌رساند؟ مربیان و والدین در این مورد سرگردان هستند، زیرا آنان خطرات بالقوه شروع مهدکودک هنگامی که کودکان خیلی کوچکتر یا بزرگتر از سایر همکلاسیهایشان هستند را می‌دانند.
علت نگرانی والدین درمورد سن مهد کودک چیست؟
نگرانی والدین این است که اگر کودکان آنان در کلاسی باشند که از دیگر همکلاسیهایشان کوچکتر باشد، او همیشه از سایر دانش آموزان یک سال عقب‌تر خواهد بود و این تا کلاس‌های بالاتر نیز ادامه خواهد داشت. هر دو این نگرانی‌ها، یعنی موفقیت کودک در مهد کودک یا در دوره نوجوانی، نیروی محرکه‌ای هستند که والدین را به سمت تأخیر در فرستادن کودک به مهد کودک به مدت یک سال یا بیشتر هدایت میکنند.
والدین معمولاً کودک را یک سال دیرتر به مهد کودک میفرستند، زیرا احساس میکنند که او از لحاظ شناختی، اجتماعی و عاطفی آمادگی ندارد. دیگر والدین ممکن است بخواهند یک سال صبر کنند، با این فرض که بزرگتر شدن باعث پیشرفت او میشود. گری پینتر، استاد دانشکده سیاست برنامه ریزی و توسعه، که نویسنده مقاله‌ای در زمینه استفاده از روش مستمع آزاد است می‌گوید: "در بسیاری از دوره‌ها این یک روش زودگذر است، به ویژه در مورد طبقه متوسط که والدین می‌خواهند به فرزندان خود بیشترین مزایا را بدهند و می‌خواهند که آنان از همسالان خود برتر باشند". داده‌ها حکایت از این دارند که از حدود 6 درصد از کودکانی که با تأخیر مهد کودک را شروع میکنند، والدین آنان حداقل مدرک لیسانس داشتند و درآمد آنان بسیار بالاتر از خط فقر بوده است.
آیا دیرتر فرستادن کودک به مهد تغییر ایجاد می‌کند؟
نتایج کوتاه مدت برای کودکانی که دیرتر به مهد رفته اند امید بخش است. با توجه به داده‌های 2010 و 2011 موفقیت این کودکان در درس ریاضی و خواندن بالاتر است و در پایان سال با کودکانی که مهد کودک را در سن ۵ سالگی یا کمتر شروع کرده‌اند مقایسه می‌شوند. با این حال تفاوت اندک است و هنوز هیچ اطلاعاتی در مورد اثرات بلند مدت آن در دسترس نیست.
از طرف دیگر کار پینتر مبتنی بر یک مطالعه طولی است که به بررسی نتایج تحصیلی و اجتماعی پیامدهای تاخیر در ورود به مهد کودک در طی حدود 20 سال پرداخته است. او کودکانی را که از سن چهار یا پنج سالگی مهد کودک را شروع کرده بودند تا سن 25 و 26 سالگی دنبال کرد. به طرز شگفت آوری هیچگونه مزیت علمی و اجتماعی برای تاخیر در سن مهد کودک پیدا نکرد. در واقع، او مزیت‌های اندکی از شروع دانشگاه در سن پایین‌تر پیدا کرد. پنتر می‌گوید: "تحقیقات دیگری از اینجا و خارج از کشور وجود دارد که نشان می‌دهد بچه‌های بزرگتر نسبت به بچه‌های کوچکتر در دوران مدرسه کمی بهتر عمل میکنند" که باید آن را در نظر گرفت.
به طور کلی تحقیقات پیرامون بزرگتر بودن یک کودک از سایر همسالان خود نتایج نامطلوبی را نشان داده است. از جمله پیشرفت تحصیلی که در کلاس‌های بالاتر از بین می‌رود و همچنین افزایش مسایل اجتماعی و رفتاری در بزرگسالی، هنگامی که کودکان از لحاظ سن و یا سایر مشخصات با سایر همکلاسی ها متفاوت باشند می‌تواند مشکل‌ساز شود. اما بسیاری از این داده‌ها در مورد سن مهد کودک قدیمی هستند.
نتایج مختلط در مورد سن مهد کودک
یک مطالعه کانادایی نشان می‌دهد که تاخیر در سن مهد کودک می‌تواند پیامدهای تحصیلی مثبت داشته باشد، از جمله کاهش احتمال اینکه کودک کلاس سوم را تکرار کند و در کلاس دهم نمرات درس ریاضی و خواندن بهبود می‌یابد. طبق این مطالعه بیشترین تاثیرات بر روی پسران (که بیشتر از روش مستمع آزاد پیروی میکنند) و دانش آموزان خانواده‌های کم درآمد ایجاد میشود. علاوه بر این، برآوردهای محققان نشان می‌دهد که نه تنها تأخیر در سن مهد کودک بهتر است، بلکه شروع زود هنگام آن ممکن است نتایج منفی برای کودکان داشته باشد. با توجه به این یافته‌های مختلط، روش تاخیر در سن مهد کودک به وضوح به مطالعه بیشتری نیاز دارد، به ویژه که میانگین سنی مهد کودک در حال افزایش است. در 40 سال گذشته، تعداد زیادی از ایالت‌ها تاریخ شروع مهد کودک خود را بالا برده‌اند. در سال 1975 تنها 19 ایالت خواستار رسیدن کودکان به سن 5 سالگی در هنگام شروع مهدکودک بودند. تا سال 2014، 32 ایالت این شروط را داشتند.
مناسب ترین سن مهد کودک، آماده بودن یا نبودن؟
در ضمن، این وظیفه والدین است که آمادگی کودک خود را به صورت موردی و با در نظر گرفتن مسائل عاطفی و اجتماعی و همچنین تواناییهای شناختی تعیین کنند. برای بسیاری از والدین ارزیابی میزان آمادگی برای شروع مهد کودک آسان نیست. تریسی گیب، معلم پیشین پیش دبستانی، ورود فرزندش به مهد کودک را به تاخیر انداخت زیرا او از نظر اجتماعی نابالغ بود. او می‌گوید: من برای سالیان طولانی با معلم‌های مهد کودک زیادی کار کرده‌ام و چیزی که آنها بیشتر می‌خواهند این است که این کودکان حداقل بتوانند بنشینند و ساکت باشند تا بتوانند یاد بگیرند، نه کودکی که می‌فهمد اما مشکل نظم و ترتیب دارد، زیرا کوچکتر از آن است که مسئولیت‌های مهد کودک را درک کند. حالا او فکر می‌کند که پسر ۱۱ ساله او با همسالان کلاس پنجم خود از نظر عاطفی برابر است. او می‌گوید این تصمیمی است که هیچ وقت از گرفتن آن پشیمان نشده‌ام.
هنگامی که معلمان پیش دبستانی سارا چهارساله گفتند که او ممکن است برای شروع مهد کودک آماده نباشد، مادرش که معلم موسیقی و آهنگساز بود از نحوه توضیح معلمان در نتیجه گیری تحت تاثیر قرار گرفت. آنها به او گفتند که در مهد کودک مراحل سه قدمی زیادی مانند گرفتن یک ورق کاغذ، کشیدن یک شکل روی آن و سپس بریدن دور آن شکل وجود دارد. معلم سارا می‌گوید که او پس از هر مرحله به نزد وی می‌آمد تا بپرسد مرحله بعدی چیست و چه کاری باید انجام دهد. پس از ارزیابی مادر این دختر او اطلاعات ارزشمندی را در مورد دختر خود که به لطف کاردرمانی جهش کرده و رشد زیادی داشته کسب کرد. اکنون دختر او در مهد کودک در حال پیشرفت است.
امروزه برای اندازه گیری میزان آمادگی کودکان و تصمیم گیری در مورد سن مهد کودک، آزمایش‌هایی انجام میشود. اما مشکل این آزمایشات این است که انتظار زیادی از مهدکودک‌ها وجود دارد. مهدکودک‌ها امروز خیلی بیشتر از همیشه آموزشی شده است. بسیاری از مردم احساس میکنند که مهد کودک یک کلاس اول جدید است. این مسئله با توجه به اینکه والدین نتوانسته‌اند فرزندان خود را برای خواندن آماده کنند تشدید میشود. او می‌گوید تقریباً نیمی از مهدکودک‌های کشور برای موفقیت در خواندن آماده نشده‌اند. "سوال بزرگ این است که آیا کودک برای آموزش رسمی خواندن آماده است؟" پروفسور ریچارد گنتری نویسنده کتاب‌هایی در مورد یادگیری کودکان توضیح می‌دهد که با توجه به رشد مغزی، کودکان تا سن 6 سالگی برای خواندن آمادگی ندارند. اما از بدو تولد والدین باید نوزاد خود را با خواندن سرود و کتاب‌های شاد، خواندن با صدای بلند، نقاشی و بازی‌های نوشتاری برای خواندن و نوشتن آماده کنند. به گفته گنتری تعداد بسیاری از کودکان این آمادگی را پیدا نمی‌کنند. در حدود 5/1 میلیون کودک به مهد کودک می‌روند و نمی‌توانند اسم خود را بنویسند، یا داستان یک کتاب مورد علاقه خود را بازگو کنند. "آنها عقب هستند، آنها شکاف دستاورد هستند".
چه کسی موفق میشود و چه کسی صدمه می‌بیند؟
فقط ماندن در خانه و یک سال دیرتر به مهد کودک رفتن پاسخ مناسبی نیست. دکتر شین جیمرسون، استاد روانشناسی دانشگاه کالیفرنیا در سانتاباربارا می‌گوید: "ما باید توجه کنیم که کودک زمانی که در یک محیط آموزشی نیست چه کاری می‌کند." ملودی بوش، محقق آموزشی می‌گوید اینکه کودک مهدکودک (پیش دبستانی) را دیرتر شروع کند خوب نیست. او اضافه می‌کند که نباید همه کودکان از 6 سالگی شروع کنند. هر چه زودتر کودک خواندن و نوشتن را شروع کند بهتر است. در مورد توانایی حفظ کردن بهتر است که کودکان از 3 سالگی شروع به یادگیری کنند. بوش می‌گوید "با والدین پراسترس و کمبود وقت، کودکان آموزش‌های پیش از مهد را دریافت نمی‌کنند." محققان معتقدند که کودکان طبقه متوسط و مشغول از روش تاخیر در سن مهد کودک بهره نمی‌برند، اما به احتمال زیاد آسیبی نیز از این روش نخواهند دید. اما این عمل به خانواده‌هایی که منابع مالی برای یکسال اضافی ماندن در مهدکودک ندارند، فشار می‌آورد. اگر این کودکان کوچکتر ناچار به رقابت با کودکان بزرگتر و آماده‌تر شوند شکاف دستاوردی که از قبل وجود دارد تشدید میشود. این محققان می‌گویند ما طرفدار این نیستیم که ممنوعیت روش تاخیر در سن مهد کودک ایجاد شود، اما باید احتیاط لازم را در نظر داشت.
بیشتر بدانید:
1- مراحل انتخاب مهدکودک خوب و مناسب
2- رفتار با کودکی که به مهد کودک نمی رود
3- آثار و فواید بازی نمایشی و نقش بازی کردن برای کودکان
4- درمان اختلال اضطراب جدایی در کودکان پیش دبستانی و نوزادان
