نخستین سرماخوردگی نوزاد پس از تولد
نخستین سرماخوردگی نوزاد پس از تولد برای بسیاری از والدین جوان و کم تجربه اتفاقی تلخ و ناخوشایند است. نوزاد دائم بی قراری کرده و ممکن است به دلیل گرفتگی یا آبریزش بینی به راحتی قادر به خوردن شیر یا غذا نباشد. ولی نگران نباشید چون این یک سرماخوردگی ساده بیشتر نیست و راه های بسیاری برای تسکین و درمان آن وجود دارد. در حقیقت باید بدانید که در سال اول زندگی بیش از 200 نوع ویروس مختلف سلامت نوزاد را تهدید کرده و او را در معرض ابتلا به سرماخوردگی قرار می دهد. آبریزش بینی و بی خوابی های شبانه از علائم جدایی ناپذیر سرماخوردگی اند.
سرماخوردگی چیست؟
سرماخوردگی عفونت ویروسی دهان، حلق و بینی و یا به عبارت دیگر عفونت مسری دستگاه تنفس فوقانی است. معمولاً نوزادان به دلیل ضعیف بودن و عدم تکامل سیستم ایمنی بدن در این سن اغلب دچار سرماخوردگی می شوند.
اگر چه سرماخوردگی غالباً از طریق عطسه یا سرفه های فرد بیمار به اشخاص دیگر سرایت می کند ولی علاوه بر آن دست دادن با شخص آلوده نیز می تواند به راحتی موجب انتقال بیماری شود. به همین دلیل گرفتن جلوی دهان در هنگام عطسه یا سرفه و همچنین شستن دست ها پس از تمیز کردن بینی اهمیت بسیاری در پیشگیری از سرایت بیماری دارد.
علائم و نشانه های سرماخوردگی نوزادان
ممکن است سرماخوردگی نوزاد همراه با برخی از علائم زیر باشد:
- تب معادل 38 درجه سانتی گراد یا بیشتر
- سرفه
- قرمزی چشم ها
- گلو درد
- آبریزش یا گرفتگی بینی
- بی اشتهایی
- تحریک پذیری و بی قراری
- تورم غدد گردن و پشت گردن
علاوه بر آن سرماخوردگی موجب گرفتگی و انسداد راه تنفس بینی نوزاد شده و در نتیجه مکیدن شیر از سینه مادر و یا شیشه برای او بسیار سخت و آزاردهنده خواهد شد. کودکان تا پیش از رسیدن به سن چهار سالگی قادر به تمیز کردن بینی خود نیستند. بنابراین این وظیفه شماست که در تخلیه ترشحات بینی به او کمک کنید.
اگر کودکتان تا پیش از این شب ها به آسودگی می خوابید ممکن است در هنگام ابتلا به سرماخوردگی به دلیل گرفتگی بینی بارها در طول شب از خواب بیدار شود. بنابراین پیش از خواباندن نوزاد باید از تمیز بودن بینی و باز بودن راه تنفس او کاملاً مطمئن شوید.
معمولا علائم سرماخوردگی نوزاد پس از ده روز برطرف می شود ولی در مورد نوزادان بسیار کوچکتر ممکن است این روند تا دو هفته نیز ادامه پیدا کند.
7 توصیه برای مراقبت از نوزاد سرما خورده و بهبود سریعتر سرماخوردگی نوزاد
سرماخوردگی نوزاد به مرور زمان بهبود می یابد ولی در خلال این مدت شما نیز می توانید با انجام برخی کارها در بهبود هر چه سریع تر بیماری به او کمک کنید.
- از خواب و استراحت کافی نوزاد خود اطمینان حاصل کنید.
- نوزاد را به نوشیدن بیشتر شیر از سینه خود و یا شیشه شیر تشویق کنید. اگر فرزندتان به تازگی شروع به خوردن غذاهای جامد کرده است می توانید علاوه بر شیر کمی آب نیز برای نوشیدن به او بدهید. این کار علاوه بر پیشگیری از کم آبی بدن در صورت داشتن تب در کاهش دمای بدن نوزاد نیز موثر خواهد بود.
- نوزاد به دلیل کوچک بودن قادر به تمیز کردن بینی خود نیست. بنابراین با تمیز کردن مرتب بینی به باز کردن راه تنفس او کمک کنید. در صورت قرمز شدن پره های بینی نوزاد برای تسکین خشکی و التهاب پوست می توانید کمی وازلین به آن بمالید.
- اگر سن فرزندتان سه ماه یا بیشتر است برای کاهش تب می توانید از داروی پاراستامول مخصوص اطفال استفاده کنید. پیش از مصرف دستورالعمل درج شده بر روی بسته بندی را به دقت خوانده و در صورت تردید از پزشک متخصص یا دکتر داروساز در مورد مقدار دقیق مصرف دارو سوال کنید.
- اگر نوزاد به دلیل گرفتگی بینی قادر به غذا خوردن نیست می توانید پیش از غذا چند قطره محلول نرمال سالین در حفره های بینی نوزاد بچکانید. این محلول را می توان به صورت آماده از داروخانه ها تهیه کرد. برای این کار سر نوزاد را به پهلو قرار داده و چند قطره از محلول را در حفره بالایی بینی بریزید. با این کار ترشحات داخل بینی رقیق شده و از آن خارج می شوند. سپس سر نوزاد را به سمت دیگر قرار داده و این عمل را دوباره تکرار کنید. علاوه بر آن می توانید از کمی پنبه نیز برای تمیز کردن قسمت های پایین بینی نوزاد استفاده کنید.
- استفاده از پماد موضعی ب.ب. کُلد نیز در رفع علائم سرماخوردگی و گرفتگی بینی نوزاد موثر است. این پماد را نیز می توانید از داروخانه ها تهیه کنید. پماد را بر روی قفسه سینه و کمر نوزاد مالیده و از تماس آن با بینی او خودداری کنید زیرا این کار ممکن است منجر به بروز مشکلات تنفسی در نوزاد شود.
- راه دیگر باز کردن بینی نوزاد استفاده از درمان های خانگی مثل بخور آب جوش است. ولی به منظور پیشگیری از سوختگی نوزاد مواظب باشید که او را زیاد به ظرف آب داغ نزدیک نکنید. علاوه بر آن می توانید نوزد را به حمام برده و پس از بستن در و پنجره ها شیر آب گرم را باز کنید. سپس در فضای بخار گرفته حمام به مدت چند دقیقه به آرامی در کنار نوزاد خود بنشینید. فراموش نکنید که بلافاصله پس از آن نوزاد را با لباس های گرم بپوشانید.
اگر نوزاد دچار گرفتگی بینی شده ولی با این حال هیچ یک از علائم دیگر سرماخوردگی در او مشهود نیست دقت کنید که یک جسم خارجی وارد مجاری بینی نوزاد نشده باشد. زیرا حتی کودکان بسیار کم سن سال هم ممکن است گاهی جسمی خارجی را وارد بینی خود کنند.
در صورت گرفتگی شدید بینی می توان یک پوآر بینی از داروخانه ها تهیه کرد. پوآر وسیله کوچکی است که عمل تخلیه ترشحات بینی را انجام می دهد. می توانید در مورد نحوه استفاده از آن از داروخانه کسب اطلاع کنید.
هرگز بدون نظر و مشورت پزشک شربت سرماخوردگی یا ضد سرفه به نوزاد خود ندهید. زیرا استفاده از برخی داروها به دلیل دارا بودن عوارض جانبی برای کودکان زیر 6 سال ممنوع است.
هنگام سرماخوردگی نوزاد چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر نوزادتان زیر سه ماه دارد به دلیل ضعیف بودن و مقاومت بسیار کم بدن نوزاد به محض مشاهده اولین علائم بیماری بلافاصله او را نزد یک پزشک متخصص اطفال ببرید. اگر کودکتان بیش از 3 ماه دارد می توانید برای رفع نگرانی خود و اطمینان از اینکه این مساله چیزی جز یک سرماخوردگی ساده بیشتر نیست به یک پزشک متخصص اطفال مراجعه و با او مشورت کنید.
همچنین در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر در نوزاد به یک پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید:
- عدم مشاهده علائم بهبودی با گذشت 5 روز از بیماری
- افزایش تب به بیش از 38 درجه سانتی گراد
- مشکلات تنفسی
- سرفه های مداوم
- کشیدن یا مالیدن گوش ها ( که می تواند نشانه ابتلا به اوتیت یا عفونت گوش باشد)
- خارج شدن ترشحات سبز از بینی و یا خروج ترشحات چرکی زرد رنگ یا سبز در هنگام سرفه یا شرایط عادی.
برای پیشگیری از سرماخوردگی نوزاد چه باید کرد؟
شیردهی پستانی برای سلامت نوزاد بسیار مفید است. زیرا آنتی بادی ها و پروتئین های بدن مادر از طریق شیر او به نوزاد منتقل شده و باعث افزایش مقاومت بدن نوزاد در مقابله با عفونت ها می شود. اگر چه شیر مادر یک وسیله تدافعی مطلق در مقابله با عفونت ها نیست، اما مطالعات نشان داده اند که به طور کلی نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می شوند نسبت به آن دسته از کودکانی که شیر خشک می خورند در برابر سرماخوردگی و انواع عفونت ها مقاوم ترند.
نوزاد خود را از معرض تماس با افراد مبتلا به سرماخوردگی یا سرفه دور نگه دارید. علاوه بر آن از اطرافیان خود بخواهید که پیش از درآغوش گرفتن نوزاد دست های خود را کاملاً بشویند. رعایت دقیق نکات بهداشتی همواره از گسترش مشکل پیشگیری خواهد کرد.
در نهایت اگر خود یا همسرتان اهل سیگار هستید اکنون زمان آن رسیده که انجام این کار را برای همیشه ترک کنید. بر اساس برخی مطالعات اطفالی که در معرض دود سیگار قرار دارند بیش از سایر همسالان خود به سرماخوردگی مبتلا شده و دوره درمان آنها نیز طولانی تر است.
و در آخر تجربیات خود را در مورد سرماخوردگی کودکان و راه های درمان آن با سایر والدین به اشتراک گذاشته و از تجارب یکدیگر در این زمینه استفاده کنید.
مطالعه بیشتر:
1- شناخت علائم و روش های درمان سرماخوردگی و تب نوزاد
2- نحوه استفاده داروهای سرماخوردگی در کودکان
4- 13 درمان خانگی موثر برای سرماخوردگی در دوران بارداری
