راهنمای استفاده از حشره کش ها در دوران بارداری

برای کنترل آفات موجود در محیط اطراف، آفت کش های گوناگونی طراحی شده و در دسترس هستند. این آفت کش ها شامل چند دسته می شوند:

• حشره کش ها
• مواد از بین برنده آفات گیاهی
• قارچ کش ها
• مرگ موش ها
• ضدعفونی کننده ها

هر کدام از این دسته ها شامل انواع اسپری ها، قرص ها و ... می شوند که هریک کاربردهای خاص خود را دارند و قرار گرفتن در معرض آنها در دوران بارداری جای بحثِ بسیاری دارد.

خطرات استفاده از حشره کش در بارداری

به طور کلی آفت کش ها به گونه ای طراحی شده اند که با عملکرد و ساختار بدن حیوانات و حشرات تداخل داشته و اثرات مضری بر روی انسان ندارند. اما با توجه به امکان وجود اثرات ناشناخته و برخی تشابه های عملکردی ساختار بدن انسان با برخی جانوران مانند موش و نیز از جهت احتیاط بیشتر، ترجیح داده می شود که بانوان باردار در معرض این گونه مواد قرار نگیرند.

سه ماهه اول، بحرانی ترین و حساس ترین بخشِ دوران بارداری محسوب می شود. در این زمان تمام ارگان های بدن جنین با سرعت حیرت انگیزی در حال شکل گیری هستند و تراتوژن ها می توانند بیشترین آسیب را وارد کرده و اختلال در این روند تکاملی را موجب شوند. مطالعات نشان می دهد که هفته سوم تا هشتم تکامل، زمانی است که بیشترین آسیب پذیری وجود دارد زیرا در این زمان لوله عصبی بسته شده و سرنوشت نهایی بخش های تشکیل دهنده مغز و نخاع مشخص می شود.

بر اساس توصیه های انجمن زنان و زایمان امریکا، لازم است تمامی بانوان باردار در سه ماهه اول بارداری خصوصاً هفته های سوم تا هشتم، از قرار گرفتن در معرض تمامی آفت کش ها اجتناب کنند.

مطالعات نشان می دهد که قرار گرفتن مادران باردار در معرض نوع ویژه ای اسپری های آفت کش که شامل ارگانوفسفات است، احتمال ابتلای نوزادان به اوتیسم را افزایش می دهد. ارگانوفسفات ماده ای است که بیشتر در حشره کش های خانگی استفاده می شود.

خطرات حشرات و آفت ها برای خانم های باردار

گرچه احتیاط درمورد آفت کش ها بسیار مهم است، اهمیت کنترل آفت هایِ محیطی و آلودگی های ناشی از آنها نیز کم نیست. خطر آلوده شدن توسط برخی از حشرات برای شما و جنینتان در برخی موارد ممکن است از خطر آفت کش ها بیشتر باشد.

برخی از حشرا موذی می توانند تعدادی از انگل ها را در بدن خود حمل کرده و در هنگام گزش، آنها را به بدن انسان وارد کنند. مانند پشه ی آنوفل که تخمِ انگل مالاریا را از در درون بدن خود حمل و با نیش زدن آنها را به انسان منتقل کرده درنتیجه سبب بروز بیماری مالاریا می شوند. گرچه اینگونه موارد شایع نیستند اما برخی از آنها مانند ویروس زیکا که توسط نوع خاصی از پشه حمل و منتقل می شود، از جمله خطرات مهم برای بانوان باردار است. گزیده شدن مادر باردار، خصوصاً در مراحل اولیه ی بارداری توسط پشه آلوده به ویروس زیکا ممکن است سبب ابتلای جنین به میکروسفالی شود. بنابراین واضح است که در موارد این چنینی از بین بردن پشه های آلوده بوسیله ی اسپری های آفت کش خطر کمتری نسبت به زنده ماندن آنها دارد.

یکی از موارد نگران کننده درمورد نگه داری از حیوانات خانگی در دوران بارداری، آلوده شدن این حیوانات ها به انواع کک ها و امکان انتقال آنها به محیط خانه است. بعلاوه اسپری های ضد کک که معمولاً برای این حیوانات استفاده می شوند، مادران باردار را در معرض خطر آلودگی قرار می دهند. به این ترتیب، از آنجا که هم استفاده نکردن از این اسپری ها و ورود این کک ها به بدن مادر باردار خطرناک است و هم قرار گرفتن و استنشاغ گاز های حاصل از این اسپری ها برای آنها مناسب نیست، توصیه می شود که حدالامکان در تمام طول بارداری و یا حداقل در سه ماهه اول نگه داری از این حیوانات را فرد دیگری و یا مراکز مربوطه واگذار کنید.

نکات ایمنی در هنگام استفاده از آفت کش ها در بارداری

اگر از آفت کش ها به درستی استفاده شود با حداقل خطرات همراه خواهند بود. درهنگام استفاده از این ابزار به موارد زیر توجه کنید:

• هر کدام از این محصولات برای حشرات و حتی محیط های خاصی طراحی شده اند، هر کدام را برای موارد مخصوص خود به کار ببرید. برای مثال هرگز نباید آفت کش های باغبانی را در محیط منزل استفاده کنید.
• اگر از حشره کش های مایع که در محیط اسپری می شوند استفاده می کنید، حدالامکان مکان های ضروری مانند آشپزخانه، حمام و دستشویی را به آنها آغشتته کنید و در صورتی که ضروری نیست اتاق خواب و خصوصاً رختخواب خود را به آنها آلوده نسازید.
• بانوان باردار نباید به هنگام اسپری شدن این مواد در منزل حضور داشته باشند. بنابراین به خارج از منزل بروید، قبل از بازگشت از افراد خانه بخواهید که با بازکردن پنجره ها و روشن کردن تهویه، گازهای آلوده ی موجود در هوا را خارج کنند.
• پس از استفاده از این قبیل آفت کش ها، قبل از استفاده از ظروف آشپزخانه حتماً آنها را به درستی شسته و آبکشی کنید.
• اگر در محیط هایی مانند باغ و باغچه ی اطراف خانه از این مواد استفاده کرده اید، درب و پنجره ها را ببندید تا گازهای حاصل از آنها به همراه باد وارد اتاق نشوند.
• اگر تمایل دارید که در دوران بارداری نیز به باغبانی ادامه دهید، برای جلوگیری از تماس های پوستی با سموم از بین برنده آفات گیاهی، به هنگام انجام این کار استفاده از دستکش، ماسک فیلتر دار و چکمه را فراموش نکنید.
• اگر همسر و یا یکی از افراد منزل در محل کار خود با سموم آفت کش سر و کار دارد، لازم است که پس از بازگشت به منزل حتماً دوش بگیرد، به هیچ عنوان لباس های کار خود را وارد محیط خانه نکند و حدالامکان شست و شوی آنها را به مراکز خشک شویی واگذار کند.

جایگزین های استفاده از حشره کش ها در بارداری

حال که نباید در این دوران در معرض مواد حشره کش قرار بگیرید، می توانید برخی راهکارهای دیگر را امتحان کنید:

سوسک ها معمولا از چاه ها و فاضلاب ها خارج شده و جذبِ گنداب ها و مواد غذایی فاسد شده می شوند. برای رهایی از آنها تلاش کنید که همه جا را تمیز نگه دارید. استفاده از چاه بست و آبروهایی که دهانه های چاه ها را برای آنها غیر قابل ورود می کنند نیز بسیار مناسب است. لارو ها و حتی تخم بسیاری از این جانوان موذی به همراه وسایلی مانند جعبه ها و کارتن ها به منزل وارد شده و در آنجا تکثیر می یابند، پس مراقب باشید که چه چیز هایی را با خود به خانه می آورید!

برای رهایی از شر پشه ها تمامی پنجره ها را به توری های مناسبی بپوشاندید، برای درها نیز می توان از توری های متحرک مانند انواع آهن ربادار که پس از باز شدن خود به خود بسته می شوند استفاده کرد. درنهایت استفاده از حشره کش های برقی نیز ممکن است چاره ی کار باشد.

درنهایت می توانید از سایر روش های بی خطر مانند قرار دادن قطرات آبلیمو، فلفل سفید و ... در مسیر حرکت مورچه ها، جمعیت آنها را کنترل کنید.

با استفاده از تمامی این روش ها می توانید سلامتی خود و فرزندتان را از خطرا احتمالی آفت کش های شمیایی در امان نگه دارید.

مطالعه بیشتر:

1- تراتوژن چیست و چه تاثیری بر رشد جنین دارد

2- راه های درمان و پیشگیری از مسمومیت بارداری

3- افزایش احتمال زایمان زودرس با آلودگی هوا

4- مراقبت از نوزاد در مقابل آلودگی های محیطی و سموم