آیا افسردگی بارداری به جنین آسیب می‌رساند؟

تاثیر افسردگی در بارداری بر جنین

در بیشتر مواقع استرس ها، اضطراب ها و همچنین تغییرات خلق و خوی مادر تاثیری چندانی روی جنین ندارد. تقریباً همه مادران باردار استرس دارند و به ندرت مادری را می توان یافت که هیچ نگرانی یا استرسی نداشته باشد. اما اگر بتوانید خودتا ن را آرام کنید، با مشاور صحبت کنید، از افراد با تجربه کمک بگیرید و ورزش کنید و ارتباط خوبی با همسرتان داشته باشید، می توانید به تمامی نگرانی های خود پایان دهید.

توجه داشته باشید که طبق نتایج تحقیقات اخیر مادرانی که میزان ترشح هورمون کورتیزول آنها در ماه های ابتدایی بارداری بالا تر از حد طبیعی است و احساس نگرانی و اضطراب بیشتری می کنند سه برابر بیشتر در معرض خطر سقط جنین قرار دارند.

 به همین دلیل سعی کنید اضطراب را از خود دور کنید. باید کاری برای رفع نگرانی خود انجام دهید. برای درمان به پزشک متخصص روانشناس مراجعه کنید و در صورت نیاز درمان دارویی را آغاز کنید.

افسردگی مادر بر جنین چه تاثیری دارد؟

برای برخی بانوان، تجربه‌های مشترک در دوران بارداری ممکن است شبیه نشانه‌های افسردگی، مانند اختلال در خواب، تغییرات اشتهایی، دشواری در تمرکز و کمبود انرژی باشد. بعلاوه، ترس از بدنامی یا کمبود آگاهی، باعث می شود که بانوان در صدد دریافت کمک برنیایند.

ممکن است هنگام بارداری از ترس در معرض خطر قرار گرفتن جنین در مقابل مصرف داروهای ضدافسردگی از خود مقاومت نشان بدهید و در واقع، گاهی بانوانی که پیشاپیش با داروهای ضدافسردگی تحت درمان بوده‌اند به محض این‌که آزمایش مثبت بارداری را می‌بینند، داروهای خود را قطع می‌کنند. این داروها برخی خطرات بالقوه را همراه دارند.

اما افسردگی درمان‌نشده هم خطرات خود را دارد و نه تنها برای خود مادر (رفتارهای غیرسالم مانند سیگار کشیدن و رعایت نکردن قوانین بارداری یا خوردن غذاهای ناسالم)، بلکه برای جنین هم مشکل‌آفرین است.

بانوان باردار افسرده میزان بیشتری از هورمون استرس بارداری (کورتیزول) را در مقایسه با بانوان سالم ترشح می‌کنند و این می‌تواند توضیحی احتمالی برای برخی خطرات باشد. بانوانی که از افسردگی در دوران بارداری رنج می‌برند در اواسط دوره جنین‌های لاغرتری دارند و رشد جنین در مقایسه با بانوان سالم کندتر است. آن‌ها بیشتر در معرض زایمان زودرس و کم‌وزنی نوزاد هستند.

نوزادانِ مادرانِ افسرده در مقایسه با مادران سالم، هورمون استرس ادراری بسیار بیشتری دارند و بیشتر در مقابل استرس واکنش نشان می‌دهند، از لحاظ خلق‌وخو سخت هستند و هنگام مراقبت و آرام کردن نوزاد چالش بیشتری را ایجاد می‌کنند.

از لحاظ پیامدهای درازمدت، شواهدی وجود دارد که کودکانی که مادران‌شان در دوران بارداری دچار افسردگی بوده‌اند در کودکی با مشکلات اجتماعی و احساسی بیشتری نظیر پرخاشگری و دیگر مشکلات رفتاری مواجه می‌شوند. تاثیر منفی بر ضریب هوشی و زبان هم مشاهده شده است. 

ممکن است با خود فکر کنید، بدترین حالت کدام است؟ افسردگی درمان‌نشده در دوران بارداری یا خوردن داروهای ضدافسردگی؟ خوشبختانه ۳۰ سال اطلاعات در مورد تاثیرات داروهای ضدافسردگی بر جنین را جمع‌آوری کرده‌ایم و متخصصان روانپزشکی بارداری در مورد توصیه‌هایشان اطمینان خاطر دارند.

تاثیر داروهای ضد افسردگی در دوران بارداری بر رشد جنین

محققان کلینیکی اخیرا بیش از ۲۹۰ تحقیق منتشر شده در مورد تاثیر افسردگی درمان‌نشده بر جنین و کودک را با اطلاعات منتشرشده در مورد آسیب داروهای ضدافسردگی مقایسه کرده‌اند. آن‌ها متوجه شده‌اند که هم افسردگی درمان‌نشده در بارداری و هم داروهای ضدافسردگی می‌تواند خطراتی برای جنین در حال رشد داشته باشد. (به عنوان مثال، داروهای ضدافسردگی ممکن است خطر اضطراب نوزادی و اختلال در خواب را به همراه داشته باشد.)

در بعضی شرایط، خطر قرار گرفتن در معرض داروهای ضدافسردگی ممکن است کاملا شبیه خطر افسردگی درمان‌نشده باشد. اما در مواقعی دیگر، ممکن است افسردگی شما آن‌قدر شدید باشد که عملکرد شما را مختل کند و نخواهید به زندگی ادامه بدهید. در این شرایط خطر افسردگی درمان‌نشده برای شما و جنین بسیار بیشتر از خطر داروهای ضدافسردگی است.

مطالعه دقیق سابقه افسردگی در شما یا خانواده و عوامل خطرآفرین دیگر می‌تواند به تشخیص ریسک یا انعطاف‌پذیری شما کمک کند. در آخر شما، خانواده شما و پزشک‌تان باید در مورد سود و زیان، شرایط گفت‌وگوی صادقانه‌ای انجام بدهید و بهترین استراتژی درمان را برای شما و جنین در نظر بگیرید.

اگر در دوران بارداری از افسردگی رنج می‌برید، با پزشک خود درباره خطرات و فواید داروهایی خاص برای شما در این شرایط ویژه، با توجه به مرحله بارداری، شدت افسردگی و احتمال برگشت عارضه مشورت کنید. در مورد جایگزین‌هایی برای دارو، نظیر روان‌درمانی مبتنی بر شواهد، ورزش، یوگای بارداری و درمان‌های ذهنی نظیر مراقبه یا تمرین‌های آگاهانه که در مورد تمام آن‌ها بسیار تحقیق‌شده و کاملا بی‌خطر هستند تحقیق کنید.

پس از تولد نوزاد چه اتفاقی برای مادر مبتلا به افسردگی می افتد؟

افسردگی طی بارداری به این معنا نیست که پس از زایمان دچار افسردگی می‌شوید، اما حدود 50 درصد از بانوان مبتلا به افسردگی شدید طی بارداری هستند برای ابتلاء به افسردگی پس از زایمان آسیب‌پذیرند. درمان طی بارداری می‌تواند احتمال ابتلاء به افسردگی پس از زایمان را به طرز چشمگیری کاهش دهد. برقراری شبکه‌ای پشتیبان از افراد خانواده، دوستان، پزشک و درمانگر و گروه‌های حامی پیش از زایمان برای مادر و سپری کردن دوره پس از زایمان را سهل‌تر می‌سازد.

مطالعه بیشتر:

1- علل بروز افسردگی دوران بارداری

2-شناخت علائم و درمان افسردگی پس از زایمان