علل بروز افسردگی دوران بارداری
تمامی بانوان در دوران بارداری خود تغییراتی در حالت های احساسی خود مشاهده می کنند. اما برای حدود 10 درصد از بانوان این دگرگونی های احساسی به افسردگی و پس از زایمان به افسردگی پس از زایمان مبدل می گردد.
نشانه های افسردگی دوران بارداری
تجربیات هر فردی از دوران بارداری متفاوت است. ولی همراه با تغییرات فیزیکی، دگرگونی های احساسی نیز در هر سه ماهه بارداری معمول خواهد بود، مثل نوسانات احساسی، اضطراب، هیجانات و احساسات جنسی.
پس چه زمانی باید نگران این تغییرات احساسی بود؟ اگر برخی از موارد زیر را طی بارداری احساس کنید، ممکن است دچار افسردگی شده اید:
- ناتوانی در تمرکز حواس و مشکلاتی در حافظه (به خاطر آوردن)
- مشکل در تصمیم گیری
- اضطراب درباره بارداری یا والد شدن
- بی‌حس بود (از نظر احساسی)
- ناراحتی شدید
- مشکلات در خواب غیرمرتبط با بارداری
- خستگی شدید و بی‌پایان
- گرایش به خوردن (تمامی اوقات) یا به‌طور کل بی‌میلی به خوردن
- از دست دادن یا به دست آوردن وزن غیرمرتبط با بارداری
- از دست دادن علاقه به آمیزش جنسی
- هیچ چیز لذت بخش نیست و احساس شادی ایجاد نمی‌شود
- احساسی مثل خطاکاری یا احساس گناه
- اندوه مداوم
- فکر مرگ یا خودکشی
ارزیابی افسردگی دوران بارداری
ممکن است برای خانمی باردار درک یا گفتگو درباره این‌که چگونه احساسی دارد، دشوار باشد. اما ارزیابی این مشکل برای افرادی که در این دوران همراه با شما همراه هستند، مثل همسر، دوستان و خانواده ساده تر به نظر می رسد. اولین و مهمترین گام برای مدیریت افسردگی بارداری ارزیابی دقیق نشانه‌ها و تشخیص هرچه سریعتر آن است. برای کمک به این مشکل شناسایی برخی از عواملی که امکان دارد افسردگی را تشدید کند، اهمیت بیشتری دارد.
احتمالاً هورمون های بارداری مسبب بروز احساس افسردگی هستند. در حالی‌که افزایش و کاهش هورمون ها همگی بانوان باردار را تحت تاثیر قرار می‌دهد، ولی برخی بانوان این نوسانات احساسی را شدیدتر احساس می‌کنند. اما بسیاری از عوامل دیگری نیز می‌تواند مسبب ایجاد افسردگی دوران بارداری باشد. ممکن است یک خانم باردار درباره بارداری خود دچار تردید شود یا موقعیت شغلی اش را از دست رفته بیابد یا اهداف دراز مدتی که در ذهن داشته به تاخیر افتد و یا مشکلات اقتصادی فشار روحی مضاعفی را تحمیل کند. همچنین برخی بانوان درباره نقش جدید خود به عنوان یک مادر نگرانند و درباره ادامه بارداری و چگونگی زایمان احساس ناامنی می کند.
علل بروز افسردگی دوران بارداری
برخی از عواملی که امکان دارد موجب افسردگی بارداری شود، عبارتند از:
1- تاریخچه افسردگی شخصی یا خانوادگی. اگر افسردگی در خانواده ارثی است یا اگر از گذشته دچار حالت افسردگی باشید، احتمال بیشتری برای افسرده بارداری وجود خواهد داشت.
2- مشکلات خویشاوندی. اگر خویشاوندی از فامیل شما یا همسرتان دچار مشکلی است، این وضعیت می‌تواند تاثیر عظیمی بر حالت احساسی شما داشته باشد.
3- رخدادهای تنش زای زندگی. هر دگرگونی اساسی در زندگی، مثل تغییر مکان به خانه‌ای دیگر، طلاق یا از دست دادن شغل می‌تواند موجب افسردگی شود.
4- بارداری همراه با مشکل. یک بارداری همراه با مشکلات، مثل یک حاملگی که باعث تهوع صبحگاهی شدید می‌شود یا نگرانی‌ها درباره رشد جنین می‌تواند تاثیرات احساسی به همراه داشته باشد، به ویژه اگر بارداری تحت نظارت شدی قرار داشته باشد.
5- ناباروری یا از دست رفتن بارداری پیشین. اگر خانمی در اقدام برای بارداری دچار مشکلاتی شود یا در گذشته سقط جنین داشته باشد، ممکن است درباره ایمنی این بارداری نیز نگران باشد.
6- تاریخچه گذشته سوء استفاده. بارداری می‌تواند خاطرات دردناک گذشته را زنده کند، مثل سوء استفاده های احساسی، جنسی یا فیزیکی.
7- نبود حمایت اجتماعی. همه افراد نیاز دارند تا پشتیبانی اطرافیان خود را داشته باشند به ویژه زمانی‌که بارداری باعث دگرگونی‌هایی در سبک زندگی ایجاد کرده باشد. جدا ماندن از اجتماع می‌تواند مسبب افسردگی باشد.
8- مشکلات اقتصادی. مشکلات اقتصادی می‌تواند به طرز چشمگیری میزان تنش طی بارداری را فزونی بخشد.
روش های درمان افسردگی دوران بارداری
در پی تشخیص بسیار مهم است که هرچه سریعتر پیگیر حمایت و درمان باشید.
گفتگو با فردی معتمد درباره این‌که چه احساسی راجع بارداری خود دارید، به دوستان و خویشاوندان اجازه می‌دهد تا فرصتی را برای پشتیبانی از شما داشته باشند. برای کسب پشتیبانی همسر باید برای گفتگو با او تلاش کنید، فقط زمانی که لب به سخن باز می کنید، همسرتان از اوضاع با خبر می‌گردد. گفتگو با پزشک یا مراقبین بارداری نیز برای کسب کمک از اهمیت فراوانی برخوردار است. زمانی‌که گفتگو را آغاز کردید، متعجب خواهید شد که چه تعدادی از افراد مسئله‌ای مشابه را تجربه می‌کنند.
سخت نگیرید. احتمال دارد خانمی احساس کند که باید اتاق بچه را آماده سازد، خانه را تمیز کند یا پیش از این‌که وارد مرخصی پس از زایمان شود، مسولیت های شغلی خود به نحوه احسن انجام دهد. ممکن است برای شما مهم باشد که زمانی را به خود اختصاص دهید، کتابی بخوانید، صبحانه را در بستر میل کند یا برای پیاده روی به خارج از منزل بروید. اگر فرزند دیگری دارید، نگهداری او توسط فامیل و دوستان می‌تواند زمانی را برای شما فراهم آورد. مراقبت از خود بخشی ضروری برای مراقبت از فرزندتان است.
درمان یا مشاوره را در نظر داشته باشید. اگر خانمی سعی کند که خودش تنها این مسیر را طی کند، اما موفقیتی حاصل نشد، احتمالاً ملاقات با درمانگر یا یک مشاور یاری رسان خواهد بود. احتمال دارد برخی استفاده از داروی ضد افسردگی را انتخاب کنند، برخی از داروها برای بانوان باردار ایمن است، البته با مشورت پزشک. برای استفاده از این داروها با پزشک یا ماما مشورت کنید.
چه زمانی یک خانم باید سریعاً در پی کمک باشد: اگر فکر خودکشی در سر دارید یا احساس سرگردانی می‌کنید و قادر به اجرای کارهای روزمره نیستید یا اگر دچار حملات ترس می‌شوید، فوراً با پزشک یا ماما تماس بگیرید. ملاقات با درمانگر یا روانشناس نشانه ضعف نیست. این نشانه‌ای است که شما برای حفاظت از ایمنی و سلامت خود و فرزندتان گام‌های ضروری را برمی‌دارید.
پس از تولد نوزاد چه اتفاقی برای بانوان مبتلا به افسردگی دوران بارداری می افتد؟
افسردگی طی بارداری به این معنا نیست که پس از زایمان دچار افسردگی می‌شوید، اما حدود 50 درصد از بانوان مبتلا به افسردگی شدید طی بارداری هستند برای ابتلاء به افسردگی پس از زایمان آسیب‌پذیرند. درمان طی بارداری می‌تواند احتمال ابتلاء به افسردگی پس از زایمان را به طرز چشمگیری کاهش دهد. برقراری شبکه‌ای پشتیبان از افراد خانواده، دوستان، پزشک و درمانگر و گروه‌های حامی پیش از زایمان، سپری کردن دوره پس از زایمان را سهل‌تر می‌سازد.
مطالعه بیشتر:
1- شناخت علائم و درمان افسردگی دوران بارداری (baby blues)
2- شناخت علائم و درمان افسردگی پس از زایمان
3- تاثیر ورزش در دوران بارداری بر خستگی و افسردگی پس از زایمان
4- تاثیر اضطراب و افسردگی بر درمان ناباروری زوجین
5- پیشگیری از افسردگی پس از زایمان با مصرف امگا 3
