چگونه فرزند بزرگتر را برای ورود فرزند دوم آماده کنيم؟
این واقعه، نقطه عطفی بزرگ و رخدادی دگرگون کننده است. شاید برخی از کودکان زیر دوسال یا حتی بزرگ‌ترها، توجه چندانی به بارداری شما نداشته باشند، ولی اکثر کودکان زمانیکه مادرشان بارداراست، واکنش نشان داده و دگرگون می‌شوند. آنان احساس می‌کنند که تغییری درحال پدیدار شدن است و به زودی جایگاه قبلی خود را از دست خواهند داد.
خانم "جودی لورد" مشاور و متخصص در بازی درمانی می‌گوید: آنها می‌دانند که شما برای رویدادهای آینده مضطرب و پریشان‌ید. حتی اگر بهترین هدایای جهان را به فرزند بزرگتر بدهید برای درک این موضوع (ورود نوزاد جدید) با مشکلاتی مواجه خواهند شد.
آماده کردن فرزند بزرگتر برای ورود فرزند دوم به خانواده در بارداری
کودکان معمولاً درباره بارداری کنجکاوی می‌کنند و سوالات بسیاری می‌پرسند، به ویژه اگر این تازه وارد اولین خواهر یا برادر او باشد (اگر دومین یا سومین است، آنان از قضایا آگاهند و دقیقاً می‌دانند که باید چه انتظار داشته باشند و احتمالاً چیزی به روی خود نمی‌آورند).
درک بارداری دوباره شما برای کودکتان مشکل است و معمولاً زمانیکه متوجه می‌شوند خواهر یا برادری در راه است، احساس می کنند که بین شما و آنها فاصله ای ایجاد شده است. احساسی که با استرس و نگرانی همراه است.
بنابراین پنهان نگه داشتن این راز از فرزند بزرگترتان (تا حد ممکن) مدت نگرانی و استرس کودک را کاهش می دهد. زیرا گذشت 9 ماه برای فردی خردسال زمانی طولانی است. از طرفی شما و همسرتان به اندازه کافی با مسائل مختلف بارداری درگیر هستید، پس برای اضافه کردن یک مشکل دیگر زیاد عجله نداشته باشید.
مجبور نیستید که همزمان با دیدن دو خط رنگی روی تست ادراری، به فرزندتان بگوئید که صاحب خواهر یا برادری می‌شوید. پس قبل آماده سازی فرزند بزرگترتان برای این رخداد، تازمانی که احساس راحتی می‌کنید، صبر کنید.
براساس گفته‌های این متخصص، برای اکثر کودکان بارداری مادرشان خبر بزرگی است. افزون براین، تا وقتی زایمان واقعی رخ نداده است، آنها کاملاً متوجه موضوع نمی‌شوند، آنها دوران بسیار حساسی را می‌گذرانند، چراکه می‌دانند، زندگی آنان برای همیشه دگرگون خواهد شد.
بنابراین، بهتر است اجازه دهید تا فرزندتان این دوران احساسی را بگذراند، به آنان بهای بیشتری بدهید و هرگز او را نادیده نگیرید. زیرا زمانیکه نوزادتان به دنیا بیاید، این مسئله فقط زندگی را مشکل‌تر می‌کند. اگر در دوران بارداری، می‌بینید که فرزندتان در این مورد واکنش نشان می‌دهد و خستگی و نگرانی هایتان باعث شده تا کمی او را نادیده بگیرید، درباره این موضوع با او صحبت کنید. اگر فرزندتان از شما ناراحت است و به این علت که در سه ماهه سوم بارداری خود قادر به همراهی او در سرسره بازی نیستید و او نیز ناراحتی خود را بروز می دهد، بنابراین به او بگوئید که ناراحتی او را متوجه می‌شوید، ولی موجود ارزشمندی را در وجود خود می‌پرورانید و دیگر قادر به اجرای کارهای خاصی نیستید، زیرا باید مراقب خود و فرزند در راه‌تان باشید.
خانم جودی می‌گوید: توضیح دهید، تشریح کنید و توضیح دهید. به این کار خاتمه ندهید، باید هر موضوعی را برای فرزند بزرگترتان زبانی تشریح کنید و او را در جریان امور بگذارید.
در خاتمه، اگر درباره بارداری خود احساس گناه می‌کنید (برخی از مادران از این‌که فرزند جدید خود را جایگزین اولین فرزند خود کنند، احساس بدی دارند)، فرزند بزرگتر شما نیز این مسئله را برداشت می‌کند، این مشکل اوضاع را برای او نیز سخت‌تر می‌کند.
زمانیکه نوبت به آماده سازی فرزند بزرگتر برای ورود فرزند دوم در خانواده می‌رسد، کاری را انجام دهید که شما و فرزندتان با آن احساس راحتی می‌کنید. اگر او می‌خواهد شما را برای تصویربرداری بارداری همراهی کند، بنابراین او را همراه خود ببرید. ولی اگر او خواستار آن نیست، او را مجبور نکنید. اگر او می‌خواهد درباره خواهر کوچلویش تمام روز صحبت کند، بنابراین به او فرصت کافی بدهید و اگر دوست ندارد او را رها کنید.
لازم نیست فشاری بیش از حدی به فرزندتان وارد آورید، چرا که هم اکنون نیز آنان موضوعات بسیاری در مغزشان برای حل و فصل دارند. آنچه که ما متوجه شدیم و به خوبی کارآیی دارد؛ خریدن عروسکی و نام‌گذاری آن است. اگر می‌دانید که صاحب دختری می‌شوید، بنابراین عروسک دختری را تهیه کنید و او را با نام دخترانه‌ای نام‌گذاری کنید (همچنین برای پسر) . این متخصص تاکید می‌کند که اگر از جنس فرزند خود آگاه شُدید، این موضوع به آماده‌سازی فرزندتان برای ورود نورسیده کمک خواهد کرد، اما همیشه این اتفاق نمی‌افتد.
با استفاده از این عروسک به فرزند بزرگترتان نشان دهید که وقتی صاحب نوزادی شدید، چگونه بغلش خواهید کرد و چگونه باید با آرامی با او برخورد کرد، به صورت او دست نزند و غیره... . بازسازی رفتار با نوزاد باعث می شود زمانیکه نوزادتان به دنیا آمد، رفتار شما باعث ترس و شوک فرزند بزرگتر نشود. او آنچه را که در مغزش ثبت کرده و مراحل نگهداری از نوزاد را که از قبل با چشمانش دیده است را به خاطر می‌آورد. او به یاد می آورد که قبلاً گفته‌اید که ممکن است، نوزاد کمی ترسیده یا ترش‌رو باشد.
می‌توانید کتاب خودتان را نیز بسازید و به فرزندتان اجازه نگهداری از آن را بدهید تا با نوزاد رابطه برقرار کند و زمانیکه خواستار تماشای آن است، به مشاهده آن بپردازد. می‌توانید تصاویری از روز عروسی خود بگذارید، عکس‌هایی از زمانیکه با او باردار بودید و سپس تصاویری از خودتان با فرزند جدیدی در وجودتان. هیجان بارداری دوباره خود را بروز دهید، ولی ترس‌های خود را آشکار نکنید.
آماده کردن فرزند بزرگتر برای ورود فرزند دوم به خانواده هنگام زایمان
ممکن است وقتی که مادر صاحب نوزادی شود، برخی از کودکان احساس جداماندگی می کنند و فکر می کنند که فرزند جدید جایگزین او شده است. البته این مسئله به معنای آن نیست که مجبورید نوزادتان را پنهان کنید. بنابراین زمانیکه خواستار در آغوش کشیدن و شیردهی پستانی نوزادتان هستید یا زمانیکه او را به خواهر یا برادر بزرگش معرفی می‌کنید، سعی کنید تا در حد امکان طبیعی به نظر برسید.
در این زمان محدودیتی وجود ندارد. اگر می‌خواهید نوزادتان را در آغوش بکشید، این کار را بکنید و تا حد امکان طبیعی رفتار کنید. اگر هر زمانی که فرزند بزرگتر شما وارد اتاق می‌شود، نوزاد را زمین بگذارید و غیرمعقول رفتار کنید، او از این رفتار شما بهره‌برداری می‌کند.
این متخصص می‌گوید: خوب است که هدیه‌ای را از جانب نوزاد به فرزند بزرگترتان اهدا کنید و از آن‌جایی‌که این هدیه‌ای شخصی است به این معناست که نوزاد برای جلب محبت خواهر یا برادر بزرگتر هدیه‌ای اهدا کرده است.
برخی از کودکان نیز واکنشی تاخیری به تولد خواهر یا برادر خود دارند و اغلب حدود سه ماهگی و زمانیکه تازگی ورود نوزاد از بین می‌رود و کوچلو شروع به شیرین شدن می‌کند و کارهایی را انجام می‌دهد که برای دیگران جذاب است، واکنش‌های خود را آغاز می‌کنند. البته این رفتار نیز کاملاً طبیعی است؛ زیرا در این زمان، ناگهان این حباب شخصیتی می‌شکند. به سخنی دیگر، معمولاً شرایط با گذشته متفاوت شده است و دیگر هدایای ملاقات کنندگان برای هر دو فرزند قطع می‌شود و زندگی واقعی آغاز می‌گردد.
احتمال دارد، برخی از کودکان در این مقطع پس‌روی کنند و شیشه شیر و پوشک خود را بازپس بخواهند. آسوده باشید و بدانید که این مسئله نیز کاملاً طبیعی است، اما از آن پشتیبانی نکنید و آنچه را که از پیشتر روال زندگی شما بوده است را رها نکنید.
همچنین باید افکار دقیق فرزندتان را بخوانید و اگر فکر می‌کنید که اگر او نیمه شب برای شیشه شیرش از خواب برخواست به غریضه مادرانه خود اعتماد کنید و از خود سوال کنید که آیا باید این قضیه را نادیده بگیرم یا خیر.
همچنین مهم است که در آخرین مرحله از بارداری خود و زمانیکه نوزاد به دنیا می‌آید، تا حد امکان زمان بیشتری را با فرزند بزرگتر خود صرف کنید (حتی اگر این زمان فقط 20 دقیقه باشد) و در این مرحله دگرگونی زیادی در زندگی خود ایجاد نکنید. به سخن دیگر، درست پیش از موعد زایمانتان آموزش استفاده از توالت به فرزندتان را آغاز نکنید یا برای اولین مرتبه او را به مهد کودک نفرستید. فرزند بزرگترتان با آگاهی براین که اتفاقی در حال وقوع است، معما را حل خواهد کرد. بنابراین کمی صبر کنید.
حسادت فرزند بزرگتر به کوچکتر
براساس گفته‌های خانم جودی، اگر فرزندتان یک یا دو مرتبه نورسیده را بزند یا نیشگون بگیرد، این امری طبیعی است. گاهی احتمال دارد تلاش کند تا عروسک یا پتوی نوزاد را در جایی مخفی کند. مراقب رفتار او باشید، ولی اگر رفتار او طولانی و شیطانی بود، در نتیجه باید به‌عنوان یک خانواده به این مسئله جدید بپردازید.
خردسالان زیر دوسال به این حقیقت که فرزندی در راه دارید، کاملاً بی‌توجه هستند. چراکه آنان نمی‌توانند تفاوت بین زندگی با یا بدون نوزاد جدید را تشخیص دهند و واقعاً برای آماده‌سازی آنان کار چندانی را نمی‌توانید به اجرا گذارید.
تنها پس از دوسالگی است که توجه آنها بیشتر می‌شود و درگیر مسائل دیگر می‌شوند. ممکن است، زمانیکه باردارید، نوپایتان توجه را آغاز کند و متوجه رفتار متفاوت شما یا اضطراب و استرسی که شما و همسرتان شود.
اما یک روش جالب برای آماده سازی احساسی فرزند بزرگترتان وجود دارد. پخش صدای گریه نوزاد کمک فراوانی می‌کند، زیرا زمانیکه تازه از بیمارستان به منزل باز می‌گردید، غالباً اولین صدا گریه نوزاد آنان را می‌ترساند. افزون براین، به فرزند بزرگتر نشان دهید که نوزاد چه بویی می‌دهد (پودر نوزاد را به آنان نشان دهید). اگر می‌خواهید، می‌توانید حتی روش خوابیدن نوزاد و چگونگی نگهداری از نوزاد را به او نشان دهید.
مطالعه بیشتر:
1- چگونه می توان از حسادت فرزند اول به فرزند دوم جلوگیری کرد؟
2- آماده سازی فرزند برای ورود خواهر یا برادر جدید
3- بارداری برای دومین بار و آمادگی برای فرزند دوم
