روش های درمان و پیشگیری از ترك نوك سينه در شيردهي

پیشگیری از ترک نوک پستان در شیردهی

ابتلا به ترك نوك سينه در شيردهي یکی از مشکلات بسیار رایج در این دوران است که علاوه بر شیوع، بسیار دردناک است. بسیاری از مادران به علت درد بسیار زیاد آن احساس می کنند که ادامه شیردهی برای آنها سخت و غیر ممکن است. اما با افزایش سطح آگاهی خواهید دانست که زخم نوك سينه در شيردهي به راحتی قابل درمان است.

نوزاد شروع به شیر خوردن می ­کند و شما درد شدیدی در پستان دارید، زخم نوك سينه در شيردهي یکی از شایع ترین شکایات مادران است به طوریکه بسیاری از آنها نمی توانند شیردهی را بدون درد تصور کنند. متخصصان معتقدند اگر در شیردهی درد داشتید، یعنی اشکالی در کارتان وجود دارد.

1- اصلاح نحوه شیردهی

بهترین راه پیشگیری از ابتلا به ترك نوك پستان اصلاح نحوه شیردهی است. اصلی ترین دلیل درد پستان در دوران شیردهی وضعیت اشتباه قرارگیری نوزاد است. برای تغذیه صحیح با شیر مادر، نوک پستان و قسمتی از هالۀ قهوه­ ای باید به طور کامل در دهان نوزاد قرار بگیرد، به طوری که نوک پستان تقریبا در انتهای دهان و در نزدیکی کام نرم باشد. اگر صورت نوزاد رو به روی سینه، پستان مماس با چانۀ کودک قرار بگیرد و با بینی او فاصله داشته باشد، با اطمینان بیشتری می­ توان گفت که نوزاد در وضعیت صحیح قرار دارد. البته شرایط مادران و نوزادان اندکی با هم متفاوت است، شما می­ توانید وضعیت­های مختلف را بیازمائید و بهترین روش را برای شیردهی به فرزندتان انتخاب کنید تا احتمال ابتلا به ترك نوك سينه در شيردهي کاهش پیدا کند.

2- اجازه دهید کودک خودش سینه را بگیرد

نوزاد انسان نیز مانند نوزاد سایر پستانداران، از توانایی ذاتی برای تغذیه با شیر مادر برخوردار است، او می­ تواند پستان را پیدا کند و با اندک کمکی از جانب مادر به تغذیه ادامه دهد. البته برخی پزشکان و صاحب­ نظران تغذیه کودک با شیر مادر را در ساعات و یا روزهای اولیه پس از تولد دشوار می دانند. اگر مادر در وضعیت راحت به صورت نیمه خمیده بنشیند، شکم نوزاد را روی بدن خود قرار دهد و در صورت نیاز او را در آغوش بگیرد، به طوریکه سر نوزاد نزدیک به سینه باشد، نوزاد قادر است سر را در جهت سینه بچرخاند و پستان را بگیرد، این فرایند شاید کمی وقت­گیر باشد اما به شیردهی موثر و بدون درد و نیز جلوگیری از بروز ترك نوك سينه در شيردهي کمک خواهد کرد.

3- اگر لازم است شما به کودک کمک کنید، باید در وضعیت درست قرار بگیرید

برخی از نوزادان به ویژه آنهایی که در دوران بارداری و هنگام تولد در معرض دارو قرار گرفته ­اند، ممکن است قادر نباشند به راحتی سینه را بگیرند بنابراین در طی تغذیه نوزادان احتمال ابتلا به ترك نوك سينه در شيردهي بیشتر است. اگر تمایل دارید در حالت نشسته به نوزاد شیر بدهید، باید به اندازۀ کافی نزدیک به شما، شکم او در مقابل شکم شما و دستتان پشت شانه او و نه سر او قرار بگیرد، به طوری که بتواند سر خود را کمی به عقب برگرداند و چانه ­اش را به سینه نزدیک کند. نوک پستان باید مماس با بینی نوزاد باشد به گونه ه­ای که وقتی دهانش را باز می­کند و سر را به طرف سینه برمی­گرداند، سینه به طور کامل در دهان او قرار بگیرد و به سقف دهانش متصل گردد.

4- تنظیم وضعیت شیرخوار بدون اینکه پستان از دهانش خارج شود

اگر نوزاد خودش سینه را در دهان بگیرد ولی شما احساس ناراحتی کنید باید مشکل را در جای دیگری بیابید. گاهی اوقات به مادران توصیه می­شود که انگشت کوچک خود را روی دهان نوزاد قرار دهند تا او دهانش را باز کند و دوباره سینه را به دهان بگیرد. اما مشکل اینجاست که این روش برای شیرخوار بسیار خسته کننده خواهد بود چرا که هر بار پستان را به دهان می­گیرد و دوباره سینه از دهان او خارج می شود. اگر چندین بار این عمل تکرار شود، نوزاد یا از ادامه تغذیه اجتناب کرده و یا با شدت بیشتری پستان را به دهان گرفته و یا دهان را باز نمی­کند. در این صورت اگر شیرخوار چندین بار سینه را به اشتباه به دهان بگیرد، ممکن است نوک پستان آسیب دیده و ترك نوك سينه در شيردهي بروز کند. پس به جای این کار سعی کنید در همان آغاز تغذیه، در عین حال که کودک مشغول شیر خوردن است، وضعیت او را اصلاح کنید. شانه هایش را به آرامی بفشارید تا به شما نزدیک­تر شود و بتواند کمی سر را به عقب برگرداند، همچنین می توانید بسته به وضعیت نوک پستان، موقعیت او را تغییر دهید؛ شاید لازم باشید شیرخوار کمی پایین تر یا بالاتر قرار بگیرد.

5- زمان گرسنگی نوزاد را در نظر داشته باشید

وقتی نوک سینه زخم یا دردناک می­ شود، مادران تمایل دارند بین دو وعده شیردهی فاصله بیندازند. مسلما انسان از هر چیزی که برایش دردآور است دوری می­ کند. در این شرایط کودک بسیار گرسنه می شود، شیرخوار کوچک تحمل گرسنگی را ندارد و لذا سینه را با فشار بیشتری می­ مکد، لذا ترك نوك سينه در شيردهي تشدید خواهد شد، ما به شما پیشنهاد می­ کنیم هرگاه حس کردید نوزاد گرسنه است و نیاز به تغذیه دارد، اجازه بدهید شیر بخورد، در این صورت راحت تر و بهتر سینه را می­گیرد و درد کمتری خواهید داشت.

6- بررسی کودک از نظر گره خوردگی زبان

گره خوردگی زبان به دلیل کوتاهی فرنولوم یا بند زیر زبان است. کودکان مبتلا به این عارضه نمی­ توانند به راحتی زبان خود را بلند کنند یا آن را به جلو حرکت دهند، این بدان معنی است که شیرخوار قادر نیست برای مکیدن شیر از زبان خود کمک بگیرید. برای حل مشکل، نوزاد نوک پستان را با زبان به طرف بالا کشیده و آن را به سخت­کام می­ فشارد، بدین ترتیب ممکن است سینه آسیب دیده و دچار  ترك نوك سينه در شيردهي شود.

توجه کنید که آیا نوزاد می­ تواند دور دهان خود را بلیسد، یا به هنگام گریه، زبان شیرخوار به سقف دهان او می­ رسد؟ اگر نوزاد قادر به انجام این کارها نباشد، باید با پزشک صحبت کنید. یک پزشک متخصص با ایجاد یک برش غشایی می تواند به محدودیت حرکت زبان تا حد زیادی کمک کند.

مطالعه بیشتر:

1- آماده سازی نوک پستان برای شیردهی پستانی

2- نحوه صحیح قرار دادن نوک پستان در دهان نوزاد

3- سرطان سینه و بارداری