تغذیه ضعیف در نوزادان،عوارض و دلیل تغذیه ضعیف در نوزاد چیست؟
« تغذیه ضعیف در نوزادان» عبارتی است برای توصیف نوزادانی که علاقه کمی به غذا خوردن دارند. همچنین به نوزادی اشاره دارد که غذای کافی نمی خورد و مواد مغذی مورد نیاز را که برای رشد مناسب خود نیاز دارد، دریافت نمی کند. رشد ضعیف که با کمبود غذای کافی مرتبط است، می تواند منجر به مشکلی جداگانه با عنوان عدم رشد شود. تغذیه ضعیف به دلایل متفاوتی ایجاد می شود. این مشکل با بدغذا بودن که ممکن است کودک یک نوع شیر را به شیر دیگر ترجیح دهد یا کودک نوپایی که از خوردن غذایی خاص امتناع می کند فرق دارد.
فارغ از علت اصلی تغذیه ضعیف، سوءتغذیه مهم ترین نگرانی است. در حقیقت، سازمان بهداشت جهانی تخمین زده است در حدود ۴۵ درصد مرگ کودکان ناشی از سوءتغذیه است. لازم است بدانید که تغذیه ضعیف چیزی نیست که با گذشت زمان از بین برود و نباید آن را نادیده گرفت. این مقطعی حیاتی در زندگی کودک است و نرسیدن مواد مغذی کلیدی می تواند باعث نگرانی های فیزیکی و شناختی در زندگی کودک شود.
دلایل تغذیه ضعیف در نوزادان چیست؟
یکی از شایع ترین دلایل تغذیه ضعیف در نوزادان، تولد زودهنگام است. کودکانی که زودتر از موعد به دنیا آمده اند، معمولا کم تر غذا می خورند، زیرا بدن آن ها به اندازه کافی رشد نکرده تا توانایی مکیدن و قورت دادن شیر را به دست آورده باشند.
هر چند معمولا تغذیه با رشد کودک افزایش پیدا می کند. در صورتی که کودک کمی زودتر متولد شده و همچنان پس از مرخصی از بیمارستان مشکل تغذیه دارد، لازم است با متخصص اطفال در تماس باشید، به خصوص اگر نگرانی های تغذیه ای او افزایش پیدا کرده و هیچ گونه بهبودی نداشته است.
عوامل دیگر شامل مشکلات مادرزادی مانند زردی و عفونت هایی مانند گاستروانتریت ویروسی است. زمانی که این مشکلات درمان شود، تغذیه ضعیف معمولا بهبود می یابد.
آیا تغذیه ضعیف در نوزادان می تواند ناشی از بیماری خاص باشد؟
تغذیه ضعیف در نوزادان ممکن است به دلیل مشکلات جدی تر مانند سندرم بکویت ویدمن باشد. این سندرم رشد بیش از حد است که باعث می شود کودک بزرگ تر از حد معمول باشد و سرعت رشد او به طرز قابل ملاحظه ای بالا برود. تخمین زده می شود از هر ۱۳،۷۰۰ نوزاد یک نوزاد ممکن است به این عارضه مبتلا شود. مشکلات جدی دیگر شامل موارد زیر است:
• کم کاری تیروئید مادرزادی که زمانی رخ می دهد که غده تیروئید به خوبی رشد نکرده یا عملکرد درستی ندارد.
• مشکلات ژنتیکی دیگر از جمله سندرم داون
• رشد ناکافی قسمت چپ قلب، یک بیماری نادر است و زمانی رخ می دهد که سمت چپ قلب به درستی رشد نکرده و قادر به پمپاژ خون به بدن نیست.
• مشکلات دیگر قلبی
• شرایط کمتر جدی
شایعترین دلایل تغذیه ضعیف در نوزادان چیست؟
دلایل دیگر تغذیه ضعیف اصلا به شرایط مادرزادی مربوط نمی شود. بیماری های موقت ممکن است تغذیه را برای نوزادان ناراحت کننده (و حتی دردناک) کند.موارد شایعی که باعث ضعف در تغذیه می شود:
• اسهال
• سرفه و سرماخوردگی
هنگامی که تردید دارید بهتر است شرایط کودک را با متخصص اطفال بررسی کنید. به طور یقین نمی خواهید بیماری ای را که ممکن است دارای شرایط جدی زمینه ای باشد یک بیماری جزئی و معمولی قلمداد کنید.
چه زمانی تغذیه ضعیف در نوزادان نیاز به اقدام و مراقبت فوری دارد؟
مشکلات تغذیه در صورتی که همراه با علائم دیگر باشد، مشکلی جدی است و نیاز به فوریت های پزشکی دارد. در صورتی که کودک یکی از علائم زیر را از خود بروز داد به دنبال فوریت های پزشکی باشید:
• تب بالای ۳۷.۸ درجه سانتی گراد، وضعیتی اضطراری در نوزادان سه ماهه و کوچک تر است.
• پس از هر بار شیر خوردن استفراغ می کند.
• خون استفراغ می کند.
• سرفه می کند و به سختی نفس می کشد.
• به طور مداوم گریه می کند.
• مدفوع خونی دارد.
• خس خس می کند.
• نسبت به لمس واکنش نشان نمی دهد.
درمان تغذیه ضعیف در نوزادان چیست؟
تغذیه ضعیفی ناشی از عفونت با برطرف شدن آن از بین خواهد رفت. درمان تغذیه ضعیف به علت آن بستگی دارد. این شامل تغییر برنامه غذایی به وعده های کوچک تر و به تعداد دفعات بیش تر است. اگر پزشک مشکوک به عدم تحمل شیر در کودک است، با دقت کافی برنامه شیردهی و نوع شیرخشک کودک را تغییر می دهد تا بهترین برنامه غذایی را برای کودک پیدا کند.
درمان های خانگی تغذیه ضعیف در نوزادان
هر چند سوءتغذیه های جدی نیاز به مراقب پزشکی فوری دارد، اما موارد دیگر را می توان طبق دستور پزشک در منزل درمان کرد. اگر کودک از شیر مادر تغذیه می کند، از موارد زیر پرهیز کنید:
• از مصرف داروهایی خاص که وارد شیر می شود خودداری کنید.
• از زدن لوسیون ها و محصولات دیگر پوستی به پستان خودداری کنید.
• از اضطراب زیاد پرهیز کنید، زیرا باعث تغییر مزه شیر می شود.
ملاحظات دیگر می تواند مربوط به کودکانی باشد که شیرخشک می خورند یا تازه مصرف غذای جامد را آغاز کرده ا ند.
تغذیه با شیر خشک:
با این که تغذیه با شیر مادر، روشی پیشنهادی سازمان های بهداشتی مانند سازمان بهداشت جهانی است، اما همه نوزادان در این روش موفق نیستند و همه مادران نیز نمی توانند این روش را دنبال کنند یا مایل به آن نیستند.
اگر با وجود تمام تلاش هایی که می کنید، کودک نمی تواند پستان را به دهان بگیرد، باید در مورد تغذیه با شیر خشک با پزشک مشورت کنید. در صورت تمایل همچنان می توانید در کنار شیرخشک، از شیر خود نیز به کودک بدهید. نکته کلیدی این است که کودک مواد مغذی کافی دریافت کند. مشاور شیردهی می تواند کمک زیادی به شما کند.
بدغذایی:
پس از این که کودک به ۶ ماهگی رسید، ممکن است متخصص اطفال شما را تشویق کند به رژیم غذایی کودک غذای جامد را اضافه کنید. هر چند غذای جامد نباید در این مقطع سنی جایگزین شیر مادر شود. اکثر نوزادان در این سن نیاز به مواد مغذی اضافی دارند.
این مواد مغذی شامل موارد زیر است:
• سریال برنج
• پوره میوه و سبزیجات
• گوشت نرم یا له شده
غذای جامد هم برای کودک هم والدین هیجان انگیز است. هر چند برخی کودکان مانند بقیه آمادگی مصرف غذای جامد را ندارند.
این امر ممکن است نگران کننده باشد اما با اقدامات زیر مشکل حل شود:
• مخلوط کردن سریال با غذای جامد
• دادن غذای جامد در مقادیر کم
• دادن غذای جامد تنها ۲ یا ۳ بار در روز
• با یک نوع غذای جامد شروع کنید، سپس غذاهای جامد دیگر را وقتی کودک به غذای جامد عادت کرد به او بدهید.
وقتی کودک یک غذای جامدی را دوست ندارد، به راحتی می تواند به این نتیجه رسید که کودک «بدغذا» است، در صورتی که معمولا از این عبارت تا زمانی که کودک به نوپایی نرسیده است استفاده نمی شود.
کنترل اضطراب:
زمانی که کودک کم غذا می خورد، ناگزیر دچار اضطراب می شویم. این در مورد والدین تازه کار که هنوز تفاوت بین مشکلات تغذیه ای جدی و مشکلات کم اهمیت را نمی دانند، بیش تر صدق می کند.
به خاطر داشته باشید که اضطراب ممکن است شرایط را دشوارتر کند. اگر کودک احساس کند مشکلی وجود دارد، ممکن است در تغذیه او اختلال ایجاد شود.کنترل اضطراب نمی تواند همه مشکلات تغذیه را برطرف کند، اما در بسیاری موارد می تواند مفید باشد.
پیدا کردن اوقاتی برای خود در این برهه زمانی شلوغ کار بسیار سختی است. حتی چند دقیقه کوتاه نیز کافی است. زمانی که احساس اضطراب می کنید، برای چند دقیقه نفس عمیق بکشید.
تغذیه ضعیف در نوزادان چه عوارضی دارد؟
تغذیه ضعیف در نوزادان منجر به مشکلات جدی مانند سوءتغذیه و رشد ناکافی خواهد شد. لازم است کودکان برای رشد و نمو، مواد مغذی ضروری بدن را دریافت و هضم کنند. نوزادی را که به درستی تغذیه نمی کند، برای ارزیابی باید نزد متخصص اطفال برد. پس از تشخیص درست، درمان ضروری است.در موارد دیگر ممکن است مشکل تغذیه کودک با روش هایی دقیق و پشتکار در منزل قابل درمان باشد. اگر فکر می کنید مشکلات مربوط به تغذیه ممکن است باعث ایجاد نگرانی های دیگر شود، با متخصص اطفال تماس بگیرید.
مطالعه بیشتر:
وزن گیری و تغذیه ی نوزاد + راهنمای ماه به ماه
چگونه بفهمیم که نوزاد به قدر کافی شیر می‌خورد؟
دفعات شیر خوردن نوزاد به تفکیک سن نوزاد چگونه است؟
غذاهای نفخ آور برای نوزاد، نکات تغذیه برای مادرانی که نوزادشان کولیک دارد
