نحوه صحیح قرار دادن نوک پستان در دهان نوزاد

تماس پوست با پوست چیست؟

تماس پوست با پوست زمانی‌ است که فوراً پس از زایمان (واژنی یا سزارین) فرزند سالم شما روی سینه شما بین پستان هایتان قرار گیرد. هر دوی شما لُخت هستید، بنابراین فرزندتان کاملاً تماسی پوست با پوست به بدن شما دارد. براساس تحقیقات گوناگون تماس پوست با پوست فواید بسیاری دارد، مثل دمانی بدنی نوزاد، تنظیم تپش قلب و قند خون و همچنین تقویت پیوند عاطفی مادر و نوزاد.

این زمان خاص همچنین شروعی عالی برای شیردهی پستانی است. نوزادانی که در تماس پوست با پوست قرار گرفته اند، هوشیارترند و حواس آنان به سرعت واکنش نشان می‌دهد. او از روی غریزه به سمت پستان می‌چرخد و مکیدن را آغاز می کند (رفلکس بدوی).

هنگام تولد، حس بویایی نوزاد به خوبی تکامل یافته است، این توانایی به او اجازه می‌دهد که برای اولین تغذیه و گرفتن سینه مادر توانایی یافتن نوک پستان را داشته باشد. رایحه موادی که از نوک پستان ترشح می شود، شبیه به بوی ماده ای در مایع آمنیوتیک بوده که نوزاد برای 9 ماه در رحم در احاطه آن بوده است. با این حال اگر نوزادتان سریعاً پستان به دهان نگرفت، آشفته نشوید به ویژه در نوزادانی که دوره کامل بارداری را طی کرده‌اند.  

نحوه صحیح قرار دادن نوک پستان در دهان نوزاد

یاد دادن درستِ پستان به دهان گرفتن به فرزندتان یکی از مهمترین گام ها برای موفقیت شیردهی پستانی و رفاه شماست، زیرا پستان به دهان گرفتن نادرست به آسیب نوک پستان منجر می‌شود. دهان فرزندتان باید به اندازه کافی باز شود تا بتواند قسمت بیشتری از ناحیه تیره نوک پستان را داخل دهان ببرد.

اگر فرزندتان فقط نوک پستان را به دهان ببرد، شما آسیب می‌بینید و فرزندتان نیز میزان محدودی از شیر را دریافت می‌کند. مکیدن نوزاد و حرکت زبانش او مانند ماساژ نوک پستان هاست و از این طریق است که شیر از نوک پستان ها خارج می‌شود. برخی از نوزادان سریعاً پستان به دهان می‌گیرند، ولی برای برخی دیگر این کار به زمان نیاز دارد.

چگونه پستان به دهان گرفتن نوزاد را تسهیل کنیم   

• فرزندتان را نزدیک بدن تان قرار دهید یا او را درازکش روی بدن‌تان گذارید، بطوریکه شکمش به سمت شما و بینی‌اش در مقابل نوک پستان‌تان قرار داشته باشد.
• به آرامی با نوک پستان هایتان لب بالایی او را نوازش کنید، تا زمانی‌که دهان او به خوبی باز شود، مثل خمیازه کشیدن.
• او را به سمت خود برید، در آغاز چانه او را نزدیک کنید تا این‌که او بتواند هر چه بیشتر و در حد امکان بخش بزرگتری از پستان را به دهان برد.

نشانه های پستان به دهان گرفتن موثر

پستان‌ به دهان گرفتن موثر، فروبردن عمیق پستان به دهان است که به نوزاد اجازه می‌دهد تا شیر بیشتری بنوشد و شما نیز در آسایش بیشتری قرار داشته باشید.

چگونه می‌توان  گفت که شیرخوار به خوبی پستان به دهان گرفته است:

• سینه فرزندتان در مقابل بدن شما قرار دارد و هنگام شیردهی او به چرخاندن سرش نیاز ندارد.
• لب های فرزند گلگون است.
• در بالای لب بالایی فرزندتان، بخش تیره رنگ نوک پستان را مشاهده نمی‌کنید یا کمی از آنرا می‌بینید و لب پائینی به خوبی بخش تیره رنگ نوک پستان را در بر گرفته است.
• همان‌طوری‌که فرزندتان مکیدن‌های طولانی و نیرومندی را به اجرا می‌گذارد، می‌توانید ببینید که گوش او کمی تکان می‌خورد و آرواره هایش حرکت می‌کنند.
• می‌توانید کشش های نیرومندی را احساس کنید که دردناک نیست.
• می‌توانید بلعیدن او را بشنوید (صدای ملایم شبیه کا-کا).

زمانی‌که فرزندتان به خوبی پستان به دهان گرفته است، تا زمانی که شیر جریان خود را شروع کند، او به سرعت می‌مکد. سپس او برای مکیدن و بلعیدن در ریتم اصلی قرار می‌گیرد.

وضعیت های صحیح شیردهی پستانی به نوزاد

چهار حالت کلی برای در آغوش کشیدن فرزندتان وجود داردکه به شیردهی آسوده شما و فرزندتان یاری می رساند. البته با گذشت زمان شما نیز آنچه را برای هردوی شما کارآمد تر است را می‌یابید. همیشه فرزندتان را نزدیک به بدن خود نگه دارید. فرزندتان را موازی با پستان های‌تان نگه دارید و در صورت لزوم، برای کمک به بازوی خود بالشت یا کوسنی را زیر دستتان قرار داده تا آسوده و آرام به تغذیه فرزندتان بپردازید.

1- شیردهی در حالت گهواره

این وضعیت شیردهی پستانی، معمول‌ترین حالت شیردهی است، تا زمانی‌که فرزندتان کنترل بیشتری روی سر و گردن خود پیدا کند و دیگر ضرورتی برای راهنمایی او برای یافتن پستان وجود نداشته باشد. نوزاد را روی ران‌های خود و هم سطح با پستان‌های‌تان نگه دارید.

او را نزدیک به خودتان نگه دارید، بطوریکه سر نوزاد در قسمت خم شدگی آرنج‌تان قرار داشته باشد. بازو شما، گردن، ستون فقرات و باسن او را پشتیبانی می‌کند. اگر چنین حالتی برای‌تان آسوده است، برای حمایت بیشتر بالشی را زیر بازوی خود قرار دهید.

2- شیردهی در حالت خلاف گهواره یا انتقالی

این وضعیت شیردهی در حالتی مفید است که شما و فرزندتان در حال یادگیری شیردهی پستانی هستید، زیرا به سادگی می‌توانید ببینید که فرزندتان چگونه پستان به دهان گرفته است. این روش همچنین برای نوزادان نارس یا بچه‌هایی با مکش ضعیف سودمند است، زیرا پشتیبانی اضافه‌ای را فراهم می‌آورد.

فرزندتان را با بازوی مخالف کنار پستانی نگه دارید که از آن شیردهی می‌کنید (اگر از پستان چپ خود شیردهی می‌کنید، فرزندتان را با بازوی راست نگه دارید). بدن او را طوری بگردانید که سینه و شکمش روبروی شما باشد. گردن او را به شکلی آزاد با انگشتان‌تان حمایت کنید، از کف دست‌تان برای پشتیبانی از شانه‌ها و بالای پشت او استفاده کنید.   

3- شیردهی در حالت درازکش نزد یکدیگر

این وضعیتی عالی برای آرامش هنگام شیردهی است، روز یا شب یا اگر زایمانی سزارینی یا اپیزیوتومی (برش میان دوراه) داشته‌اید. در این وضعیت، شما و فرزندتان در کنار یکدیگر دراز می‌کشید، شکم به شکم. برای آسایش می‌توانید بالشی را بین زانوان‌تان یا بر پشت‌تان قرار دهید.

4- شیردهی در حالت توپ فوتبال

این وضعیت در صورتی مفید است که زایمان سزارینی داشته‌اید، پستان هایی بزرگ یا صاف یا فرورفته‌ای دارید، چرا که بهتر قادر به دیدن و کنترل سر فرزندتان هستید و فرزندتان را دور از بریدگی جراحی سزارین نگه می‌دارید. فرزندتان را روی پهلوی خود نگه دارید، دراز کشیده متمایل به سمت شما و بینی او هم‌سطح نوک پستان‌تان قرار دارد. پاهای او را در پشت‌تان به سمت بالا خم کنید.

ممکن است به گذاشتن فرزندتان روی بالش نرمی یا بالش شیردهی نیاز داشته باشید. سر بچه را با انگشتان‌تان از ناحیه گردن و شانه‌ها پشتیبانی کنید، بدن او زیر بازوی شما در همان جهتی که شیردهی می‌کنید، قرار گرفته است.   

مطالعه بیشتر:

1- آموزش پوزیشن های صحیح شیردهی به نوزاد

2- فواید پنهان شیردهی پستانی برای مادر

3- آشنایی با خواص شیر مادر

4- آموزش نحوه صحیح شیردهی پستانی به نوزاد