احتمال بارداری با مصرف قرص ضد بارداری چقدر است؟

آیا امکان بارداری با مصرف قرص ضد بارداری وجود دارد؟

قرص های ضد بارداری روشی محبوب و مؤثر در پیشگیری از بارداری است. با این وجود عواملی مانند فراموش کردن قرص، استفراغ پس از مصرف قرص و مصرف برخی داروهای خاص اثر قرص را کاهش می دهند و ممکن است منجر به بارداری های ناخواسته شوند.

در این مقاله به بررسی میزان اثربخشی قرص های ضد بارداری و ارائه پنج دلیل برای عدم عملکرد صحیح این قرص ها می پردازیم. همچنین با ارائه نکاتی، نشانه های اولیه بارداری را شرح می دهیم و خواهیم گفت برای جلوگیری از بروز مشکل در مصرف قرص چه باید کرد.

قرص های ضد بارداری چقدر مؤثر است؟

برخی موارد می تواند بر اثربخشی قرص های ضد بارداری تاثر نامطلوبی داشته باشد. قرص ترکیبی حاوی هورمون هایی است که تخمک گذاری را متوقف می کنند. به فرایند آزادسازی تخمک از تخمدان برای لقاح، تخمک گذاری گفته می شود. نوع دیگر قرص که مینی پیل نام دارد (قرص هایی که حاوی فقط یک هورمون (پروژستین) هستند) موجب غلیظ تر شدن مخاط دهانه رحم و نازک تر شدن دیواره رحم می گردد و به این ترتیب احتمال رسیدن اسپرم به تخمک کاهش می یابد.

قرص ضد بارداری اگر به درستی و به طور دائم مصرف شود یعنی هیچ روزی مصرف آن به تعویق نیفتد، بسیار مؤثر خواهد بود. طبق آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، قرص در صورت مصرف اصولی و درست تا 99.7 درصد اثربخشی دارد. به این معنا که احتمال وقوع بارداری در هر 100 نفر مصرف کننده قرص در مدت 1 سال، کمتر از یک نفر است.

اما  با استفاده معمولی، تا 91 درصد موثر واقع می شوند یعنی از هر 100 خانمی که از این قرص استفاده می کنند، ظرف مدت یک سال امکان بارداری حدود 9 نفر وجود دارد.

پنج دلیل اصلی برای عدم تأثیر قرص های ضد بارداری

اگرچه قرص ضد بارداری به طور کلی بسیار موثر است اما وجود برخی شرایط خاص مانع عملکرد درست قرص شده و احتمال بروز بارداری با مصرف قرص ضد بارداری افزایش می یابد. برخی از این شرایط عبارتند از:

فراموشی مصرف

تولید کنندگان پیش فرض را بر این می گذارند که برای رسیدن به حداکثر اثربخشی، قرص باید هر روز مصرف شود. اگر فرد مصرف قرص را یک روز فراموش کند، ممکن است سطح هورمون ها در حدی که برای جلوگیری از بارداری لازم است، باقی نماند.

چنانچه استفاده روزانه از قرص دشوار باشد، برای پیشگیری از بارداری باید سایر روشهای کنترل را به کار گرفت، در خصوص روشهای پیشگیری مناسب خود نظر پزشک را جویا شوید.

استفراغ

برخی مواقع عوامل متعدد از جمله بیماری موجب استفراغ می شوند. بعد از استفراغ قرص بدون آنکه جذب شود، باز می گردد. هر گاه در فاصله زمانی اندکی پس از مصرف قرص، استفراغ داشتید، بلافاصله قرص دیگری میل کنید و بعد الگوی مصرف را مانند گذشته ادامه دهید.

عدم مصرف قرص در یک زمان مشخص

علاوه بر این که قرص های ضد بارداری باید هر روز مصرف شوند، زمان مصرف آنها نیز باید در ساعت مشخص باشد تا سطح هورمون ها ثابت بماند.

مینی پیل ها که به آن قرص های شیردهی نیز گفته می شود، باید در بازه زمانی سه ساعته از زمان مصرف، استفاده شوند، یعنی اگر بیش از 3 ساعت از فراموشی قرص نگذشته باشد، می توانید قرص فراموش شده را در اسرع وقت مصرف کنید و قرص های بعدی را طبق روال همیشگی در یک زمان مشخص استفاده نمائید. اگر تاخیر در مصرف مینی پیل ها بیش تراز 3 ساعت شد، دیگر کارآیی لازم برای پیشگیری از بارداری را ندارد و باید تا دو روز آینده از سایر روش های جلوگیری استفاده کنید یا رابطه ای نداشته باشید.

بسیاری از افراد برای یادآوری زمان مصرف قرص از زنگ هشدار روزانه کمک می گیرند.

عدم دسترسی به بسته جدید قرص

برخی از داروها و مکمل ها می توانند با قرص تداخل ایجاد کرده و اثر بخشی آن را کاهش دهند. شروع یک بسته جدید قرص بلافاصله بعد از اتمام بسته قبلی ضروری است. اما اگر به بسته جدید دسترسی نداشته باشید و چند روز بین مصرف فاصله بیفتد، قرص ها اثر بخشی کافی نخواهند داشت. براساس نظر متخصصان، افرادی که به هر دلیلی دو یا چند قرص در یک ردیف را فراموش می کنند، باید تا زمانی که 7 روز متوالی قرص مصرف نکرده اند، از روش پیشگیری دیگری استفاده کنند یا رابطه جنسی نداشته باشند.

داروهایی که با قرص ضد بارداری تداخل ایجاد می کنند

برخی داروها شامل برخی آنتی بیوتیک ها مانند ریفامپین و داروهای ضد قارچ مانند گریسوفولوین با قرص ضد بارداری تداخل دارویی ایجاد می کنند و احتمال بارداری با مصرف قرص ضد بارداری را افزایش می دهد. در صورت مصرف چنین داروهایی لازم است که هنگام مصرف این داروها و به مدت 48 ساعت پس از اتمام دوره مصرف، از سایر روش های پیشگیری از بارداری استفاده کند.

سایر داروها و مکمل های طولانی مدتی که می توانند بر چگونگی عملکرد قرص های ضد بارداری تأثیر بگذارند، عبارتند از:

• داروهای صرع مانند فنوباربیتال، فنیتوئین و کاربامازپین
• داروهای ضد ویروسی که برای درمان ایدز استفاده می شود
• گل راعی یا گل چای که یک داروی گیاهی است

نکاتی برای جلوگیری از عملکرد ناقص قرص

قرص های ضد بارداری در صورت مصرف درست و اگر هیچ روزی فراموش نشوند، بسیار مؤثر خواهند بود. نکات زیر می تواند به جلوگیری از بارداری های ناخواسته هنگام مصرف قرص کمک کند:

• دستور العمل روی بسته را به دقت مطالعه و بر اساس آن عمل کنید.
• قرص را هر روز در زمان معین استفاده کنید.
• یک برنامه کاربردی روی گوشی یا هر وسیله دیگر نصب کنید تا زمان مصرف قرص را به شما یادآوری کند.
• همیشه یک هفته قبل از اتمام قرص، یک بسته قرص جدید تهیه کنید.
• در صورت فراموشی مصرف قرص در زمان مشخص، به محض یادآوری قرص را میل نمائید.
• اگر دو یا چند قرص را فراموش کردید، از سایر روشهای پیشگیری مانند کاندوم استفاده کنید.

اگر امکان مصرف روزانه و منظم قرص برای خانمی وجود نداشته باشد، باید در مورد سایر روشهای پیشگیری مانند آی یو دی که نیازی به مصرف قرص ندارد، با پزشک صحبت کند.

علائم اولیه بارداری

اگر نگران احتمال بارداری با مصرف قرص ضد بارداری هستید و فکر می کنید که که قرص پیشگیری به درستی عمل نکرده و بارداری ناخواسته رخ داده باشد، باید به پزشک مراجعه کنید. اولین نشانه های بارداری عبارتند از:

• نفخ: اگرچه نفخ غالباً نشانه سندرم قبل از قاعدگی است، اما گاهی اوقات می تواند نشانه اولین مراحل بارداری باشد.
• درد و حساس شدن پستانها: افزایش سطح هورمون های استروژن و پروژسترون باعث حساس شدن پستان ها در اوایل بارداری می شود. برخی از خانمها همچنین ممکن است علائمی مانند سوزن سوزن شدن، سنگینی یا احساس پر بودن در ناحیه پستان داشته باشند.
• لکه بینی خفیف: لانه گزینی تخمک بارور شده در دیواره رحم می تواند با مقدار کمی خونریزی یا لکه بینی همراه باشد. لکه بینی در زمانی غیر از چرخه قاعدگی، جز اولین نشان های بارداری است.
• خستگی بی دلیل: تغییرات هورمونی دوران بارداری موجب خستگی مادر حتی در مراحل اولیه می شوند.
• تکرر ادرار: تغییرات هورمونی باعث تکرر ادرار در اویل بارداری می شوند.

در اغلب مواقع وقتی خانمی فکر می کند بارداری همزمان با مصرف قرص ضد بارداری رخ داده است، از تست های خانگی بارداری مثل بی بی چک استفاده می کنند. این تست ها نسبت به سطح هورمونها خیلی حساس هستند و بارداری را از همان روزهای اول تشخیص می دهند. با این وجود اگر تست های خانگی خیلی زود انجام شوند و یا فرد در انجام آنها همه نکات لازم را رعایت نکرده باشد، نمی توان به نتیجه آنها خیلی اعتماد کرد. بر اساس ضوابط، مطمئن ترین جواب، 1 تا 2 هفته پس از تاخیر قاعدگی به دست می آید. ( روش استفاده از تست حاملگی خانگی یا بی بی چک)

در عین حال که قرص های ضد بارداری معمولاً بسیار مؤثر هستند اما اگر صحیح و مداوم استفاده نشوند، قادر به پیشگیری از بارداری نخواهند بود و احتمال بارداری با مصرف قرص ضد بارداری را افزایش می دهد.

در صورت نگرانی از اثربخشی دارو یا عدم رضایت از این روش پیشگیری، با پزشک مشورت کنید.

اگر بیش از یک قرص را فراموش کردید، تا زمانی که حداقل 7 روز متوالی قرص مصرف نکرده اید، از سایر روش های پیشگیری از بارداری استفاده کنید زیرا در این شرایط بارداری همزمان با مصرف قرص ضد بارداری افزایش می یابد.

مطالعه بیشتر:

امکان جواب تست بی بی چک منفی و بارداری بودن وجود دارد؟

تغییرات پستان ها در دوران بارداری ( ویدئو)

مشکل تکرر ادرار در بارداری چه زمانی غیر طبیعی محسوب می شود؟

بارداری ناخواسته چیست؟ با افسردگی بارداری ناخواسته چه کنیم؟

منبع: medicalnewstoday