عفونت ادراری در بارداری ، علائم و روش های درمان و پیشگیری
اگر وقتی برای ادرار به دستشویی می‌روید دچار سوزش شدید و تخلیه کامل ادرار واقعاً سخت است، احساسی مانند تب کردن دارید و در قسمت پایین کمر و طرفین آن درد دارید و احساس می‌کنید مثانه شما در حال انفجار است، احتمالاً دچار عفونت مجاری ادرار شده اید، انجام آزمایش عفونت مجاری ادرار ضروری است زیرا ممکن است دچار عفونت ادراری در بارداری شده باشید. البته نباید نگران شوید زیرا عفونت مجاری ادرار یکی از مشکل های معمول بارداری است و کاملاً درمان‌پذیر می‌باشد. اما تشخیص به موقع و درمان عفونت ادراری در بارداری بسیار اهمیت دارد. عفونت ادراری در بارداری خطرناک است زیرا در صورت عدم آشنایی با علائم و درمان به موقع می تواند خطراتی مثل زایمان زودرس به همراه داشته باشد، عفونت ادراری در صورت عدم درمان می تواند منجر به عفونت کلیه ها یا عفونت خون شود که می تواند تهدید کننده جان مادر و جنین تلقی شود. از مهمترین عوارض عفونت ادراری در دوران بارداری می توان به کوریوآمنیوتیت، وزن کم هنگام تولد، زایمان زودرس و ... اشاره کرد.
عفونت ادراری در بارداری
عفونت مجاری ادرار UTI، عفونتی است که به دلیل وجود باکتری‌هایی در مجاری ادرار ایجاد می شود و کبد، حالب (لوله‌هایی که از کبد به مثانه منتهی می‌شوند)، مثانه و مجرای خروجی مثانه را با مشکل روبرو می‌کند. باکتری‌های مسبب عفونت مجاری ادرار (معمولا باکتری escheridia coli) بصورت عادی در بدن حضور دارند، اما گهگاه خود را به مثانه می‌رسانند و در آنجا تولید مثل می‌کنند که این مسئله باعث عفونت مثانه (cystitis) می‌شود. اگر عفونت به سمت کبد حرکت کند، با نام pyelonephritis شناخته می‌شود.
بدلیل اینکه مجرای خروجی مثانه در زنان کوتاه‌تر است، باکتری‌ها به سادگی خود را به مثانه می‌رسانند. همچنین فاصله نسبتاً کم واژن به مقعد نیز خطر آلودگی را افزایش می‌دهد. در حقیقت بیش از 80 درصد از بانوان در طول زندگی خود حداقل یک‌بار با این مشکل روبرو شده‌اند یا خواهند شد. بارداری نیز خطر ابتلا به آن را افزایش می‌دهد. طی سه ماهه اول بارداری به دلیل تغییرات هورمونی (به ویژه افزایش پروژسترون)، عفونت ادراری در بارداری شیوع بیشتری دارد که باعث تورم در اطراف مثانه و مجرای خروجی مثانه می‌شود و بافت داخلی مثانه را نرم می‌کند. همچنین رحم در حال رشد نیز به مثانه فشار می‌آورد و باعث ناراحتی و عدم تخلیه کامل ادرار می‌شود. به این ترتیب شرایط مناسبی برای رشد باکتری مهیا می‌گردد.
علائم عفونت ادراری در بارداری
علائم عفونت مجاری ادراری در بارداری در بین تمامی افراد یکسان نیست، گاه ی ممکن است عفونت با حالت تهوع و حتی استفراغ و ... همراه باشد. البته نشانه معمول ابتلا به این عارضه شروع ناگهانی حالت تهوع است. اگر حالت تهوع صبح‌گاهی نداشته‌اید و به طور ناگهانی احساس حالت تهوع شدید کردید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. در ادامه علائم شایع عفونت اداری را مشاهده می کنید:
- احساس سوزش هنگام ادرار کردن
- تکرر ادرار
- ادرار کدر یا تیره
- ادرار با بوی تند
- احساس تخلیه ناقص مثانه
- درد لگن
درمان فوری عفونت مجاری ادراری برای جلوگیری از آسیب به کلیه‌ها ضروری است.
پیشگیری از عفونت ادراری در بارداری
در‌حالی‌که تغییرات هورمونی داخل بدنتان غیرقابل پیشگیری هستند، ولی با رعایت نکاتی که در ادامه می‌خوانید می‌توانید از عفونت مجاری ادراری در بارداری پیشگیری کنید.
- برای شستشو اندام تناسلی، آب کافی است و هرگز از وان کف، عطرهای روغنی، نمک یا صابون برای شستشو استفاده نکنید. آب وان حمام خود را با سه تا چهار قطره روغن اسطوخودوس (بعد از سه ماهه اول) یا روغن نارنگی معطر کنید که طی بارداری ایمن بوده و خاصیت آرامش‌بخش، ضد باکتری و شفابخش دارد.
- مصرف مواد غذایی که باعث تولید اسید در معده می شوند مثل مرکبات، گوجه فرنگی، کافئین و شکر را کمتر کنید.
- از پوشیدن شلوار و جوراب شلواری تنگ خودداری کنید و سعی کنید از لباس های تهیه شده از الیاف غیر طبیعی استفاده نکنید.
- آمیزش جنسی می‌تواند باعث ناراحتی شود، بنابراین از مقدار کافی نرم‌کننده استفاده کنید و بعد از آن مثانه خود را خالی کنید.
- حمام طولانی و گرم توازن pH (توازن بین اسید و باز در بدن) را برهم می‌زند، همانطوریکه شناکردن طولانی مدت و پوشیدن لباس مرطوب نیز باعث چنین حالتی می‌شود. اگر می‌خواهید شنا کنید یا حمام بروید، سریعاً آنرا انجام دهید و فوراً خود را خشک کنید.
درمان عفونت ادرار در بارداری
اگر با تمامی مراقبت‌ها، باز هم به این بیماری خطرناک مبتلا شدید، چه کار باید کرد؟ اگر از قبل به این بیماری مبتلا هستید ملاقات با پزشک ضروری است، چراکه احتمالاً به مصرف آنتی‌بیوتیک نیاز دارید. با این‌حال کارهای بسیاری است که می‌توانید آنها را انجام دهید تا روند بهبودی سریع تری داشته باشید.
در این مورد توجه به گذشت زمان از اهمیت بسیاری برخوردار است. درصورتی‌که فکر می‌کنید مشکل آغاز شده است، درمان‌های خانگی عفونت مجاری ادراری در بارداری را سریعاً آغاز کنید. نوشیدن آب کافی (حداقل دولیتر روزانه) برای خارج کردن باکتری‌ها، بسیار مفید است. به‌علاوه، هرگز ادرار خود را نگه ندارید و هرچه سریع‌تر آنرا تخلیه کنید. به اندازه کافی استراحت کرده و برای آرام‌کردن کمر‌درد خود از کیسه آب‌گرم استفاده کنید و اگر واقعاً احساس ناراحتی می‌کنید، داروی پاراستامول (با تائید پزشک) را که طی بارداری ایمن است مصرف کنید.
آنتی بیوتیک برای عفونت ادراری در بارداری
دکتر بووین تشریح می‌کند که بعضی مواقع مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها ضروری است، زیرا درصورتی‌که عفونت مجاری ادرار درمان نشود، این مشکل می‌تواند باعث سقط جنین یا زایمان زودرس شود. او می‌گوید: پنی‌سیلین انتخابی ایمن است و اگر بیماری به آن آلرژی داشته باشد، داروی ایمن دیگری توصیه می‌شود. بعلاوه برای حفظ باکتری‌های مفید و کاهش خطر بیماری برفک (شبیه بیماری قارچی)، استفاده از پروبیوتیک‌ها ضروری است. نکته بسیار مهم ان است که استفاده از داروی گیاهی برای درمان عفونت ادراری در بارداری هرگز نباید بدون مشورت با متخصص زنان انجام شود.
درمان خانگی برای عفونت ادراری در بارداری
برای تقویت سیستم ایمنی بدنتان و مبارزه با باکتری‌های خطرناک، ویتامین C مصرف کنید. شاید مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C به همراه آب فراوان راحت ترین راه درمان خانگی عفونت ادراری در بارداری باشد. فقط توجه داشته باشید که روزانه بیشتر از 1500 میلی‌گرم ویتامین c مصرف نکنید. از اسیدهای چرب امگا3 استفاده کنید، احتمالاً از فواید این اسید‌های‌چرب برای رشد مغز فرزندتان آگاهی دارید، ولی آیا می‌دانستید که این اسیدهای چرب ضد التهاب و تقویت‌کننده سیستم ایمنی نیز می‌باشند؟ روزانه 1000 تا 2000 میلی‌گرم امگا 3 مصرف کنید. خوراکی‌هایی سرشار از ویتامین C مثل فلفل سبز، بروکلی و گواوا و مواد غذایی ادرار آور مثل کرفس، مارچوبه و هندوانه را حتماً در دستور غذایی خود قرار دهید. همچنین برای افزایش سطح ایمنی بدن خود از خوردن سیر، خوراکی‌های حاوی پروبیوتیک مثل ماست طبیعی و غذاهایی سرشار از فیبر مثل غلات کامل و لوبیاها لذت ببرید.
دمنوش برای عفونت ادراری در بارداری
برای عفونت مجرای ادراری استفاده از دمنوش سبزیجات، میوه‌ها و دیگر گیاهان نیز می توانید بهره بگیرید. زیرا دمنوش ها علاوه بر خواص گیاهی موجب افزایش میزان مایعات مصرفی شما می شود که در درمان عفونت مجاری ادرار توصیه می شود. دمنوش‌های گیاهی ضد عفونت ادراری عبارتند از
دمنوش بابونه
عصاره‌های موجود در بابونه برای از بین بردن باکتری‌های مجاری ادراری توصیه می شود و می تواند اثرات عفونت در بدن را کاهش دهد. برای تهیه دمنوش بابونه کافی است که یک قاشق چایخوری گل بابونه خشک را با یک لیوان آب داغ مخلوط کنید و پس از ۱۰ دقیقه آنرا صاف و نوش جان کنید.
دمنوش تمشک و قاصدک
تمشک علاوه بر دفع سموم از بدن، باکتری‌های موجود در مجرای ادراری را از بین می‌برد. قاصدک، از طرف دیگر، عملکرد صحیح کلیه‌ها و مثانه را تضمین می‌کند. ترکیب این گیاهان برای از بین بردن باکتری‌های عامل عفونت توصیه می شود. برای تهیه دمنوش تمشک و قاصدک کافیست یک قاشق غذاخوری تمشک خشک، یک قاشق چایخوری ریشه قاصدک را بایک لیوان آب داغ مخلوط کنیدو پس از ۱۰ دقیقه آنرا صاف کرده و گرم بنوشید.
دمنوش دانه کدو تنبل
دمنوش دانه کدو تنبل در مبارزه با عفونت‌های مجاری ادراری فوق العاده است. برای تهیه این دمنوش کافیست ۱۵ عدد تخمه کدو تنبل خشک شده را با یک لیتر آب سرد مخلوط کرده و روی حرارت قراردهید تا به جوش بیاید و ناشتا بنوشید.
دمنوش ریشه گل ختمی
گل ختمی از گسترش عفونت در بدن جلوگیری می کند و برای سم زدایی مثانه و مجاری ادراری و افزایش تولید ادرار توصیه می‌شود. برای تهیه دمنوش ریشه گل ختمی کافیست ۲ قاشق غذاخوری ریشه گل ختمی و یک لیوان آب داغ را مخلوط کرده و بگذارید ۱۰ دقیقه بماند و سپس نوش جان کنید. آن را گرم یا سرد می توان نوشید و طعم آن را با یک قاشق چای خوری عسل مزه دار کرد. نوشیدن ۲-۳ بار در روز توصیه می‌شود.
دمنوش جعفری
جعفری در از بین بردن باکتری‌هایی که دستگاه ادراری را آلوده می‌کنند و عملکرد کلیه‌ها و مثانه را مختل می‌کنند، بسیار عالی است. برای تهیه دمنوش جعفری کافیست، ۲ قاشق چایخوری برگ جعفری تازه را با یک لیوان (۲۰۰ میلی لیتر) آب جوش مخلوط کنید و پس از ۱۰ دقیقه صاف کنید. این دمنوش را می توانید بعد از هر وعده غذایی نوش جان کنید.
عفونت ادراری در بارداری طب سنتی
اگر به دنبال این پرسش هستید که برای درمان عفونت ادراری در بارداری چه بخوریم؟ پاسخ اصلی نوشیدن مقدار فراوان مایعات است تا مجاری اداری پاکسازی شده و عفونت از بین برود. علاوه بر این خوراکی ها و نوشیدنی هایی وجود دارند که به نابودی هر چه سریع‌تر باکتری‌ها و رفع این عفونت ادراری در بارداری کمک می کنند. مانند:
آب هندوانه / آب هندوانه مقادیر بالایی از ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی به بدن می‌رساند و موجب کاهش مشکلات دستگاه ادراری می‌شود. خاصیت ادرارآوری هندوانه میزان مایعات بافت‌ها را تنظیم کرده و با عبور از کلیه‌ها باعث پاکسازی آن می‌شود.
آب خیار / خیار از 90 درصد آب تشکیل شده و حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری است. خاصیت ادرارآوری خیار باعث افزایش میزان ادرار در کلیه‌ها شده و به پاکسازی مجاری ادراری کمک می‌کند. آب خیار باعث کنترل رشد بیش از حد باکتری‌ها در مجاری ادرار می‌شود.
جعفری و سیر / سیر و جعفری با خواص آنتی‌بیوتیکی بالا در کنترل عفونت مجاری ادرای موثر هستند. بنابراین سیر و جعفری را در برنامه غذایی بگنجانید.
پروبیوتیک‌ها / پروبیوتیک‌ها از فلور بدن انسان حمایت می‌کنند که به عنوان دفاع طبیعی برای بدن مورد استفاده قرار می‌گیرند. غذاهای رژیمی مانند کیمچی، ماست پروبیوتیک و پنیر خام سالم ترین غذاهای پروبیوتیک محسوب می‌شوند. خوردن غذاهای تخمیر شده، محتوای باکتری‌های بدن را بدون هیچ گونه اثر بیماری‌زایی حفظ می‌کند.
درمان های مکمل عفونت ادراری در بارداری
هومیوپاتی: برای درمان این عارضه می‌توان از داروهای هومیوپاتی استفاده کرد. البته برای استفاده از این نوع درمان باید به متخصصین آن مراجعه کنید.
فشار درمانی: این روش مراکز عصبی خاصی تحریک می‌شوند. نقطه مثانه، بین شست و مچ دست قرار دارد. برای استفاده از این نوع درمان باید به متخصصین آن مراجعه کنید.
بیشتر بدانید:
1- حاملگی پرخطر و عفونت ادراری با هم ارتباط دارند؟
2- ادرار تیره رنگ در بارداری،آیا احتمال عفونت ادراری وجود دارد؟
3- تکرر ادرار و افتادگی مثانه با ورزش خاص قابل درمان است یا جراحی؟
4- دلیل تکرر ادرار در طی بارداری
