اتونی رحم چیست؟ از تشخیص تا درمان ضعف رحم

 آتونی رحم چیست؟ 

خونریزی رحم که به آن آتونی رحم نیز گفته می‌شود، شرایط خطرناکی است که ممکن است بعد از زایمان رخ دهد. این اتفاق زمانی می‌افتد که بعد از به دنیا آمدن نوزاد،‌ رحم نمی‌تواند به درستی منقبض شود و شرایطی به وجود می‌آید که برای مادر تهدید آمیز است و به آن خونریزی پس از زایمان می‌گویند.

پس از زایمان نوزاد، ماهیچه‌های رحم،‌ به طور طبیعی سفت شده و یا برای به دنیا آوردن جفت منقبض می‌شود.

همچنین انقباضات، باعث فشرده شدن رگ‌های خونی می‌شود که به جفت چسبیده بوده‌اند. این فشردگی باعث جلوگیری از خونریزی می‌شود. اگر ماهیچه‌های رحم به اندازه کافی فشرده نشوند، رگ‌های خونی به راحتی دچار خونریزی می‌شوند. این اتفاق، باعث خونریزی متوسط تا خونریزی شدید خواهد شد.

اگر دچار خونریزی رحم شده‌اید، باید به سرعت مداوا شوید تا خونریزی متوقف شود و خون از دست رفته جایگزین گردد. خونریزی پس از زایمان بسیار جدی است. هرچند تشخیص و درمان به موقع، باعث بهبودی کامل می‌شود.

علائم اتونی رحم چیست؟

نشانه اصلی آتونی رحم، رحمی است که پس از زایمان شل باقی مانده و سفت و گرد نمی شود. آتونی رحم، یکی از رایج‌ترین دلایل خونریزی‌های شدید پس از زایمان است. خونریزی شدید پس از زایمان به معنای از دست دادن بیش از ۵۰۰ میلی‌لیتر خون پس از زایمان جفت است.

علائم خونریزی شدید شامل موارد زیر است:

• خونریزی شدید و غیر قابل کنترل بعد از زایمان
• کاهش فشار خون
• بالا رفتن ضربان قلب
• کمر درد

علت اتونی رحم چیست و چه عواملی باعث آتونی رحم می‌شود؟

عوامل بسیاری وجود دارد که مانع انقباض ماهیچه‌های رحم پس از زایمان می‌شود. در ادامه برایتان شرح داده ایم که علت ضعف رحم چیست و در چه شرایطی ممکن است خونریزی بعد از زایمان قطع نشود.

• زایمان طولانی‌مدت
• زایمان خیلی سریع
• اتساع یا بزرگی بیش از حد رحم
• استفاده نادرست از اکسی توسین (پیتوسین) یا هر داروی دیگر یا بیهوشی کامل حین زایمان
• القای زایمان

 در صورت شرایط زیر ممکن است در معرض خطر بیشتر آتونی قرار بگیرید:

• دوقلو یا چندقلوزایی داشته باشید
• جنین شما بزرگ‌تر از حد متوسط باشد که به آن ماکروزومی می‌گویند
• بالاتر از ۳۵ سال سن داشته باشید
• چاق باشید
• مایع آمنیوتیک زیادی دارید که به آن پلی هیدرامنیوس می‌گویند.
• زایمان‌های زیادی داشته‌اید

آتونی رحم همچنین ممکن است برای بانوانی که هیچگونه عوامل خطری نداشته‌اند اتفاق بیفتد.

تشخیص اتونی رحم

آتونی رحم معمولا هنگامی تشخیص داده می‌شود که رحم آرام و ریلکس است و خونریزی شدید دارد. پزشک ممکن است با شمارش تعداد پدهایی که استفاده شده میزان خونریزی را تشخیص دهد. پزشک همچنین معاینات را انجام داده و دیگر عوامل خونریزی را مورد بررسی قرار می‌دهد. این کار شامل معاینه رحم برای وجود هرگونه جراحت داخل واژن و باقی ماندن بقایای جفت داخل رحم است.

 بعلاوه پزشک ممکن است موارد زیر را هم مورد بررسی قرار دهد:

• سرعت نبض
• فشار خون
• تعداد گلبول‌های قرمز
• عوامل مربوط به انعقاد خون

مشکلاتی که اتونی رحم به وجود می‌آورد:

آتونی رحم، علت ۹۰ درصد از خونریزی‌های پس از زایمان است. خونریزی شدید رحم معمولا بعد از به دنیا آمدن جفت اتفاق می‌افتد.

دیگر مشکلات آتونی رحم شامل موارد زیر است:

• «کم‌فشاری در حالت ایستاده» که در نتیجه فشار خون پایین، گیجی و سرگیجه ایجاد می‌شود.
• کم‌خونی
• خستگی
• خطر خونریزی در بارداری بعدی

 کم‌خونی و خستگی بعد از زایمان،‌ احتمال بروز افسردگی پس از زایمان را در مادران بالا می‌برد. از مشکلات جدی آتونی رحم،‌ شوک ناشی از خونریزی است که می‌تواند تهدیدی برای زندگی مادر باشد.

درمان اتونی رحم

حال که می دانید آتونی رحم چیه، بهتر است راهکارهای درمانی را برایتان شرح دهیم. هدف از درمان، متوقف کردن خونریزی و جایگزینی خون از دست رفته است. ممکن است به مادر هر چه سریع‌تر سرم، خون و فراورده‌های خونی تزریق کنند.

درمان اتونی رحم شامل موارد زیر است:

• ماساژ رحم: پزشک یک دستش را در واژن به سمت رحم فشار می‌دهد و دست دیگر را بر روی شکم گذاشته و دیواره رحم را فشار می‌دهد.
• مصرف داروهای رحمی؛ مانند اکسی توسین، متیلرگونووین (متروژین) و پروستاگلاندین‌ها مثل همابیت.
• انتقال خون

 در موراد بسیار حاد، درمان شامل موارد زیر است:

• جراحی اتصال عروق خونی
• آمبولیزاسیون عروق رحمی، که شامل تزریق ذرات کوچک به عروق رحمی جهت انسداد جریان خون به رحم است.
• اگر هیچکدام از این درمان‌ها موفق نبودند؛ هیسترکتومی (برداشتن رحم) انجام می‌شود.

خطرات ابتلا به آتونی رحم چیست؟

خونریزی پس از زایمان اصلی‌ترین دلیل مرگ و میر در کشورهایی است که خدمات درمانی محدود و کادر درمانی غیر حرفه‌ای دارند. مرگ و میر ناشی از خونریزی پس از زایمان، در ایالات متحده کمتر دیده می‌شود و معمولا کمتر از یک درصد اتفاق می‌افتد. خطر مرگ برای کسانی که دیر به بیمارستان می‌رسند و تشخیص و درمان پیشنهادی آنها به تعویق می‌افتد وجود دارد. اگر درمان صحیح انجام شود، مشکلات به حداقل خواهد رسید.

پیشگیری از آتونی رحم

حال که می دانید آتونی چیست؟ بدون شک به اهمیت پیشگیری از وقوع آن پی برده اید. پیشگیری از آتونی رحم،‌ همیشه امکان پذیر نیست. مهم است پزشک بداند چگونه این شرایط را در طول زمان زایمان مدیریت کند. اگر ریسک بالایی برای آتونی رحم دارید، باید نوزاد را در مرکزی به دنیا آورید که همه امکانات را داشته باشد تا با کمبود خون مواجه نشوید. سرم تزریقی و داروهای مورد نیاز باید آماده باشد. کادر پرستاری و بیهوشی باید در همه حال در دسترس باشند. ممکن است نیاز باشد که به بانک خون اطلاع بدهند تا در صورت نیاز خون در اختیار بیمارستان قرار بدهند.

پزشک، باید مرتبا علائم حیاتی شما را بررسی کند و مقدار خونی را که بعد از زایمان از دست می‌دهید، اندازه‌گیری کند. پس از تولد اکسی‌توسین به انقباض رحم کمک می‌کند. ماساژ رحم نیز بعد از تولد جفت، خطر خونریزی رحم را کاهش می‌دهد و این یک روش مرسوم برای کنترل خونریزی بعد از زایمان محسوب می‌شود. مصرف ویتامین‌های بعد از بارداری، مانند مکمل‌های آهن باعث پیشگیری از عوارض ناشی از اتونی رحم، کم‌خونی و دیگر مشکلات مربوط به خونریزی‌های پس از زایمان می‌شود.

 مطالعه بیشتر:

خونریزی بعد از زایمان (خونریزی لوشیا) چند روز طول می کشد؟

عمل برداشتن رحم یا هیسترکتومی چیست؟

راههای از بین بردن افسردگی پس از زایمان چیست؟

 منبع: healthline