پرکاری غدد فوق کلیوی، راه های کنترل و درمان آن
پرکاری غدد فوق کلیوی و یا هایپر پلازی غده آدرنال یک بیماری مادرزادی است. افراد مبتلا به این عارضه باید در تمامی طول عمر خود تحت نظر متخصص غدد بوده و به صورت مداوم دارو مصرف کنند. عدم کنترل پرکاری غدد فوق کلیه به معنای به هم خوردن شدید تعادل هورمونی فرد بوده و می تواند تهدید کننده حیات او باشد. برای کسب اطلاعات کامل در مورد نکات مربوط به پرکاری غدد فوق کلیوی این متن و لینک های مرتبط را مطالعه کنید.
پرکاری غدد فوق کلیوی چیست؟
پرکاری غدد فوق کلیوی و یا هایپرپلازی غده آدرنال یک بیماری مادرزادی است که در آن در اثر افزایش تعداد سلول های غده فوق کلیه عملکرد آن دچار آن اختلال شده است. این اختلال که به دو نوع کلاسیک و غیر کلاسیک طبقه بندی می شود در دختران و پسران به گونه ای متفاوت تشخیص داده می شود.
پرکاری غدد فوق کلیوی کنترل نشده
در صورتی که پرکاری غدد فوق کلیوی با دارو کنترل نشود عوارضی از جمله موارد زیر را به دنبال دارد:
- افزایش احتمال بحران آدرنال کشنده در پرکاری غدد فوق کلیوی کلاسیک
- بلوغ زودرس - رشد سریع در کودکی و توقف رشد ناگهانی و کوتاهی قد در بزرگسالی
- تغییرات ناخواسته بدنی مثل رشد مو‌های ناخواسته و ریزش موی سر، بروز آکنه و بزرگ شدن کلیتوریس و نامنظم شدن دوره های ماهانه
- ناباروری در زنان و مردان
- ابتلا به سرطان تخمدان و بیضه
- ابتلا به تومور‌های غده هیپوفیز در هر دو جنس
- بروز کیست تخمدان در زنان
- بررسی پرکاری غدد فوق کلیوی در کودکان و بزرگسالان در کودکان مبتلا به پرکاری غدد فوق کلیوی باید مراقب علایم بلوغ زودرس و رشد سریع بود. بلوغ زودرس به معنی آغاز ظهور علایم بلوغ قبل از 8 سالگی در دختران و قبل از 9 سالگی در پسران است. از جمله علایم بلوغ زودرس می‌توان به رشد مو‌های زائد و بزرگ شدن پستان‌ها و بیضه‌‌ها اشاره کرد. در رشد سریع متوجه قد کشیدن فوری فرزندتان نسبت به هم سن و سالانش خواهید شد اما رشد سریعا متوقف شده و قد فرد کوتاه می‌ماند. مصرف مرتب داروها می‌تواند از بلوغ زودرس و کوتاهی قد پیشگیری کند.
سؤالات متداول درمورد پرکاری غدد فوق کلیوی
- در چه سنی باید فرزندم از وضعیتش باخبر کنم؟
برای این موضوع سن دقیقی وجود ندارد. باید با کودک خود روراست باشید و به سئوالاتش پاسخ دهید. این موضوع را به تدریج باید برای کودک توضیح داد. مثلا هر بار که کودک در مورد این موضوع سوال می‌کند که چرا هر چند ماه یکبار باید به متخصص مراجعه کنیم و آزمایش خون بدهم یا...بهترین زمان برای توضیح وضعیتش است.
- چه کسانی باید در مورد بیماری فرزندم بدانند؟
بیان اطلاعاتی در مورد بیماری فرزند به اطرافیان خوبی‌‌ها و بدی‌‌هایی دارد. عدم بیان، حس رازداری را افزایش داده و باعث ایجاد شرم در والدین می‌شود. بیان زیاد باعث می‌شود فرد احساس متفاوت بودن کند و گاه از سوی همکلاسی‌‌ها دفع شود. وقتی سن کودک بالاتر رفت می‌تواند خود در مورد بیان کردن یا نکردن بیماری‌اش به دیگران تصمیم بگیرد.
- آیا پرکاری غدد فوق کلیوی روی قد کودک تاثیر منفی می‌گذارد؟
عوامل زیادی می‌توانند بر رشد قدی کودک تاثیر بگذارند. ملاقات‌‌های مکرر با پزشک از الزامات است زیرا با مشاهده و بررسی علایم بلوغ زودرس یا رشد سریع و بسته شدن صفحات استخوانی می‌توان از کوتاهی قد پیشگیری کرد. پزشک با انجام مرتب آزمایشات خونی و عکس‌برداری با اشعه x رشد کودک بیمار را زیر نظر می‌گیرد و درمان صحیح را پیشنهاد خواهد کرد.
- آیا مصرف استروئیدها کودک را در معرض عفونت قرار می‌دهد؟
خیر. مصرف بالای استروئیدها سیستم ایمنی را سرکوب کرده و زمینه را برای بروز عفونت هموار می‌کند اما دوز دریافتی در این بیماری آسیب‌زا نیست و کودک تنها به اندازه‌ای استروئید دریافت می‌کند که جایگزین هورمون‌ها شده و بدن بتواند عملکرد درستی داشته باشد.
- آیا کودک مبتلا می‌تواند واکسیناسیون داشته باشد؟
بله. کودکان مبتلا به پرکاری غدد فوق کلیوی می‌توانند تمام واکسن های طبیعی را دریافت کنند.
https://www.health.state.mn.us/docs/diseases/cy/cahguidenb.pdf
