مسمومیت حاملگی چیست و چه نشانه هایی دارد؟

مسمومیت حاملگی چیست؟

 در بیشتر موارد مسمویت بارداری با فشار خون و استرس بارداری همراه است و معمولاً در دو تا 6 درصد از مادرانی که برای اولین بار باردار شده اند، بروز می کند. مسمومیت و فشار خون شدید معمولاً در اوایل بارداری خود را نشان می دهد و سلامت مادر و فرزندش را تهدید می کند. با پیشرفت بارداری و نزدیک شدن به تاریخ زایمان، علائم و مشکلات این بیماری کاهش می یابد.

 مسمومیت و فشار خون شدید بارداری می تواند تاثیر مخربی بر اندام های داخلی داشته و به مشکل جدی و خطرناکی تبدیل شود و زایمان زودرس را بدنبال داشته باشد.

 علائم فشارخون یا مسمومیت بارداری

این بیماری بسیار خطرناک تقریباً 5 درصد از مادران باردار را درگیر می کند و معمولاً پس از هفته بیستم آغاز و علایم زیر همراه است:

• افزایش فشار خون مادر
• اختلال در دید
• سردرد ممتد
• اختلال در کبد یا کلیه
• میزان پروتئین بالا در ادرار

فشارخون و مسمومیت حاملگی بطور معمول در هفته 37 خود را نشان می دهد و می تواند تمام دوران بارداری و حتی در هنگام زایمان و پس از آن نیز ادامه داشته باشد. برخی افراد پیش از هفته بیستم متوجه علایم آن می شوند، اما تعداد این افراد بسیار کم است و اغلب در بارداری های مولار (پوچ) رخ می دهد و نیاز به درمان فوری دارد.

در طی بارداری پزشک در حین هر ویزیت، معاینه کلی را انجام داده و با نمونه گیری ادرار و بررسی فشار خون، احتمال بروز مسمومیت یا فشارخون بارداری را تشخیص می دهد.

پره اکلامپسی می تواند خفیف یا مزمن باشد، اگر تا پیش از بارداری هیچ گونه افزایش فشاری نداشته اید، در صورت ابتلا به پره اکلامپسی علائم زیر را خواهید داشت:

افزایش سطح پروتئین در ادرار، سر درد شدید، افزایش فشار خون به اندازه 14/9، سرگیجه، حالت تهوع، افزایش وزن ناگهانی، کم ادراری، اختلال در دید مانند کم سو شدن و تاری دید، درد بالای شکم و ورم دست و پا که اِدِم نام دارد. البته اِدِم یا ورم دست و پا تنها مختص به پره اکلامپسی نیست بلکه به عنوان یکی از عوارض طبیعی بارداری نیز بشمار می رود.

 عوامل بروز پره اکلامپسی

تاکنون تصور می شد که فشار خون بارداری که نام دیگر مسمومیت بارداری است بر اثر وجود یک سم در خون مادر باردار ایجاد می شود، اما این تئوری امروزه منسوخ شده است، ولی با این حال هنوز پژوهشگران عامل اصلی پره اکلامپسی را شناسایی نکرده اند. البته چندین عامل احتمالی برای بروز این مشکل وجود دارد. اگر رگ های خونی شما آسیب ببینند، رحم تان خون کافی دریافت نکند و یا در صورت ضعف سیستم ایمنی و یا تغذیه نامناسب ممکن است دچار پره اکلامپسی شوید.

درمان پره اکلامپسی

اگر پزشک تشخیص دهد که شما دچار مسمومیت حاملگی یا فشارخون بارداری شده اید، باید به بیمارستان مراجعه کنید تا آزمایش های لازم را انجام دهید، سپس بر طبق نوع پره اکلامپسی شما را تحت درمان قرار می دهند: 

• پره اکلامپسی خفیف

اگر دچار پره اکلامپسی خفیف باشید، فشار خون شما باید تقریباً 4 بار در روز اندازه گیری شود و آزمایش خون انجام بدهید، سپس پزشک با توجه به نتیجه آزمایش تعیین می کند که باید برای اقدامات بعدی در بیمارستان بمانید و یا به خانه باز گردید.

• پره اکلامپسی متوسط

   فشار خون شما باید تقریباً 4 بار در روز اندازه گیری شود و برای کنترل آن باید دارو مصرف کنید. در این شرایط سونوگرافی و یا سونوگرافی داپلر نیز انجام می شود تا از میزان خون دریافتی جنین از جفت بررسی شود. اگر جنین در وضعیت نرمال بوده و افزایش فشار خون شما در طی چند روز بهبود یافته باشد، می توانید به خانه باز گردید. همچنین اگر بین هفته های 40-39 زایمان نکنید، پزشک باید برای زایمان از روش القاء استفاده کند.

• پره اکلامپسی شدید

 اگر دچار پره اکلامپسی شدید شوید باید تا زمان تولد نوزاد و گاهی پس از آن نیز در بیمارستان بستری باشید. وضعیت کلی سلامت و فشار خون، آزمایش ادرار و خون شما باید بطور مرتب بررسی شود. پزشک وضعیت سلامت و رشد جنین را نیز تحت نظر خواهد داشت. تمام تیم پزشکی بیمارستان تلاش خود را می کنند تا بیماری شما وخیم تر نشود، بطور مثال میزان مایعات بدن شما را کنترل می کنند و سولفات منیزیم را بصورت وریدی تزریق می کنند. با این کار از پیشرفت علائم پره اکلامپسی جلوگیری می شود. پره اکلامپسی شدید گاهی منجر به حمله صرع می شود و در این شرایط سولفات منیزیم می تواند مانع بروز مشکلات بعدی شود.

اگر پزشکان موفق نشوند فشار خون شما را کنترل کنند و سلامت جنین در خطر باشد، القاء زایمان زودهنگام را انجام خواهند داد. اگر پزشک تصمیم بگیرد که برای حفظ جان جنین باید زایمان سریع تر انجام شود، تحت القاء زایمان قرار می گیرید. تا زمانیکه وضعیت سلامت جنین به خطر نیفتاده، جای هیچ نگرانی وجود ندارد، اگر وزن جنین طبیعی باشد، احتمالا پس از زایمان نیز از سلامت کافی برخوردار خواهد بود.

 پیشگیری از پره اکلامپسی

 با اینکه تاکنون هیچ روش قطعی برای درمان مسمومیت حاملگی و پیشگیری از پره اکلامپسی کشف نشده است، اما پژوهشگران همچنان در حال مطالعه هستند که آیا مصرف زیاد کلسیم، مولتی ویتامین ها، مکمل ها یا کنترل میزان نمک مصرفی می تواند در پیشگیری از پره اکلامپسی موثر باشد یا خیر.

اگر در معرض ابتلا به فشارخون بارداری قرار داشته باشید، پزشک داروی آسپیرین را با دوز پایین تجویز خواهد کرد. بخاطر داشته باشید که این عارضه را نباید با درمان خانگی کنترل کرد و حتما باید به پزشک مراجعه کرد.

خطر ابتلا به مسمومیت حاملگی را جدی بگیرید و در دوران بارداری باید از خودتان مراقبت کنید، رژیم غذایی سالمی داشته باشید و بطور مرتب توسط پزشک معاینه شوید، هر مادر بارداری باید با علائم پره اکلامپسی آشنا باشد تا بتواند در صورت بروز به موقع اقدام کند و بسرعت درمان شود. 

مطالعه بیشتر:

رژیم غذایی سالم در بارداری برای پیشگیری از زایمان زودرس

افزایش احتمال زایمان زودرس با آلودگی هوا

10 روش درمان و جلوگیری از درمان ورم دست و پا در دوران بارداری