واریس پا در بارداری و علت واریس پا در بارداری چیست؟
ابتلا به واریس در دوران بارداری عارضه ای نسبتا شایع بوده و عموما در کوتاه مدت بدون درد و بی ضرر است. در واقع واریس از چالش های مادران باردار محسوب می شود ولی در صورت ابتلا نیازی به نگرانی نخواهد بود زیرا این عارضه معمولا پس از زایمان برطرف می شود. در ادامه این مطلب همه چیز را درمورد واریس پا در بارداری خواهید خواند.
واریس در بارداری
رگ های واریسی عروق خونی و برجسته ای هستند که عمدتا در پاها مشاهده می شوند ولی تقریبا در هر ناحیه از اندام های تحتانی بدن حتی مقعد و واژن نیز ممکن است ایجاد شوند. در واقع و به زبان ساده تر بواسیر نیز همان ظاهر شدن رگ های واریس در کانال مقعد است.
هنگامی که این رگ ها در نزدیکی سطح پوست متورم می شوند باعث ایجاد رگه های بنفش رنگ و برجسته ای می شوند که در نگاه اول نگران کننده به نظر می رسد، ولی واقعیت امر آن است که واریس پا در بارداری کاملا بی ضرر و در میان مادران باردار نسبتا متداول می باشد. این عارضه در حدود 40 درصد از مادران باردار را دربرمی گیرد. همچنین باید خاطر نشان کرد که رگ های واریسی از عوارض جانبی بارداری به شمار رفته و با رگ های عنکبوتی که معمولا کوچکتر و فاقد برآمدگی هستند کاملا متفاوتند.
ابتلا به واریس در کدام مرحله از بارداری رخ می دهد؟
رگ های واریسی می توانند در هر مقطع از بارداری در بدن ایجاد شوند ولی به مرور و همراه با پیشرفت بارداری آنها نیز به تدریج بزرگتر و برجسته تر می شوند. پس از زایمان این عارضه رو به بهبود رفته و بدن مجددا وضعیت پیش از بارداری خود را باز می یابد.
علت به وجود آمدن واریس پا در بارداری چیست؟
در دوران بارداری حجم خون مادر به منظور تامین مواد مغذی مورد نیاز جنین در حال رشد افزایش می یابد. این امر باعث وارد آمدن فشار بیشتر بر روی عروق خونی بدن می شود. در نتیجه عروق پا که باید برخلاف جهت جاذبه فعالیت کرده تا بتوانند خون را از اندام های تحتانی به قلب بازگردانند متحمل فشار مضاعفی می شوند. در این میان رحم در حال رشد نیز باعث وارد آمدن فشار به عروق ناحیه لگن می شود و از سویی دیگر افزایش سطح پروژسترون نیز اتساع دیواره رگ های خونی را به دنبال دارد. در نهایت مجموع این عوامل زمینه را برای ابتلا مادر به واریس در دوران بارداری فراهم می کنند.
روش های درمان واریس پا در بارداری چگونه است؟
با رعایت برخی توصیه ها می توانید احتمال ابتلا به واریس در بارداری را به حداقل رسانده و یا علائم آن را کنترل کنید. به خاطر داشته باشید که همه مادران باردار این علائم را تجربه نمی کنند و ممکن است شما نیز جزء یکی از همین مادران خوش شانس باشید. با این حال در صورت بروز مشکل می توانید از راهکارها و نکات درمانی زیر استفاده کنید:
• گردش خون بدن را تحریک کنید: در هنگام نشستن پاهای خود را دراز کرده و در هنگام خواب آنها را در سطحی بالاتر از بدن قرار دهید. در هنگام ایستادن یک پا را بر روی چهارپایه ای کم ارتفاع قرار داده و سپس جای پاها را به طور متناوب تعویض کنید. هر چند ساعت یک بار با کشیدن مچ پا چند حرکت کششی انجام دهید. همچنین از روی هم انداختن پاها در هنگام نشستن خودداری کنید. این کار در پیشگیری از ابتلا به واریس بسیار موثر است.
• تحرک داشته باشید: ورزش در پیشگیری از واریس پا در بارداری بسیار ضروری است. بنابراین روزی دو بار پیاده روی کرده و یا به منظور بهبود گردش خون بدن به انجام تمرینات سبک ورزشی بپردازید. حاصل تحقیقات مختلف نشان داده است که راه رفتن در آب نیز در پیشگیری از این عارضه بسیار موثر است بنابراین در صورت امکان این گزینه را نیز امتحان کنید!
• لباس های راحت بپوشید: از لباس های زیر راحت و مناسب استفاده کنید به طوری که در بدن آزاد بوده و ناحیه کشاله ران را تحت فشار قرار ندهد. از پوشیدن کمربندها و جوراب های کشی و خیلی تنگ خودداری کنید و همچنین پوشیدن کفش های تنگ و پاشنه بلند را نیز کنار بگذارید حتی اگر با پوشیدن آنها مشکلی در حفظ تعادل خود نداشته باشید.
• از جوراب های واریس استفاده کنید: از جوراب های طبی با درجه فشار متناسب استفاده کنید. پوشیدن این جوراب ها می تواند فشار رو به پایین شکم را خنثی کرده و با اعمال فشار بر روی پاها از بازگشت خون به سمت اندام های تحتانی پیشگیری کند. علی رغم آنکه در رابطه با اثرات مفید استفاده از جوراب های فشاری در درمان واریس تحقیقات چندان جامعی صورت نگرفته ولی استفاده از آن می تواند به طور موقت علائم این عارضه را تسکین دهد. جوراب ها را در طول شب از پای خود خارج کرده و صبح ها به محض برخاستن از خواب آنها را مجددا بپوشید. انجام این کار مانع از تجمع خون در سیاهرگ ها می شود.
• وزن خود را کنترل کنید: میزان افزایش وزن بارداری خود را در محدوده توصیه شده توسط پزشک که معمولا بین 12 تا 16 کیلوگرم متغیر است حفظ کنید. هر کیلوگرم وزن اضافه باعث افزایش فشار بر روی سیستم گردش خون که به اندازه کافی در این دوران پرکار شده است خواهد شد.
• به پهلوی چپ خود بخوابید: این کار مانع از وارد آمدن فشار به ورید اجوف تحتانی شده و به بهبود گردش خون بدن کمک موثری می کند.
• به خود فشار نیاورید: بلند کردن اجسام سنگین و یا زور زدن در هنگام اجابت مزاج -در صورت ابتلا به یبوست- می تواند سبب تشدید علائم واریس شود. به خاطر داشته باشید که بواسیر به معنای ظاهر شدن رگ های واریس در کانال مقعد است.
• روزانه ویتامین کافی مصرف کنید: برخورداری از یک رژیم غذایی سالم و متعادل می تواند به سالم ماندن رگ های بدن کمک کند. برای این منظور غذاهای سرشار از ویتامین C را در برنامه غذایی خود بگنجانید زیرا بدن برای تولید کلاژن و الاستین بافت پیوندی که وظیفه ترمیم و نگهداری از عروق خونی را بر عهده دارد از این ویتامین استفاده می کند.
آیا می توان از ابتلا به واریس پا در بارداری پیشگیری کرد؟
این احتمال وجود دارد ولی نمی توان روی آن حساب کرد. برخی افراد بر این باورند که استفاده از راهکارهایی مانند پوشیدن جوراب های واریس، ورزش و قرار دادن پاها در سطحی بالاتر از بدن می تواند از ابتلا به واریس در این دوران پیشگیری کند. ولی واقعیت امر آن است که هیچ روش مطمئن و تضمین شده ای برای پیشگیری از ابتلا به این عارضه وجود ندارد. با این حال عمل به توصیه های بالا قطعا ارزش امتحان کردن را داشته و می تواند در تسکین علائم عارضه کمک موثری به شما کمک کند.
واریس بارداری چه هنگام برطرف خواهد شد؟
احتمالا هیچ علاقه ای به ظاهر رگ های واریسی ندارید و حتی ممکن است درد و خارش ناشی از آن را نیز تجربه کنید ولی با این حال احتمال آنکه این عارضه سلامت خود و یا جنینتان را در معرض خطر قرار دهد بسیار کم است. خوشبختانه در اغلب موارد در صورت عدم ابتلا شما به واریس در دوران پیش از بارداری علائم این عارضه در عرض چند ماه پس از زایمان به تدریج کاهش یافته و یا کاملا از میان می رود.
چنانچه فرزند دیگری نیز دارید متاسفانه هیچ راهی وجود ندارد که بتوان از رگهای واریسی که از بارداری قبلی وجود داشته اند پیشگیری کرد و در نتیجه امکان ظاهر شدن مجدد آنها وجود دارد. واریس نیز مانند بسیاری دیگر از عوارض بارداری از جمله ترک های پوستی ارثی است بنابراین چنانچه مادر شما در دوران بارداری خود به واریس مبتلا شده احتمالا شما نیز آن را در این دوران تجربه خواهید کرد.
در چه صورت باید به پزشک مراجعه کرد؟
به محض مشاهده واریس پا در بارداری به پزشک خود مراجعه کنید. زیرا ابتلا به واریس یکی از عوامل افزایش خطر ترومبوز ورید عمقی(DVT) - خطر لخته شدن خون در دیواره داخلی یک سیاهرگ عمقی- به شمار می رود. این عارضه فقط منحصر به دوران بارداری نمی باشد. بنابراین حتما پزشک را از وضعیت خود در این دوران آگاه کنید.
در پایان اینکه در صورت از میان نرفتن واریس در دوران پس از زایمان می توانید با کمک جراحی آنها را برطرف کنید. ولی با این حال توصیه می کنیم که صبور باشید و به خاطر داشته باشید که این احتمال وجود دارد که علائم واریس در دوران پس از زایمان به طور کامل برطرف شود.
بیشتر بدانید:
1- واریس بارداری چیست ؟ آیا قابل درمان و پیشگیری است؟
2- پیشگیری و درمان واریس در بارداری
3- واریس تناسلی Vulvar Varicosities چیست ؟روش تشخیص و درمان
4- 10 راه مقابله با سنگینی پاها در دوران بارداری
منبع: whattoexpect
