10 راه مقابله با سنگینی پاها در دوران بارداری

10 راه درمانی سنگینی پاها در دوران بارداری

• عضلات ساق پا را تقویت کنید

بر روی لبه یک صندلی نشسته ( برای حفظ تعادل و پیشگیری از خطر افتادن از یک صندلی ساده و غیر چرخدار استفاده کنید) و پاهایتان را بر روی زمین دراز کنید. طوری که پاشنه پاهایتان زمین را لمس کند. در همین حالت نوک انگشتان پا را رو به سقف نشانه بگیرید.

• از قرار گرفتن در معرض گرما پرهیز کنید

گرما موجب تشدید اتساع وریدها و خطر تجمع خون در اندام های تحتانی بدن می شود. برای پیشگیری از مشکلات مربوط به گردش خون سعی کنید از گرما بخصوص در طی فصول گرم سال پرهیز کرده و تا حد امکان در مکان های خنک بمانید. هر صبح و عصر پاهای خود را از ناحیه ساق به سمت ران با آب خنک شستشو دهید. سرما با انقباض عروق موجب بهبود گردش خون سیاهرگی می شود. انجام این اقدامات در پبشگیری از تجمع خون در اندام های تحتانی بدن بسیار موثر است.

• فیبر بیشتری مصرف کنید

یبوست با افزایش غیر طبیعی فشار روده بر روی وریدها منجر به بروز مشکلات عدیده ای در سیستم گردش خون بدن می شود. برای پیشگیری از این عوارض ناخوشایند از رژیم های غذایی حاوی فیبر فراوان استفاده کنید. مصرف میوه ها و سبزیجات تازه بویژه در دوران بارداری در بهبود سلامت و تندرستی شما بسیار موثر است.

• از جوراب های مخصوص واریس استفاده کنید

چنانچه پیش از آغاز بارداری نیز دچار اختلالاتی نظیر ضعف گردش خون بودید توصیه می شود پس از تایید پزشک از جوراب های مخصوص واریس استفاده کنید. استفاده از این جوراب ها احساس درد و سنگینی در پاها را کاهش داده و از تورم در ناحیه مچ پا پیشگیری می کند. چنانچه در ماههای آخر بارداری احساس کردید استفاده از جوراب ها برایتان دشوار است پس از مشورت با پزشک متخصص از جوراب هایی با فشار و سایز مناسب تر استفاده کنید.

• پاهایتان را در سطحی بالاتر از بدن قرار دهید

به منظور سهولت بازگشت وریدی خون با استفاده از یک بالش کوچک پاها را در هنگام خواب در سطحی بالاتر از بدن قرار دهید. علاوه بر آن در هنگام نشستن همواره پاهای خود را دراز کرده و از خم کردن زانوها در هنگام نشستن خودداری کنید.  

• لباس های راحت بپوشید

سعی کنید از لباس های نرم، راحت و گشادی که از ناحیه شکم و کمر آزادند استفاده کرده و از پوشیدن شلوارهای تنگ و چسبانی که ران و ساق پاهایتان را تحت فشار قرار می دهند خودداری کنید. و اما در مورد انتخاب کفش نیز سعی کنید از پوشیدن کفش های پاشنه بلند اجتناب کنید. مناسب ترین گزینه برای شما در این دوران استفاده از کفش هایی با پاشنه های 2 سانتی متری است. زیرا پوشیدن کفش های تخت و بدون پاشنه بسیار مضر و موجب اختلال در گردش خون طبیعی پاها خواهد شد.

• از مواد غذایی حاوی ویتامین E استفاده کنید

به دلیل اثرات مفید ویتامین E در حفظ و تقویت عروق، مواد غذایی سرشار از این ویتامین را در برنامه غذایی روزمره خود بگنجانید. برای این منظور می توان از آواکادو و انواع ماهی های چرب که حاوی مقادیر فراوانی از ویتامین E هستند به طور منظم در برنامه غذایی خود استفاده کرد. علاوه بر آن مصرف میوه ها و مواد غذایی قرمز رنگ نظیر هندوانه و توت فرنگی نیز به دلیل دارا بودن آنتی اکسیدان هایی طبیعی موسوم به فلاونوئیدها در حفظ و تقویت عروق و همچنین بهبود گردش خون بسیار موثر است.    

• وضعیت صحیح بدنی خود را بهبود ببخشید

حفظ وضعیت صحیح بدنی در پیشگیری از ورم و سنگینی پاها بسیار موثر است. بنابراین با وقفه های کوتاه و منظم در بین ساعات کار و انجام چند حرکت ساده کششی به پاهای خود اندکی استراحت دهید. همچنین در هنگام ایستادن سعی کنید ستون فقرات خود را صاف نگه داشته و از قوز کردن کمر و شانه هایتان خودداری کنید.  

• ورزش کنید

از انجام منظم ورزش و فعالیت های بدنی در دوران بارداری غفلت نکنید. در واقع عدم تحرک بزرگترین دشمن پاهای شماست. پرداختن به کمی شنا، ورزش های آبی و پیاده روی در این دوران در رفع سنگینی و ورم پاها بسیار موثر است.

• از ماساژ و فراورده های دارویی استفاده کنید

برای افزایش بازگشت وریدی خون از محصولات دارویی مختلفی نظیر ژل های ضد گرفتگی پا استفاده کرده و آن را از پایین به بالا (در جهت قلب) به آرامی بر روی پاهای خود ماساژ دهید. علاوه بر آن ماساژ کف پا نیز در بهبود گردش خون بدن بسیار موثر است.         

گردش خون و بارداری

فرایند بارداری تغییرات زیر را در سیستم گردش خون مادر به دنبال دارد:

• در این دوران حجم خون به دلیل نیاز به آبرسانی کافی به جنین، جفت و همچنین بدن مادر به میزان 30 تا 50 درصد افزایش می یابد. در نتیجه وریدها، شریان ها و قلب در این دوران متحمل فشار بیشتری خواهند شد.
• همزمان با رشد جنین و افزایش فشار رحم به ورید اجوف تحتانی بزرگترین وریدی که خون را از اندام های تحتانی به قلب باز می گرداند فرایند بازگشت خون به قلب در این دوران با مشکل مواجه می شود.
• ترشح هورمون های بارداری منجر به شل شدن دیواره عروق خونی می شود.
• و در نهایت پرداختن به پیاده روی و فعالیت های بدنی در دوران بارداری دشوار می شود و این در حالی است که تحرک فیزیکی در سهولت بازگشت خون به سمت قلب نقش بسیار مهم و موثری دارد.

نتیجه آنکه: به دنبال کاهش بازگشت وریدی خون در اندام های تحتانی بدن تجمع کرده و موجب آسیب به جدار رگ ها می شود. این مساله زمینه را برای ابتلا به نارسایی های وریدی فراهم خواهد کرد.

عوارض بی خطر نوسانات گردش خون در بارداری

 واریس بارداری از جمله عوارض ناخوشایند مربوط به نوسانات گردش خون در بارداری است. ولی نسبت به دیگر انواع مختلف واریس این مزیت را دارد که موقتی و گذرا بوده و اغلب چند ماه پس از زایمان خود به خود از میان  می رود.

 ادم Edema یا ورم بارداری نیز از جمله بیماری های وریدی به شمار رفته و اغلب با ورم ساق و مچ پا همراه است. این عارضه به دلیل تورم در ناحیه پا باعث به وجود آمدن مشکلاتی در پوشیدن کفش و پیاده روی در مسیرهای طولانی شده و در نتیجه اختلال در انجام فعالیت های روزمره را به دنبال دارد. ولی معمولا این مساله نگران کننده نیست.

* ولی با این حال بسیار احتیاط کنید زیرا ورم شدید در ناحیه ساق، مچ پا و همچنین دست ها که معمولا در انتهای بارداری و به طور ناگهانی رخ می دهد می تواند از علائم ابتلا به پره اکلامپسی و مسمومیت حاملگی باشد که در این صورت باید بلافاصله به پزشک خود مراجعه و با او مشورت کنید.

عوارض خطرناک نوسانات گردش خون در بارداری

 فلبیت phlebiti عبارت است از تشکیل لخته خون در وریدهای عمقی بدن که از جمله عوارض خطرناک مرتبط با نوسانات گردش خون در بارداری به شمار می رود. یکی از مهمترین عوارض این بیماری جدا شدن و حرکت لخته خون و انتقال آن به دستگاه گردش خون ریوی است که عارضه ای بسیار خطرناک و کشنده است. شیوع این عارضه در میان خانم های باردار بیش از سایر افراد است. به همین دلیل توصیه می شود بسیار احتیاط کرده و در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر هر چه سریعتر با پزشک خود مشورت کنید.

• احساس درد به خصوص در ران و ساق پا
• احساس گرفتگی، کرختی و گرمی در ناحیه مبتلا
• کشیدگی و سفت شدن پوست همراه با ورم عضو مورد نظر که نشان دهنده انسداد کامل ورید با لخته خون است

خط ابتلا بخصوص در موارد زیر بالاتر بوده و باید روند درمان را جدی تر گرفت:

• سابقه ابتلا قبلی به فلبیت یا ترومبوز ریوی در خانم باردار یا هر یک از اعضای خانواده
• سن بالای 35 سال
• چاقی مفرط
• بارداری های دو یا چند قلویی
• نشستن های طولانی مدت ( مانند سفرهای بیش از 4 ساعت)