عفونت خون در کودکان ،علت و علائم و نشانه های عفونت خون چیست؟
عفونت خون در کودکان یا سپسیس، مهمترین علت مرگ و میر در کودکان در سراسر جهان هر ساله است. این وضعیت زمانی است که سیستم ایمنی بدن تا حدی واکنش نشان می دهد که بر اندام های حساس تأثیر می گذارد. در ادامه این مطلب برای شما شرح می دهید که عفونت خون در کودکان نشانه چیست و آیا عفونت خون در کودکان درمانی دارد یا نه؟
عفونت خون در کودکان چیست؟
عفونت خون در کودکان که به عنوان سپسیس نیز شناخته می شود، هنگامی رخ می دهد که بدن مقادیر زیادی آنتی بادی برای مقابله با عفونت در جریان خون ایجاد می کند. نوزادان تازه متولد شده از دو ماهگی و کودکان (که واکسینه نشده اند) تا سه سالگی به ویژه در معرض ابتلا به این بیماری هستند زیرا ایمنی آنها تا آن زمان کاملاً رشد نکرده است. با این حال، نوزادانی که کمتر از دو ماه سن دارند، با دریافت آنتی بادی در رحم مادرشان، از چنین عفونتی محافظت می شوند. تنها نوزادانی که استرپتوکوک B دارند، از مادران خود به این بیماری مبتلا می شوند. سرانجام با رشد کودک، خطر کاهش می یابد و در سه سالگی کودک در معرض خطر بسیار کمتری قرار می گیرد.
علل عفونت خون در کودکان چیه؟
عفونت خون در کودکان یا سپسیس در نوزاد تازه متولد شده زمانی اتفاق می افتد که باکتری های یک قسمت از بدن موفق به ورود به جریان اصلی خون کودک شوند. باکتری های موجود در خون باعث سپتی سمی می شوند که اگر به موقع شناسایی و درمان نشود، می تواند باعث سپسیس شود.
با این حال، عوامل مختلف دیگری نیز وجود دارد که باعث بیماری در کودکان می شود.
1. سپسیس (در نوزادان یا کودکان تا سه سالگی) در صورت عدم واکسیناسیون ممکن است اتفاق بیفتد. کودکان از سن 2 تا 36 ماهگی سیستم ایمنی بسیار ضعیفی دارند. بنابراین، واکسیناسیون مانند یک سپر عمل می کند و کودک را در برابر عفونت های مختلف محافظت می کند.
2. زخم ها، بریدگی ها و خراش های باز در صورت عدم درمان به مدت طولانی می تواند منجر به عفونت خون در نوزادان شود. دلیل آن وجود باکتری استافیلوکوکوس اورئوس است که می تواند از طریق زخم باز و درمان نشده به جریان اصلی خون سرایت کند.
3. عفونت خون در نوزادان یا کودکان همچنین می تواند به دلیل عفونت ادراری، ذات الریه، عفونت گوش و حتی گاهی به علت مننژیت رخ دهد.
4. عوارض بارداری مانند: مادر مبتلا به عفونت در رحم یا جفت، پارگی کیسه آمنیوتیک قبل از زایمان یا ابتلا مادر به تب یا عفونت در هنگام زایمان نیز می تواند باعث عفونت خون در نوزادان شود.
5. كودكانی كه در یك محیط ناسالم و غیربهداشتی با تغذیه نامناسب به دنیا آمده و پرورش می یابند مستعد ضعف سیستم ایمنی بدن و در نتیجه ابتلا به سپسیس می باشند.
تجهیزات مورد استفاده در بخش مراقبت های ویژه نوزادان مانند سوند، لوله ها و خطوط داخل وریدی که برای استفاده از داروها استفاده می شود همچنین می توانند منجر به عفونت خون شوند.
علائم و نشانه های عفونت خون در کودکان
در بیشتر اوقات، کودکان هیچ علامت یا نشانه ای از عفونت خون نشان نمی دهند. با این حال، مهمترین نشانه دمای بدن یا افزایش تب بالاتر از 38 درجه سانتی گراد است. به غیر از این، علائم یا نشانه های دیگر عفونت خون در کودکان عبارتند از:
1. کودکان زیر سه ماه ممکن است خسته و بدقلق شوند. ممکن است اشتها کم شود و بنابراین از خوردن غذا امتناع می ورزند.
2. نوزاد دارای عفونت ممکن است در تنفس مشکل داشته باشد و بعضی اوقات حتی ممکن است به مدت 10 ثانیه تنفس او متوقف شود.
3. همچنین کمتر ادرار می کنند و رنگ پریده می شوند.
4- علائم ممکن است شامل بثورات روی پوست، برجستگی یک نقطه نرم (فونتانل) در پیشانی باشد.
5- عفونت خون یا سپسیس همچنین ممکن است باعث تشنج در نوزادان مبتلا شود.
6. کودکان بزرگتر ممکن است علائم تحریک پذیری را نشان دهند. آنها نیز مانند نوزادان بدقلق می شوند.
7. تغییر در ضربان قلب دیده می شود.
8- كودكان بزرگتر نیز مانند نوزادان ممكن است در تنفس مشكل داشته باشند.
9. کودکان ممکن است در دفع ادرار مشکل داشته باشند.
10. کودکان ممکن است استفراغ و گیجی را تجربه کنند.
تشخیص عفونت خون در کودکان
از آنجا که علائم یا نشانه های عفونت خون در کودکان مشخص و دقیق نیست، پزشکان برای تأیید یا رد عفونت خون در کودکان، یک سری آزمایشات آزمایشگاهی را تجویز می کنند. در صورت بروز تب پزشک در ابتدا به دنبال عفونت گوش، گلو یا ریه است. اگر علائم عفونت دیگری وجود نداشته باشد، پزشک درخواست می کند آزمایش های خاصی انجام شود.
1. آزمایش خون برای بررسی وجود باکتری یا میکروارگانیسم در خون انجام می شود.
2. آزمایش خون برای بررسی سطح اکسیژن و لخته ها انجام می شود.
3. برای رد کردن مننژیت باکتریایی ممکن است یک تست نخاعی انجام شود.
4. همچنین ممکن است برای رد عفونت قفسه سینه یا ریه، رادیوگرافی قفسه سینه انجام شود زیرا ذات الریه، اگر به موقع تشخیص داده و درمان نشود، ممکن است منجر به عفونت خون در کودک شود.
5. همچنین ممکن است پزشک آزمایشاتی را برای رد احتمال عفونت ادراری انجام دهد.
6. آزمایشات دیگری مانند سی تی اسکن، اسکن ام آر آی و سونوگرافی نیز برای تشخیص عفونت در سایر اندام های داخلی کودک انجام می شود.
درمان عفونت خون در کودکان
در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، عفونت خون در کودکان می تواند کشنده باشد. اگر درمان به موقع انجام نشود، ممکن است عفونت به دریچه های قلب یا بافت ها گسترش یابد که در نتیجه ممکن است آنها را آلوده کرده و در نهایت به آنها آسیب برساند. بنابراین در حالی که منتظر نتیجه آزمایشات آزمایشگاهی هستیم، پزشک برای پایین آوردن تب و به حداقل رساندن اثرات عفونت به سایر اعضای بدن، تجویز آنتی بیوتیک را برای کودک آغاز می کند. درصورتی که کودک بسیار بیمار به نظر برسد، پزشک ممکن است از طریق آمپول به او آنتی بیوتیک بدهد اما در صورتی که کودک تب داشته باشد اما علائم دیگری از عفونت نداشته باشد، ممکن است آنتی بیوتیک هایی را تجویز کند که به صورت خوراکی مصرف شود.
1. اولین چیزی که پزشک توصیه می کند بستری شدن کودک در بیمارستان است تا بتواند درمان مناسب با کودک انجام داده و اقدامات صحیحی برای بهبود عفونت انجام شود.
2. سپس پزشک آنتی بیوتیک را از راه وریدی تجویز می کند زیرا کودک در صورت ابتلا به بیماری جدی قادر به مصرف آنتی بیوتیک به صورت خوراکی نیست.
3. سپس مایعات به صورت داخل وریدی به کودک تزریق می شود تا کودک هیدراته بماند. گاهی اوقات غذا به صورت وریدی نیز داده می شود.
4. در صورت لخته شدن خون، پلاسمای خون تجویز می شود.
5. در بعضی مواقع داروهای فشارخون نیز به کودک داده می شود تا قلب به درستی کار کند.
6. معمولاً در صورت عفونت خون، کودکان دچار تنگی نفس می شوند. گاهی اوقات حتی به مدت 10 ثانیه تنفس کودک متوقف می شود که می تواند کشنده باشد. بنابراین به محض ورود کودکی که از عفونت خون رنج می برد، او را تحت درمان با تنفس مصنوعی قرار می دهند تا دیگر در تنفس مشکلی نداشته باشد.
7. در بعضی موارد خاص که برخی از اندام ها آسیب می بینند، برای رفع آسیب باید عمل جراحی انجام شود.
8. جدا از همه نکات فوق، کودکی که از عفونت خون رنج می برد بسیار آسیب پذیر می شود. بنابراین، وی باید در حین درمان و حتی پس از آن در محیطی بسیار تمیز نگهداری شود. درصورتی که کودکی پس از درمان از همان شیوه زندگی پیروی کند، ممکن است در معرض خطر ابتلا دوباره به عفونت باشد. بنابراین باید بهداشت مناسب حفظ شود و غذای خوب و مقوی به کودک داده شود تا سیستم ایمنی بدن وی افزایش یابد.
9. همچنین باید دید که کل دوره آنتی بیوتیک به کودک داده می شود و همچنین برای ویزیت های بعدی به پزشک مراجعه کند.
خطرات و عوارض عفونت خون در کودکان
خطرات مسمومیت خون در کودکان بسیار است. اولین و مهمترین، اگر سپسیس به موقع تشخیص و درمان نشود، حتی ممکن است برای کودک کشنده باشد. گفته می شود پنج برابر کشنده تر از حمله قلبی یا سکته مغزی است. در بدترین موارد، فشار خون پایین می آید، قلب ضعیف می شود، برخی از اندام های بدن از کار می افتند و هنگامی که این اتفاق می افتد، کودک به شوک سپتیک دچار می شود که به نوبه خود منجر به نارسایی چند اندام می شود. در حقیقت، سپسیس یکی از مهمترین چالشهای بخشهای مراقبت ویژه در بیمارستانهایی است که یکی از دلایل اصلی مرگ و میر است.
درمان های خانگی برای عفونت خون یا سپسیس
یک بیماری جدی در کودکان است. این یک اورژانس پزشکی است که در خانه قابل درمان نیست و نباید باشد. با این حال، ما همیشه می توانیم از برخی از داروهای طبیعی که می توان در خانه یافت، استفاده کنیم.
1. ویتامین C: در درمان مسمومیت خون نقش مهمی دارد. بیشتر در جلوگیری از شروع مسمومیت خون کمک می کند. همچنین به رشد و ترمیم سلولهای آسیب دیده در بدن کمک می کند. ویتامین تقویت کننده ایمنی است و همچنین در بهبود زخم ها نیز کمک می کند. این به بیماران کمک می کند تا با باکتری های موجود در خون مقابله کرده و عملکرد رگ های خونی کوچک را بهبود ببخشند.
2. زردچوبه: به طور گسترده ای به عنوان یکی از مهمترین داروهای سنتی برای بیماری های مختلف از جمله مسمومیت خون شناخته می شود. همچنین به عنوان یک درمان طبیعی شناخته شده است و می تواند محتوای پروتئین را در بدن کودک افزایش دهد. بدن پس از تزریق پروتئین بیشتر، می تواند با انواع مختلف عفونت مقابله و آن را مهار کند. این ماده غذایی مفید همچنین برای جلوگیری از تورم و پیوند با آنتی بیوتیک ها، با عوارض جانبی بسیار کم یا بدون عوارض، مفید است.
3. سیر: سیر نیز مانند زردچوبه تقویت کننده طبیعی سیستم ایمنی است و بنابراین یک درمان طبیعی موثر برای بیماری سپسیس است. این ماده غنی از آلیسین است که در مبارزه با انواع خاصی از التهاب که منجر به عفونت خون می شود، کمک می کند. حبه های خرد شده سیر همراه با عسل در صورت بلعیدن منظم می تواند مسمومیت خون را دفع کند.
4. عسل: اعتقاد بر این است که سیستم ایمنی بدن را تعدیل می کند و بنابراین در مبارزه با سپسیس که باعث ایجاد باکتری می شود، موثر است. همچنین به عنوان یک تقویت کننده سریع در نظر گرفته می شود. عسل، اگر روزانه مصرف شود، می تواند انواع عفونت ها را دفع کند و اگر روی زخم قرار گیرد، یک درمان کامل است.
5. نارون آمریکایی: درمان بریدگی یا زخم با این گیاه می تواند از حمله باکتری و ورود آن به بدن ما از طریق زخم جلوگیری کند.
6. گیاهان: برگهای قاصدک، برگ گزنه و برگ توس از ترکیبات خوبی برای تهیه دم نوش های گیاهی هستند. این برگها درون آب جوشانده شده قرار می گیرند که با مصرف آنها، تمام سموم بدن ما دفع می شود و از این طریق از مسمومیت خون جلوگیری می کند.
7. دوری از میکروب ها: در آخر مهمترین نکته این است که به خاطر داشته باشید تا حد امکان از قرار گرفتن در معرض میکروب ها جلوگیری کنیم. ما باید دستان خود را تمیز نگه داریم، به خصوص پس از استفاده از دستشویی. همچنین باید اطمینان حاصل کنیم که دستهای کثیف یا شسته نشده خود را از بریدگی و زخم دور نگه داریم تا از مسمومیت خون جلوگیری کنیم.
به غیر از این موارد، ما می توانیم مرکبات مانند لیمو و پرتقال را به کودکان خود نیز بدهیم.
چگونه می توان از عفونت خون در کودکان جلوگیری کرد؟
همیشه نمی توان از بروز سپسیس جلوگیری کرد، زیرا ممکن است به دلیل برخی از عفونت ها در بدن ایجاد شود. بنابراین، باید سعی کنیم با پیشگیری از عواملی که باعث ایجاد سپسیس می شود، از آن جلوگیری کنیم.
- اولین و مهمترین نکته این است که، هر کودک باید مطابق با برنامه واکسیناسیون مناسب سن خود ایمن سازی شود. با واکسیناسیون کامل و به موقع کودک می توان تا حد زیادی از عفونت خون جلوگیری کرد.
- ما باید اطمینان حاصل کنیم که هر گونه بریدگی، زخم و سایش را با یک ماده ضدعفونی کننده تمیز کنیم.
- با مشاهده علائم سپسیس، باید کودک خود را بلافاصله به پزشک ببریم زیرا مسمومیت خون در صورت تشخیص زودهنگام، قابل درمان است.
- بررسی کودک در صورت بروز بثورات یا عفونت پوستی توسط پزشک می تواند کمک زیادی به جلوگیری از سپسیس کند.
- ما باید کودکان خود را از افرادی که از هر نوع عفونت مانند عفونت ریه یا عفونت پوستی رنج می برند دور کنیم. این به شما در جلوگیری از ابتلای کودک به عفونت از فرد مبتلا کمک می کند.
- برای تقویت سیستم ایمنی بدن باید به کودک یک رژیم غذایی سالم و مغذی داده شود که به نوبه خود به مبارزه با هر نوع عفونت کمک می کند.
- فرد باید قبل از هر وعده غذایی و بعد از هر بار استفاده از دستشویی، شستن دستها را رعایت کند و به طور مرتب استحمام کند و همچنین این کار را به کودک خود آموزش دهد.همانطور که گفته می شود "پیشگیری بهتر از درمان است"، ما باید سعی کنیم با آگاهی از قوانین ساده ای که به کودک در داشتن زندگی بهتر و سالم تر کمک می کند، از عفونت خون در کودکان جلوگیری کنیم. این نه تنها به افزایش امید به زندگی کودک در کشور ما کمک می کند بلکه به جامعه و کشور ما در ساخت فردایی بهتر نیز کمک می کند.
مطالعه بیشتر:
درمان و نشانه های عفونت گوش کودکان
عفونت های مادرزادی چگونه به جنین آسیب می زنند؟
عفونت بیضه کودکان ، راهکارهای تشخیص و درمان آن
عفونت مادرزادی سیتومگالوویروس و شیوه های انتقال این عفونت
