نشانه های پارگی کیسه آب چیست و چه تفاوتی با ترشحات واژن دارد؟

دلایل پاره شدن کیسه آب در دوران بارداری

داخل رحم، جنین توسط یک کیسه غشایی پر از مایع به نام کیسه آمنیوتیک احاطه شده است. این کیسه جنین را در کل دوران بارداری محافظت می‌کند. هنگامی که این کیسه دچار پارگی شود، مایع از طریق دهانه رحم و واژن به بیرون تراوش می‌کند.

پاره شدن کیسه آب با ترشح هورمون‌ها و مواد شیمیایی خاصی که باعث انقباض می‌شود همراه است که چند ساعت پس از پاره شدن کیسه آب احساس می‌شود. در هفته ۳۴ بارداری، مقدار مایع آمنیوتیک به ۸۰۰ میلی لیتر تا یک لیتر افزایش می‌یابد. این مایع بطور مداوم توسط جنین بلعیده، استنشاق و خارج می‌شود. علاوه براین، مایع آمنیوتیک کمک می‌کند:

• جنین به راحتی در داخل رحم حرکت کند.
• درجه حرارت اطراف جنین را ثابت نگه می‌دارد.
• رشد مناسب ریه‌ها و دستگاه گوارش

و هنگامی‌ که زمان تولد فرا برسد،  این مایع بدن تان را برای به دنیا آوردن نوزاد آماده می‌کند. با این وجود، پاره شدن کیسه آب همیشه نشانه زایمان نیست، زیرا گاهی اوقات می‌تواند پیش از موعد اتفاق بیفتد.

کیسه آب یک غشای محتوی مایع آمنیوتیک است که جنین و جفت را در بر گرفته و درحقیقت ادامه حیات جنین وابسته به آن است. در اینجا دلایل پارگی کیسه آب در بارداری را بیان می کنیم:

1- پارگی کیسه آب به دلیل کامل شدن دوره بارداری

با کامل شدن دوره بارداری، کیسه آمنیوتیک به خودی خود پاره می‌شود، و شما وارد مرحله زایمان می‌شوید. این باعث می‌شود که مایع آمنیوتیک به صورت قطره قطره، نشت آهسته و یا یک جریان تند از طریق واژن جاری شود.

2- پارگی کیسه آب به دلیل عفونت یا جراحی

در صورتیکه پاره شدن کیسه آب قبل از کامل شدن دوره بارداری، و بعد از هفته ۳۷ اتفاق بیفتد، اصطلاحاً به این وضعیت پارگی زودرس غشای آمنیوتیک (PROM) گفته می‌شود. این اتفاق ممکن است به دلایل:

• عفونت واژن، رحم یا دهانه رحم
• کشش بیش از حد کیسه آب (به علت میزان بالای مایعات یا بارداری چند قلویی)
• جراحی یا بیوپسی دهانه رحم
• داشتن سابقه پارگی زودرس کیسه آب

در چنین وضعیتی، اکثر مادران در عرض ۲۴ ساعت پس از پاره شدن کیسه آب وارد زایمان می‌شوند.

3- سایر دلایل پارگی کیسه آب

اگر مادر باردار پیش از هفته ۳۷ بارداری دچار پارگی کیسه آب شود، به این وضعیت پارگی زودرس پیش از موعد غشای آمنیوتیک (PPROM) اطلاق می‌گردد.

این وضعیت حدوداً در ۳ درصد از بارداری‌ها رخ می‌دهد و علت یک سوم زایمان‌های پیش از موعد است. احتمال پارگی زودرس کیسه آب در افراد زیر بیشتر است:

• مادران باردار متعلق به طبقه اجتماعی اقتصادی پایین‌تر
• مادران سیگاری
• کسانی که سابقه عفونت‌های منتقله از راه جنسی دارند
• مادرانی که سابقه زایمان زودرس داشته باشند
• افرادی که خونریزی واژینال یا اتساع رحم دارند

اگر کیسه آب شما پیش از هفته ۳۴ تا ۳۷ بارداری پاره شود، پزشک ترتیبی می‌دهد که زایمان انجام شود.

با اینحال، اگر پیش از هفته ۳۴ بارداری کیسه آب پاره شود، در آن صورت پزشک سعی می‌کند با توصیه به مادر برای استراحت کامل، زایمان را به تعویق بیاندازد.

پزشک برای پیشگیری از عفونت آنتی بیوتیک و برای رشد سریع ریه‌های جنین "کورتیکو استروئید" برای شما تجویز می‌کند. زایمان زمانی انجام می‌شود که ریه‌های جنین به قدر کافی رشد کرده باشند.

هنگامی که کیسه آب پاره شود، دیگر جنین به وسیله مایع آمنیوتیک محافظت نمی‌شود. اما بدن شما به تولید مایعات برای تسهیل زایمان ادامه می‌دهد. بنابراین، ضروری است که شما این اتفاق را تشخیص دهید تا به موقع کمک‌های مورد نیاز را دریافت کنید.

نشانه های پاره شدن کیسه آب 

چگونه بفهمیم کیسه آب پاره شده؟ اگر متوجه یک جهش ناگهانی مایع شدید که شلوارتان را خیس می‌کند، این می‌تواند مایع آمنیوتیک باشد.

1- شما می‌توانید با اقدامات زیر آن را مشخص کنید:

• مثانه خود را خالی کنید
• مقداری از مایع ترشح شده را روی پد (دستمال) بریزید. اگر بد بو و زرد رنگ است می‌تواند ادرار باشد. اگر بدون رنگ و بو است، احتمالاً مایع آمنیوتیک است.
• برای کنترل جریان مایع، ماهیچه کف لگن را منقبض کنید.(مثل تمرین کگل) اگر مایع قطع شود این ادرار است؛ اگر همچنان ادامه پیدا کند به این معنی است که کیسه آب پاره شده است.

۲- زمان وقوع، رنگ و بوی ترشح را مشخص کنید.

۳- پارگی کیسه آب معمولاً با لکه بینی یا مقداری خونریزی توام است.

۴- بعد از پاره شدن کیسه آب ممکن است دچار تب یا بالا رفتن دمای بدن شوید.

۵- هنگام ترشح مایع آمنیوتیک، حرکات جنین در رحم را بررسی کنید.

زمانی که مطمئن شدید که ترشح آب ناشی از پارگی کیسه آب است، وحشت نکنید. در عوض با پزشکتان تماس بگیرید و برخی از اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهید.

پزشک برای تشخیص پاره شدن کیسه آب از دو روش استفاده می‌کند. این روش‌ها عبارتند از:

• قرار دادن یک اسپی کولوم در واژن برای بررسی نشت کیسه آب. پزشک همچنین ممکن است نمونه‌ای از آب را برای آزمایش عفونت و میکروب جمع کند.
• در آزمایش آمنیوتیک، پزشک نمونه آب را در "رنگ زرد نیترازین تشخیص PH " قرار می‌دهد. در حضور مایع آمنیوتیک، رنگ نیترازین از زرد به زرد-آبی یا آبی تیره تبدیل می‌شود که تائید کننده پارگی کیسه آب است.
• اگر هیچکدام از آزمایش‌های فوق برای تشخیص کافی نباشد، آنگاه شما باید برای ترشحات بیشتر آب صبر کنید.

فرق ترشحات واژن با پارگی کیسه آب

مایع آمنیوتیک بدون رنگ و بو است، در حالی که ترشحات واژن سبک، مخاطی و سفید شیری است. اگر شما متوجه ترشحات رگه دار قهوه‌ای یا صورتی همراه با خون شدید، این نشان دهنده این است که زایمان قریب الوقوع است.

زنده ماندن جنین بعد از پاره شدن کیسه آب

در اینجا به برخی از اقدامات ضروری پس از پاره شدن کیسه آب و ترشح مایع آمنیوتیک اشاره می‌شود:

۱- با بیمارستان یا پزشک خود تماس بگیرید. آنها را در جریان وضعیت خود قرار دهید و دستورالعمل‌های آنان را دنبال کنید.

۲- پاره شدن کیسه آب جنین شما را در معرض میکروب‌ها و آلودگی‌هایی که از طریق واژن وارد رحم می‌شوند قرار می‌دهد. اگر پزشک تشخیص بدهد که شما باید تا ۱۲ ساعت صبر کنید، به شما خواهد گفت که برای محافظت از خود و جنین‌تان در مقابل این آلودگی چه کارهایی انجام دهید. محل واژن را تمیز نگه دارید و اقدامات احتیاطی دیگر را طبق گفته پزشک انجام دهید.

۳- اگر در خانه و یا در راه بیمارستان هستید، یک لایه پلاستیکی روی رختخواب یا صندلی اتومبیل بگذارید تا از خیس شدن آن جلوگیری کنید.

۴- اگر ترشح کم است از یک پَد و در صورت جریان تند آب از یک حوله در زیرتان استفاده کنید. این باعث می‌شود که لباسهای تان تمیز بماند. گذاشتن پد همچنین به شما کمک می‌کند که نمونه آب روی آن جمع شود و بتوانید آن را به پزشک نشان دهید.

مایع می‌تواند حاوی موادی غیر از مایع آمنیوتیک باشد:

• اگر مایع ترشح شده به رنگ قهوه‌ای یا سبز باشد، ممکن است نشان دهنده اولین مدفوع جنین در داخل رحم باشد. همانطور که جنین شما در داخل مایع آمنیوتیک تنفس می‌کند، ممکن است این مدفوع با ورود به ریه‌های جنین منجر به مشکلات تنفسی شود. نمونه‌های جمع شده روی پد، به پزشک در تشخیص آن کمک خواهد کرد. به محض دیدن چنین چیزی سریعاً خود را به بیمارستان برسانید.
• گاهی اوقات با جهش مایع آمنیوتیک بند ناف می‌تواند وارد دهانه رحم یا واژن شود (پرولاپس بند ناف). این اتفاق زمانی به وقوع می‌پیوندد که غشاء آمنیوتیک پاره می‌شود ولی جنین هنوز به لگن وارد نشده است. اگر شما متوجه یک حلقه از بند ناف در واژن شدید، سریعاً پزشک را در جریان بگذارید. پرولاپس در یک مورد از هر ۳۰۰ زایمان روی می‌دهد.

پاره شدن کیسه آب یک امر طبیعی است که منجر به زایمان می‌شود. اما اگر آب به شدت به بیرون ترشح می‌شود، شاید شما دستپاچه شوید و ندانید که چه کاری باید انجام دهید. از همسر، مادر یا هر کسی که همراه شماست کمک بگیرید. از آنها بخواهید سریعا با بیمارستان تماس بگیرند. از همه مهم‌تر، دچار ترس و واهمه نشوید زیرا می‌تواند ترس و اضطراب را به جنین منتقل و مسائل را پیچیده کند.

مطالعه بیشتر:

1- آیا عفونت باعث پاره شدن کیسه آب و زایمان زودرس می شود؟

2- پارگی یا سوراخ شدن کیسه آب در اواخر بارداری، دلیل و درمانش چیست؟

3- کم شدن مایع دور جنین بدون پارگی کیسه آب، دلیل چیست؟

4- چه دلایلی باعث پاره شدن کیسه آب می شود