صرع در کودکان چیست و حمله صرع در کودکان چگونه است؟
بیماری صرع در کودکان ممکن است از هر سنی آغاز شود حتی در دوران نوزادی! اگر کودک شما به صرع مبتلاست، ممکن است سؤالات یا نگرانی‌هایی داشته باشید. بهترین کار این است که اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید تا بدانید که دقیقا در هنگام شروع حملات صرع در کودکان چه باید کنید؟ علت بیماری صرع در کودکان چیست؟ آیا درمانی برای بیماری صرع در کودکان وجود دارد یا نه؟ برای دریافت پاسخ تمامی این سوالات تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
بیماری صرع در کودکان چیست؟
صرع یک عارضه عصب‌شناختی است (بر مغز و دستگاه عصبی تاثیر می‌گذارد) که در آن شخص دچار حمله‌ای که در مغز آغاز میشود خواهد شد. مغز از میلیون‌ها سلول عصبی تشکیل شده است که با استفاده از سیگنال‌های الکتریکی عملکرد، احساسات و افکار بدن را کنترل می‌کند. اگر سیگنال‌ها مختل شود شخص دچار حمله صرع خواهد شد.
تمام حملات ناشی از صرع نیست. عوارض دیگر مشابه با صرع شامل غش کردن به خاطر افت فشار خون و تشنج ناشی از تب در کودکی است. این موارد حمله صرع محسوب نمی‌شود، زیرا عامل آن اختلال فعالیت مغز نیست.
حمله صرع در کودکان چگونه است و هنگام حمله چه اتفاقی رخ میدهد؟
انواع مختلفی از حمله صرع وجود دارد. نوع حمله صرع در کودک، بستگی به بخشی از مغز دارد که دچار اختلال شده است.
دو نوع اصلی حمله وجود دارد: حمله کانونی (گاهی حمله جزئی هم نامیده میشود) و حمله صرع منتشر. حمله کانونی تنها یک طرف مغز را تحت تاثیر قرار میدهد و حملات منتشر هر دو بخش مغز. به‌طور کل، بزرگسالان و کودکان به نوع مشابهی از حمله دچار می‌شوند، اما برخی ممکن است در کودکان نسبت به بزرگسالان شایع‌تر باشد. به‌عنوان مثال، حملات پرتی (خیره‌ماندن) که بسیار مختصر است و اغلب با «خیال‌بافی» یا حواس‌پرتی اشتباه گرفته میشود. حملات مختلف صرع شامل موارد زیر است:
- رعشه
- حرکات تکرارشونده
- حس‌های عجیب مانند مزه غریب در دهان یا بوی ناآشنا یا احساسی در شکم
در برخی از حملات، کودک ممکن است نسبت به اتفاق در حال وقوع آگاه باشد. در انواع دیگر، کودک ناهشیار میشود و پس از حمله چیزی یادش نمی‌آید.
برخی کودکان ممکن است در خواب دچار حمله شوند (گاهی به آن حملات شبانه می‌گویند). حمله صرع هنگام خواب میتواند بر الگوی خواب تاثیر بگذارد و روز بعد باعث خواب‌آلودگی و خستگی او شود.
علت صرع در کودکان چیست؟ چرا کودک من دچار صرع شده است؟
بعضی از کودکان به خاطر جراحت مغزی دچار صرع می‌شوند. این میتواند به‌خاطر شدت جراحت سر، مشکلات هنگام تولد یا یک بیماری باشد که بر مغز تاثیر می‌گذارد، مانند مننژیت. صرع‌هایی که منشا آن یک دلیل ساختاری است گاهی صرع ناشی از بیماری نامیده میشود.
اکنون برخی محققان اعتقاد دارند که ابتلا به صرع همیشه تا اندازه‌ای ژنتیک است. در این موارد کسی که دچار صرع میشود، همیشه از لحاظ ژنتیک متمایل به آن است. این موضوع میتواند حاد یا خفیف یا چیزی میان این دو باشد.
حتی اگر صرع پس از جراحت مغزی یا تغییرات ساختاری دیگر رخ بدهد، ممکن است به خاطر هر دوی دلایل ساختاری و تمایل ژنتیک فرد باشد. این موضوع میتواند منطقی باشد، چراکه بسیاری از افراد با جراحت مغزی مشابه دچار صرع نمی‌شوند.
صرع چگونه تشخیص داده میشود؟
اگر کودک بیش از یکبار دچار حمله شود میتواند صرع را تشخیص داد. معمولا باید به پزشک اطفال مراجعه کنید. ممکن است از شما یا کودک (در صورتیکه بتواند) خواسته شود جزئیات رخدادهای قبل، در هنگام و بعد از حمله را توضیح دهید.
ضبط کردن تصویر حمله میتواند به تشخیص متخصص کمک کند. ممکن است پزشک برای کمک به تشخیص دستور چند آزمایش را بدهد. آزمایش‌ها به‌تنهایی نمی‌تواند صرع را تایید یا آن‌را رد کند، اما می‌توانند برای کمک به یافتن علت صرع کودک اطلاعات بیشتری فراهم آورد.
سندروم صرع کودکی چیست؟
اگر مشکل کودک شما، سندروم صرع کودکی تشخیص داده است، به این معناست که صرع آنها دارای مشخصات بخصوصی است. این میتواند شامل نوع حمله یا حملات، سن شروع حملات و نتایج مشخص نوار مغزی باشد.
آزمایش نوار مغزی بدون درد است و فعالیت‌های الکتریکی مغز را ثبت می‌کند.
سندروم‌ها الگوی مشخصی را دنبال می‌کنند، به این معنا که متخصص اطفال ممکن است بتواند چگونگی پیشروی عارضه کودک را پیش‌بینی کند.
سندروم‌ها میتواند بسیار مختلف باشد. برخی از آنها «خوش‌خیم» نامیده می‌شوند که معمولا نتایج خوبی دارد و با رسیدن کودک به یک سن مشخص از بین می‌رود. برخی دیگر شدیدتر هستند و درمان آنها نیز سخت‌تر است. برخی ممکن است با ناتوانی‌هایی همراه باشد و بر رشد کودک تاثیر بگذارد.
آیا صرع در کودکان درمان دارد؟
باید به متخصص اطفال یا متخصص مغز و اعصاب کودکان مراجعه کنید. ممکن است یک پرستار متخصص صرع نیز در مراقبت از او سهیم باشد. جوانان معمولا از ۱۶ سالگی به متخصص مغز و اعصاب بزرگسالان مراجعه می‌کنند.
1- داروهای ضدصرع
بیشتر افراد مبتلا به صرع برای کنترل حملات از داروهای ضدصرع استفاده می‌کنند. متخصص اطفال میتواند تصمیم بگیرد که آیا این داروها برای کودک شما مناسب است یا خیر. با این‌که هدف از داروی ضدصرع جلوگیری از رخداد حملات است، اما هنگام حمله باعث توقف آن نمی‌شود و صرع را درمان نمی‌کنند.
بیشتر کودکانی که داروی ضدصرع مناسب خود را مصرف می‌کنند دچار حمله نمی‌شوند. این دارو نیز مانند تمام داروها، عوارض جانبی خود را برای برخی از کودکان به‌همراه دارند. برخی از عوارض جانبی با عادت کردن بدن به دارو از بین می‌رود. اگر نگران مصرف این داروها توسط کودک هستید می‌توانید با متخصص اطفال، پرستار صرع یا داروساز صحبت کنید. تغییر یا توقف داروی کودک بدون مشورت پزشک میتواند باعث شروع دوباره حملات یا شدیدتر شدن آنها شود.
با این‌که داروی ضدصرع برای بسیاری از کودکان خوب عمل می‌کند، برای همه این‌گونه نیست. اگر داروی ضدصرع برای کودک شما مناسب نباشد، پزشک میتواند روش‌های دیگری را برای درمان پیش بگیرد.
2- رژیم کتوژنیک
برای برخی از کودکان که هنوز به‌رغم آزمودن داروی ضدصرع دچار حمله می‌شوند، ممکن است رژیم کتوژنیک کمک کند که تعداد یا شدت حملات کاهش یابد. این رژیم یک درمان پزشکی است که اغلب در کنار داروی ضدصرع پیش گرفته میشود و توسط متخصص پزشکی و تغذیه تحت نظر قرار می‌گیرد.
3- جراحی صرع
بسته به نوع صرع و این‌که حمله از کدام قسمت مغز آغاز میشود، ممکن است برخی از کودکان مورد جراحی قرار بگیرند. این جراحی شامل برداشتن بخشی از مغز به‌منظور توقف یا کاهش تعداد حملات در کودک است.
آیا صرع بر زندگی کودک من تاثیر می‌گذارد؟
ممکن است نتوانید این موضوع را پیش‌بینی کنید. اما کمک به کودک در مدیریت صرع و شنیدن احساسات آنها میتواند تاثیر مثبتی داشته باشد. اجازه بدهید مدرسه از شرایط او باخبر باشد تا بیشترین استفاده را از آموزش خود ببرد.
برای کاهش تعداد حملات صرع در کودکان چه کنیم؟
حملات برخی از کودکان در واکنش به محرکهایی نظیر استرس، هیجان، ملال، عدم مصرف دارو یا کمبود خواب رخ میدهد. یادداشت کردن حملات میتواند به شما کمک کند تا الگویی برای آنها پیدا کنید. اگر محرکها را شناسایی کنید، جلوگیری از آنها تا جای ممکن میتواند به کاهش تعداد حملات کمک کند. خواب کافی و غذای متعادل میتواند کودک شما را سالم نگه دارد و از حملات بکاهد.
آیا با وجود بیماری صرع در کودکان، باید واکسیناسیون او انجام شود؟
چه کودک صرع داشته باشد چه نداشته باشد، برخی والدین درباره ایمن‌سازی نگران هستند. اداره بهداشت توصیه می‌کند که تمام کودکان در مقابل بیماری‌ها واکسینه شوند. این شامل کودکان مبتلا به صرع نیز میشود. اگر نگران این موضوع هستید، برای اطلاعات بیشتر با پزشک متخصص مشورت کنید.
کنترل رفتار کودکان مبتلا به صرع
در مورد برخی از کودکان، ابتلا به صرع و مصرف دارو بر رفتار آنها تاثیری نمی‌گذارد. اما، برخی کودکان ممکن است متوجه تغییری در خلق‌وخو یا رفتار مانند بدخلقی یا انزواطلبی شوند. برخی کودکان ممکن است نسبت به احساساتشان درباره ابتلا به صرع و تاثیرات آن باز باشند و از آن صحبت کنند. ممکن است بخواهند مانند خواهر و برادرشان با آنها رفتار شود و حس کنند که صرع بر زندگی آنها تاثیری نگذاشته است. تشویق کودک به حرف زدن درباره صرع میتواند به حس بهتر آنها کمک کند.
تغییرات رفتاری و مشکلات ممکن است برای هر کودکی، فارغ از ابتلا به صرع رخ بدهد و برای بسیاری تنها بخشی از روند بزرگ شدن است. در تعدادی از کودکان، رفتار تند و بیش‌فعالانه میتواند از عوارض جانبی داروی ضدصرع باشد. اگر در مورد تغییر رفتار کودک نگران هستید می‌توانید در این باره با متخصص صحبت کنید.
فعالیت‌های تفریحی
اکثر کودکان مبتلا به صرع می‌توانند همان فعالیت‌های کودکان سالم را انجام دهند. اقدامات ساده میتواند فعالیت‌هایی نظیر شنا کردن و دوچرخه‌سواری را ایمن‌تر سازد. به‌عنوان مثال، اطمینان یابید کسی که می‌داند هنگام حمله چطور به کودک کمک کند همراه او باشد.
آیا با بزرگ شدن کودک صرع تغییر می‌کند؟
نوع و تناوب حمله صرع میتواند به مرور زمان تغییر کند. برخی کودکان اواسط یا اواخر نوجوانی صرع را پشت سر می‌گذارند. اگر دارو مصرف می‌کنند و دو سال است دچار حمله نشده‌اند، ممکن است پزشک مصرف دارو را به‌تدریج متوقف سازد.
کودک من چه احساسی خواهد داشت؟
ابتلا به صرع میتواند به روش‌های مختلف بر کودک تاثیر بگذارد. بسته به سن و نوع حملات، تاثیر آن میتواند متفاوت باشد.
برای برخی کودکان تشخیص صرع تاثیری بر زندگی روزمره آنها نخواهد داشت. برای برخی ممکن است ترسناک یا سخت باشد. ممکن است احساس خجالت، انزوا یا متفاوت بودن کنند. کودک را تشویق کنید درباره نگرانی‌هایش صحبت کند.
بیشتر کودکان مبتلا به صرع همان امیدها و آرزوهای کودکان دیگر را دارند و حملات الزاما مانع آنها در رسیدن به اهدافشان نخواهد بود.
احساسات شما به عنوان والدین
در اثر مواجه با بیماری صرع در کودکان ممکن است دچار احساسات متناقضی شوید. کنار آمدن با آن و تاثیر آن بر زندگی خانوادگی زمان می‌برد. احساس شما نیز به مرور زمان درباره این موضوع تغییر می‌کند.
مطالعه بیشتر:
تشنج در کودکان از علائم تا تشخیص و درمان آن چیست؟
کف کردن دهان نوزاد پس از شیردهی به چه علت است؟
صرع در کودکان چگونه است و چه علایم و نشانه هایی دارد؟
