کاهش شنوایی در کودکان،علایم و علت کاهش شنوایی درکودکان چیست؟

کاهش شنوایی در کودکان

اگر اخیراً متوجه شده باشید که نوزاد یا کودک خردسالتان دچار کم شنوایی شده است، احتمالاً سوالات و نگرانی های زیادی برای شما ایجاد خواهد شد. ما درک می کنیم که احساس نگرانی و اضطراب در چنین شرایطی کاملا طبیعی است، اما مطمئن باشید که گزینه های درمانی و سازگاری محیطی زیادی هم برای خانه و هم برای مدرسه در دسترس شما و فرزندتان هستند که می توانند به کنترل و حل این مشکل کمک کنند.

شاید مهم‌ترین چیزی که باید درمورد کاهش شنوایی در کودکان بدانید این باشد که توانایی شنوایی به فرزند شما کمک می‌کند تا سخن گفتن و مهارت‌های زبانی خود را توسعه و افزایش دهد. بنابراین اطمینان یافتن از اینکه مشکل شنوایی دلبند شما به طور مناسب درمان می‌شود، اهمیت زیادی دارد، زیرا تنها از این طریق است که می توانید تأثیرات منفی که کاهش شنوایی بر تحصیل او دارد را کاهش دهید.

در حقیقت تحقیقات نشان می ‌دهند که درمان مشکل کاهش شنوایی کودکان قبل از اینکه نوزاد به سن شش ماهگی برسد، در مقایسه با درمان بعد از این سن، به طور قابل ملاحظه ای منجر به نتایج بهتر در توانایی های گفتاری و همچنین رشد زبانی می‌شود.

علت کم شنوایی در کودکان چیست؟

در علم پزشکی، به بچه ای کم شنوا گفته می شود که بر طبق نتایج آزمایشات شنوایی سنجی، نتواند اصواتی که زیر میزان مشخصی از حجم صدا هستند را در یك گوش (معروف به کم شنوایی یك طرفه) یا هر دو گوش (کم شنوایی دو طرفه) خود بشنود و تشخیص دهد. کمترین آستانه شنوایی برای انسان معمولاً در حدود 15 تا 20 دسی بل (dB) شدت صوت بوده که تقریباً صدایی شبیه به خش خش برگ ها در زیر پا و یا زمزمه و همهمه مردم در تجمع است.

اگر بچه ها حتی در شنیدن صدای خش خش برگ ها نیز مشکل داشته باشند، تا حدی کم شنوا در نظر گرفته شده و این مساله به ظاهر کم اهمیت و ناچیز، می تواند درک برخی از بخش های خاص گفتاری را برای آن ها دشوار کند. به همین دلیل است که درمان کم شنوایی در بچه ها بسیار مهم است، زیرا آن ها از همان بدو تولد در حال یادگیری زبان هستند.

این یک نقطه شروع است. شدت کاهش شنوایی در کودکان در هر کودک با دیگری متفاوت بوده و برحسب آستانه شنوایی طبقه بندی می شود. بر این اساس برخی از بچه ها کم شنوایی خفیف دارند (یعنی نمی توانند صداهای زیر 25 تا40 دسی بل را بشنوند)، برخی دیگر از آن ها کم شنوایی متوسط دارند (یعنی نمی توانند اصوات با شدت 41 تا 60 دسی بل را بشنوند)، دسته دیگر دچار کم شنوایی شدید هستند (یعنی نمی توانند صداهای بین 61 تا 80 دسی بل را بشنوند) و در نهایت بچه هایی نیز هستند که دارای مشکل کم شنوایی عمیق هستند (که تنها صداهای بالا تر از 81+ دسی بل را می شنوند). ناتوانی در شنیدن تقریباً تمامی اصوات، همان چیزی است که به عنوان ناشنوایی عمیق شناخته می شود.

مسئله فقط حجم صداها نیست

کاهش شنوایی در کودکان ترکیبی از کاهش حجم صدا (با واحد دسی بل اندازه گیری شده) و کاهش سرعت یا فرکانس صوت (با هرتز اندازه گیری شده) است. به عنوان مثال، برخی از بچه ها ممکن است در شنیدن صداهایی که دارای فرکانس بلند هستند مشکل داشته باشند، اما در شنیدن اصوات با فرکانس پایین، هیچ مشکلی را تجربه نکنند. این اختلال به عنوان کم شنوایی با فرکانس بالا شناخته می شود. یا به عنوان مثال، کودکی که در فرکانس های بالای صوت، کم شنوایی متوسط داشته باشد، قادر به صحیح شنیدن بیشتر گفتار نخواهد بود، اما ممکن است صدای یک هلی کوپتر را بدون مشکل و به وضوح بشنود.

از سوی دیگر بعضی از کودکان ممکن است کاملا معکوس باشند، یعنی اینکه دچار مشکل کاهش شنوایی با فرکانس پایین هستند. برخی دیگر نیز از کم شنوایی "مسطح" یا " flat" رنج می برند، این بدان معنی است که آن ها در همه زمینه ها، از کم تا زیاد، باید برای شنیدن صدا تلاش کنند. همانطور که مشاهده می کنید، کاهش شنوایی در هر بچه ای منحصر به فرد و بسیار متغیر و متنوع است، به همین دلیل است که سمعک های سفارشی از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند، زیرا می توانند با الگوی خاص کاهش شنوایی فرزند شما تنظیم شوند.

برای درک کامل کاهش شنوایی در کودکان، این بسیار مهم است که از میزان کم شنوایی در هر گوش و همچنین دانستن اینکه شنیدن چه فرکانس هایی برای او سخت تر است، مطلع باشید.

کاهش شنوایی در کودکان چقدر رایج است؟

بسته به سازمان های مختلف جمع آوری داده ها، تخمین های مختلفی در این مورد وجود دارد، اما کم شنوایی به صورت کلی در بچه ها یک مشکل بسیار شایع است. یک نظرسنجی در سطح وسیع تخمین زده است که حدود 15٪ از کودکان از کم شنوایی رنج می برند، اگرچه که در بیشتر موارد این کاهش در قدرت شنوایی اندک و ناچیز بوده و فقط یک گوش را درگیر کرده است. میزان شدیدتر کاهش شنوایی به میزان بسیاری کمتری گزارش شده است.

علائم و نشانه های کاهش شنوایی در بچه ها مراکز بهداشت و درمان به طور معمول در یکی دو روز پس از تولد، غربالگری های مخصوص سنجش قدرت شنوایی را برای نوزادان تازه متولد شده انجام می دهند. اگر نوزاد تازه متولد شده علائم کم شنوایی را از خود نشان دهد، معمولاً چند هفته بعد باید مجددا برای غربالگری دوم به مراکز مربوطه آورده شد. با این حال، گاهی اوقات نوزادانی که از هر دو غربالگری شنوایی نیز بدون مشکل عبور می کنند، ممکن است با افزایش سن علائم کم شنوایی را نشان دهند.

علائم و نشانه های کاهش شنوایی در کودکان و نوزادان

از هنگام تولد تا 4 ماهگی

نوزادان تازه متولد شده با شنیدن صداهای بلند وحشت زده نمی شوند.

- همانطور که هفته ها از به دنیا آمدن نوزاد می گذرد، هیچ نوع پاسخ و یا واکنشی به صدای شما اعم از لبخند زدن، با زمزمه پاسخ دادن و یا آرام شدن نشان نمی دهد.

بین 4 تا 9 ماهگی

- نوزاد کوچک شما هنگامی که با او صحبت می کنید، لبخند نزده و به علاوه به اسباب بازی های صدادار، هیچ توجهی نمی کند.

- سر خود را به سمت صداهای آشنا تکان نمی دهد.

- اصوات نامفهوم را از خود تولید نکرده و به نظر می رسد که متوجه حرکات دستی مانند "بای بای کردن" نمی شود.

بین 9 تا 15 ماهگی

- نوزاد شما هنوز هیچ اصواتی مشابه به حرف زدن را از خود تولید نکرده و همچنین هیچ تلاشی برای تقلید صداها از خود نشان نمی دهد.

- از صدای خود برای جلب توجه شما استفاده نمی کند.

- به صدا زدن نامش هیچ واکنش و پاسخی نشان نمی دهد.

بین 15 تا 24 ماهگی

- کوچولوی شما هنوز هم از هیچ کلمه ساده ای مثل ماما یا بابا استفاده نمی کند و نمی تواند اعضای بدنش را هنگامی که در مورد نام آن ها از او سوال می کنید، به شما نشان دهد.

- نمی تواند اشیا معمول را نام ببرد.

- با علاقه و اشتیاق به آهنگ ها، ریتم ها و داستان ها گوش نمی دهد.

- نمی تواند از دستورات ساده و ابتدایی پیروی کند.

نکته مهم: این علائم و نشانه ها جامع نبوده و در صورت وجود هرگونه نگرانی در زمینه شنوایی دلبندتان، می بایست با یک متخصص اطفال مشورت کنید.

اگر فکر می کنید کودک شما در شنیدن مشکل دارد ، فوراً به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.

یک راه ساده برای تعیین اینکه آیا شنوایی فرزند شما به طور مناسب و طبیعی رشد می کند یا خیر، نظارت بر نقاط عطفی گفتار و شنوایی او در طی روند رشد و تکامل است، مانند موارد ذکر شده در انجمن شنیدن و زبان گفتار آمریکا که از این قرار هستند:

از هنگام تولد تا 4 ماهگی، نوزاد شما باید:

با شنیدن صداهای بلند وحشت زده شود.

- با شنیدن صداهای بلند از خواب بیدار شده و یا ناگهان تکان بخورد.

- لبخند زدن و یا با زمزمه پاسخ دادن، به صدای شما واکنش نشان دهد.

- با شنیدن صداهای آشنا آرام شود.

از 4 ماهگی تا 9 ماهگی، نوزاد شما باید:

- وقتی که با او صحبت می شود، لبخند بزند.

- به اسباب بازی هایی که صدا می دهند، توجه کند.

- سر خود را به سمت صداهای آشنا برگرداند.

- صداهای بی معنا و مفهوم ایجاد کند.

- حرکات دستی مانند بای بای کردن را به خوبی متوجه شده و درک کند.

از 9 تا 15 ماهگی، فرزند شما باید:

- صداهای مختلف مشابه به حرف زدن را از خود تولید کند.

- برخی از صداهای ساده را تکرار کند.

- درخواست های اساسی را درک کند.

- برای جلب توجه اطرافیان از صدای خود استفاده کند.

- به صدا زدن نام خود پاسخ دهد.

از 15 تا 24 ماهگی، دلبند نوپای شما باید:

- از بسیاری از کلمات ساده استفاده کند.

- وقتی از او می خواهید اعضای بدنش را نشان دهد.

- اشیا رایج و مشترک را نام ببرد.

- با علاقه به آهنگ ها، ریتم ها و داستان ها گوش دهد.

- به اشیا آشنایی که نام می برید، اشاره کند.

- دستورات اساسی را دنبال کند.

علائم کاهش شنوایی در کودکان نوپا و در سنین مدرسه

کودکان بزرگتر نیز ممکن است گاهی اوقات دچار کم شنوایی شوند که قبلا وجود نداشته است. اگر فکر می کنید دلبند نوپا یا کودک شما در سن پیش دبستانی ممکن است از کم شنوایی رنج ببرد، به این موارد دقت کرده و در صورت مشاهده آن ها به پزشک مراجعه کنید:

- در درک سخنان مردم مشکل دارد.

- متفاوت از دیگر هم سن و سال های خود صحبت می کند.

- وقتی نام او را صدا می کنید، پاسخ نمی دهد.

- به سوالات پاسخ نامناسبی می دهد (سوء تفاهم به دلیل درک نامناسب).

- صدای تلویزیون را فوق العاده زیاد می کند یا و برای شنیدن بسیار نزدیک به تلویزیون می نشیند.

- از نظر آکادمیک و تحصیلی دچار مشکل شده است، این مساله به خصوص هنگامی اهمیت پیدا می کند که قبلاً وجود نداشته باشد.

- در مهارت های گفتاری یا زبانی تأخیر دارد و یا در بیان موارد با مشکل مواجه می شود.

- دیگران را به منظور تقلید از اقدامات آن ها، در خانه یا مدرسه به دقت نگاه می کند.

- از درد گوش یا سر و صدا، شکایت دارد.

- هنگام مکالمه با تلفن نمی تواند از طریق تلفن متوجه صحبت های طرف آن سوی خط شود یا به طور مکرر گوشی که با آن به تلفن گوش می دهد را تغییر دهد.

- در طول روز مرتبا می گوید "چه؟" یا "ها؟" . این اتفاق برای چند دفعه در روز تکرار می شود.

- چهره افرادی که با او صحبت می کنند را بسیار با دقت تماشا می کند. بد نیست بدانید که بسیاری از کودکان کم شنوایی را تشخیص نمی دهند، زیرا آن ها لب خوان های بسیار موفقی هستند.

کم شنوایی ناگهانی در کودکان

بعضی از بچه ها ممکن است نوعی از کم شنوایی را تجربه کنند که میزان آن کم و زیاد شده و به عنوان کم شنوایی موقتی، گذرا یا نوسان شنیداری شناخته می شود. حتی اگر این نوع از کم شنوایی مادام العمر هم نباشد، اما وجود آن هنوز هم برای رشد و تکامل مهارت های گفتار و زبان مضر است. کاهش شنوایی گذرا می تواند ناشی از اوتیت مدیا باشد که بیشتر به عنوان عفونت گوش میانی شناخته می شود. از هر 4 کودک یک نفر تا سن سه سالگی یک دوره از اوتیت میانی را تجربه خواهد کرد. این نوع از عفونت به دلیل موقعیت خاص لوله استاش در دوران کودکی در میان بچه ها بسیار شایع است. لوله استاش، که امکان برابر سازی فشار هوا بین گوش میانی و نازوفارنکس را فراهم می کند، در طی روند رشد و تکامل، کوچکتر و به صورت افقی است. بنابراین، در برابر انسداد به واسطه مایعات یا آدنوئیدهای بزرگ (غدد موجود در ناحیه گلو) بسیار حساس است.

عفونت گوش میانی می تواند باعث کاهش شنوایی در کودکان به صورت گذرا شود، زیرا تجمع مایعات اضافی در پز عفونت، باعث می شوند که استخوان های کوچک و ظریف گوش میانی به درستی کار نکنند. خوشبختانه این نوع کاهش شنوایی معمولاً موقتی است و خود به خود برطرف می شود. با این حال، عفونت های مکرر و درمان نشده ی گوش میانی می تواند باعث آسیب تجمعی به استخوان های این ناحیه، لاله گوش و یا عصب شنوایی شده و در نتیجه یک کم شنوایی دائمی و حسی-عصبی را ایجاد نماید.

بیشتر بدانید:

تکامل بینایی، شنوایی و مغز جنین در رحم مادر

سنجش شنوایی نوزاد چیست و چگونه انجام می شود؟

لزوم انجام تست غربالگری شنوایی نوزادان و درمان مشکلات شنوایی

علت کوچک بودن گوش نوزادان چیست وچه درمانی برای آن وجود دارد؟