علت کوچک بودن گوش نوزادان چیست وچه درمانی برای آن وجود دارد؟
اصطلاح میکرواوتیا از دو کلمه لاتین "میکرو" و "اوتیا" به معنای "گوش کوچک" گرفته شده است. این مشکل، یک ناهنجاری مادرزادی نادر است که سالانه حدود 1 تا 5 نوزاد در هر 10 هزار تولد زنده را تحت تأثیر قرار می دهد. کوچک بودن گوش نوزاد به صورت دو طرفه از کوچک بودن یک گوش نوزاد هم بسیار نادرتر است و تخمین زده می شود که سالانه از هر 25000 تولد زنده، تنها بر 1 نوزاد تأثیر می گذارد. اگر کنجکاو هستید تا در مورد این بیماری بیشتر بدانید و با روش های درمانی و نیز علت کوچک بودن گوش نوزاد آشنا شوید، با ما همراه باشید. در این پست هر آنچه که به دنبال آن هستید را می توانید بخوانید.
منظور از کوچک بودن گوش نوزاد چیست؟
کوچک بودن گوش در نوزادان نوعی اختلال مادرزادی است که بر گوش خارجی جنین در حال رشد در درون رحم تأثیر می گذارد و سبب تغییر شکل و دفرمه شدن گوش می شود. کوچک بودن گوش در نوزادان را می توان در مراحل اولیه بارداری یعنی در طی سه ماهه اول تشخیص داد. کوچک بودن گوش در نوزادانی مادرزادی نوعی بیماری است که در آن یک یا هر دو گوش جنین به طور کامل رشد نمی کنند و از نظر شدت و شکل ظاهری ممکن است متفاوت باشند. گوشی که تحت تاثیر قرار گرفته است، در این حالت معمولاً از نظر ابعاد کوچکتر بوده و در اندازه ای نزدیک به اندازه یک بادام زمینی به نظر می رسد. کوچک بودن گوش در نوزادان در ایالات متحده بسیار نادر بوده و در حدود 1 در هر 5000 تولد نوزاد زنده اتفاق می افتد. این بیماری مادرزادی در 90٪ موارد فقط یک گوش را درگیر می کند و بیشتر در نوزادان پسر دیده می شود.کوچک بودن گوش در نوزادان اغلب با فقدان مجرای گوش در ارتباط است که به آن آترزی کانال و یا وجود کانال گوش بسیار باریک گفته می شود. این بیماری همچنین به عنوان تنگی کانال نیز شناخته می شود.
دلایل عمده کوچک بودن گوش نوزادان
کوچک بودن گوش در نوزادان به طور کلی در مراحل اولیه بارداری در طی سه ماهه اول ایجاد می شود و در بیشتر موارد علت دقیق بروز آن مشخص نیست. با این حال، برخی از دلایل احتمالی کوچک بودن گوش در نوزادان می تواند شامل این موارد باشد:
1. مصرف مواد مخدر و الکل در دوران بارداری: مصرف بیش از حد داروهای مخدر و الکل در دوران بارداری می تواند دلیلی برای کوچک بودن گوش نوزادان باشد. اختلال کوچک بودن گوش نوزاد می تواند به دلیل سندرم جنین الکلی در جنین های در حال رشد ایجاد شود. عامل دیگر کوچک بودن گوش نوزاد می تواند استفاده از داروی آکوتان "Accutane" یا همان ایزوترتینوئین "isotretinoin" در دوران بارداری باشد که برای درمان آکنه مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو با وقوع تعدادی از ناهنجاری های مادرزادی از جمله میکرواوتیا همراه و مرتبط است. پایین بودن میزان اسیدفولیک و کربوهیدرات در رژیم غذایی مادر باردار نیز از دیگر مواردی هستند که می توانند باعث میکرواوتیا در جنین شوند.
2. خونرسانی ناکافی به جنین: گاهی اوقات جنین در رحم مادر به گونه ای قرار می گیرد که در اثر فشارهای وارد شده از داخل رحم و یا بند ناف، در سه ماهه اول انسداد در خونرسانی برای او رخ داده و در نتیجه خونرسانی به جنین به صورت کافی رخ نمی دهد. این مساله ممکن است باعث کوچک شدن گوش نوزاد شده و یا حتی مانع رشد کامل گوش خارجی بچه شود.
3. دیابت: یکی دیگر از دلایل عمده ای که ممکن است باعث کوچک بودن گوش نوزادان شود این است که مادر قبل از بارداری مبتلا به دیابت باشد. مادران دیابتی در مقایسه با سایر زنان باردار غیردیابتی به احتمال بیشتری نوزادانی با ناهنجاری های مادرزادی مانند میکرواوتیا به دنیا می آورند.
آیا علت کوچک و بزرگ بودن گوش نوزاد می تواند ارثی باشد؟
در حال حاضر با وجود بررسی های متعدد، هنوز هیچ مطالعه صد در صدی و معتبری وجود ندارد که علت واقعی یا احتمال وراثت ژنتیکی بزرگ و کوچک بودن گوش نوزاد را نشان دهد. آنچه که در حال حاضر به قطعیت مشخص شده این است که در اکثر موارد، کوچک بودن گوش در نوزادان یک ناهنجاری تصادفی در اوایل رشد جنین است. در حقیقت در بیشتر موارد، نوزادانی که با کوچک بودن گوش در نوزادان متولد می شوند هیچ سابقه خانوادگی از کوچک بودن گوش در نوزادان و یا سایر مشکلات مربوط به گوش را در مادر و پدر و هیچ کدام از خانواده های دو طرفشان ندارند. حتی در مواردی دیده شده است که در بارداری دوقلویی، ممکن است یک قل با کوچک بودن گوش در نوزادان متولد شود در حالی که قل دیگر هیچ نشانه ای از کوچک بودن گوش در نوزادان را نداشته و کاملاً سالم به دنیا آمده است. در حدود 5٪ از موارد مشاهده شده که کوچک بودن گوش در نوزادان می تواند در چندین عضو خانواده وجود داشته باشد. البته میزان شدت و حتی اینکه کدام گوش درگیر باشد، در این افراد کاملا یکسان نیست. به عنوان مثال ممكن است در یكی از اعضای خانواده گوش سمت راست تحت تأثیر قرار گیرد، در حالی كه فرد دیگر خانواده دچار مشکل و ناهنجاری در گوش چپ خود باشد. به علاوه بر اساس داده های به دست آمده، می توان گفت که اگر یک زوج فرزندی مبتلا به کوچک بودن گوش در نوزادان داشته باشند، احتمال اینکه فرزند دیگری با این اختلال به دنیا بیاورند، در حدود 5٪ افزایش می یابد. به همین ترتیب، اگر یکی از والدین به کوچک بودن گوش در نوزادان مبتلا باشد، پس از آن احتمال ابتلای فرزند او به کوچک بودن گوش در نوزادان ممکن است تا 5٪ افزایش یابد.
خطرات مرتبط با کوچک بودن گوش نوزاد
کوچک بودن گوش نوزادان علاوه بر اینکه ظاهر فرد را تحت تاثیر قرار می دهد، می تواند عوارض و مشکلاتی را نیز برای او به دنبال داشته باشد. خطرات خاصی که در ارتباط با کوچک بودن گوش در نوزادان وجود دارند و سلامت کودک را تهدید می کنند، عبارت هستند از:
1. عفونت در گوش: این بسیار معمول است که نوزادانی که با کوچک بودن گوش در نوزادان متولد می شوند، در طول زندگی خود به دفعات متعدد دچار عفونت گوش شوند.
2. کاهش قدرت شنوایی: به غیر از تغییر شکل و بدفرم شدن ظاهری گوش ناشی از رشد و تکامل کم و ناکافی، نوزادان متولد شده با میکرواوتیا ممکن است به دلیل بسته شدن کامل و یا عدم وجود مجرای خارجی گوش، از مشکل آزاردهنده کم شنوایی نیز رنج ببرند. کاهش شنوایی در طی یک چرخه معیوب، ممکن است بر گفتار این بچه ها نیز تأثیر منفی بگذارد.
3. اضطراب ذهنی و احساس خودآگاهی: در برخی موارد، اگرچه كودكانی که از میکرواوتیا رنج می برند ممكن است به صورت كامل دچار كاهش شنوایی نشوند، اما با این وجود باز هم هنگامی که این بچه ها به سن 6 الی 7 سالگی می رسند، به مرور تفاوت خود را با سایر هم سالانشان احساس می كنند. بسیاری از این نوزادان در مدرسه به دلیل طبیعی نبودن ظاهر گوش ها و شبیه نبودن به بچه های دیگر، مورد اذیت و آزار قرار می گیرند که این مساله ممکن است بر اعتماد به نفس آن ها تأثیر منفی بگذارد. به علاوه بچه هایی که با میکرواوتیا به دنیا آمده اند؛ ممکن است به دلیل تغییر شکل ظاهری خود احساس عدم کفایت و ضعف در خودآگاهی داشته باشند.
با وجود اینکه مجموعه این عوارض برای بچه ها و والدین آن ها خوشایند نیستند اما خوشبختانه به غیر از موارد گفته شده، بیشتر نوزادان متولد شده با عارضه کوچک بودن گوش نوزادان هیچ مشکل پزشکی قابل توجه دیگری ندارند.
تشخیص کوچک بودن گوش نوزادان
کوچک بودن گوش در نوزادان یک ناهنجاری مادرزادی است و در ظاهر نیز نمایان می شود، بنابراین بلافاصله در هنگام تولد قابل مشاهده بوده و توسط متخصص اطفال و از طریق معاینه فیزیکی تشخیص داده می شود. به منظور تعیین درجه و شدت بیماری، پزشک ممکن است مراجعه به متخصص گوش و حلق و بینی و شنوایی سنجی نوزادان و انجام آزمایشات غربالگری را توصیه کند. به علاوه پزشک ممکن است برای تشخیص درجه کوچک بودن گوش در نوزادان هنگامی که فرزندتان به سن مناسبی رسید، انجام سی تی اسکن (CAT) را لازم بداند. مراجعه به متخصص گوش و حلق و بینی در چنین مواردی الزامی و البته بسیار کمک کننده است. زیرا این پزشک با انجام بررسی های تخصصی، حضور یا عدم وجود مجرای گوش را مشخص می کند. به علاوه متخصص شنوایی سنجی نیز با معاینه بیشتر، در صورت وجود ضعف در قدرت شنوایی، میزان آن را مشخص می کند. از آنجا که کوچک بودن گوش در نوزادان یک ناهنجاری مادرزادی است که می تواند با سایر اختلالات ژنتیکی به طور همزمان رخ دهد، بنابراین پزشک ممکن است آزمایش های بیشتری را برای رد سایر تشخیص ها درخواست کند.
در صورت شک به وجود سایر اختلالات پزشک ممکن است انجام سونوگرافی را برای بررسی عملکرد کلیه، کبد و سایر اندام ها توصیه کند. به علاوه در صورتی که فرزند مبتلا به کوچک بودن گوش در نوزادان، علائم سایر اختلالات ژنتیکی را نیز نشان دهد، پزشک ممکن است برای تحقیقات بیشتر او را به یک متخصص ژنتیک ارجاع دهد. میکروزومی کرانیوفاشیال (کوچک بودن بخشی از صورت به ویژه فک و گوش و همچنین چشم ها و ...) یکی از رایج ترین سندرم های مرتبط با کوچک بودن گوش در نوزادان است که ممکن است همراه با این بیماری اتفاق بیفتد، در چنین مواردی، متخصص اطفال ممکن است برای انجام بررسی های بیشتر، جلسات درمانی و معالجه کودک بیمار، او را به یک متخصص جمجمه و صورت ارجاع دهد. اگر شما هم فرزندی دارید که از کوچک بودن گوش در نوزادان رنج می برد این نکته را به یاد داشته باشید که اگرچه روند بررسی های تشخیصی ممکن است خسته کننده باشند اما قطعا پیگیری آن ها برای رسیدن به یک تشخیص نهایی و انتخاب روند درمانی مناسب در راستای تامین و حفظ سلامت دلبندتان ضروری است.
آیا کوچک بودن گوش نوزاد درمانی دارد؟
بسته به میزان وسعت و شدت شرایط کوچک بودن گوش در نوزادان، پزشک ممکن است جراحی بازسازی گوش را برای فرزند شما توصیه کند. با این حال، اگر در مورد انجام جراحی شک دارید، باید با متخصص اطفال صحبت کنید و در صورت امکان منتظر بمانید تا فرزندتان بزرگتر شود. در بیشتر موارد، خود پزشکان توصیه می کنند که برای جراحی منتظر بمانید تا کوچولوی دوست داشتنیتان بزرگتر شده و به سن مناسبی برسد. زیرا با بزرگتر شدن غضروف های بیشتری برای پیوند وجود خواهند داشت. درمان های جراحی کوچک بودن گوش در نوزادان شامل موارد زیر است:
1. جراحی غضروف دنده: این روش درمانی نیاز به حدود دو تا چهار عمل جراحی در طی چند ماه تا یک سال دارد. جراحی پیوند غضروف دنده با برداشتن غضروف دنده از قفسه سینه فرزند شما و استفاده از آن برای ایجاد شکل طبیعی گوش انجام می شود. مرحله بعدی کاشت این غضروف زیر پوست درست در جایی است که گوش واقعاً باید باشد. پس از کاشت غضروف جدید، ممکن است جراحی های اضافی برای اصلاح وضعیت گوش انجام شوند. انجام این جراحی برای نوزادان بین 8 تا 10 سال توصیه می شود. غضروفی که برای این جراحی انتخاب می شود، غضروف دنده است زیرا بسیار محکم و مقاوم بوده و از آنجا که بافتی از بدن خود کودک است، احتمال پس زده شدن آن توسط سیستم ایمنی بدن پس از کاشت بسیار کمتر خواهد بود. برخی از عوارض جانبی جراحی شامل درد و زخم در محل جراحی است که غیرقابل اجتناب هستند. به علاوه غضروف دنده در مقایسه با غضروف گوش احساس سفتی و سختی بیشتری ایجاد می کند که ممکن است باعث ناراحتی و اذیت شدن کودک شود.
2. جراحی پیوند مدپور (Medpor) : عمل جراحی پیوند مدپور در مقایسه با پیوند غضروف دنده روشی متفاوت است زیرا به جای اینکه از غضروف دنده خود کودک برای پیوند و کاشت استفاده شود، پزشک یک ماده مصنوعی را برای کاشت انتخاب می کند. این نوع جراحی در بیشتر موارد، فقط شامل یک مرحله جراحی است و مواد مورد استفاده برای کاشت، پس از جایگذاری با استفاده از بافت های پوست سر پوشانده می شوند. انجام این جراحی برای نوزادان بالای 3 سال بی خطر است. بهترین قسمت در مورد این جراحی این است که نتایج حاصل از آن در مقایسه با جراحی های غضروف دنده بسیار استوارتر است. البته که قطعا در کنار این مزایا، قطعا این جراحی مانند هر روش تهاجمی دیگری خالی از خطر نیست. از جمله عوارض جانبی این روش این است که عمر ایمپلنت های مدپور هنوز ناشناخته است، بنابراین برخی از پزشکان ممکن است این روش را انجام ندهند. یکی دیگر از نکات منفی در این روش درمانی این است که خطر آلودگی و از بین رفتن ایمپلنت به میزان زیادی وجود دارد، زیرا با بافت اطراف آن یکی و ترکیب نشده است و به عنوان جسمی خارجی تلقی می شود.
درمان های غیرجراحی برای کوچک بودن گوش در نوزادان
خوشبختانه گزینه های غیرجراحی نیز وجود دارند که می توانند در درمان کوچک بودن گوش در نوزادان موثر باشند. بعضی اوقات به خصوص هنگامی که شرایط و شدت بیماری شدید نیست، والدین پس از مشورت با پزشک، تصمیم می گیرند تا به سراغ گزینه درمان به شیوه جراحی نروند. برخی از روش های غیرجراحی با حداقل تهاجم برای درمان کوچک بودن گوش در نوزادان شامل موارد زیر هستند:
1. گوش مصنوعی برای کوچک بودن گوش در نوزادان: امروزه به لطف پیشرفت های قابل ملاحظه در تولید اعضای مصنوعی، پروتزهای کاملاً موثری در دسترس هستند که درست مانند گوش واقعی به نظر می رسند و می توانند با کمک چسب مخصوص پزشکی و یا سیستم های ایمپلنت با جراحی با حداقل میزان تهاجم متصل شوند. این روش سریع بوده و زمان بهبودی آن بسیار کوتاه است. گوش خارجی مصنوعی یک گزینه عالی برای نوزادانی است که جراحی های صورت گرفته برای آن ها موفقیت آمیز نبوده و یا اینکه نمی توانند برای جراحی های ترمیمی مراجعه کنند. نکات منفی این روش درمانی شامل خطر عفونت های پوستی به دلیل حساسیت به مواد چسب های پزشکی و نگهداری زیاد است.
2. کاشت گوش مصنوعی: در این روش درمانی به جای استفاده از غضروف دنده، یک گوش مصنوعی با استفاده از مواد صناعی ساخته می شود که می توان آن را با کمک چسب های مخصوص پزشکی و یا جراحی بر روی نقطه مورد نظر چسباند. از مزایای این روش درمانی می توان به امکان انجام آن به صورت زودهنگام اشاره کرد که می تواند حتی در سه سالگی کودک انجام شود و از آنجا که از غضروف دنده برای این کار استفاده نمی شود، در نتیجه میزان تهاجمی بودن روش بسیار پایین بوده و هیچ جای زخمی در قفسه سینه (برای برداشتن غضروف دنده)، وجود نخواهد داشت. با این حال، کاشت گوش مصنوعی نیز دارای معایب خاص خود است و احتمال وقوع عوارض و مشکلات بالقوه طولانی مدت در این درمان در مقایسه با روش جراحی پیوند غضروف دنده که در آن بخشی از خود بدن برای کاشت و پیوند مورد استفاده قرار می گیرد، بسیار بالاتر است.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر می بینید که فرزند شما علائم کوچک بودن گوش در نوزادان را دارد، باید بدانید که به طور قطع مشاوره با پزشک و تشخیص سریع، اقدام بسیار مفیدی خواهد بود. اگر کودک شما مشکل شنوایی دارد، پزشک متخصص اطفال شما را به یک متخصص شنوایی سنجی و یک متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع می دهد و مراحل احتمالی درمان به شرح زیر خواهد بود:
- تست های شنوایی برای کنترل میزان کاهش شنوایی به صورت منظم انجام می شوند.
- در صورت کاهش قدرت شنوایی، پزشک ممکن است استفاده از سمعک را توصیه کند.
- ممکن است جراحی برای بازسازی کانال گوش و بهبود شنوایی به شما توصیه شود.
- پزشک ممکن است در صورت لزوم ارزیابی های بیشتری را برای کودک شما درخواست کند که در این صورت حتما باید تمامی این بررسی ها را انجام دهید.
پیش آگهی کوچک بودن گوش نوزاد
اکثر بچه هایی که با میکرواوتیا متولد می شوند، ممکن است به صورت کامل یا جزئی، دچار کم شنوایی در گوش آسیب دیده شده باشند. این امر همچنین ممکن است بر گفتار آن ها نیز تأثیر بگذارد زیرا این بچه ها به دلیل کاهش قدرت شنوایی، قادر به شنیدن تلفظ صحیح کلمات و در نتیجه جمله بندی نیستند. اگر این مشکل به طور صحیح درمان نشود، ممکن است بر کیفیت زندگی این نوزادان تأثیر منفی بگذارد. در بیشتر موارد، برای حل این مشکلات جراحی های اصلاحی توصیه می شود و به طور کلی، نوزادان به خوبی با بهبودی سازگار می شوند. به علاوه انجام برخی از تغییرات و تنظیمات سبک زندگی همراه با جلسات درمانی نیز برای حل مشکل کوچک بودن گوش نوزاد مفید و مناسب خواهند بود.
اگرچه کوچک بودن گوش نوزاد بر ظاهر و عملکرد افراد اثر می گذارد، اما نوزادان مبتلا می توانند با درمان مناسب و اصلاح شیوه زندگی، زندگی کاملاً شاد، سالم و بدون استرسی را تجربه کنند. با صراحت در مورد شرایط فرزندتان با پزشک او صحبت کنید تا بهترین و مناسب ترین روش مناسب را تعیین کند.
مطالعه بیشتر:
درمان و نشانه های عفونت گوش کودکان
درمان عفونت گوش نوزاد با کمک روش های خانگی
تمیز کردن گوش نوزاد،آیا استفاده از گوش پاک کن بی خطر است؟
جرم گوش کودک ،آیا تجمع جرم گوش کودک نشانگر عفونت گوش است؟
