نحوه برخورد با خواسته های کودک چگونه باید باشد؟
کودکان دائم تقاضاهای مختلف دارند، " می توانم با تبلتم بازی کنم؟"، " می توانم کیک بپزم" و خواسته هایی مانند این که برخی از آنها را می توان به راحتی پذیرفت. اما بعضی از خواسته های کودک غیرقابل قبول هستند، مثلاً وقتی می خواهد کیک بپزد، رعایت نکات ایمنی و تمیزکاری موجب می شود که از پذیرش خواسته او امتناع کنیم. وقتی فرزندتان چیزی از شما می خواهد، مهم نیست که چه جوابی به او می دهید، بلکه فرصتی فراهم می آید تا برقراری ارتباط موثر و مدیریت احساسات را بیاموزد. در ادامه این مطلب همه چیز را درمورد نحوه برخورد با خواسته های کودکان برای شما شرح خواهیم داد.
نحوه برخورد با خواسته های کودکان
به هنگام تقاضای کودک، قبل از هر پاسخ مثبت یا منفی موارد زیر را در نظر داشته باشید:
1- اولین پاسخ خود را بر اساس نحوۀ درخواست کودک تنظیم کنید:
اگر فرزندتان مؤدبانه درخواست کرد، او را برای خوش اخلاقی اش تشویق کنید. با این کار به او یاد می دهید که اگر اخلاق پسندیده داشته باشد، حتی اگر خواسته اش را رد کنید، همیشه به او توجه خواهید کرد.
اگر رفتار کودک بی ادبانه و توأم با لجبازی، طلبکاری یا تهدید بود، به او بگویید برای اینکه به حرفهایش گوش کنید باید مؤدب باشد. مثلاً می توانید بگویید:"پسرم، لطفاً با صدای آرام صحبت کن" یا " اگر ممکن است لحن کلامت را تغییر بده".
2- گوش کنید
چند دقیقه ای وقت بگذارید تا بفهمید کودک از شما چه می خواهد. اگر به او نشان دهید که حرفش را شنیده و درک کرده اید، احتمال اینکه پاسخ شما را بپذیرد بسیار زیاد است. حتی اگر قصد ندارید خواسته اش را بپذیرید، با او همدلی کنید، به عنوان مثال "می توانم بفهمم که چرا فلان چیز را دوست داری، چقدر جالب است".
3- کمی مکث کنید و تصمیم بگیرید
درمورد نحوه برخورد با خواسته های کودک، یک مکث کوتاه فرصتی فراهم می آورد تا به خواسته کودک فکر کنید. همچنین این پیام را به کودک می دهد که از خواسته او سَرسَری نگذشته اید. از خود بپرسید:" آیا حتما باید نه بگویم، یا می توانم قبول کنم؟ اگر قبول نکنم، آیا دلیل کافی برای رد آن دارم؟"
اغلب مواقع می توان خواسته کودک را پذیرفت و جواب مثبت داد. در غیر اینصورت با کودک صحبت کنید و راه حلی بیابید که برای هر دو قابل قبول باشد. در هر صورت، پاسخهای روشن و منصفانه شما به کودک کمک می کند تا بهترین روش درخواست را بیاموزد.
نحوه برخورد با خواسته های کودکان، وقتی لازم است نه بگویید
نه گفتن ساده نیست چون نمی خواهید کودک را از خودتان برنجانید. اما گاهی اوقات کودکان نمی توانند آنچه را می خواهند داشته باشند، در چنین مواقعی، موارد زیر را در نظر داشته باشید:
• ابتدا دلیل خود را بیان کنید. اگر تصمیم گرفته اید نه بگویید، ابتدا دلیل خود را بیان کنید. این به کودک کمک می کند تا تصمیم شما را بفهمد. اگر پاسخ منفی شما احساس ناامیدی در کودک ایجاد کند، دلیل را نمی پذیرد. مثلاً" الان نمی توانیم چرخ و فلک سوار شویم، چون وقت نداریم، دفعه بعد حتما سوار می شویم".
• به تصمیم خود پایبند باشید. اگر نظر خود را تغییر دهید، کودک یاد می گیرد که هیچ چیز قطعی نیست و می تواند برای تغییر وضعیت با شما بحث کند. چنانچه بدرفتاری و لجبازی فرزندتان نظر شما را عوض کند، او می آموزد که همیشه به این وسیله می تواند به خواسته های خود برسد.
• اگر می توانید جایگزین معرفی کنید. مثلاً "من نمی توانم این را برایت بخرم چون خیلی گران است. بیا به خانه برویم و با هم یک غذای خوشمزه درست کنیم".
• به فرزندتان بازخورد سازنده بدهید. اگر کودک پاسخ منفی را پذیرفت، از او تعریف کنید. به طور مثال "خیلی خوشم آمد که حرفم را قبول کردی" یا "همکاری تو با من عالی بود".
توانایی پذیرش پاسخ منفی، یک مهارت مهم اجتماعی و عاطفی است. در واقع به کودک کمک می کند تا خودتنظیمی و مدیریت ناامیدی را بیاموزد. "نه گفتن" به فرزندتان نشان می دهد که چه موقع و چگونه باید قاطعانه عمل کند.
نحوه برخورد با خواسته های کودکان، کاهش نیاز به نه گفتن
یکی از بهترین راه ها برای کمک به کودک تا یاد بگیرد با "نه گفتن" کنار بیاید این است که زیاد به او "نه" نگویید. وقتی پاسخ منفی را تنها در مورد تصمیماتی که واقعاً مهم هستند، به او بدهید، کودک آن را جدی می گیرد. ببینیم چگونه می توان به کودک کمتر پاسخ منفی داد:
• مقررات تنظیم کنید. به عنوان مثال، قبل از رفتن به خرید، به فرزندتان بگویید که چرا به خرید می روید، چه انتظاراتی دارید و بر اساس چه ضوابطی می توانید به خواسته های او عمل کنید. به این ترتیب تعداد دفعات "نه گفتن" کاهش می یابد. مثلاً: "وقتی از خرید برگشتیم، یک غذای خوشمزه می خوریم" یا " لطفا وقتی به خرید رفتیم از من چیزی نخواه".
• اگر می توانید به خواسته اش "بله" بگویید. به عنوان مثال"خوب، بعد از مدرسه دوستت می تواند به منزل ما بیاید البته به شرطی که پدرش اجازه بدهد".
• به جای نه گفتن، گفتگو کنید. فقط در صورتی که فرزندتان مایل به مذاکره و سازش باشد، با او صحبت کنید. مثلاً "امروز نمی توانیم به پارک برویم، اما فردا می توانیم."
کودکان با توجه به تجربیات گذشته خود می توانند پیش بینی کنند که والدین چه خواسته هایی را رد می کنند و چه درخواست هایی را می پذیرند. به این معنی که بیشتر تبعیت می کنند و اینکه شما باید بدانید چه موقع خواسته هایشان را قبول می کنید و نسبت به تصمیمی که می گیرید، ثابت قدم باشید.
نحوه برخورد با خواسته های کودکان، درخواست در سنین مختلف
خردسالان اغلب آنچه را که می خواهند با روش های ساده منتقل می کند. آنها ممکن است سر و صدا کنند یا آنچه را که می خواهند با دست نشان دهند. اما وقتی نه می شنوند، تحمل ناامید شدن را ندارند، از آنجا که مهارت خودتنظیمی و مهارت های زبانی در آنها هنوز به طور کامل رشد نکرده است، در چنین مواقعی لجبازی می کنند.
در سن مدرسه، کودکان مهارت زبانی بیشتری داریند که می توانند برای سازش و مذاکره از آن استفاده کنند. از حدود هشت سالگی انتظار می رود بتوانید در مورد پاسخ های مثبت یا منفی خود، بحث های قانع کننده ای با او داشته باشید.
وقتی به فرزند دانش آموز خود پاسخ منفی می دهد، او نیز ناامید می شود اما نسبت به کودکان کم سن تر ، احتمال بروز لجبازی و کج خلقی در او کمتر است زیرا مهارت خودتنظیمی را فرا گرفته و قادر است علت پاسخ منفی شما را درک کند.
مطالعه بیشتر:
چگونه حس قدردانی در کودکان را بالا ببریم؟
کودکان شاد، چگونه فرزند شاد داشته باشیم؟
7 راهکار برای تربیت فرزندانی شاد و خوش بین
