اوقات فراغت نوجوانان واوقات فراغت نوجوانان را چگونه پر کنیم؟

اوقات فراغت نوجوانان

اوقات فراغت، برای بچه هایی که سال های نوجوانی عمر خود را پشت سر می گذارنند، از اهمیت بسیار بیشتری برخوردار است. زیرا نوجوانان برای کشف هویت، علایق و تفریحات خود به وقت آزاد و در کنار دوستان بودن نیاز دارند. آن ها بدین ترتیب روابط خود را شکل می دهند، به شناخت بهتری از خود و چیزهایی که در زندگی می خواهند می رسند و حتی با شناخت علائق خود و کسب مهارت در آن ها، برای زندگی بزرگسالی آماده شده و می توانند همین علاقه مندی های ساده را به یک موفقیت بزرگ در آینده تبدیل کنند.

اما باید در نظر داشت، درست به همان اندازه که اوقات فراغت مهم است، نحوه مدیریت و برنامه ریزی برای آن نیز اهمیت دارد. اوقات فراغت در دوره نوجوانی، مانند یک شمشیر دو لبه عمل می کند. یعنی اینکه در صورت مدیریت و برنامه ریزی صحیح، می تواند نتایج بسیار مثبتی به همراه داشته و علاوه بر خوب کردن حال نوجوان، منجر به شکوفا شدن استعدادهای او نیز شود و البته از سوی دیگر، در صورت فقدان برنامه ریزی صحیح، می تواند به شدت آسیب زننده بوده و زمینه فساد، انحراف و شکست نوجوان را فراهم کند. به عنوان مثال نوجوانی را که در اوقات فراغت خود ورزش کرده و یا به صورت حرفه ای به یادگیری یک ساز موسیقی می پردازد، را با نوجوانی مقایسه کنید که وارد گروه دوستان ناباب شده و به سمت کارهایی همچون سیگار کشیدن، استعمال مواد مخدر و یا نوشیدن مشروبات الکلی می رود و آینده خود را تباه می کند.

فواید و منافع استفاده صحیح از اوقات فراغت نوجوانان البته تنها به خود نوجوان و خانواده او معطوف نشده و بر وضعیت کلی یک جامعه هم اثرگذار است، زیرا نوجوانان نسل آینده ساز جامعه هستند و سرنوشت یک کشور را تعیین می کنند. بنابراین باید به این مساله توجه ویژه ای نشان داد و برای آن به شکلی صحیح برنامه ریزی کرد. در این میان نقش والدین به عنوان سکانداران خانواده، از همه مهم تر و پررنگ تر است.

برنامه ریزی برای اوقات فراغت نوجوانان

همانطور که گفتیم، پر کردن اوقات فراغت نوجوانان با یک برنامه ریزی مفرح و صد البته سالم و مفید، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. شاید در گذشته به لطف حضوری بودن مدارس و کلاس های عملی و حضوری مختلف، این مساله تنها به تابستان ها و تعطیلات معطوف می شد، اما در حال حاضر به دلیل مشکلات ناشی از کرونا و افزایش زمان حضور بچه ها در منزل، مدت زمان اوقات فراغت آنان به شکل قابل ملاحظه ای افزایش پیدا کرده و بنابراین پدر و مادرها و همچنین مسئولین باید توجه چندین برابری به این مساله نشان دهند.

اگرچه این مساله، چالشی سخت و طاقت فرسا به نظر می رسد و حتی در مواردی ممکن است بابت آن خسته و کلافه شوید، اما بد نیست بدانید که اوقات فراغت می توانند فرصتی طلایی برای تقویت روابط میان شما و نوجوانتان باشد، آن هم نوجوانی که به لطف تغییرات پیچیده این دوران، همچون آهویی گریزپا از محیط خانه و خانواده فراری است و تمایل دارد تا بیشتر اوقات خود را در بیرون از منزل سپری کند. پس از این شانس و فرصت نهایت استفاده را برده و به بهترین شکل برای آن برنامه ریزی کنید. برای این کار می توانید:

1. تفریحات مورد علاقه فرزند خود را شناسایی کرده و به آن ها اهمیت دهید. درست همانطور که اثر انگشت هر یک از ما با دیگری متفاوت است، علائق و تفریحاتمان نیز با یکدیگر تفاوت دارند و این مساله در مورد نوجوانان نیز صدق می کند. وقت گذرانی با دوستان، رفتن به مهمانی، بازی کردن و رفتن به کلوپ های بازی، چت کردن و گشتن در فضای مجازی، تماشای فیلم و یا حتی خواندن کتاب و رمان، تمرین برای انجام حرکات ورزشی در پسران از جمله محبوب ترین کارهایی هستند که نوجوانان در اوقات فراغت خود آن ها را انجام می دهند. شما به عنوان پدر و مادر، باید تلاش کنید تا فعالیت محبوب و مورد علاقه فرزندتان را شناسایی کرده و با جهت دهی مناسب آن ها را به مسیری هدایت کنید که کمترین آسیب را به همراه داشته و منتهی به پیشرفت و موفقیت نوجوان می شوند.

2. با هم آشپزی کنید. برای وقت گذرانی در کنار هم، لازم نیست حتما هزینه زیادی صرف کرده و یا کار خیلی خاصی انجام دهید. گاهی تنها با صرف زمان در کنار هم و درست کردن یک غذای مورد علاقه و یا حتی یک خوراکی جدید، می توان از اوقات فراغت به بهترین شکل ممکن بهره برد.

3. برای گذراندن زمان آزاد خود در بیرون از منزل برنامه ریزی کنید. رفتن به پارک، تماشای فیلم در سینما، گشت و گذار در موزه، رفتن به مراکز خرید، یا حتی استخر (بسته به علائق شما و فرزندتان)، گزینه های جذاب، در دسترس و خوبی هستند که می توانند هر دوی شما را حسابی سرگرم کرده و در عین حال به افزایش صمیمیت میانتان کمک قابل توجهی کنند.

4. با هم یک مهارت جدید را بیاموزید. بافتنی و یا باغبانی و کاشتن گل و گیاه در گلدان و ... مهارت هایی هستند که در عین مفرح بودن، به کلاس خاصی نیاز نداشته و می توانید با هم یه یادگیری آن ها بپردازید.

5. یک پیک نیک کوچک خانوادگی ترتیب داده و یا حتی به سفرهای کوتاه مدت بروید. چادر زدن در طبیعت، تجربه مهیجی است که بیشتر نوجوانان به آن علاقه دارند، پس به تجربه کردنش فکر کنید.

6. با هم ورزش کنید. چه در منزل و چه در پارک، فرقی ندارد. مهم انجام دادن فعالیت های بدنی در کنار یکدیگر است.

7. زمان هایی را به بازی کردن با هم اختصاص دهید. بچه ها در تمامی سنین به بازی کردن علاقه خاصی دارند. امروزه بازی با وسایلی همچون گوشی، پلی استیشن، کامپویتر، تبلت و ... در میان نوجوانان بسیار محبوب هستند. اما بد نیست در کنار امتحان کردن این بازی ها، بازی های فکری و یا حتی بازی های ساده ای مثل اسم فامیل، مار و پله، منچ و ... را نیز به دایره فعالیت های اوقات فراغت خود اضافه کنید.

8. به وقت گذرانی فرزند نوجوانتان با دوستانش احترام بگذارید. این طبیعی است که نگران تاثیر همسالان بر فرزند خود باشید، اما نباید فراموش کرد که بچه ها به وجود چنین روابطی نیاز دارند. بنابراین به جای مقابله و مخالفت کردن، تلاش کنید تا به صورت نامحسوس بر اوضاع نظارت داشته باشید. به عنوان مثال در منزل خودتان مهمانی ترتیب داده و دوستان فرزندتان را دعوت کنید، یا اینکه حتی به مرور و با بیشتر کردن رفت و آمدها با دوستان فرزندتان صمیمی شده و به آن ها نزدیک تر شوید. با این کار اعتماد نوجوان خود را جلب کرده و از میزان نگرانی هایتان نیز کم می شود.

در کنار همه این موارد، به یاد داشته باشید که حتما پیش از انجام هر کاری برای پر کردن اوقات فراغت نوجوانان، با فرزند خود در مورد آن صحبت و برنامه ریزی کنید. دلبند شما دیگر یک کودک کوچک نیست و برای خود نظرات و عقایدی دارد که قابل احترام هستند. بنابراین، با هم برای پر کردن اوقات فراغت برنامه ریزی کنید تا به بهترین نتیجه برسید.

مطالعه بیشتر:

رفتار با نوجوان پرخاشگر چگونه باید باشد؟

رفتار صحیح با نوجوانان در سن بلوغ چگونه باید باشد؟

بحران نوجوانی به چه معنا است و علائم بحران نوجوانی چیست؟

درک پسر نوجوان و تغییرات پسران در دوران نوجوانی چگونه است؟