درمان کوتاهی دهانه رحم آیا امکان پذیر است یا نه؟
دهانه رحم قسمت تحتانی رحم است که به عنوان "یک درب" بین رحم و واژن عمل می کند. دهانه رحم که در وهله اول از بافت فیبرو عضلانی تشکیل شده است، به طور معمول بلند، محکم و ضخیم است و باید در بارداری به همین شکل باقی بماند. اما گاهی در ماه های قبل از زایمان دهانه رحم کوتاه می شود که به آن کوتاهی سرویکس می گویند. در ادامه این مقاله به شما خواهیم گفت که آیا درمان کوتاهی دهانه رحم امکان پذیر است یا نه؟
کوتاهی دهانه رحم
قبل از بارداری، طول دهانه رحم به طور معمول چهار تا پنج سانتی متر است. در دوران بارداری، دهانه رحم کودک را در رحم ایمن نگه می دارد تا جایی که شروع به نرم شدن و کوتاه شدن می کند تا برای زایمان آماده شود. کوتاهی زودتر از موعد دهانه رحم، خطر زایمان زودرس را افزایش می دهد.
سرویکس دو دهانه اصلی در بالا و پائین دارد. دهانه داخلی یا اُ اس (os) داخلی در بالای گردنۀ رحم و نزدیک رحم و دهانه خارجی یا os خارجی در پایین گردنه رحم است. گاهی اوقات، وقتی دهانه رحم شروع به کوتاه شدن می کند، دهانه داخلی به تدریج گشاد شده و گردن رحم از شکل "v" به "u" تغییر شکل می دهد که به آن رحم قیفی شکل می گویند.
علت کوتاه شدن دهانه رحم چیست؟
وراثت، ضربه، ناهنجاری های رحم یا دهانه رحم و نارسایی دهانه رحم دلایل اصلی کوتاهی دهانه رحم و رحم قیفی شکل محسوب می شود. نارسایی دهانه رحم که به آن دهانه رحم ناکارآمد نیز می گویند، به معنی باز شدن (گشاد شدن) زود هنگام دهانه رحم در طول بارداری است. این وضعیت می تواند باعث کوتاهی دهانه رحم و در اصل آماده کردن رحم برای زایمان، پیش از آنکه موعد آن فرا برسد، شود.
با وجود دهانه رحم ناکارآمد، بافت دهانه رحم ضعیف است و مدتها قبل از زمان زایمان شروع به گشاد شدن می کند.
آیا کودک من نارس خواهد بود؟
احتمال تولد نوزاد نارس در مادرانی با دهانه رحم کوتاه، رحم قیفی شکل و مبتلا به نارسایی رحم بیشتر از مادرانی است که دهانه رحم آنها در طول بارداری طولانی، محکم و ضخیم باقی می ماند. اما کوتاهی دهانه رحم لزوماً تعیین کننده نیست.
روشهای درمانی متعددی برای کوتاهی دهانه رحم وجود دارد تا خطر زایمان زودرس کاهش یابد. باید بدانید درمان کوتاهی رحم و پیشگیری از زایمان زودرس به مراتب ساده تر از متوقف کردن زایمان زودرس در زمانی است که فرآیند زایمان آغاز شده است. تشخیص وضعیت قبل از رسیدن به زایمان زودرس اهمیت کلیدی دارد.
آیا کوتاه شدن دهانه رحم به معنای شروع زایمان است؟
اگر به موقع متوجه این عارضه شده و از روش های درمان کوتاهی دهانه رحم همچون سرکلاژ استفاده کنید احتمال زایمان زودرس بسیار کاهش پیدا خواهد کرد.
تشخیص کوتاهی دهانه رحم چگونه صورت می گیرد؟
بهترین روش برای تشخیص کوتاهی گردنه رحم سونوگرافی است. پزشکان با معاینه دستی نمی توانند کوتاه گردن رحم یا رحم قیفی شکل را تشخیص دهند. سونوگرافی تنها راهی مطمئن برای تعیین این وضعیت به شمار می آید. با این حال، در بارداری های معمولی، پزشکان کوتاهی دهانه رحم را بررسی نمی کنند.اگر عوامل خطر زایمان زودرس و یا سابقه سقط جنین دارید، از پزشک خود بخواهید به کمک سونوگرافی دهانه رحم وضعیت کوتاهی یا نارسایی دهانه رحم را بررسی کند. در حاملگی های سالم، طول دهانه رحم به طور کلی باید بین 30 تا 50 میلی متر (3 تا 5 سانتی متر) باشد که این مقدار تا پایان بارداری ثابت می ماند.
عدد کوتاهی طول دهانه رحم چند باشد خطرناک محسوب می شود؟
مطالعات نشان می دهد که خطر ابتلا به زایمان زودرس زمانی بیشتر است که طول دهانه رحم کمتر از 25 میلی متر باشد.
آیا درمان کوتاهی دهانه رحم امکان پذیر است؟
در صورت تشخیص زودهنگام، روشهای درمان کوتاهی دهانه رحم مؤثری وجود دارد که می تواند به پیشگیری از زایمان زودرس در خانمهایی که کوتاهی گردنۀ رحم یا نارسایی دهانه رحم دارند، کمک کند.
درمان کوتاهی دهانه رحم
از آنجا که کوتاهی دهانه رحم می تواند خطر زایمان زودرس را افزایش دهد، پزشکان برای جلوگیری از بروز این وضعیت به مادران سالمی که فقط با این مشکل مواجه هستند، کمک می کنند. در ادامه برخی از روشهای درمان کوتاهی دهانه رحم را بررسی می کنیم.
پروژسترون
ثابت شده است که مصرف پروژسترون، به عنوان هورمون اصلی برای حفظ بارداری، خطر زایمان زودرس را در مادرانی که گردنه رحم کوتاه دارند، کاهش می دهد.
سرکلاژ دهانه رحم
سرکلاژ یا بخیه دهانه رحم بهترین روش درمان کوتاهی دهانه رحم است و برای کمک به بسته ماندن رحم انجام می شود و بر اساس مطالعات می تواند خطر زایمان زودرس را کاهش دهد. این روش معمولاً از طریق واژن انجام می شود اما گاهی اوقات یک برش در شکم ایجاد می کنند.
شیاف واژنی یا حلقه رحم بند
شیاف واژنی یا پساری رحم نواری مصنوعی است که دهانه رحم را بسته نگه می دارد. استفاده از پساری رحم بند روش جدیدی است که بر اساس مطالعات برای جلوگیری از زایمان زودرس در اثر کوتاهی دهانه رحم نتیجه خوبی دارد. بر خلاف سرکلاژ ، قرار دادن پساری بدون نیاز به عمل جراحی انجام می شود.
استراحت مطلق
مادرانی که با خطر زایمان زودرس مواجه هستند باید فعالیت های خود را محدود کنند و یا اینکه استراحت مطلق داشته باشند. با این وجود ثابت نشده است که استراحت در رختخواب به جلوگیری از زایمان زودرس در مادران مبتلا به کوتاهی دهانه رحم کمک می کند و لذا معمولاً برای این افراد استراحت ضروری نیست.مطالعات نشان می دهد که محدودیت فعالیت مانع از زایمان زودرس در مادران با دهانه رحم کوتاه نمی شود.
کلام آخر
اگر پزشک مشکل کوتاهی سرویکس را در شما تشخیص داد، از این موضوع نگران نباشید. خبر خوب این که پزشکان قبل از شروع زایمان کوتاهی گردنه رحم را تشخیص داده و درمان می کنند تا از وقوع زایمان زودرس جلوگیری به عمل آورند.
انجام معاینات به هنگام و منظم قبل از زایمان برای تشخیص کوتاهی گردن رحم و سایر مشکلات بارداری و نیز اقدام به موقع برای درمان کوتاهی دهانه رحم اهمیت زیادی دارد.
مطالعه بیشتر:
کوتاهی دهانه رحم در بارداری چه مشکلاتی ایجاد می کند
درمان نارسایی دهانه رحم و منظور از نارسایی دهانه رحم چیست؟
نارسایی دهانه رحم یا نارسایی سرویکس چیست و چه علائمی دارد؟
طول نرمال دهانه رحم یا سرویکس چقدر است و طول دهانه رحم چیست؟
