عمل سرکلاژ چگونه انجام می شود و چقدر طول می کشد؟

سرکلاژ چیست؟

سرکلاژ چیه؟ سرکلاژ یا بخیۀ دهانه رحم یک روش جراحی است که برای جلوگیری از باز شدن گردنه رحم نارسا در اوایل بارداری انجام می شود. به این ترتیب دهانه دوخته شده و از بازشدن آن و بروز زایمان زودرس جلوگیری به عمل می آید. این روش که قدمتی بیش از 50 سال دارد، معمولا در سه ماهه دوم برای تداوم بارداری تا هفته 37 صورت می گیرد.

بخیه گردنه تنها در صورت ضرورت انجام می شود و ضرورت عمل نیز در صورت احراز شرایط خاصی معین می گردد:

سرکلاژ برای چیه؟ چرا سرکلاژ رحم انجام می شود؟

عمل سرکلاژ رحمی در شرایط زیر انجام می شود:

• خطر سقط جنین به دلیل شکل غیرطبیعی رحم یا رحم آسیب دیده وجود داشته باشد.
• سابقۀ درد زایمان پیش از موعد یا ختم بارداری در سه ماهه دوم به دلیل سرویکس نارسا
• تغییر در گردنه رحم که می تواند منجر به زایمان زودرس گردد.
• سابقه جراحی یا تروما در سرویکس به دلیل نیروهای مخرب یا در اثر اتساع اجباری
• سابقه التهاب یا عفونت
• کوتاهی سرويكس

این عوامل مادر را نسبت به زایمان زودرس مستعد می سازند و لذا در صورت وجود هر یک، دهانه رحم باید دوخته شود، البته این عمل خیلی زود انجام نمی شود.

 بهترین زمان برای سرکلاژ

سرکلاژ دهانه رحم معمولا در هفته 12 تا 15 بارداری یعنی قبل از افسمان (اتساع) دهانه رحم صورت می گیرد. در برخی موارد، این عمل در هفته 24 انجام می شود، اما به دلیل خطر پارگی کیسه آمنیوتیک به ندرت به بعد از این موکول می گردد. در برخی موارد اگر گردنه رحم حدود 2 تا 4 سانتی متر شروع به بازشدن کند، عمل دوخت سرویکس در مراحل بعدی انجام می پذیرد. پزشک با معاینه وضعیت سرویکس، موقعیت را بررسی کرده و در صورت وجود مشکل اقدامات لازم را برای جراحی انجام می دهد.

 قبل از سرکلاژ چه آمادگی لازم است؟

اگر  مادر دارای سابقۀ سقط های مکرر باشد و یا با استفاده از سونوگرافی می توان به سرویکس نارسا پی برد. سونوگرافی به تشخیص کوتاهی سرویکس (طول کمتر از 25 میلی متر) یا اتساع گردنۀ رحم کمک می کند.

آمادگی برای انجام سرکلاژ به شرح زیر است:

• ابتدا یک سونوگرافی برای اطمینان از سلامت جنین انجام می شود؛
• با آزمایش خون وجود هر نوع عفونت مورد بررسی قرار می گیرد؛
• برای جلوگیری از تهوع و استفراغ در طی عمل جراحی، مادر باید هشت ساعت ناشتا باشد؛
• مادر باید یک هفته قبل از عمل، مقاربت جنسی نداشته باشد؛
• مصرف هر دارویی باید متوقف شود.

بعد از مشخص شدن زمان سرکلاژ، مراحل فوق برای کسب آمادگی، آغاز می گردد.

 آیا عمل سرکلاژ درد داره؟

سرکلاژ دهانه رحم با بیهوشی عمومی، نخاعی (اسپاینال) یا اپیدورال انجام می شود. در طول بی حسی اسپاینال دارو به مایع زیر ستون فقرات در کمر تزریق می شود اما در بی حسی اپیدورال، یک یا چند داروی ضد درد از طریق کاتتری که در فضای اپیدورال قرار دارد به بدن تزریق می گردد. یک ابزار ویژه به نام اسپکولوم به واژن وارد شده تا دیواره های واژن را از هم جدا و جراحی انجام شود. درنتایج دردی را احساس نخواهید کرد.

یکی از سه روش برای سرکلاژ مورد استفاده قرار می گیرد:

1. سرکلاژ به روش شیرودکار: دراین روش پزشک دیواره های کناری واژن را به عقب فشار می دهد و دهانه رحم را با استفاده از فورسپس حلقوی به طرف خود می کشد و در آن برش ایجاد می کند. سپس در مرحله بعد سوزن را با نوار از برش ها عبور می دهد و دهانه رحم را می بندد. بخیه ها در داخل دیواره دهانه رحم قرار می گیرند به طوری که قابل مشاهده نیستند. سرکلاژ دورتر از محل اتصال مهبل و سرویکس (دهانه رحم) انجام می گیرد. به دلیل وجود این بخیه ها، اغلب زایمان سزارین توصیه می شود.
2. روش سرکلاژ مک دونالد: در این روش پزشک با استفاده از سوزن، بخیه‌هایی را از بیرون دور دهانه رحم یعنی حول بخش درون واژنی سرویکس می زند تا دهانه رحم بسته شود. دراینجا، سرکلاژ نزدیک به محل اتصال دهانه رحم و واژن انجام و بعد از پایان بارداری، برداشته می شود.
3. روش سرکلاژ ترانس واژینال: این روش در مواقعی مورد استفاده قرار می گیرد که طول دهانه رحم برای دو روش فوق یا سرکلاژ واژنی خیلی کوتاه باشد. در این روش نوار دور بافت سرویکس قرار می گیرد. تنها روش زایمان برای چنین سرکلاژی، سزارین است.

روش سرکلاژ لاپاروسکوپی ترانس شکمی به این دلیل که نیاز به بستری ندارد، درد بعد از عمل کمتر است و به سرعت بهبود می یابد، از سایر روش ها بهتر است. 

اگر نارسایی دهانه رحم در مراحل بعدی تشخیص داده شود، موجب بیرون زدگی کیسه آمنیوتیک از طریق سرویکس می شود، در چنین مواردی: 

• کاتتر به داخل دهانه رحم وارد شده و بالون در انتهای کاتتر برای بستن دهانه رحم با فشار تزریق می شود.
• روش دیگر، پر کردن مثانه با قرار دادن یک کاتتر در مجرای ادرار است. مثانه پر، کیسه آمنیوتیک را به طرف لگن هل داده و عمل سرکلاژ به راحتی انجام می شود.

منبع: momjunction

بیشتر بدانید:

1- عوارض و چگونگی عمل سرکلاژ یا دوخت دهانه رحم

2- بعد از عمل سرکلاژ (دوخت دهانه رحم) چه مراقبت هایی لازم است؟

3- بهترین زمان انجام سرکلاژ یا دوختن دهانه رحم در کدام هفته است؟

4- نارسایی دهانه رحم یا نارسایی سرویکس چیست و چه علائمی دارد؟