چگونه ویروس کرونا در مکانهای بسته انتشار می یابد و برای حل این مشکل چه راهکارهایی وجود دارد؟
سازمان بهداشت جهانی رسما اعلام کرده است که ویروس کرونا از طریق هوا و ذرات معلق آلوده به ویروس هنگام صحبت کردن، سرفه یا تنفس فرد بیمار منتقل می شود. پس از آن پرسشهای بیشتری در مورد نحوه انتقال ویروس کووید 19 از طریق هوا مطرح شد. مهمترین سوالی که در این خصوص وجود دارد این است که بدانیم چگونه می توان از انتقال ویروس در فضای بسته جلوگیری کرد.
چگونه ویروس کرونا در مکانهای بسته انتشار می یابد و برای حل این مشکل چه راهکارهایی وجود دارد؟
اصلی ترین راه کاهش انتشار ویروس در محیط بسته، گردش هوا است. پنجره ها و همچنین سیستم های تهویه از قبل در ساختمان کار گذاشته شده اند، به گردش هوا کمک می کنند.
به نظر کارشناسان بهبود سیستم های گرمایش یا تهویه هوا و فیلتر بهتر هوا می تواند به کاهش انتشار ویروس کرونا در محیط داخل منزل کمک کند.
- محققان نحوه انتشار ویروس کرونای جدید را در مکان های بسته مانند مدارس و فروشگاه ها مشخص کرده اند.
- آنها می گویند که بهینه سازی سیستم های گرمایش و تهویه هوا می تواند به کاهش سرعت انتشار کمک کند.
- باز کردن پنجره ها و نصب فیلترهای هوا به عنوان راه حل های کم هزینه تر ، روشهای بهتری هستند.
- کارشناسان به افراد توصیه می کنند بدون توجه به کارآیی سیستم گردش هوا در ساختمان، از ماسک یا شیلد استفاده کنند.
با این حال، یک مطالعه جدید نشان می دهد که برخی از سیستم ها توانایی محدودی در حذف ویروس از هوای اتاق ها و ساختمان ها دارند، در این میان نحوه راه اندازی سیستم های تهویه یک عامل اساسی و مهم به شمار می آید. به گفته کارشناسان می توان بدون صرف هزینه یا زمان زیاد، اقداماتی مانند افزایش میزان هوای تازه در فضای بسته، تعویض فیلترها و استفاده از ماسک مناسب، انجام داد.
آیا تهویه هوا می تواند انتشار ویروس کرونا را کم کند؟
در مطالعه جدید، محققان با مطالعه حرکت ذرات معلق از هشت فرد مبتلا به کووید 19 که بدون علامت بودند، نحوه انتقال ویروس از هوا در فضای بسته را اندازه گیری کردند و عملکرد سیستم های تهویه و فاصله گذاری را مورد بررسی قرار دادند.
پژوهشگران دریافتند که تهویه مناسب تنها بخشی از ویروس های موجود در هوا را فیلتر می کند، اما اکثر ذرات حاوی ویروس بر روی سطوح باقی می مانند.
در یک کلاس، فقط 10 درصد از ذرات معلق آلوده ای را که توسط یک معلم بدون علامت که به مدت 50 دقیقه صحبت می کند، از طریق تهویه فیلتر می شود.
بخشی از مسئله این بود که تهویه در جایی که ذرات معلق به صورت یک چرخه تجمع می کنند، گرداب تشکیل می دهد، به این ترتیب نمی توانند منفذی برای خروج از اتاق بیابند. پژوهشگران می گویند برای كاهش این "نقطه داغ" در جایی كه ذرات معلق حامل ویروس جمع می شوند، باید نحوه تهویه را مورد بررسی قرار داد. شبیه سازی کلاس اهمیت فراوان تهویه را نشان داده است. آنها معتقدند که نقاط داغ یعنی مناطق خطر که بیشترین تجمع ویروسی در آنها وجود دارد، محل ورود یا خروج هوا است. به طور کلی، هر چه تهویه بیشتر باشد، شرایط بهتر خواهد بود. با باز کردن پنجره ها یا دریچه هایی که در پانل های سقف طراحی شده اند، می توان شرایط تهویه مناسب را فراهم کرد. برای کاهش خطر، باید تهویه را تا حد امکان افزایش داد.
سیستم فیلتراسیون هوا در حالت ایده آل باید در نزدیکترین حد ممکن به شخصی باشد که بیشترین ذرات معلق آلوده را تولید می کند برای مثال در کلاس درس، معلمی که ناقل بدون علامت و در حال صحبت است. چنانچه امکان اضافه کردن واحدهای فیلتر هوا وجود ندارد، می توان آن ها را بین میزها قرار داد.
وی پیشنهاد كرد در صورت وجود واحدهای اضافی فیلتراسیون هوا ، می توان آنها را در وسط جداول قرار داد.
آیا این سیستم ها قابل پیاده سازی هستند؟
اینکه چقدر امکان دارد یک مدرسه یا کارخانه بتواند منافذ، واحدهای فیلتراسیون یا حتی پنجره باز به ساختمان خود اضافه کند، پرسشی است که هنوز پاسخ قطعی برای آن وجود ندارد.
بسیاری از مدارس قبل از آغاز همه گیری نیز با کمبود بودجه و امکانات مالی مواجه بودند. قبل از این بحران نیز بسیاری از بازرسان از "کمبود قابل توجه درآمد" و "ابرهای تاریک ... در افق آموزشی" به دلیل کاهش درآمد فعلی گزارش دادند و انتظار می رفت در آینده نیز به علت کمبود درآمد ناشی از اخلال در فعالیت اقتصادی، باکاهش چشمگیری مواجه شویم.
احتمالاً داستان برای بسیاری از مشاغل تفاوت چندانی ندارد. حتی اگر کسب و کار پیش از همه گیری خوب بوده باشد، باز هم بعید به نظر می رسد که بسیاری از افراد در این مرحله بتوانند بودجه زیادی به تهویه یا فیلتراسیون اختصاص دهند. متخصصان معتقدند که مدارس باید امکانات خود را ارزیابی کنند.
برخی پژوهش های فیزیک در مورد نحوه حرکت ویروس کرونای جدید در هوا نشان می دهد که حرکت این ویروس بسیار پیچیده بوده و تهویه نمی تواند به راحتی در ساختمان های فعلی وضعیت را تغییر دهد. سیستم های کنونی عمدتا برای آسایش و کنترل درجه حرارت طراحی شده اند و قادر به جلوگیری از شیوع ویروس نیستند. از طرف دیگر با توجه به واقعیت، شرایط برای برگشت به عقب و تعویض سیستم های گرمایش و تهویه هوا را به طور کامل نزدیک به صفر است.
چه کار کنیم ویروس کرونا در هوای اتاق انتشار پیدا نکند؟
راهکارهایی وجود دارد که با حداقل تلاش و هزینه قابل انجام است مانند تامین هوای تازه و افزایش میزان آن که می توان با باز کردن پنجره ها به ساده ترین شکل هوای تازه را جایگزین هوای کهنه کرد.البته این نیز همیشه امکان پذیر نیست بسیاری از کلاسهای ساختمان یک مدرسه پنجره ندارند.
چه کار کنیم ویروس کرونا در هوای ماشین انتشار پیدا نکند؟
روش های دیگری نیز برای دریافت هوای تازه وجود دارد. دکمه پانل گرمایش تهویه هوای اتومبیل را در نظر بگیرد. در این سیستم هوا از بیرون به داخل خودرو کشیده می شود و هوای تازه در آن به گردش در می آید.
آیا سسیستم تهویه هوای خانگی برای کاهش ویروس کرونا کمکی می کند؟
سیستم های تهویه هوای خانگی باعث گردش مجدد هوا می شود. هوا از طریق یک فیلتر به داخل کشیده شده و سپس به داخل اتاق یا ساختمان باز می گردد و به عقب یا جلو جریان پیدا می کند اما در واقع هوای تازه جایگزین نمی شود. این روش به طور متوسط در بهبود شرایط موثر است و حداقل امکان تهویه وجود دارد. اجرای این روش تنها با نصب چند ابزار انجام می شود و آسان تر از تغییر کانال در هر اتاق است.
سیستم های تهویه هوا هزینه ها را افزایش می دهند، خنک کردن هوای داخل اتاق و گردش دوباره آن ارزان تر از خنک کردن هوای گرم و تازه ای است که از خارج وارد می شود. راه دیگر جایگزین کردن فیلترهای فعلی هوا با فیلترهای بهتر است. هنوز تحقیقات برای تعیین میزان موثر بودن فیلتر در برابر ویروس ادامه دارد.
ذرات کووید 19 حدود 1/0 میکرون هستند اما اندازه ذرات معلق که آنها را حمل می کند ممکن است بزرگتر از 2 میکرون یا کوچکتر از 1 میکرون باشند.
در یک مقاله معتبر مشخص شد که فیلترهای گرمایش و تهویه هوا می توانند ذرات به اندازه 0.3 میکرون را جذب کنند، به همین دلیل بالاترین کارآیی را در برابر ویروس ها دارند. بر اساس این مقاله فقط بعضی از سیستم های تهویه هوا می توانند فیلترهای گرمایش و تهویه هوا را در خود جای دهند. کاربران باید آنها را به درستی پیکربندی کرده و به طور مرتب تعویض کنند. به روزرسانی سیستم های گرمایش و تهویه هوا با استفاده از فیلترهای درجه بالاتر بسیار گران است و همیشه عملی نیست.
علاوه بر این، فیلتر گرمایش و تهویه هوا تمام نگرانی های مربوط به انتقال هوا را از بین نمی برد. اما مطالعات مستند ناسا نشان می دهد که فیلترهای گرمایش و تهویه هوا می توانند ذراتی به اندازه 0.1 میکرون یعنی تقریباً برابر اندازه ویروس کرونا را متوقف کنند. تحقیقات مستقیم چندانی در این خصوص در دست نیست. سیستم رتبه بندی رسمی اثر فیلترها را فقط برای ذرات 0.3 میکرونی نشان می دهند.
ماسک ها چطور؟
حالا نوبت به ماسک می رسد.
آیا استفاده از ماسک در پیشگیری از انتشار ویروس کرونا مؤثر است؟
مطالعات نشان داده اند که ماسک صورت در کاهش میزان ذرات معلق که فرد آلوده می تواند در هوا منتشر کند، مؤثر است. اما پژوهشگران هنوز در حال بررسی میزان کاهش استنشاق ذرات معلق آلوده در محیط از طریق ماسک هستند. در یک پژوهش معتبر مشخص شد ماسک هایی که شل بسته شده اند حداقل نیمی از ذرات معلق بزرگتر از 2 میکرون را مسدود می کنند.
آیا استفاده از ماسک پارچه ای برای جلوگیری از کرونا تأثیری دارد؟
همچنین دریافتیم که استفاده از پارچه های نرم تر که روی صورت محکم تر قرار می گیرند، به خصوص برای ذرات معلق کوچک یعنی کوچکتر از 1 میکرون مؤثرتر از پارچه هایی با بافت ریز هستند. زیرا پارچه های بافت ریز اگرچه هوا را بهتر فیلتر می کنند اما خوب روی صورت قرار نمی گیرند و بین صورت و ماسک فاصله می افتد.
در مقالات علمی، به چند اقدام دیگر از جمله باز كردن درب ها و پنجره ها، تنظیم و تعویض فیلترها در سیستم های گرمایش و تهویه هوا، تعبیه دستگاه های تمیز كننده هوای قابل حمل یا نصب فن آوری های ضدعفونی کننده ماورا بنفش اشاره شده است.
در مورد ماسک ها، استفاده از ماسک مناسب که به خوبی و به طور کامل روی صورت قرار بگیرد، اهمیت زیادی دارد. استفاده از ماسک روش مؤثری است اما میزان اثربخشی آن در جلوگیری از کرونا بستگی به میزان دقت و توجه فرد در استفاده صحیح از آن دارد.
مطالعه بیشتر:
ویروس کرونا چه تاثیری بر مادران باردار دارد؟
تاثیر ویروس کرونا بر بارداری و زایمان چیست؟
ویروس کرونا، نشانه های فرد مبتلا به ویروس کرونا چیست؟
تاثیر ویروس کرونا بر جنین،این ویروس چه تاثیری بر جنین دارد؟
